پژوهشهاي زراعي ايران

در اين تحقيق روابط ژنتيکي 25 ژنوتيپ لوبيا با استفاده از نشانگرهاي مولکولي رپيد و برخي صفات زراعي مورد بررسي قرار گرفت. براي انجام اين مطالعه آزمايشي در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار و 25 تيمار (ژنوتيپ هاي لوبيا) در شرايط مزرعه انجام شد. نتايج اين آزمايش نشان داد که تنوع زيادي بين ژنوتيپ هاي لوبيا از نظر عملکرد و ساير صفات زراعي وجود دارد. در حالي که دندروگرام مربوطه تهيه شده با روش UPGMA و بر اساس فاصله هاي اقليدسي، به هيچ وجه حاکي از تفکيک ژنوتيپ ها به سه گروه متمايز چيتي، قرمز و سفيد نبود. در تعيين روابط ژنتيکي ژنوتيپ ها با استفاده از نشانگرهاي مولکولي رپيد 26 آغازگر تصادفي مورد استفاده قرار گرفت که 144 نوار چندشکل با ميانگين 5.54 نوار براي هر آغازگر ايجاد شد. متوسط ميزان اطلاعات چندشکلي 0.273 و دامنه آن بين 077/0 (آغازگر P17) تا 0.458 (آغازگر P9) متغير بود. بالاترين و پائين ترين مقدار شاخص نشانگر به ترتيب به آغازگرهاي (3.55) P1 و  (0.154) P17مربوط بوده که متوسط اين شاخص 1.59 محاسبه گرديد. تجزيه خوشه اي بر اساس داده هاي حاصل از نشانگرهاي مولکولي رپيد و روش UPGMA و با استفاده از ضرايب جاکارد ژنوتيپ ها را به سه گروه تقسيم نمود. در اين تجزيه انواع لوبيا چيتي، قرمز و سفيد کاملا از يکديگر مجزا شده و تنها چهار ژنوتيپ در گروه مربوط به خود قرار نگرفتند لذا کارايي اين گروه بندي 21.25=%84 تعيين شد. تفکيک ژنوتيپ ها با استفاده از اين دو روش کاملا متفاوت بود و آزمون مانتل نيز هيچگونه همبستگي معني داري (r=-0.062) بين دو دندروگرام نشان نداد. نتيجه نهايي اينکه در اين تحقيق نشانگر مولکولي رپيد ابزار بهتري در تفکيک انواع لوبيا نسبت به صفات زراعي تشخيص داده شد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور مقايسه شاخص هاي رشدي و مراحل فنولوژيکي رشد و نمو دو رقم محلي و تجاري تربچه در واکنش به سطوح مختلف تراکم کاشت، آزمايشي به صورت فاکتوريل و در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي در گلخانه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال 89-1388 اجرا شد. دو رقم تربچه به عنوان فاکتور اول و 3 سطح تراکم کاشت شامل 85، 120 و 170 گياه در مترمربع به عنوان فاکتور دوم مورد بررسي قرار گرفت. مراحل فنولوژيکي و شاخص هاي رشدي شامل وزن تر و خشک، سطح برگ، سرعت نسبي رشد، سطح ويژه برگ، نسبت سطح برگ، سرعت آسيميلاسيون خالص، عملکرد بخش خوراکي و نحوه تخصيص ماده خشک به برگ ها و ريشه در شرايط بهينه از زمان جوانه زني تا شروع زرد شدن برگ ها اندازه گيري و مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفتند. نتايج نشان داد که از نظر زمان مراحل فنولوژيکي جوانه زني و 2 تا 4 برگي اختلاف معني داري بين دو رقم مورد بررسي در تراکم هاي مختلف کاشت وجود نداشت، اما از زمان شروع غده دهي به بعد، ارقام به تراکم هاي مختلف کاشت واکنش نشان دادند. با توجه به نتايج آناليزهاي رشد، با وجود اينکه رقم محلي شاخص و نسبت سطح برگ بالاتري داشت و طبيعتا نور بيشتري هم جذب کرد، اما اختصاص مواد فتوسنتزي در آن بر عکس رقم تجاري به سود برگ هاي گياه و نه ريشه خوراکي آن بود. عملکرد اقتصادي رقم تجاري تربچه به صورت معني داري بالاتر از رقم محلي بود. افزايش تراکم کاشت تا 170 بوته در مترمربع باعث افزايش معني دار سطح و شاخص سطح برگ، راندمان مصرف نور، وزن برگ ها و بيوماس کل شد اما بر وزن ريشه تربچه اثر معني داري نداشت.

 نسخه قابل چاپ

ماريتيغال (Silybum marianum) از جمله گياهان دارويي با خواص درماني فراوان مي باشد. در اين راستا به منظور بررسي تاثير كودهاي دامي و شيميايي بر عملکرد و اجزاي عملکرد گياه ماريتيغال، آزمايشي در سال زراعي 87-1386 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تكرار و چهار تيمار اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل شاهد (بدون استفاده از کود)، مخلوط کود شيمياييNPK  به ترتيب به ميزان 50، 50 و 100 کيلوگرم در هکتار، کود گاوي و گوسفندي به ترتيب به ميزان 30 و 15 تن در هکتار بودند. در اين تحقيق صفاتي از جمله تعداد شاخه هاي فرعي در بوته، ارتفاع بوته، تعداد گل آذين در هر بوته، قطر گل آذين، تعداد دانه در هر کاپيتول، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بيولوژيک، شاخص برداشت دانه، درصد روغن، درصد سيليمارين (ماده موثره)، درصد سيليبين، عملکرد روغن و عملکرد سيليمارين اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد که مصرف انواع مختلف كودهاي دامي و شيميايي در خاک، بر اجزاي عملکرد اين گياه بي تاثير بود ولي بر درصد روغن، سيليمارين و سيليبين بذر تاثير معني ‌داري داشت. تيمار کود گاوي نسبت به ساير تيمارها از بيشترين ميزان روغن (21 درصد) و سيليبين (21.7 درصد) برخوردار بود. بين تيمارهاي شاهد و کود شيميايي از لحاظ درصد روغن و درصد سيليمارين هيچگونه اختلاف معني داري وجود نداشت. همچنين دو تيمار کود شيميايي و کود گوسفندي به ترتيب کمترين درصد سيليبين (16.4) و درصد سيليمارين (3.1) را نسبت به ساير تيمارها داشتند. از بين اجزاي عملکرد، بيشترين همبستگي مثبت بين ارتفاع بوته با عملکرد دانه (r=0.86**) و پس از آن با قطر گل آذين (r=0.6*) وجود داشت، که نشانگر اهميت اين صفات در تعيين عملکرد نهايي است، اما بين عملکرد دانه با ساير اجزاي عملکرد همبستگي وجود نداشت.

اين آزمايش به منظور ارزيابي كشت مخلوط كنجد و نخود تحت شرايط آب و هوايي مشهد اجرا گرديد. آزمايش در قالب طرح اسپيلت پلات بر پايه بلوک هاي كامل تصادفي با دو فاکتور شامل فاكتور اصلي A (روش کاشت) که از دو سطحa1  (كشت به صورت رديفي) و a2 (كشت درهم) و فاكتور B (الگوي کاشت جايگزيني) که از پنج سطحb1  (تک كشتي نخود)، b2 (%75 نخود + %25 کنجد)، b3 (%50 نخود + %50 کنجد)، b4 (%25 نخود + %75 کنجد)، b5 (تک کشتي کنجد) به عنوان نسبت هاي کاشت تشكيل شده بود در سه تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه نسبت برابري زمين به طور معني ‌داري تحت تاثير تيمارهاي آزمايش قرار گرفت، به طوري كه نسبت هاي 50% كنجد + 50% نخود و 25% كنجد + 75% نخود در كشت رديفي به ترتيب با 1.41 و 1.34 داراي بيشترين و تيمار 75% كنجد + 25% نخود در كشت درهم با 0.94 داراي كمترين نسبت برابري زمين بودند. بنابراين بر اساس نتايج اين آزمايش كشت مخلوط كنجد و نخود با نسبت هاي 50% تراكم مطلوب كنجد + 50% تراكم مطلوب نخود و همچنين 25% تراكم مطلوب كنجد + 75% تراكم مطلوب نخود در شرايط مشهد قابل توجه مي ‌باشد.

كاربرد كودهاي بيولوژيک، از جمله راهبردهاي تغذيه گياه براي نيل به اهداف كشاورزي اکولوژيک است. به منظور مطالعه اثر كودهاي بيولوژيک بر عملكرد و اجزاي عملكرد گياه دارويي سياهدانه (Nigella sativa L.) آزمايشي در سال زراعي 86-1385 در قالب طرح بلوک هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل:(A)  ازتوباکتر،(B)  آزوسپيريلوم،(C)  ميکوريزا، تيمارهاي تركيبي A+C، B+C، B+A، C+B+A و شاهد بودند. مقدار 15 ميلي گرم از هر مايه تلقيحي براي 110 گرم بذر به ازاي هر تيمار و به صورت تلقيح قبل از کاشت به كار برده شد. نتايج بررسي ها حاكي از آن بود كه تلقيح با كودهاي بيولوژيک منجر به افزايش معني دار اجزاي عملكرد، عملكرد دانه، عملکرد بيولوژيكي و كاهش درصد كپسول پوک در بوته گرديد و در اين ميان تيمار تركيبي آزوسپيريلوم و ميكوريزا و پس از آن تيمار تركيبي سه گانه بيشترين تاثير را در افزايش صفات مورد مطالعه داشتند. بيشترين و کمترين عملکرد دانه به ترتيب در تيمار ترکيبي B+C با 41.4 گرم در مترمربع و شاهد با 24.1 گرم در مترمربع بدست آمد. نتايج همبستگي بين اجزاي عملکرد و عملکرد بيانگر آن بود که بين تعداد کپسول در بوته و عملکرد دانه همبستگي معني داري وجود نداشت، ولي بين ساير اجزاي عملکرد با عملکرد دانه همبستگي مثبت و معني داري وجود داشت. بنابراين چنين به نظر مي رسد که کاربرد کودهاي بيولوژيک مناسب، مي تواند در افزايش عملکرد و اجزاي عملکرد سياهدانه موثر باشد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر کود کمپوست زباله شهري و لجن فاضلاب بر عملکرد و اجزا عملکرد گياه دارويي سياهدانه، آزمايشي شامل 3 سطح صفر، 15 و 30 تن در هکتار کود کمپوست زباله شهري (C₀، C₁₅ و C₃₀) و 3 سطح صفر، 15 و 30 تن در هکتار لجن فاضلاب (S₀، S₁₅ و S₃₀) بصورت فاکتوريل در قالب طرح کاملا تصادفي با سه تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. نتايج نشان داد که اثر کود کمپوست زباله شهري و لجن فاضلاب و اثر متقابل آنها تاثير معني داري بر ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، زيست توده گياه و وزن هزار دانه داشت. با افزايش مقدار لجن فاضلاب از 15 به 30 تن در هکتار کليه صفات مورد مطالعه افزايش داشت. ولي با افزايش مقدار کمپوست از 15 به 30 تن در هکتار ارتفاع بوته، تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، زيست توده گياه و وزن هزار دانه کاهش يافت. تمامي صفات مورد مطالعه در اثرات متقابل تيمارهاي آزمايشي به جزء تيماري که شامل 30 تن در هکتار کود کمپوست زباله شهري و صفر تن در هکتار لجن فاضلاب بود (C₃₀S₀) نسبت به شاهد افزايش يافت. که در مجموع مي توان نتيجه گرفت که، مقادير بالاي کود کمپوست زباله شهري باعث کاهش عملکرد و اجزاي عملکرد در گياه دارويي سياهدانه شد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر تاريخ هاي مختلف کاشت بر ويژگي ها ي فنولوژيکي، مورفولوژيکي، اجزا عملکرد و عملکرد چهار توده بومي زيره سبز (Cuminum cyminum L.)، آزمايشي به صورت کرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار در سال زراعي 85-1384 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا شد. در اين آزمايش چهار تاريخ کاشت (21 آبان، 21 آذر، 2 اسفند و 27 اسفند) به عنوان فاکتور اصلي و چهار توده بومي زيره سبز (قاين، تربت حيدريه، سبزوار و خواف) به عنوان فاکتور فرعي در نظر گرفته شد. اثر تاريخ کاشت، توده بومي و اثر متقابل تاريخ کاشت و توده بومي بر ارتفاع بوته، تعداد بوته در واحد سطح (درصد بقا)، اجزا عملکرد، عملکرد دانه، عملکرد زيستي و شاخص برداشت معني دار شد. از نظر ارتفاع بوته تاريخ هاي کاشت پاييزه و زمستانه تفاوت معني‌ داري با هم نداشتند، در حالي که در گياهان کاشت چهارم ارتفاع بوته به شدت کاهش يافت. از نظر درصد بقا پس از زمستان، گياهان کشت شده در تاريخ هاي کاشت پاييزه (21 آبان و 21 آذر) بيشترين خسارت را متحمل شدند، در حالي که گياهان کاشت سوم و چهارم به دليل عدم مواجهه با سرما تلفاتي نداشتند. بيشترين درصد بقا زمستانه مربوط به توده هاي قاين و خواف به ترتيب با 85 و 84 درصد و کمترين درصد بقا (59 درصد) متعلق به توده تربت حيدريه بود. بيشترين تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه و وزن دانه در بوته در تاريخ کاشت اول بدست آمد. علي رغم برتري اجزا عملکرد در تاريخ کاشت اول نسبت به ديگر تاريخ هاي کاشت، بالاترين ميزان عملکرد دانه و عملکرد زيستي متعلق به گياهان تاريخ کاشت سوم بود. از نظر عملکرد دانه و عملکرد زيستي، توده قاين در کاشت سوم و توده تربت حيدريه در کاشت اول به ترتيب بيشترين و کمترين مقادير را داشتند. با توجه به بهبود رشد گياه به ويژه رشد رويشي و نيز برتري ارتفاع بوته و برخي از اجزا عملکرد در تاريخ هاي کاشت پاييزه و زمستانه نسبت به کاشت بهاره، به نظر مي ‌رسد در صورت کاشت ارقام متحمل به سرماي زيره سبز و کاهش تلفات گياهي بر اثر سرماي زمستان عملکرد زيره سبز بهبود يابد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي جذب برخي عناصر غذايي تحت تاثير سطوح مختلف روي و تنش خشکي در ذرت ميکوريزايي آزمايشي در سال هاي 1385 و 1386 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اراک اجرا شد. آزمايش به صورت فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار انجام شد. عوامل مورد مطالعه عبارت بودند از: آبياري در سه سطح، شامل الف) آبياري معادل نياز آبي گياه، ب) آبياري معادل 75% نياز آبي گياه و ج) آبياري معادل 50% نياز آبي گياه، ميکوريزا (Glomus intraradices) در دو سطح تلقيح و بدون تلقيح بذر و روي از منبع سولفات روي در سه سطح (صفر، 25 و 45 کيلوگرم در هکتار) بود. نتايج نشان داد که با اعمال تنش خشکي ميزان جذب نيتروژن، پتاسيم و درصد پروتئين افزايش اما فسفر کاهش يافت. تلقيح با ميکوريزا جذب عناصر غذايي را افزايش داد. با مصرف عنصر روي ميزان جذب نيتروژن، پتاسيم، فسفر و درصد پروتئين افزايش يافت. ميزان جذب عناصر غذايي و درصد پروتئين با کاربرد ميکوريزا تحت تنش خشکي به طور غير معني داري افزايش يافت. با کاربرد روي تحت شرايط تنش خشکي، ميزان جذب نيتروژن، پتاسيم و درصد پروتئين افزايش اما جذب فسفر کاهش يافت. کاربرد توام روي و ميکوريزا باعث افزايش جذب کليه عناصر غذايي گرديد. بالاترين درصد جذب نيتروژن، پتاسيم و پروتئين از اثر متقابل تيمار آبياري معادل 50 درصد نياز آبي گياه به همراه تلقيح با ميکوريزا توام با 25 کيلوگرم در هکتار روي حاصل شد. بيشترين عملکرد دانه از تيمار اثر متقابل آبياري مطلوب، بدون ميکوريزا و مصرف 45 کيلوگرم سولفات روي در هکتار حاصل شد. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد که با آبياري معادل 75 درصد نياز آبي گياه، تلقيح با ميکوريز و 45 کيلوگرم سولفات روي در هکتار عملکرد مطلوب حاصل مي شود.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي جذب برخي عناصر غذايي تحت تاثير سطوح مختلف روي و تنش خشکي در ذرت ميکوريزايي آزمايشي در سال هاي 1385 و 1386 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اراک اجرا شد. آزمايش به صورت فاکتوريل در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار انجام شد. عوامل مورد مطالعه عبارت بودند از: آبياري در سه سطح، شامل الف) آبياري معادل نياز آبي گياه، ب) آبياري معادل 75% نياز آبي گياه و ج) آبياري معادل 50% نياز آبي گياه، ميکوريزا (Glomus intraradices) در دو سطح تلقيح و بدون تلقيح بذر و روي از منبع سولفات روي در سه سطح (صفر، 25 و 45 کيلوگرم در هکتار) بود. نتايج نشان داد که با اعمال تنش خشکي ميزان جذب نيتروژن، پتاسيم و درصد پروتئين افزايش اما فسفر کاهش يافت. تلقيح با ميکوريزا جذب عناصر غذايي را افزايش داد. با مصرف عنصر روي ميزان جذب نيتروژن، پتاسيم، فسفر و درصد پروتئين افزايش يافت. ميزان جذب عناصر غذايي و درصد پروتئين با کاربرد ميکوريزا تحت تنش خشکي به طور غير معني داري افزايش يافت. با کاربرد روي تحت شرايط تنش خشکي، ميزان جذب نيتروژن، پتاسيم و درصد پروتئين افزايش اما جذب فسفر کاهش يافت. کاربرد توام روي و ميکوريزا باعث افزايش جذب کليه عناصر غذايي گرديد. بالاترين درصد جذب نيتروژن، پتاسيم و پروتئين از اثر متقابل تيمار آبياري معادل 50 درصد نياز آبي گياه به همراه تلقيح با ميکوريزا توام با 25 کيلوگرم در هکتار روي حاصل شد. بيشترين عملکرد دانه از تيمار اثر متقابل آبياري مطلوب، بدون ميکوريزا و مصرف 45 کيلوگرم سولفات روي در هکتار حاصل شد. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد که با آبياري معادل 75 درصد نياز آبي گياه، تلقيح با ميکوريز و 45 کيلوگرم سولفات روي در هکتار عملکرد مطلوب حاصل مي شود.

 نسخه قابل چاپ

تراكم عملي است كه در اثر يک نيروي خارجي بر خاک اعمال شده و در نتيجه آن حجم خلل و فرج درشت خاک كاهش يافته و جرم مخصوص ظاهري آن افزايش مي يابد. مكانيزه شدن كشاورزي و افزايش تعداد تردد در مزارع تحت كشت از عوامل مهم ايجاد تراكم در خاک مي باشند. تراكم از طريق كاهش نفوذپذيري خاک، كاهش درصد خاكدانه هاي پايدار، كاهش تخلخل خاک، سبب محدوديت هايي براي رشد ريشه، نفوذ آب و کاهش آب در خاک مي شود كه در نهايت سبب كاهش عملكرد خواهد شد. به منظور بررسي اثر زيرشكن با ساق C و L شكل بر ميزان آب مصرفي و خصوصيات كمي و كيفي محصول پنبه رقم ساحل، آزمايشي به مدت دو سال در ايستگاه تحقيقات پنبه هاشم آباد گرگان با بافت خاک لوم رسي سيلتي اجرا گرديد. اين تحقيق در قالب طرح بلوک هاي كامل تصادفي با سه تكرار و به صورت كرت هاي يكبار خرد شده انجام شد. دو روش اجراي عمليات خاک ورزي (در امتداد و عمود بر رديف كشت) به عنوان كرت هاي اصلي و انواع مختلف زيرشكن با ساقL  شكل، با ساق C شكل و گاوآهن برگرداندار به عنوان شاهد به كرت هاي فرعي در نظر گرفته شدند. تيمارهاي زيرشكن با ساق L و C شكل سبب كاهش معني دار مقاومت فروروي گرديد كه اين كاهش تراكم براي زيرشكن با ساق C شكل بيشتر بود. بررسي نتايج عملكرد تيمارهاي مختلف نشان داد كه هيچ يک از تيمارهاي نوع زيرشكن، روش اجراي زيرشكن و اثر متقابل آنها در سال اول تاثيري بر عملكرد وش پنبه نداشتند. با اين حال تداوم استفاده از زيرشكن در سال دوم اثرات معني داري بر عملكرد پنبه داشت، به طوري كه استفاده از زيرشكن با ساق C شكل به صورت عمود بر رديف كشت بر ساير تيمارها برتري عملكرد داشت. علي رغم معني دار نبودن افزايش عملكردها، از نظر اقتصادي اين افزايش عملكرد، استفاده از زيرشكن را توجيه پذير مي نمايد. خصوصيات كيفي الياف تحت تاثير معني دار هيچ يک از تيمارهاي آزمايشي قرار نگرفتند. بيشترين آب مصرفي در اين تحقيق در سال اول و دوم آزمايش، متعلق به زيرشكن با ساق L شكل به ترتيب به ميزان 5740 و 4163 مترمکعب در هکتار مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

ممانعت کننده‌ هاي نيتريفيکاسيون مواد مصنوعي و يا طبيعي هستند که از اکسيد شدن آمونيم به نيترات در خاک جلوگيري کرده و از اينرو استفاده وسيعي در ترکيب با کودهاي آمونيمي دارند. در بين گياهان، گراسها همواره از نظر کنترل فرآيند نيتريفيکاسيون مورد توجه بوده اند و اخيرا شکل نيتروژن (آمونيم در مقابل نيترات) به عنوان عامل مهمي در ترشح مواد کنترل کننده نيتريفيکاسيون در گراسها مطرح شده است. در اين مطالعه توليد و انتشار مواد طبيعي ممانعت کننده نيتريفيکاسيون در گياه Brachiaria humidicola مورد مطالعه قرار گرفت. جهت بررسي اثرات شکل نيتروژن بر توليد و آزادسازي (ريشه اي) مواد طبيعي ممانعت کننده نيتريفيکاسيون، دانهال ‌هاي گياه با استفاده از دو منبع نيتروژن در محلول غذايي حاوي آمونيم يا نيترات تحت شرايط کنترل شده اتاقک رشد تيمار گرديدند. ترشحات ريشه گياهان در دو محيط متفاوت از نظر ترکيب شيميايي (آب مقطر و يا کلريد آمونيم) جمع آوري شدند و همراه پودر برگ و ريشه گياهان که به صورت همگن و جداگانه تهيه شده بودند جهت بررسي اثر آنها بر نيتريفيکاسيون در تست خاکي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج حاکي از اثرات متفاوت شکل نيتروژن و محيط جمع آوري ترشحات ريشه بر فرايند نيتريفيکاسيون در خاک بود. در بررسي زيست آزمون (Bioassay) وقتي ترشحات ريشه در آب مقطر جمع آوري شد، هيچ گونه اثرات ممانعت کنندگي بر فرآيند نيتريفيکاسيون توسط ترشحات ريشه مشاهده نگرديد. اما جمع آوري ترشحات ريشه در محيط حاوي يک ميلي مولار کلريد آمونيم بيانگر اثرات ممانعت کنندگي آن بر فرآيند نيتريفيکاسيون در گياهاني بود که تحت شرايط تغذيه آمونيمي و نه نيترات رشد کرده بودند. از سويي ديگر اثرات مواد همگن برگي بر فرآيند نيتريفيکاسيون در خاک بيانگر اثرات ممانعت کنندگي اين مواد جدا از شکل نيتروژن کاربردي بود بطوري که مواد همگن برگ تمام گياهان تغذيه شده با آمونيم و يا نيترات اين ممانعت را نشان دادند. مواد همگن ريشه اي هيچ گونه تاثير معني داري بر فرايند نيتريفيکاسيون نشان ندادند. اين نتايج بيانگر توليد مواد ممانعت کننده نيتريفيکاسيون مستقل از نوع منبع نيتروژني در اين گياه مي ‌باشد.

 نسخه قابل چاپ

اويارسلام ارغواني علف هرزي دائمي و مشكل ‌ساز در نواحي كشاورزي مناطق گرمسيري و نيمه گرمسيري است، كه باعث كاهش قابل توجه عملكرد گياهان زراعي مي شود. به منظور بررسي كنترل اويارسلام ارغواني در سيب ‌زميني و ارزيابي تاثير متريبوزين و گلايفوسيت و تاثير آنها بر عملكرد و ميزان خسارت به سيب‌ زميني، آزمايشي در سال 1386 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد در قالب طرح بلوک هاي كامل تصادفي با هفت تيمار و سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل: علفکش گلايفوسيت قبل از كاشت با دوز توصيه شده (GPP؛ 1.5 ليتر ماده موثره در هکتار)، گلايفوسيت قبل از كاشت با دوز كاهش يافته (%70GPP؛ 1 ليتر ماده موثره در هكتار)، گلايفوسيت پس از سبز شدن با دوز كاهش يافته (Gpost؛ 100 ميلي‌ ليتر ماده موثره در هكتار)، متريبوزين با دوز توصيه شده (S؛ 1.3 کيلوگرم ماده موثره در هكتار)، وجين دستي (HW؛ دو هفته پس از کاشت و 4 هفته پس از کاشت)، شاهد عاري از علف هرز (WF) و شاهد آلوده به علف هرز(WI)  بودند. نتايج آزمايش نشان داد كه تاثير تيمارهاي مختلف بر تراكم و درصد كنترل اويارسلام و همچنين عملكرد سيب زميني و ميزان خسارت به آن معني دار (p<0.01) بود. درصد كنترل اويارسلام در تيمار S و Gpost به ترتيب بيشترين و كمترين مقدار بود، كه به ترتيب با شاهد عاري از علف هرز و شاهد آلوده به علف هرز اختلاف معني داري نداشتند. در بين تيمارهاي علف كش تيمارهاي %70GPP و Gpost به ترتيب كمترين (1.84 درصد) و بيشترين (63.83 درصد) خسارت را به شاخ و برگ سيب زميني وارد كردند. بيشترين و كمترين عملکرد غده نيز به ترتيب مربوط به تيمار S (32.31 تن در هكتار ) وGpost  (6.27 تن در هکتار) بود، كه به ترتيب با شاهد عاري از علف هرز و شاهد آلوده به علف هرز اختلاف معني ‌داري نداشتند. بنابراين متريبوزين در دوز توصيه شده (1.3 کيلوگرم ماده موثره در هکتار) توانست اويارسلام ارغواني را به خوبي كنترل كند، اما كاربرد گلايفوسيت قبل از كاشت و پس از رويش سيب ‌زميني كارايي خوبي در كنترل اويارسلام ارغواني نداشتند.

شوري يكي از مهمترين عواملي است كه توليد محصولات مختلف در نواحي خشک و نيمه ‌خشک را محدود مي ‌سازد. جوانه‌ زني بذر يک مرحله بحراني در طول دوره رشد و نمو گياه است و تحمل شوري در اين مرحله از رشد، به جهت استقرار گياهاني كه در خاک ‌هاي شور رشد مي ‌كنند از اهميت خاصي برخوردار است. در اين آزمايش اثر شوري روي جوانه زني بذر سه گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.)، كاسني (Cichorium intybus L.) و كنگر ‌فرنگي (Cynara scolymus L.) مورد بررسي قرار گرفت. سطوح شوري كه با استفاده از نمک طعام ايجاد شد شامل 5 سطح شوري با EC صفر، 2، 4، 6 و 8 دسي ‌زيمنس بر متر بود. طرح آزمايشي از نوع كاملا تصادفي با سه تكرار بود. 100 بذر براي هر تيمار روي كاغذ صافي كه داخل پتري ‌ديش گذاشته شده بود قرار گرفت. آزمايش در شرايط كنترل شده و درون ژرميناتور انجام شد. تنش شوري طول گياهچه مرزه و وزن گياهچه كنگر را به ‌طور معني ‌داري كاهش داد. سطوح بالاي شوري درصد جوانه ‌زني مرزه را كاهش داد، اما پايين‌ ترين سطح شوري (2 EC دسي زيمنس بر متر) جوانه ‌زني آن ‌را تحريک كرد. شوري اثر معني ‌داري بر درصد جوانه ‌زني كاسني و كنگر نداشت. سرعت جوانه ‌زني مرزه و شاخص بنيه بذر آن در تيمارهاي شوري كاهش يافت. به ‌طور كلي در اين پژوهش مشخص شد كه فرآيند جوانه ‌زني مرزه نسبت به دو گونه كاسني و كنگر فرنگي، به شوري حساس ‌تر است.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر مقادير مختلف نيتروژن و تراكم كاشت بر رشد، عملكرد، مقدار اسانس برگ و عملكرد اسانس گياه نعناع فلفلي (Mentha piperita L.) آزمايشي در سال 1387 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه بوعلي سينا انجام گرفت. طرح آزمايشي مورد استفاده كرت ‌هاي خرد شده بر پايه بلوک هاي كامل تصادفي طي دو چين و با سه تكرار بود. كرت هاي اصلي شامل مقادير 100، 150 و 200 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار بودند كه نيمي از نيتروژن هر تيمار براي چين اول و نيم ديگر آن نيز براي چين دوم مصرف شد. كرت هاي فرعي نيز شامل تراكم كاشت در سه سطح 8، 12 و 16 بوته در مترمربع بودند. برخي ويژگي هاي مورفوفيزيولوژيكي شامل ارتفاع گياه، تعداد گره و برگ در بوته، سطح برگ در بوته، عملكرد تر و خشک، ميزان اسانس در برگ و عملكرد اسانس طي دو چين و همچنين روند تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در چين اول مورد ارزيابي واقع شدند. نتايج نشان داد كه تيمار نيتروژن در هر دو چين تاثير معني داري بر تمامي صفات اندازه ‌گيري شده داشت، به طوري كه بيشترين مقدار آنها در چين اول با كاربرد 100 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار بدست آمد و در چين دوم مربوط به تيمار 200 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار بود. علاوه بر اين، تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در اثر افزايش مقدار نيتروژن افزايش يافت. تراكم كاشت نيز در چين اول تاثير معني داري بر ارتفاع ساقه، تعداد گره، تعداد برگ و سطح برگ در بوته، درصد اسانس برگ و عملكرد اسانس داشت و در چين دوم تاثير آن بر تعداد و سطح برگ در بوته معني دار شد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور ارزيابي اثر تيمار بذور ذرت با گلايسين بتائين در شرايط تنش خشکي آزمايشي با 5 سطح گلايسين بتائين (صفر، 2، 4، 8 و 16 ميلي مولار) و 6 سطح خشکي (صفر، -0.1، -0.2، -0.4، -0.8 و -1 مگاپاسكال) به صورت فاکتوريل در قالب طرح کاملا تصادفي در سه تکرار انجام شد. بذور به مدت 24 ساعت در غلظت هاي مذکور گلايسين بتائين خيسانده شده، سپس بذور در پتريديش قرار داده شدند و براي اعمال تنش خشکي، غلظت هاي مناسب از پلي اتيلن گليکول 6000 براي اعمال هر سطح خشکي، تهيه و به بذور اضافه شد. نتايج نشان داد که خشکي موجب کاهش معني دار در تمام پارامترهاي مورد ارزيابي در کليه غلظت هاي گلايسين بتائين شد، اما بذور تيمار شده با گلايسين بتائين در غلظت هاي 2 تا 4 ميلي مولار تنش کمتري را متحمل شدند. البته تيمار بذور با گلايسين بتائين نتوانست اثر تنش خشکي بر سرعت جوانه زني را تخفيف دهد. مدل لجستيک سه پارامتري برازش داده شده به پارامتر درصد جوانه زني به خوبي اثر سودمند تيمار بذور با گلايسين بتائين را تحت شرايط تنش خشکي توجيه نمود، بر طبق برآورد مدل، آن ميزان خشکي که منجر به کاهش 50 درصدي جوانه زني بذور ذرت مي شود، در صورت تيمار بذور با گلايسين بتائين در سطح خشکي بالاتري رخ مي‌ دهد. تيمار بذور با گلايسين بتائين توانست درصد جوانه زني، طول ريشه چه و ساقه چه و وزن تر ريشه چه و ساقه چه را در سطوح خشکي بالا بهبود دهد، هر چند افزايش غلظت گلايسين بتائين به 8 و 16 ميلي مولار اثر منفي بر جوانه زني و پارامترهاي آن گذاشت.

 نسخه قابل چاپ