از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ارگ فورگ
قلعه فورگ ارگی است در روستای فورگ از توابع شهرستان درمیان در استان خراسان جنوبی. این قلعه در ۵ کیلومتری درمیان و در شرق شهر بیرجند قرار دارد.
قلعه‌های بیرجند، در دوره‌های مختلف احداث شده‌اند. وجود مناطق کوهستانی زیاد باعث شده که پای فرقه اسماعیلیه به این منطقه باز شود و برای دفاع از خود، قلعه‌های مرتفع و مستحکمی در اکثر مناطق این شهرستان و سایر شهرهای جنـوبی خراسان ساخته و باقی بگذارند.
از نظر پیشینه تاریخی محوطه، ساخت قلعه فورگ در زمان نادرشاه افشار به وسیله میرزا بقاخان حاکم منطقه شروع شده و پس از وی پسرش میرزا رفیع خان ساختمان قلعه را به اتمام رسانده است. در زمان حکومت شوکت الملک به دستور وی سپاهیانش به قلعه هجوم برده، حاکم آن را دستگیر کرده و قلعه را فتح می نماید. تاریخ ساخت این قلعه در کتاب دیوان لامع، نوشته محمد رفیع بن عبدالکریم در میانی، سال ۱۱۶۰ ه.ق. ذکر شده است. مولف کتاب عین الوتابع، قلعه را این گونه توصیف کرده است: قلعه فورگ در روی کوهی است که از آجر پخته، دیوار و باروج آن را به طور محکم ساخته اند و پایه آن را سنگ چین نموده‌اند و دو شیر در اطراف خود داشته با دو خاکریز که قطر هر یک پنج در پنج است. [۱]
قلعه فورگ بعد از قلعه الموت مهمترین مقر حضور اسماعیلیان به حساب می‌آمده و در این محل فداییان مطلق را تحت تعلیم و آموزش‌های مخصوص قرار می‌دادند. فداییان مطلق گروهی بودند که حتی اسم نداشته و پس از ترک قلعه برای انجام ماموریت نام‌شان عوض می‌شد و به اسم مستعار برای قتل دشمنان فرقه اسماعیلیه می‌رفتند. اساس تعلیم فداییان به این صورت بود که بتوانند دشمن را غافل‌گیر کرده، یک یا دو ضربه کارد به او زده و قبل از این که دیگران به خود بیایند، ناپدید گردند.
قلعه فورک در ۱۰ کیلومتری جنوب شهر اسدیه واقع شده است. فضاهای داخلی قلعه از شرق به غرب شامل ۳ قسمت می‌باشد که قسمت اول، محل زندگی خدمه انبار آذوقه و محل نگهداری احشام است. قسمت دوم، محل زندگی نظامیان و نگهبانان و محل نگهداری تدارکات نظامی و سومین قسمت که مهمترین بخش قلعه است، محل زندگی حاکم و اطرافیانش بوده است. قلعه مجموعاً دارای ۱۸ برج بوده که اکنون تعدادی از آنها باقی مانده است. مصالح به کار رفته در ساخت قلعه بیشتر سنگ، آجر و خشت می‌باشد. این قلعه بر بالای صخره‌ای سنگی پس از قرون متمادی همچنان در تاریخ بیرجند قامت خود را استوار نگهداشته است، هم‌چنین بر بلندای حصار و برج‌ها، سازه‌های کنگره‌داری وجود دارد و منافذی (تیرکش) جهت دیده‌بانی و دفاع دیده می‌شود.[۲] با توجه به آثار و بقایای معماری داخل قلعه چنین استنباط می‌شود که قلعه مزبور در چندین مرحله بازسازی شده و بر وسعت آن افزوده شده است. آخرین مرحله معماری آن مربوط به دوره افشاریه است که حصار فعلی قلعه و هشت برج مدور آن یادگاری از این دوره می‌باشد.
منابع [ویرایش]
↑ روزنامه ابتکار
↑ دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
این یک نوشتار خُرد پیرامون ایران است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.
[نهفتن]
ن • ب • و
استان خراسان جنوبی
مرکز
بیرجند
شهرستان‌ها
بشرویه بیرجند خوسف درمیان زیرکوه سرایان سربیشه فردوس قائنات نهبندان
شهرها
آرین‌شهر ارسک اسدیه اسفدن اسلامیه آیسک بشرویه بیرجند حاجی‌آباد خضری دشت بیاض خوسف زهان سرایان سربیشه سه‌قلعه شوسف طبس مسینا فردوس قائن قهستان مودنهبندان نیمبلوک
جای‌های دیدنی
آبگرم معدنی فردوس آرامگاه ابن حسام خوسفی آرامگاه ابوحامد ارگ کلاه‌فرنگی باغ شوکت‌آباد تخت سردار زیارتگاه باش‌آباد عمارت اکبریه غار چنشت قلعه پائین قلعه حسن‌آباد قلعه فورگ قلعه نیهقنات بلده فردوس کوه قلعه فردوس مجموعه تاریخی کوشک مدرسه شوکتیه مدرسه علمیه علیا مسجد جامع تون مسجد جامع هندوالان موزه بیرجند
رده‌ها: بناهای تاریخی استان خراسان جنوبیبیرجندجای‌های درمیانقلعه‌های استان خراسان جنوبیمراکز اسماعیلیه
