پارس آباد شهر کوچک نوپاییست که در سال 1330 توسط فردی بنام آقای مهندس ابراهیم پارسا(مدیر عامل شرکت شیار) پایه گذاری شده است. این شهر در شمالی‌ترین نقطه سرزمین مغان (نقطه صفرمرزی) و ساحل رود ارس قرار گرفته است ،از نقطه نظر آ ب و هوا باید گفت دارای تابستانهای گرم و زمستانهای معتدل است. بنا به آخرین سر شماری در 1375 جمعیت این شهر و حومه 138887 نفر گزارش شده است که از این تعداد نزدیک 46 درصد در نقاط شهری و بقیه در روستاهای اکناف بسر می‌برند.
رود ارس كه در مرز ایران و آذربایجان قرار دارد از طریق سد انحرافی میل مغان سبب آبیاری مزارع و ایجاد حوضچه هایی برای پرورش ماهی می‌شود. رود ارس بركت و حیات و پویایی را به مردم پارس آباد و حومه به ارمغان آورده است. معلوماتی که برخی منابع در اختیار می گذارند روشن می سازد که قبل از اجرای برنامه اصلاحات ارضی ساکنین حوزه قوچ قیشلاقی مغان (پارس آباد)بیشتر عشایر کوچرو بودند و چرخه اقتصادی آنها از طریق دامداری سنتی می چرخید. آنها زندگی نیمه متمرکزی داشتند و از صدها سال پیش پس از نابودی «نهر تیمور» از کارهای کشاورزی کاملاً بدور بودند.
باید گفت دهه چهل نقطه عطفی در تاریخ اقتصادی- فرهنگی منطقه مغان محسوب می‌شود. در آن دوره با ایجاد راههای شوسه و حفر و تأسیس کانالهای عریض و طویل آبیاری توسط شرکتهای شیار و پرسسیون، راه اندازی شرکتهای کشت وصنعت ودامپروری مدرن، ساخت سد میل مغان، ایجاد باغهای وسیع هلو، آلو،شلیل،فندق،سیب سبز، گیلاس و زیتون، احداث سیلوها و کارخانه‌های بزرگ قند و لبنیات و پنبه، توسعه ورشد شهری پارس آباد هر چند غیر طبیعی اما شتاب بیشتری بخود گرفت وبازارش رونق یافت.
بدنبال این تحولات اکثر ساکنین این منطقه کوچ نشینی را رها کرده و به سوی زندگی متمرکز شبه مدرن روی آوردند. آنها در نتیجه تقسیم بندی اراضی در قالبهای سه، شش و دوازده هکتاری ،صاحب زمینهای مزروعی شدند.تدریجاً کشاورزی یعنی، کشت و زرع مکانیزۀ گندم ،پنبه، چغندر، ذرت و... به کار اصلی اهالی منطقه تبدیل شد و درساختارکلی پارس آباد کنونی تأثیربسزایی گذاشت. از دستاوردهای تحولات اقتصادی دهه‌های اخیر پارس آباد که منجر به تحولات عمیق فرهنگی شد می‌توان به شکل گیری طبقات جدیدی از هزاران دانش آموز، دانشجو، دبیر، استاد، مهندس و پزشک و نهایتا تأسیس دانشگاه اشاره نمود."ازكتابهای تاریخ چنین استنباط می‌شود كه در عهد باستان، این دیار دارای آبادیهای زیادی بوده است كه از جمله آنها فروردین، اردیبهشت و بنام سایر ماههای سال بوده است كه بعدها به علت تغییرات زمین به كلی از بین رفته اند."در سال 1328 این منطقه كه در آن پارس آباد قرار دارد بنام قوچ قشلاقی معروف بوده است. در این منطقه عشایر مغان با ابتدایی ترین امكانات زندگی می كردند. شغل آنها دامداری بوده و به عبارتی در این منطقه كشت صورت نمی‌گرفته است. در همین ایام مطالعاتی در منطقه انجام می گیرد و شركت شیار با مقصد احیای كشاورزی و زمین های زراعی تاسیس می گردد. این شركت در یوشان آباد كه بعدها شاه آباد نامیده شد مستقر شدند.
نام این منطقه نیز انقلاب به جعفرآباد تغییر یافت. از اولین كارهای این شركت ایجاد راه شوسه ازاردبیل به مغان و تاسیس كانالهای آب رسانی در منطقه بوده است. این شركت به علیرضاآباد كه بعدا به اسلام آباد تغییر نام داد انتقال داده می‌شود. شركت پرسیون بعنوان پیمانكار تاسیسات آب رسانی كارهایی را در این زمینه به مرحله اجرا رسانده بود كه موسسه ای برای آموزش كشاورزان تشكیل داده می‌شود. در كتاب دشت مغان در گذر زمان نویسنده آن چنین بیان داشته است كه: " اولین كانال آب رسانی كه آبگیر آن كمی بالاتر از علیرضاآباد واقع بود حدود چهارهزار هكتار از مزارع را مشروب می كرد." دومین كانال آب رسانی با ظرفیت بیست متر مكعب در ثانیه در سال 1337 به بهره برداری می رسد. اما موفقیت این كانالهای آب رسانی بر طبق پیش بینی انجام گرفته عملی نمی‌شود و بنابراین از 28 هزار هكتار اراضی موجود فقط چهارده هزار هكتار به صورت 12 هكتاری بین زارعین تقسیم می گردد. عشایر زیاد رغبت نشان نمی‌دهند و به دلیل استقبال كم از این زمینها، اكثرا روستائیان صاحب زمین می شوند. رفته رفته كه تعداد داوطلب بیشتری برای تصاحب زمین پا جلو می گذارند بنابراین اراضی موجود به صورت شش هكتاری و در مرحله سوم بصورت سه هكتاری تقسیم می گردند.
مرحوم میرزاآقا مجردی بعنوان نقشه بردار و فردی بومی كه به حسن اخلاق و صداقت و پاكدامنی مشهور عام و خاص بوده است برای توزیع زمینهای كشاورزی با جان و دل كوشش می كند و امروز علیرغم گذشت قریب چهارده سال از درگذشت ایشان هنوز خاطره نیكی های وی در بین كشاورزان دشت مغان زبانزد می باشد.
شركت شیار اولین تراكتورها را با نام تراكتورهای زنجیره ای d6c و با سوخت نفت سفید وارد منطقه می كند. رفته رفته بنگاه عمران مغان وظیفه خود را به سازمان آب و برق می سپارد و این سازمان نیز بعدها به دوقسمت مجزا تغییر ساختار داد و اكنون امور آب كار آب رسانی منطقه را بعهده دارد.
همان طوری كه قبلا اشاره شد مهندس پارسا مدیر عامل شركت شیار در سال 1330 شمسی طرح كلی شهر پارس آباد را می ریزد و این شهر علیرغم اینكه حتی یك سكنه نداشته است به نام خود مهندس پارسا نامگذاری می‌شود. البته ناگفته نماند كه از ابتدا نقشه این شهر بر اساس اصول شهرسازی ریخته می‌شود اگر چه تعدادی از ساكنان در قسمتی از شهر این موضوع را رعایت نكرده اند. نویسنده كتاب دشت مغان در گذر زمان در خصوص ساكنان این شهر چنین می نویسد: " در سال 1355 كه قریب 150 خانوار در آن سكونت داشتند، خانه هایی كه از شهرداری تا مسجد جامع ساخته شده بودند به طور مرتب در كنار خیابان خاكی به همان عرضی كه امروز هست قرار گرفته بودند و قسمت جلوی خانه‌ها را برای منطقه تجاری خالی گذاشته بودند. " شهر پارس آباد به دلیل نزدیكی به مزارع كشاورزی و وجود تپه ماهورهایی در قسمت شمالی آن ازاهمیت ویژه ای برای شركتها و در كل مزرعه داران برخوردار بوده است. كاركنان شركت شیار برای رونق دادن و آبادكردن پارس آباد به این شهر انتقال داده می شوند. وجود " بنگاه عمران دشت مغان " در پارس آباد تاثیر بسزائی درسرعت بخشی به عمران و آبادانی پارس آباد داشته است.
در سال 1370 پارس آباد رسما به شهر تبدیل شد.اسم این شهر به مرور زمان از پارساآباد به پارس آباد تغییر یافت. مسجد جامع پارس آباد در سال 1338 تاسیس یافت .در سال 1371نیز توسعه یافت. پارس آباد همانطوریكه قبلا ذكر شد صرفنظر از پیشینه تاریخی آن كه به 1330 بر می گردد از نظر موقعیت جغرافیایی در محلی قرار گرفته است كه تاریخی كهن را با خود دارد. چه بسیا ر رخدادهای مهم تاریخی كه در این خاك بوقوع نپیوسته است. در زمان قاجاریه این منطقه محل نزدیك به لشكریان قاجاری برای جنگهای قره داغ بوده است.
قلعه اولتان كه در 15 كیلومتری این شهر در اولتان قرار دارد گنجینه پر رمز و رازی از پیشینه این دیار سبز دارد. امید آن میرود كه با زحمات مسئولان مربوطه هرچه زودتر این قلعه تاریخی شكافته شود و رازهای سر به مهر این دیار در طول تاریخ بر ما معلوم گردد و چه بسا همین شناختهای مشخص و دقیق از گذشته خواهد توانست تحولات شگرف اقتصادی و علمی را برای مغان ارمغان آورد.
تپه نادر نیز كه محل تاجگذاری نادرشاه افشار می باشد در اصلاندوز در نزدیكی این شهر قرار دارد. اما آنچه مسلم است اینها همه تاریخ غنی مغان نمی‌تواند باشد. پیشرفت های علمی و توسعه علم باستان شناسی و پرورش مهندسان بومی در زمینه های تاریخ و باستان شناسی، خواهد توانست ناگفته های خاك مغان را یكی یكی بر ما آشكار سازد. این سنگها و این خاكها و تپه ماهورهایی را كه می بینید چه بسیار رازهایی را در سینه خود نگاه داشته اند. تاریخ هر ملتی نشانه عظمت و شكوه آن ملت است.
