استان زَنجان یکی از استان‌های ایران می‌باشد که در شمال غربی کشور ایران قرار گرفته و مرکز این استان شهر زنجان است. استان زنجان دارای ۷ شهرستان و ۱۲۱۰ آبادی است که از این تعداد، ۹۷۸ آبادی دارای سکنه و بقیه خالی از سکنه می‌باشد.
طبیعت و جغرافیای طبیعی
استان زنجان در شمال غرب فلات مرکزی ایران قرار گرفته‌است. وسعت استان برابر ۲۲۱۶۴ کیلومتر مربع و۳/۴۱ درصد کل کشور را شامل می‌شود.جمعیّت استان بر اساس آخرین آمار ۹۶۴۵۶۱ نفر و معادل ۵/۱ درصد کل کشور است.
رودهای مهم در این استان قزل‌اوزن، زنجانرود، ابهر رود (رود کبیر) است. بلندترین نقطه استان در ارتفاعات تخت سلیمان (بیش از ۳۰۰۰ متر) و کمترین در قزل‌اوزن در گیلوان (بیش از ۳۰۰ متر) می‌باشد. آثار تاریخی شامل سلطانیه، بازار زنجان. مجموعه رختشویخانه. مسجد جامع زنجان. مقبره قیدار نبی در شهرستان خدابنده. آرامگاه احمد زهرنوش و امامزاده زیدالکبیر در ابهر است. آب و هوا در زمستان بسیار سرد و در تابستان معتدل می‌باشد.
تنوع آب وهوایی این منطقه موجب ایجاد گونه‌های متفاوتی از زندگی جانوری شده‌است.وجود گونه‌های متفاوتی از حیوانات وحشی و پرندگان مهاجر وجانوران آبزی گردشگران بسیاری را در مواقعی که شکار مجاز است به این منطقه جذب می‌کند. از ۲۵ سال پیش ناحیه بزرگی به نام انگوران از طرف سازمان محیط زیست منطقه حفاظت شده اعلام گردیده‌است.به دلیل شرایط کوهستانی این ناحیه و تأثیرات جریانات جوی مرطوب شمال غربی وغربی آب و هوای استان را می‌توان تبیین نمود. آب وهوای کوهستانی بازمستانی بسیار سرد و برفی و تابستانی دلپذیرو. فصول بهار وتابستان بهترین زمان برای گذراندن اوقات فراغت در این استان هستند. میزان بارندگی در بهار وزمستان نسبت به سایر فصول در این استان بیشتر است. پوشش گیاهی استان در مناطق مختلف متغیر بوده ولی در مجموع از جنگلها و چراگاههایی با چشم انداز زیبا تشکیل شده‌است.
غارهای استان عبارت‌اند از غار کتله خور و گلجیک و غار خرمنه سر. غار کتله خور که از همه اینها دیدنی تر و بزرگ‌تر است ویکی از پدیده‌های طبیعی بسیار زیبای ایران محسوب می‌شود در ۸۰ کیلومتری جنوب خدابنده قرار گرفته‌است. این غار از سه طبقه تشکیل شده و دارای تونلهای فرعی و استلاکتیتها و استلاکمیتها و ستونهای بسیار در گذرگاههای اصلی است وقندیلهای مخروطی آویزان از سقفها در اثر داشتن ناخالصیها رنگهای متنوع به خود گرفته‌اند و آنها که ترکیبات به همراه نداشته و یا کمتر دارند به صورت بلورهای شیشه‌ای بسیار شفاف مشاهده می‌شوند.
یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی در این استان غار کتله خور است.
از رودهای مهم استان قزل اوزن است که رودی جوشان وخروشان است و از کوههای کردستان سرچشمه گرفته وپس از توقفی در پشت سد منجیل نهایتا وارد دریای خزر می‌گردد.و از دیگر رودخانه‌ها زنجانرود- ابهررود - سجاس رود و خرا رود را می‌توان نام برد. همچنین چشمه‌های آب معدنی استان عبارت‌اند از چشمه آبگرم وننق - چشمه آبگرم ابدال - چشمه آبگرم گرماب وچشمه آبگرم حلب انگوران.
