پژوهش و سازندگي

پنج گروه ژنتيکي از جوجه هاي گوشتي نر شامل خروسهاي خطوط A,B,C,D و جوجه هاي هيبريد آرين به سه سطح تغذيه شامل دريافت آزاد غذا، 95 درصد و 90 درصد آزاد، در يک آزمايش فاکتوريل مورد مقايسه قرار گرفتند. طرح آزمايشي مورد استفاده بلوک هاي کامل تصادفي بود. طول دوره پرورش 6 هفته در نظر گرفته شد. در طي اين دوره تلفات مورد بررسي قرار گرفت و در صورتيکه تلفات ناشي از آسيت بود در مورد هر يک از تيمارها ثبت مي گرديد. در پايان هر هفته نيز نمونه هاي خون به منظور تعيين هماتوکريت، هورمون هاي T₃ و T₄ اخذ گرديد. مقايسه اين خطوط و سطوح مختلف محدوديت خوراک از نظر پارامترهاي اندازه گيري شده نشان داد که خطوط پدري بخصوص خط B در مقابل آسيت داراي حساست مي باشند (P<0.01) و خط C داراي بيشترين مقاومت در مقابل آسيت مي باشد (P<0.05).

 نسخه قابل چاپ

موجودات آبزي به طور مداوم در معرض خطرات ناشي از آلودگي هاي محيط زيستشان قرار داردند. يکي از اين مواد آلوده کننده، شوينده آنيوني است که به ميزان زياد مورد استفاده قرار مي گيرد. به منظور مطالعه اثر اين مواد آلوده کننده بر پارامترهاي خوني ماهي حوض، 140 عدد ماهي حوض (18-20 سانتي متر) به تعداد مساوي در 4 گروه تقسيم گرديدند. گروه يک به عنوان شاهد و 3 گروه ديگر به عنوان گروه هاي آزمايش به ترتيب به مدت 21 روز در معرض مقادير 10,5 و 15ppm ماده شوينده آنيوني (شامپو) قرار گرفتند. در پايان مدت آزمايش از ماهي ها خونگيري به عمل آمد و مقادير گلبول هاي سفيد، هموگلوبين تام، هماتوکريت، شمارش تفريقي گلبول هاي سفيد، حجم متوسط گلبولي (MCV)، متوسط هموگلوبين گلبولي (MCV) و نيز غلظت متوسط هموگلوبين گلبولي (MCHC) با روش هاي مناسب مورد اندازه گيري قرار گرفت. نتايج حاصل با استفاده از آزمون آناليزواريانس (ANOVA) و آزمون چند دامنه اي دانکن مورد مقايسه قرار گرفتند. تعداد گلبول هاي قرمز، هماتوکريت و ميزان هموگلوبين تام در گروه 1 به طور معني داري از گروه شاهد بيشتر بود (P<0.05). به علاوه تعداد گلبولهاي سفيد در گروه 2 به طور معني داري از گروه شاهد کمتر بود (P<0.05).

 نسخه قابل چاپ

در اين پژوهش، اثرات ضد ميكروبي اسانس گياه درمنه ايراني A-Persica مورد ارزيابي دقيق آزمايشگاهي قرار گرفت. در اين بررسي پس از جمع آوري و خشك كردن سر شاخه هاي گل دار و برگ دار گياه به روش تقطير با بخار آب از آن اسانس گيري به عمل آمده و اثرات ضد ميكروبي اين اسانس به روش رقت سريالي روي شش ميكروارگانيسم يعني Entrococcus Entrobacter Sp, Pseudomonas aerogenosa, E.coli staph Saprophyticus, Candida albicans در لوله و سپس كشت روي محيط جامد بلاد آگار به مدت 2 سال و با 6 تكرار مورد بررسي قرار گرفت كه نتايج هر 6 تكرار مشابه بود. نتايج نشان مي دهد كه كمترين رقت اسانس كه قادر به مهار رشد باكتريها بود 128: 1 روي باكتري P.aerogenosa و بيشترين رقت 512: 1 روي باكتريهاي E.coli و قارچ C.albicans بوده است.

به منظور بررسي امكان دستيابي به نتايج برتر بين ژنوتيپ هاي بومي در گونه پده Populus euphrativa Oliv در برخي مناطق جغرافيايي كشور اين گونه به وسيله گرده افشاني مصنوعي روي شاتون هاي گل ماده جدا شده و روش تغذيه درون شيشه اي رويان هاي دو رگ انجام گرديد. به دليل دوره طولاني تكامل رويان در گونه پده، كپسولهاي 45 روزه جدا سازي شدند و سپس جهت جوانه زني به محيط هاي كشت جامد (DKW, Ms, Half- Ms) به صورت جدا كشت تخمك و تخمدان منتقل شدند. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده ها روي درصد جوانه زني در جدا كشت تخمك و تخمدان نشان مي دهد كه درصد جوانه زني كشت تخمك و تخمدان به ترتيب 47.46% و 34.03% بوده است كه اختلاف معني داري را در سطح 0.05 نشان ميدهد. علي رغم وجود اختلاف معني دار در درصد جوانه زني رويان بين تخمك و تخمدان، به دليل وجود تعداد تخمك هاي فراوان (30-15) بيشترين بازده توليد نهال در كشت تخمدان حاصل شده است. همچنين از ميان محيط هاي كشت به كار رفته، بيشترين ميانگين درصد جوانه زني رويان در محيط كشت MS با 43.22% براي هر دو نوع جدا كشت بوده است. مبدا جغرافيايي دانه هاي گرده بر روي درصد باروري و جوانه زني رويان اختلاف معني داري را نشان نداده است. در مجموع از تلاقي هاي متعدد 137 گياه توليد گرديد كه پس از انجام سازگاري تدريجي به گلخانه منتقل شده اند.

تكوين اجزاي گل از جمله بساك پرچم ها، ميكروسپورزايي و تشكيل دانه هاي گرده، تكوين مادگي و تخمك ها از پديده هاي زيستي گياهان هستند كه تحت تاثير آلاينده هاي جوي قرار مي گيرند. در بررسي حاضر اثر آلودگي هوا بر تكوين بساك، ميكروسپورزايي، تكوين گرده و پروتئين هاي گرده گياه طاووسي (SPartium junceum) از تيره باقلائيان بررسي شد و بساك ها و دانه هاي گرده در مراحل مختلف نموي از نواحي داراي هواي بسيار آلوده و هواي پاك (كمتر آلوده) شهر تهران جمع آوري شدند و با روش هاي متداول سلول - بافت شناختي به كمك ميكروسكوپ نوري مورد بررسي و مقايسه قرار گرفتند. برخي دانه هاي گرده پس از 10 و 20 روز هوادهي با هواي آلوده شهر تهران بررسي شدند. ميزان كل پروتئين هاي محلول گرده اي براي گرده هاي نواحي مختلف و نيمرخ الكتروفورزي آنها و نيز گرده هاي نابالغ بررسي شد. بررسي هاي ميكروسكوپي در طي نمو بساك اشكال غير عادي در ساختار بساك، سلول هاي مادر گرده، لايه مغذي، آرايش تترادها و دانه هاي گرده را نسبت به گرده نابالغ نشان داد. ميزان پروتئين كل تحت تاثير آلودگي هوا تغيير يافت. نيمرخ الكتروفورزي گرده هاي بالغ، افزايش تعداد باندها و نيز افزايش كمي برخي باندها را نشان داد. طرح باندهاي پروتئيني گرده هاي نواحي داراي هواي آلوده نسبت به نمونه هاي شاهد تفاوت هايي را نشان داد. ميزان رهايي مواد سلولي در گرده هاي جمع آوري شده از منطقه آلوده افزايش يافت.

كشور ايران به لحاظ موقعيت خاص جغرافيايي، در اكثر مناطق، از اقليمي خشك و نيمه خشك برخوردار مي باشد. نحوه بارش و توزيع بارش در اينگونه مناطق، ضمن تاثير پذيري از ويژگيهاي متاثر از اقليم ياد شده، با ايجاد سيلابهاي فصلي صدمات و خسارات جبران ناپذيري به بار مي آورد. تحقيق حاضر با هدف كاهش خطرات سيل الگوي مناسبي در بهينه سازي عمليات آبخيزداري و مهار سيل محسوب مي شود. به همين منظور با استفاده از مفهوم نمودار مساحت - زمان و به كارگيري مشخصات حوزه شامل مساحت، شيب متوسط، ضريب زبري سطحي، زمان تمركز، بارش و ضرايب رواناب در يك مدل هيدرولوژيكي، رفتار حوزه مورد واسنجي و ارزيابي قرار گرفته است. سپس سطوح هم پيمايش حوزه استخراج و نحوه توزيع مكاني زير حوزه ها در سطح منطقه مورد بررسي قرار گرفته است. از آنجا كه تاثير متقابل توزيع مكاني زير حوزه ها و پتانسيل سيل خيزي آنها نقش مهمي در شكل گيري سيلاب خروجي از حوزه دارد. بنابراين با فرض اجراي عمليات مهار سيلاب در زير حوزه هاي واقع در هر سطح هم پيمايش، تاثير آنها روي دبي اوج هيدروگراف سيل مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج حاصل از اين تحقق نشان مي دهد كه سطح هم پيمايش 5 واقع در بخش مياني حوزه با 8870 كيلومتر مربع وسعت داراي بيشترين تاثير در دبي اوج سيلاب خروجي از حوزه اصلي بوده است. در مقايسه با مناطق مزبور، سطوح واقعي در نزديكي خروجي نقش بسيار كمتري در دبي اوج داشته است. به طور كلي از خروجي به طرف بالا دست و بخش هاي مياني حوزه، همراه با افزايش وسعت سطوح هم پيمايش، تاثير زير حوزه ها در دبي اوج سيلاب افزايش نشان مي دهد. لذا با تمركز عمليات آبخيزداري و كنترل سيلاب بر اساس اولويت ها و مناطق تعيين شده، ضمن دسترسي به اهداف تحقيق، كاهش قابل توجهي در هزينه هاي اجرايي طرح پيش بيني مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق چهار روش اندازه گيري توليد گياهان بوته اي (آدلايد، نمونه گيري مضاعف با استفاده از درصد تاج پوشش با 20 و 25 درصد نمونه گيري مستقيم و روش قطع و توزين) در مراتع بوته زار استان هاي يزد و اصفهان مورد بررسي قرار گرفت. روش قطع و توزين به عنوان شاهد انتخاب گرديده و دقت برآورد توليد و زمان صرف شده صحرايي محاسبه و از طريق آزمون واريانس يك طرفه مورد بررسي قرار گرفتند. گونه هاي مورد بررسي شامل Eurotia ceratoides, Salsola rigida, Artemisia sieberi وAellenia  subaphylla بودند. نتايج به دست آمده نشان داد كه روش آدلايد به جز اين گونه  Aellenia subaphyllaبراي ساير گونه هاي مورد بررسي مناسب نمي باشد. در مورد ساير گونه ها استفاده از اطلاعات پوشش با روش نمونه گيري مضاعف و با 20% نمونه گيري مستقيم مناسبتر مي باشد. بنابراين مي توان گفت كه روش نمونه گيري مضاعف با استفاده از اطلاعات تاج پوشش در مراتع بوته زار از كاربرد بيشتري برخوردار است.

 نسخه قابل چاپ

حساسيت سازندها به فرسايش، نقش مهمي در توليد رسوب حوزه هاي آبخيز دارد و در بسياري موارد توليد بخش اعظم رسوب از بخش كوچكي از حوزه كه داراي سازندهاي حساس تري به فرسايش است صورت مي گيرد. در اين تحقيق مطالعات به دو بخش تقسيم مي شوند:
1- مطالعات انجام شده در حوزه آبخيز چنداب ورامين شامل بررسي پروفيل طولي رودخانه، الگوي زهكشي سازندها، ضريب k سازندها، درصد مساحت مارن و مساحت سازندها.
2- مطالعات انجام شده در عرصه پخش سيلاب بررسي بار معلق سيلابي، بررسي رسوبات كانال عرصه پخش سيلاب و نفوذپذيري در عرصه پخش سيلاب.
نتيجه بررسي ها نشان داد كه از بين سازندهاي حوزه آبخيز، سازند قرمز بالايي حساسيت به فرسايش را داراست. سازند قرمز زيرين حساسيت به فرسايش بالايي دارد. سازندهاي هزار دره، آبرفت تهران و بيشتر قسمتهاي سازند كرج حساسيت متوسط به فرسايش دارند و ارتفاعات سازند كرج به فرسايش مقاوم است.

 نسخه قابل چاپ

استفاده از سيلاب و در مناطق خشك و نيمه خشك از اهميت زيادي برخوردار مي باشد. اين سيلابها حاوي رسوبات معلق زيادي هستند كه در كاهش نفوذپذيري خاكهاي عرصه پخش سيلاب مي توانند موثر باشند. لذا هدف اين تحقيق بررسي تاثير سيلابهاي پخش شده بر روي خصوصيات فيزيكو - شيميايي خاكهاي عرصه پخش سيلاب قوشه دامغان در استان سمنان مي باشد. در اين رابطه، سرعت نفوذ آب به داخل خاك در 30 نقطه عرصه پخش سيلاب و سه نقطه به عنوان شاهد اندازه گيري شد. همچنين به منظور تعيين برخي خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك، از محل نقاطي كه نفوذناپذيري آنها تعيين گرديد و همچنين 5 پروفيل احداثي، نمونه هاي خاك برداشت و پارامترهايي از قبيل بافت، اسيديته، شوري، سديم، كلسيم و منيزيم تعيين گرديد. نتايج بدست آمده نشان مي دهد كه درصد ماسه خاك عرصه نسبت به شاهد 2 برابر كاهش و درصد سيلت و رس هر يك به ترتيب 2.3 و 1.9 بر آب افزايش يافته است. بررسي خواص شيميايي خاك نيز حاكي از آن است كه اسيديته تغيير ناچيزي داشته، شوري افزايش قابل ملاحظه اي نداشته، ليكن مقادير منيزيم و كلسيم در عرصه پخش سيلاب نسبت به شاهد 2 برابر افزايش و مقدار سديم، 2 برابر كاهش داشته است. در مجموع پس از 5 مرحله سيل گيري، متوسط ضخامت رسوب در عرصه (در محل هاي سيل گيري شده) در حدود 9 سانتيمتر بوده كه اين خود باعث شده تا سرعت نفوذ آب به داخل عرصه نسبت به شاهد در حدود 9.6 برابر كاهش داشته باشد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور تعيين روند تجزيه لاشبرگ گونه ممرز Carpinus betulus L.، در دو توده ممرز در منطقه اسالم و واز، با شرايط متفاوت سنگ مادري، برگ هاي تازه خزان كرده در پاييز جمع آوري گرديد. لاشبرگ هاي هر منطقه در چهار گلدان به مدت 400 روز در شرايط آزمايشگاه قرار گرفتند. به فواصل 21 روز از لاشبرگ هاي در حال تجزيه در گلدانها نمونه برداري و كربن و نيتروژن آنها اندازه گيري شد. درصد نيتروژن لاشبرگ هاي منطقه واز 1.13 و منطقه اسالم 1.32 و درصد كربن لاشبرگ هاي منطقه واز 43.38 و منطقه اسالم 41.12 در روز اول بدست آمد. بر خلاف ميزان كربن، تفاوت ميزان نيتروژن لاشبرگ هاي در دو منطقه در روز اول آزمايش در سطح 5 درصد معني دار است. اختلاف روند تغييرات كربن و نيتروژن و تغييرات C/N در دو منطقه معني دار است نسبت C/N در لاشبرگ هاي منطقه واز از 38.39 در روز اول به 18.21 در روز آخر و در منطقه اسالم از 31.15 در روز اول به 18.50 در روز آخر كاهش يافت. لاشبرگ هاي منطقه واز (رويشگاه آهكي) از نرخ تجزيه بالاتري نسبت به منطقه اسالم (رويشگاه اسيدي) برخوردار بودند.

 نسخه قابل چاپ

مطالعه حاضر در راستاي بررسي كارايي مدل موج سينماتيك در مطالعات و طراحي سيستمهاي پخش سيلاب، در فاز آبدوي سطحي انجام شده است. بدين منظور مدل موج سينماتيك بررسي و براي شبيه سازي جريان در فاز پيشروي به كار گرفته شده است. در اين ارتباط فرض گرديد كه عرصه هاي پخش سيلاب فاقد شيب جانبي بوده، جريان به صورت ورقه اي در امتداد شيب طولي اتفاق مي افتد و بدين ترتيب مي توان از معادلات يك بعدي جريان آب كم عمق براي شبيه سازي استفاده نمود. براي حل معادلات موج سينماتيك روش منقطع سازي قوطي پرايزمن انتخاب و به شيوه تكرار زمان حل گرديد. براي صحت يابي سه مدل تحليلي و جهت ارزيابي دو مدل عددي و داده هاي مشاهداتي مورد استفاده قرار گرفتند. از آنجا كه از گسترش جريان ورقه اي بر عرصه هاي پخش سيلاب اطلاعات مدوني در دسترس قرار نداشت، اطلاعات مشاهده اي از 31 نوار آبياري مورد استفاده قرار گرفت. هفت مورد به دليل عدم صدق فرض سينماتيك از تحليل ها حذف و مابقي مورد استفاده قرار گرفتند. جمعا پنج نوار آبياري براي مراحل واسنجي و آناليز حساسيت و 19 نوار باقي مانده براي مرحله ارزيابي مورد استفاده قرار گرفتند. بررسي ها نشان دادند كه مدل نسبت به گام زمان و ضريب وزني زمان حساسيت ندارد. متوسط خطاي نسبي و راندمان پيش بيني براي موارد شبيه سازي شده به ترتيب 7.8 و 99.45 درصد بدست آمد.

 نسخه قابل چاپ

نمونه هاي آزموني از گونه هاي ساج (Tectona grandis)، بالائو (Shorea laevis)، كرويينگ (Dipterocarpus alatus) و چنگال (Balanocarpus hemii) كه در ساخت لنج هاي چوبي و تاسيسات دريايي كاربرد دارند، به روش روپينگ اشباع شدند. ابعاد نمونه هاي آزموني 20×75×200 ميليمتر و مقدار جذب كرئوزوت به ترتيب 331، 186، 188 و 40 كيلوگرم بر متر مكعب بود. نمونه هاي اشباع شده به همراه نمونه هاي شاهد اين گونه ها در سواحل ماهشهر، بندر تركمن و بندر نوشهر در داخل دريا نصب شدند. دوام نمونه هاي آزموني در مقابل عوامل مخرب دريايي (Marine borers) در ساحل ماهشهر پس از 6، 10، 20، 23 و 27 ماه و در سواحل درياي خزر در دوره هاي 6 ماهه و نيز پس از 11 سال استقرار در آب دريا، با معيار (1985) 4432- IRG/WP مورد ارزيابي قرار گرفتند. در طي مدت استقرار نمونه ها در ساحل ماهشهر، نمونه هاي شاهد چوبهاي چنگال و كرويينگ تخريب نشدند و نمونه هاي چوب ساج به درجه تخريب 4 (كاملا تخريب شده) و نمونه هاي بالائو به درجه تخريب 3 رسيدند. هيچ يك از نمونه هاي اشباع شده پس از 27 ماه استقرار در دريا، به وسيله حفاران دريايي تخريب نشدند نمونه هاي آزموني اشباع شده و شاهد مستقر در درياي خزر پس از 11 سال استقرار در دريا، به وسيله حفاران دريايي تخريب نشدند ولي آثار پوسيدگي نرم در سطح نمونه ها مشاهده شد. به اين ترتيب بر اساس نتايج اين تحقيق سواحل بندر تركمن و نوشهر در جنوب درياي خزر، فاقد حفاران دريايي مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي تركيب هاي اسانس گياه عطر سنگ Varthemia persica  سرشاخه هاي گياه از منطقه توچال (سال 1381) در استان تهران جمع آوري گرديد و پس از خشك كردن در دماي محيط با روش تقطير با بخار آب اسانس گيري شد. (distillation Steam) اسانس به صورت يك لايه روغني زرد روشن با بازده 0.1 درصد به دست آمد. تركيب هاي موجود در اسانس با دستگاه كروماتوگراف گازي (GC) و گاز كروماتوگراف متصل شده با طيف سنج جرمي (GC/MS) مورد بررسي قرار گرفت. از ميان 32 تركيب شناسايي شده كه 98% اسانس را تشكيل ميدهد به ترتيب بتابوربونن (17.8%)، بتا كاريوفيلن (10.8%)، ژرماكرن D (10%) و كاريوفيلن اكسايد (9.2%) بيشترين ميزان را به خود اختصاص ميدهند.

 نسخه قابل چاپ

سطح قابل توجهي از مناطق كشور پوشيده از شنهاي روان است و حركت اين شن ها مشكلات زيادي را در اين مناطق به همراه دارد. يكي از روشهاي تثبيت شن هاي روان و كاهش فرسايش بادي استفاده از روش بيولوژيكي است كه اين امر مستلزم شناخت و معرفي گونه هاي مناسب قابل استقرار در روي تپه هاي ماسه اس مي باشد. در اين راستا خصوصيات گياه شناسي و مشخصات رويشگاهي Ammodendron persicum به عنوان گونه اي شن دوست مورد بررسي قرار گرفته است. در اين مطالعه خصوصيات گياه شناسي آمودندرون با مطالعه اندامهاي ظاهري گياه در صحرا و در آزمايشگاه، وضعيت كلي توپوگرافي، فيزيوگرافي، زمين شناسي و آبهاي زير زميني رويشگاه و محدوده اطراف يا پيمايش هاي صحرايي و استفاده از نقشه هاي مربوطه، شرايط اقليمي با استفاده از اطلاعات نزديكترين ايستگاههاي هواشناسي و اطلاعات محلي، خاك رويشگاه با برداشت و آناليز در آزمايشگاه تشريح گرديد. پوشش گياهي با ثبت گونه هاي غالب و همراه تيپ و اندازه گيري درصد پوشش گياهي گونه هاي پايا با استفاده از كوآدرات بررسي گرديد. از نظر گياه شناسي آمودندرون گونه اي است پايا و درختچه اي و متعلق به تيره بقولات (Leguminosae) مي باشد كه در سطحي معادل 134230 هكتار بر روي تپه هاي ماسه بادي و مناطق داراي لايه اي از ماسه بادي در منطقه زير كوه قائن در قالب سه تيپ گياهي Ammodendron, Ammodendron- Haloxylon و Haloxylon رويش دارد. اين منطقه از نظر اقليمي خشك و از بارندگي سالانه حدود 150 ميلي متر برخوردار است. از نظر زمين شناسي رويشگاه آمودندرون را تقريبا تپه هاي ماسه اي تثبيت شده با اشكال گوناگون تشكيل ميدهد. در مناطق دشتي اطراف و حد فاصل اين تلماسه ها سازندهاي كواترنري عمدتا از نوع Qt₂، پادگانه هاي جوان و آبرفت هاي باد بزني شكل و در بعضي نقاط Qt₁ و آبرفت هاي قديمي ديده مي شود. عمق ماسه بادي در اين رويشگاه از چند سانتيمتر تا حدود 50 متر متغير مي باشد و داراي اسيديته حدود 7.6، هدايت الكتريكي حدود 1 ميليموس بر سانتيمتر مربع، داراي آهك و فاقد گچ است. در اطراف اين رويشگاه تعداد 22 روستا با جمعيتي بالغ بر 16604 نفر زندگي مي نمايند. به همين لحاظ گونه هاي مستقر در روي تپه هاي ماسه بادي از جمله آمودندرون از نظر حفاظت از تپه هاي ماسه بادي و فراهم كردن محيط زيست براي ساكنين اين حوضه داراي اهميت هستند. ضمنا اين گونه داراي چشم اندازي مناسب براي استفاده در ساير مناطق است، اما اينكه چرا در مناطق محدودي گسترش دارد موضوعي است كه بررسي در اين خصوص ادامه دارد.

 نسخه قابل چاپ