پژوهش و سازندگي

اين پژوهش به منظور بررسي اثر فاصله از آبشخوار و توپوگرافي بر پوشش گياهي در مراتع کوهستاني گله بر استان همدان انجام شد. بدين منظور 3 آبشخوار که اهميت بيشتري از لحاظ شرب دام داشتند، انتخاب و واحدهاي نمونه گيري در اطراف هر آبشخوار مشخص گرديد. درصد شيب، جهت، ارتفاع از سطح دريا، درصد رطوبت خاک، فاصله از منبع آب و خصوصيات پوشش گياهي در هر يک از واحدهاي نمونه گيري محاسبه و در نهايت روابط بين عوامل ذکر شده در هر آبشخوار به روش رگرسيون گام به گام مورد آزمون قرار گرفت. در پايان مشاهده شد که با افزايش فاصله از منابع آب، تاثير عوامل فيزيکي بر خصوصيات پوشش گياهي افزايش مي يابد. شيب، ارتفاع از سطح دريا و فاصله از منبع آب بيشترين تاثير را بر پوشش گياهي داشته اند. اثر جهت جغرافيايي کمتر از 3 عامل فوق بوده و رطوبت خاک تاثير قابل توجهي بر پوشش گياهي نداشت. از بين خصوصيات پوشش گياهي که مورد مطالعه قرار گرفته اند، درصد تاج پوشش بيشتر از ساير خصوصيات تحت تاثير متغيرهاي فيزيکي قرار گرفت. وضعيت مرتع در هر 3 آبشخوار مطالعه شده با افزايش فاصله از آبشخوار ارتقا يافت.

 نسخه قابل چاپ

اين بررسي با هدف مطالعه تاثير شرايط ساخت بر ويژگي هاي کاربردي چند سازه هاي الياف چوب/ پليمر در حالت ساخت ريزش کيک مورد توجه قرار گرفته است. در اين بررسي 9 ترکيب شرايط مختلف از مقدار الياف سلولزي و مقدار عامل جفت کننده مورد توجه قرار گرفته است. پس از ساخت تخته ها و ويژگي هاي فيزيکي و مکانيکي چند سازه ها اندازه گيري و داده ها با استفاده از آزمون فاکتوريل در قالب طرح کاملا تصادفي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. در حالت استفاده از 70 درصد الياف سلولزي، مقاومت و مدول خمشي بدست آمده در مقدار 55 درصد الياف سلولزي، چسبندگي داخلي، مقاومت و مدول کششي، واکشيدگي ضخامت و جذب آب 2 و 24 ساعت غوطه وري در آب و 2 ساعت غوطه وري در آب جوش چند سازه برتر بوده است. تاثير عوامل جفت کننده در توليد چند سازه هاي ليگنوسلولزي به روش ريزش کيک در مقادير 2 و 4 درصد نسبت به چند سازه هاي ساخته شده بدون عامل جفت کننده زيادتر بوده است. ويژگي هاي مکانيکي در مقدار 4 درصد عامل جفت کننده حداکثر بوده و ميزان جذب آب و واکشيدگي ضخامت در مقدار 2 درصد عامل جفت کننده حداقل بوده است.

 نسخه قابل چاپ

تعيين کيفيت علوفه يکي از مهمترين عواملي است که جهت مديريت صحيح مراتع لازم است. گونه هاي مرتعي در مکان ها و زمانهاي مختلف، کيفيت علوفه متفاوتي دارند. در اين تحقيق کيفيت دو گونه هالوفيت، Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica در مراتع گميشان در سه مرحله فنولوژيکي رشد رويشي، گلدهي و بذردهي مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور در هر مرحله فنولوژيکي 10 تکرار از هر گونه نمونه برداري شد. فاکتورهاي کيفي پروتئين خام، ADF، هضم پذيري و انرژي متابوليسمي نمونه ها در آزمايشگاه اندازه گيري شد و سپس با استفاده از تجزيه واريانس و آزمون دانکن ميانگين داده ها با يکديگر مقايسه شدند. نتايج بدست آمده نشان داد که کيفيت علوفه در هر دو گونه در مرحله رويشي بيشتر از مراحل ديگر است. مقايسه آماري نشان داد گونه Halostachys caspica، پروتئين خام (21.5 درصد)، انرژي متابوليسمي (10.21 مگاژول بر کيلوگرم) و قابليت هضم ماده خشک (71.86 درصد) بالاتر و درصد ADF (18.06 درصد) کمتري نسبت به گونه Halocnemum strobilaceum دارد.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق با هدف تهيه چند سازه چوب - پليمر از گونه هاي (پالونيا، سپيدار، افرا پلت و ممرز) به منظور بهبود خواص فيزيکي آنها و افزايش قابليت کاربردي در صنايع انجام گرفته است. براي دستيابي به اهداف پيش گفته ابتدا نمونه هاي آزموني با مونومر استايرن که مخلوط با آغازگر بنزوئيل پروکسايد و اتيلن گليکول دي متا اکريلات بود به روش سلول پر بدون خلا نهايي اشباع شده سپس حرارت دهي نمونه هاي اشباع شده در دستگاه اتو به منظور پلي مريزاسيون مونومر انجام شد. بعد از تهيه چند سازه چوب - پليمر ارزيابي و مقايسه خواص فيزيکي (وزن مخصوص، هم کشيدگي و واکشيدگي) نمونه هاي شاهد (بدون اشباع) و نمونه هاي چوب - پليمر انجام شد. نتايج آزمايش و تجزيه و تحليل داده ها افزايش خواص فيزيکي را در هر 4 گونه نشان داد. چند سازه چوب - پليمر گونه پالونيا 154.93، سپيدار 121.75، افرا 47.73 و ممرز 37 درصد افزايش وزن مخصوص مشاهده شد. همچنين درصد افزايش تثبيت ابعاد در چوب - پليمر پالونيا به ميزان 35.31، سپيدار 33.56، افرا 30.09 و ممرز 22.90 بود.

ايران همچون کشورهاي ديگر به منظور تطابق ساختار تجاري خود با موازين بين المللي و حرکت به سوي آزاد سازي تجاري، در سالهاي اخير هدف هايي را دنبال کرده است. حذف تعرفه گمرکي از برخي کالاها و اقلام وارداتي (مانند چوب) از جمله اين است. به منظور مطالعه آثار حذف تعرفه گمرکي از واردات چوب در ايران و محاسبه منافع حاصل از اين سياست در مطالعه حاضر مدلي ارايه شده است که در آن سه شاخص به نام هاي منافع اجتماعي، هزينه هاي کاريابي کارگران چوب بر و هزينه هاي اجتماعي تخريب جنگل (زيست محيطي) مشخص شده اند. داده هاي مورد نياز براي محاسبه اين شاخص ها از مرکز آمار ايران، ادارات دولتي، بخش هاي خصوصي و نيز از طريق پرسشنامه جمع آوري و سپس ارزش ريالي آنها با استفاده از منطق رياضي و اقتصاد تعيين گرديد. براي محاسبه منافع و مخارج اجتماعي از روش تحليل هزينه - منفعت استفاده شد. از اين رو مقادير منافع و مخارج اجتماعي حاصل از حذف تعرفه گمرکي در ايران به ترتيب برابر با 1018165 ميليون ريال و 326015 ميليون ريال برآورد شدند. براي نسبت ما به التفاوت منافع به مخارج رقم 2.12 به دست آمد. اين رقم حذف تعرفه گمرکي از واردات چوب را در ايران پيشنهاد مي کند.

 نسخه قابل چاپ

دانه هاي ريحان (Ocimum basilicum L.) به عنوان منبعي غني از اسيدهاي چرب غير اشباع بوده و مقدار زيادي موسيلاژ توليد مي کند. بذر تعدادي از جمعيت هاي ريحان که از مناطق مختلف ايران گردآوري شده بودند مورد آزمايش قرار گرفتند. روغن دانه ها به طور جداگانه استخراج و تبديل به متيل استر گرديدند، سپس ترکيبات اسيد چرب روغن بذرها توسط کروماتوگرافي گازي تعيين شدند. نتايج نشان مي دهد که بالاترين ميزان چربي کل در بين تمام جمعيت هاي وحشي و آزمايشگاهي (28.98 درصد وزني) در جمعيت آزمايشگاهي اردبيل و کمترين ميزان آن (17.25 درصد وزني) در جمعيت وحشي آذربايجان غربي 2 مشاهده گرديد. همچنين بالاترين ميزان پالمتيک اسيد در بين تمام جمعيت هاي وحشي و آزمايشگاهي (34.81 مول درصد) در جمعيت آزمايشگاهي کرمانشاه و کمترين ميزان آن (2.05 مول درصد) در جمعيت آزمايشگاهي کرمان مشاهده شد. از طرفي بالاترين مقدار استئاريک اسيد در بين تمام جمعيت هاي وحشي و آزمايشگاهي (7.56 مول درصد) در جمعيت آزمايشگاهي اهواز و کمترين آن (1.42 مول درصد) در جمعيت وحشي اردبيل مشاهده شد و بالاترين ميزان اولئيک اسيد در بين تمام جمعيت هاي وحشي و آزمايشگاهي (22.81 مول درصد) در جمعيت آزمايشگاهي قم و کمترين آن (11.10 مول درصد) در جمعيت وحشي آذربايجان غربي 2 مشاهده گرديد. بالاترين ميزان لينولئيک اسيد در بين تمام جمعيت هاي وحشي و آزمايشگاهي (25.60 مول درصد) در جمعيت آزمايشگاهي آذربايجان غربي 1 و کمترين آن (15.55 مول درصد) در جمعيت آزمايشگاهي کرمانشاه مشاهده گرديد. بالاترين ميزان لينولئيک اسيد در بين تمام جمعيت هاي وحشي و آزمايشگاهي (53.89 مول درصد) در جمعيت وحشي آذربايجان غربي 1 و کمترين آن (28.08 مول درصد) در جمعيت آزمايشگاهي کرمانشاه مشاهده شد. نتايج بخوبي نشان مي دهد که بذر جمعيت هاي مختلف ريحان داراي مقدار زيادي از اسيدهاي چرب غير اشباع و مقدار کمي از اسيدهاي چرب اشباع هستند.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق تاثير تيمار استيلاسيون بر ويژگي هاي مکانيکي تخته فيبر با دانسيته متوسط (MDF) را مورد بررسي قرار داده است. از الياف استيله شده صنوبر با شدت هاي مختلف (صفر، 2.22، 15.97 و 19.08 درصد) و تحت دو دماي پرس (170 و 185 درجه سانتيگراد)، تخته هاي آزموني در قالب 8 تيمار ساخته شدند. نتايج در قالب طرح آماري کاملا تصادفي متعادل تحت آزمايش فاکتوريل تجزيه و تحليل شدند. بررسي اثر تيمار استيلاسيون بر روي مقاومت خمشي و مدول الاستيسيته تخته ها در طي آزمون خمش سه نقطه اي (استاتيکي) حاکي از افزايش آنها بر اثر استيله کردن بود. مقاومت خمشي و مدول الاستيسيته در تخته هاي ساخته شده با بالاترين شدت تيمار و دماي پرس؛ 185 درجه سانتي گراد به ترتيب برابر با 17.80 و 2184.17 مگاپاسکال بودند؛ در حالي که در نمونه هاي تيمار نشده برابر 17.48 و 1793.5 مگاپاسکال اندازه گيري شدند. اندازه گيري چسبندگي داخلي تخته ها نيز مبين افزايش اين ويژگي در اثر افزايش شدت تيمار استيلاسيون بود؛ به نحوي که در بالاترين شدت تيمار، چسبندگي داخلي تخته هاي ساخته شده در دماي پرس؛ 185 درجه سانتي گراد برابر 0.44 مگا پاسکال و در نمونه هاي تيمار نشده برابر 0.29 مگاپاسکال بود.

 نسخه قابل چاپ

يکي از روش هاي معمول کنترل فرسايش کناري رودخانه ها استفاده از آب شکن مي باشد که در صورت طراحي و اجراي صحيح، علاوه بر کنترل فرسايش کناري، منجر به بازيابي و احياي اراضي با ارزش حاشيه رودخانه ها مي شود. تحقيق حاضر با هدف پاسخ گويي به برخي از سوالات و ابهامات در مورد تاثير طول، فاصله و شکل دماغه آب شکن هاي توري سنگي بر آب شستگي و پايداري آن ها انجام شده است. اين تحقيق در يک فلوم آزمايشگاهي با بستر متحرک با طول 17 متر، عرض 1.5 متر و عمق 0.8 متر انجام شده است. آب شکن هاي مورد استفاده از نوع سرکج (L شکل) بوده و با سنگ و تورسيمي (توري سنگ) به صورت غير مستغرق و عمود بر ديواره فلوم ساخته شده اند. به منظور بررسي آب شستگي دماغه آب شکن ها، دو طول آب شکن 15 و 22.5 سانتي متر (10 و 15 درصد عرض کانال)، براي هر طول، چهار فاصله آب شکن (2، 3، 4 و 5 برابر طول آب شکن) و سه مقدار دبي (30، 35 و 40 ليتر بر ثانيه) در بستري با مصالح و شيب ثابت مورد آزمايش قرار گرفته است. با توجه به نتايج بدست آمده از تحليل آزمايش ها، يک رابطه بدون بعد براي برآورد حداکثر عمق آب شستگي دماغه آب شکن هاي توري سنگي سرکج که به صورت سري ساخته مي شوند، استخراج و توصيه شده است.

 نسخه قابل چاپ

ميکوريزا ارتباط همزيستي بين ريشه گياه و قارچ است و به همين دليل از لحاظ اکولوژيکي، به ويژه در محيط هاي تنش دار، خشک و شور نظير منطقه موته مهم مي باشد. پناهگاه حيات وحش 220000 هکتاري موته در شمال غربي استان اصفهان و جنوب استان مرکزي قرار گرفته است. آب و هواي منطقه خشک و نيمه بياباني با تابستان هاي گرم است. امروزه مديريت همزيستي هاي گياهي، مانند قارچ هاي ميکوريزايي وزيکولار - آرباسکولار براي بازسازي اکوسيستم هاي دستخورده و نيز پايداري اکوسيستم هاي طبيعي مورد توجه قرار گرفته است. در اين تحقيق، اين نوع همزيستي در گياهان دارويي پناهگاه حيات وحش موته مورد بررسي قرار گرفته است. نمونه هاي خاک و گياهان در فصول بهار و پاييز 1382 در ارتفاعات مختلف نمونه برداري شدند. نمونه هاي خاک در آزمايشگاه مورد آناليزهاي شيميايي، فيزيکي و زيستي قرار گرفتند. براي بررسي همزيستي ميکوريزايي، از ريشه هاي گياهان منطقه برش هاي طولي تهيه گرديد و توسط لاکتوفنل کاتن بلو رنگ آميزي شدند. اسپورهاي قارچ هاي ميکوريزايي با روش سانتريفوژ با شيب ساکارزي 50% از هر 10 گرم خاک جدا شدند. همچنين گياهان با استفاده از منابع فلور شناسايي شده و گياهان دارويي تعيين گرديد. بر اساس اين بررسي، 315 گونه گياهي در منطقه شناسايي شد که اين گونه ها متعلق به 209 جنس و 55 خانواده بودند. از اين تعداد، نزديک به 51 گونه گياه دارويي است که 48 گونه آنها اندوميکوريزايي است (94%). نتايج آماري نشان داد که بيشترين درصد گياهان دارويي مربوط به خانواده هاي Cruciferae, Legominosae, Compositae, Poaceae مي باشد. اسپور قارچهاي ميکوريزايي از جنس Glomus با گونه عمده Glomus cf. geosporum بود. تعداد اسپورها در 1 گرم خاک در فصل پاييز بيشتر از فصل بهار است. حضور ميکوريزا در اجتماعات گياهان دارويي نشان دهنده اهميت اين همزيستي متقابل در بهره برداري پايدار از اين منابع است.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش با هدف بررسي استقرار پوشش خزه اي و تنوع قارچ هاي ماکروسکوپي روي خشکه دارها در جنگل آموزشي و پژوهشي دانشگاه تهران واقع در خيرود کنار نوشهر (مازندران) انجام گرفت در مجموع تنوع قارچ ها و پوشش خزه اي مستقر شده روي 210 خشکه دار در منطقه اي به وسعت نزديک به 100 هکتار مورد ارزيابي واقع شد. ضمن تعريف چهار درجه پوسيدگي مختلف براي خشکه دارها حضور يا عدم حضور و تعداد قارچ هاي مختلف مستقر شده روي آنها يادداشت و تراکم پوشش خزه اي در سه سطح کم، متوسط و زياد مورد ارزيابي واقع گرديد. در بررسي پوشش خزه اي همراه با خشکه دارها نتايج متفاوتي در جهت هاي مختلف از دامنه ها دست آمد، هر چند که اين اختلاف تفاوت معني داري را نشان نمي دهد. بررسي هايي که در ارتباط با تنوع قارچ هاي ماکروسکوپي صورت گرفت نشان داد که تاثير نوع گونه در تنوع قارچ ها معني دار نمي باشد. در مقابل تاثير درجه پوسيدگي خشکه دار و همچنين اندازه آن بر تنوع قارچ هاي ماکروسکوپي در سطح 0.1 معني دار مي باشد. همچنين قارچ هاي جمع آوري شده متعلق به آسکوميست ها و يا بازديد يوميست ها بودند. با توجه به نتايج به دست آمده در اين پژوهش و تاثير مثبت ميزان پوسيدگي و اندازه خشکه دار در استقرار گونه هاي متنوعي از قارچ ها و اهميت حضور قارچ هاي ساپروفيت در جنگل و حفظ سلامت و تنوع زيستي در اکوسيستم جنگل لازم است که خشکه دارها به شکل جدي تري مورد توجه قرار گرفته و نگهداري شوند.

 نسخه قابل چاپ

بررسي واکنش هاي فيزيولوژيک گونه هاي مختلف اکاليپتوس به تنش خشکي مي تواند به شناسايي مکانيسم هاي موثر در مقاومت به خشکي و نيز انتخاب بهترين گونه براي کاشت در مناطق کم آب ايران کمک کند. در اين راستا طي يک آزمايش گلخانه اي با استفاده از پلي اتيلن گليکول 6000 به عنوان يک کاهش دهنده اسمزي، تيمارهاي مختلف تنش خشکي در سطوح مختلف 0، 0.1-، 0.3-، 0.6- و 1.2- مگا پاسکال بر روي نهالهاي استقرار يافته در محيط کشت هيدروپونيک اعمال گرديد. اين آزمايش در قالب طرح فاکتوريل بر پايه کاملا تصادفي در سه تکرار بر گونه هاي Eucalyptus camaldulensis, E.microtheca, E.melliodora و E. viminalis اعمال گرديد. نمونه برداري از برگ هاي انتهايي تيمارهاي مختلف انجام شد و غلظت رنگيزه هاي گياهي شامل کلروفيل a,b و کاروتن، قند، پرولين و پارامترهاي رشد از جمله بيوماس، سطح برگ، ميزان درصد رطوبت نسبي برگ (RWC)، موجودي هر واحد سطح برگ (LWCA) و سطح ويژه برگي (SLA) اندازه گيري شدند. افزايش تنش خشکي منجر به افزايش ميزان پرولين، قندهاي محلول، کاهش رنگيزه هاي گياهي و کاهش پارامترهاي رشد در هر چهار گونه گرديد. افزايش مقدار پرولين و قند به علت نقشي است که اين دو ماده در تنظيم اسمزي و حفاظت اسمزي دارند در نتيجه هر چه مقدار اين دو ماده بيشتر گردد تحمل گياه در مقابل تنش هاي اسمزي افزايش مي يابد. کاهش رنگيزه هاي گياهي نيز به واسطه اثر آنزيم هاي تجزيه کننده کلروفيل مي باشد. در ميان گونه هاي مورد بررسي بيشترين تحمل به خشکي مربوط به E.microtheca بود و داراي بيشترين ميزان پرولين، قندهاي محلول، رنگيزه هاي گياهي، بيوماس، آماس، LWCA و RWC بود.

 نسخه قابل چاپ

در يک حوزه آبخيز بين وقايع هيدرولوژيک نظير جريان هاي سيلابي با ساختار فيزيکي و شرايط اقليمي حاکم بر آن ارتباط وجود دارد. شناخت فرآيندهاي ايجاد جريان، انتقال آن به خروجي حوزه و نيز چگونگي تاثيرپذيري آن از خصوصيات مورفولوژيکي و اقليمي در مهندسي هيدرولوژي از اهميت خاصي برخوردار است. در اين تحقيق، نقش عوامل مورفومتري و اقليمي موثر در برآورد دبي هاي اوج سيلاب لحظه اي و چگونگي تغييرات آن در دوره بازگشت هاي مختلف، با استفاده از روابط منطقه اي به روش رگرسيون چند متغيره و شاخص سيل مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور داده هاي زماني و مکاني مربوط به حوزه هاي آبخيز ناحيه غربي خزر جمع آوري گرديد. عوامل فيزيوگرافي نظير مساحت و شيب متوسط حوزه بر اساس نقشه مدل ارتفاعي رقومي منطقه استخراج شد. بارندگي متوسط ساليانه حوزه ها نيز با استفاده از داده هاي ايستگاه هاي بارانسجي و تهيه منحني هاي همباران به صورت نقشه هاي سلولي به دست آمد. روند تغييرات دبي با دوره بازگشت هاي مختلف نسبت به مساحت حوزه هاي آبخيز انتخابي، در سه طبقه شيب 10 تا 25 درصد، 25 تا 35 درصد و 35 تا 45 درصد و دو طبقه بارش کمتر از 800 ميلي متر و ديگري بيشتر از آن، مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد که منحني هاي دبي نسبت به مساحت در دو طبقه شيب 10 تا 25 درصد و 25 تا 35 درصد و نيز حوزه هاي با بارش بيش از 800 ميلي متر، همواره روند افزايشي دارند. اما اين منحني ها در طبقه شيب 35 تا 45 درصد و طبقه مربوط به بارش کمتر از 800 ميلي متر داراي يک بخش صعودي و يک بخش نزولي مي باشند. اين تغييرات به گونه اي است که مقادير دبي جريان با افزايش مساحت حوزه، تا يک مقدار معيني افزايش و سپس روند کاهشي را دنبال مي کنند. در اين خصوص نقطه اوج منحني هاي دبي با دوره بازگشت هاي بالاتر، در مساحت هاي بين 400 تا 500 کيلومترمربع واقع گرديد. اين بدان معني است که در حوزه هاي بزرگتر و به ويژه کم بارش به دليل فرآيند تلفات بين راهي (انتقال) بيشتر، ضريب رواناب و به عبارتي بده جريان ويژه کاهش مي يابد.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق، خواص فيزيکي چوب فشاري، چوب نرمال و چوب مقابل نوئل (Picae abies) مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج نشان داد که از لحاظ رطوبت سرپا تفاوت معني داري بين چوب فشاري و چوب نرمال وجود نداشته ولي چوب مقابل با اين دو چوب تفاوت معني داري دارد. کمترين و بيشترين رطوبت سرپا به ترتيب در چوب فشاري (45%~) و چوب مقابل (118%~) مشاهده شد. مقادير دانسيته سبز و خشک در چوب فشاري بيشتر از دو نوع چوب ديگر بود. اختلاف معني داري در مقدار جذب آب چوب نرمال (109%) و چوب مقابل (122.5%) مشاهده نشد ولي چوب فشاري نسبت به دو چوب ديگر جذب آب کمتري داشت (53.2%). نتايج همچنين نشان داد که همکشيدگي و واکشيدگي حداکثر چوب فشاري نوئل در جهت طولي (~%3) بيشتر از چوب هاي نرمال و مقابل آن است (نزديک به صفر). در مقابل، همکشيدگي و واکشيدگي مماسي و شعاعي حداکثر چوب هاي نرمال و مقابل بيشتر از چوب فشاري بود. چوب فشاري همکشيدگي و واکشيدگي حجمي حداکثر کمتري را نسبت به دو چوب ديگر نشان داد. طبق نتايج بدست آمده در اين مطالعه، در شرايط رطوبت نسبي و دماي يکسان، چوب فشاري در مقايسه با چوبهاي نرمال و مقابل ديرتر به رطوبت تعادل محيط مي رسد و رطوبت تعادل کمتري دارد.

به منظور بررسي رشد و توسعه نهال هاي يک ساله بلند مازو Quercus castaneifolia C.A.Mey، آزمايشي با سطوح متفاوت آبياري (2 روزه، 4 روزه، 6 روزه و ديم يا شاهد) در قالب طرح کاملا تصادفي روي يک خاک شني اراضي ساحلي دانشکده منابع طبيعي نور انجام گرفت. نتايج نشان داد که در نخستين دوره رويشي، نهال هاي رشد يافته در شرايط ديم از کمترين ميزان زنده ماني، قطر يقه، سطح برگ، طول بند دوم رويشي و تعداد گره در بند دوم برخوردار بودند. با اين وجود، طول ريشه، طول ساقه، تعداد بند، طول بند اول و تعداد گره در بند اول در سطوح مختلف آبياري متفاوت نبود. همچنين هر يک از پارامترهاي آزمايش شده، تفاوت معني داري را بين رژيم هاي آبياري 2، 4 و 6 روزه نشان ندادند. چنانچه پرورش نهال با رشد بالا مد نظر باشد، بهتر است جهت تقليل هزينه ها، در نخستين دوره رويش، آبياري به صورت 6 روزه (به جاي 2 و 4 روزه) انجام پذيرد. اگر چه در اين شرايط بهتر است نهال ها در پناه (سايه) قرار گيرند.

 نسخه قابل چاپ

به منظور برآورد ضريب استهلاک نور و بررسي کارايي مصرف نور گياه Kochia scoparia (جارو) در واکنش به تنش شوري، مطالعه اي در شهرستان بيرجند با استفاده از سه سطح شوري آب آبياري به ترتيب معادل 1.5، 8.6 و 28.2 دسي زيمنس بر متر و در سه تکرار انجام شد. در طول فصل رشد اندازه گيري هاي متعددي براي محاسبه کسر نور عبور يافته از تاج پوشش و نيز شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشک گياه انجام شد. ضريب خاموشي نور با تصحيح کسر جذب نور گياه براي کل طول روز محاسبه شد و سپس با استفاده از تجمع ماده خشک، ميزان کارايي مصرف نور گياه در هر سطح شوري بدست آمد. نتايج نشان داد که ضريب خاموشي نور گياه جارو معادل 0.75 براي کل طول روز بود. با افزايش شاخص سطح برگ، ميزان جذب نور افزايش يافت و در شاخص سطح برگي معادل 4 تا 5، 95 درصد تشعشع توسط گياه جذب شد. بيشترين ميزان ماده خشک و شاخص سطح برگ در سطح شوري 8.6 دسي زيمنس بر متر به دست آمد. به طور کلي افزايش شوري باعث تاخير در نمو اول فصل گياهان شد و در انتهاي فصل پيري گياه را تسريع نمود. اين امر سبب شد که در شوري 28.2 دسي زيمنس بر متر، درصد تاج پوشش با تاخير به حداکثر کسر جذب نور دست يابد. افزايش کم از 1.5 به 8.6 دسي زيمنس بر متر، موجب اندکي افزايش در کارايي مصرف نور از 2.4 به 2.5 گرم بر مگاژول تشعشع فعال فتوسنتزي دريافتي شد که با افزايش شوري مجددا کاهش پيدا کرد، هر چند تفاوت معني داري بين سطوح مختلف شوري از نظر کارايي مصرف نور مشاهده نشد. بنابراين به نظر مي رسد که در شوري 8.6 دسي زيمنس بر متر، تاج پوشش گياه جارو تشعشع دريافتي را با کارايي بيشترين به ماده خشک تبديل مي کند.

 نسخه قابل چاپ