بخل

1. زندگی فقیران ، حساب توانگران !
عجبت للبخیل یستعجل الفقر، الذی منه هرب، و یفوته الغنی الذی ایاه طلب، فیعیش فی الدنیا عیش الفقرا؛ و یحاسب فی الاخره حساب الاغنیا .(حكمت 126)
من درشگفتم از بخیل كه به سوی فقر می شتابد، فقری كه از آن گریخته است و بی نیازی و ثروتی كه جویای آن است به دست نمی آورد. بنابراین در دنیا همچون فقیران زیست می كند و در آخرت همانند توانگران به حساب او رسیدگی می شود.
2. عیب حقیقی
البخل عار. (حكمت 3)
بخل عیب و ننگ است.
3. پرهیز از مشورت با بخیل
لا تدخلن فی مشورتك بخیلا یعدل بك عن الفضل و یعدك الفقر .(نامه 53)
در مشورت بخیل را بر خویش راه مده كه تو را از احسان و بخشش بازدارد و فقر و تهیدستی را برایت وعده می دهد.
4. دوری از بخل
البخل جامع لمساوی العیوب، و هو زمام یقاد به الی كل سوء .(حكمت 378)
بخل در بردارنده بدی های هر عیبی است و افساری است كه (بخیل) به وسیله آن به سوی هر بدی كشانده می شود.
5. بخیل و شایسته ولایت نیست!
قد علمتم انه لا ینبعی ان یكون الوالی علی الفروج و الدما و المغانم و الاحكام، و امامه المسلمین، البخیل .(خطبه 131)
شما می دانید كه مسئول و زمامدار ناموس و جان و غنایم (و اموال) و احكام و پیشوایی مسلمانان، نباید شخصی بخیل باشد.
6. توصیه به احسان
یاتی علی الناس زمان عضوض، یعض الموسر فیه علی ما فی یدیه و لم یؤمر بذلك، قال الله سبحانه: (و لا تنسوا الفضل بینكم). (حكمت 468)
زمانی سخت بر مردم فرا می رسد كه آن كه توانمند است بر آن چه در دست دارد سخت امساك می كند، در حالی كه او به این بخل دستور داده نشده است. خداوند سبحان فرموده است: و فضل و احسان را در میان خود فراموش مكنید.
7. نهی از رقابت با بخیلان
یا بنی! ... ایاك و مصادقه البخیل؛ فانه یقعد عنك احوج ما تكون الیه .(حكمت 38)
(ای مردم)! از دوستی با افراد بخیل بپرهیز؛ چرا كه در هنگام شدت نیاز و حاجت به او رهایت می سازد.