دستورات لینوکس

ترمینال چیست:

محیطی است که بوسیله آن میتوان تمام قسمتهای لینوکس را با کد نویسی (دستور نویسی) هدایت کرد.
محیط آن تقریبآ شبیه محیط CMD یا همان DOS در ویندوز است ولی بسیار پیشرفته تر!

ترمینال کجاست؟

تمام لینوکس ها ترمینال را دارند و ورژن های مختلفی هم دارد ولی در کل همه شبیه هم هستند. 
برای دستیابی به ترمینال معمولآ در مسیر زیر است:

Application > Accessories > Terminal

محیط ترمینال:

نکته: در این آموزش ها از ترمینال Ubuntu استفاده شده است.

در محیط ترمینال همه دستورات باید با حروف کوچک نوشته شوند. و بین حروف کوچک و بزرگ تفاوت قائل می شویم.

مثلآ نام پوشه Music با پوشه music فرق میکند و هر کدام ۱ پوشه مجزا هستند.

در محیط ترمینال رنگ ها قابل تغییر است برای این کار پس از اجرای ترمینال به صورت زیر عمل میکنم:

Edit > Profiles... > Edit

در این قسمت میتونیم تغییرات لازم را ایجاد کنیم. همچنین به جای Edit با انتخاب New میتوان پروفایل شخصی ایجاد کرد.

دستور ls

این دستور برای نمایش فایلها و پوشه ها و تمام چیزهایی که در یک مسیر مورد نظر است استفاده میشود.
این دستور معادل دستور DIR در DOS می باشد. 
به این صورت استفاده میشود:
این دستور باعث میشود فایل ها و پوشه های موجود در مسیر جاری را نمایش دهد.
کد:

vahid@vahid-pc:~$ ls

برای نمایش در مسیر مورد نظر خود به این صورت عمل میکنیم:
فایلها و پوشه ها موجود در مسیر lib/udev/ را نمایش میدهد.

vahid@vahid-pc:~$ ls /lib/udev

در حالت عادی فقط فایلها و پوشه ها را میتواند دهید.

سویچ ها:

-a

این سویچ باعث میشود که تمام فایلها و پوشه ها شامل فایلهای سیستمی و مخفی و ... خلاصه تمام چیزها را نمایش میدهد.
مثال:

vahid@vahid-pc:~$ls /home -a

---------

-A

مانند a است با این تقاوت که مسیرهای '.' و '..' را نمایش نمیدهد! کاربرد چندانی ندارد.

--------

-l

باعث می شود تمام خصوصیات فایلها و پوشه ها شامل تاریخ ساخت نوع اجازه دستیابی و ... را نمایش دهد.
-----------

-s

برای نمایش حجم فایل ها و پوشه ها از این سویچ استفاده میشود.
به این صورت عمل میکند که حجم هر فایل یا پوشه را در کنار آن به واحد بایت مینویسد.

---------

-S

این سویچ مانند s است با این تقاوت که بر اساس حجم لیست را مرتب میکند و نمایش میدهد.

-----------

-x

بر اساس نام لیست را مرتب میکند.

---------

-t

مرتب سازی بر اساس زمان ساخته شدن.
__________________

دستورcd

این دستور شبیه دستور cd در Dos می باشد و برای رفتن و داخل شدن به یک پوشه است.

روش کار به این صورت است که cd را نوشته و اسم پوشه مورد نظر را هم جلوی آن مینویسیم به این صورت:

vahid@vahid-pc:~$ cd Downloads

برای برگشتن عقب به این صورت عمل میکنیم:

cd ..

به این صورت عمل میکند که یه پوشه مسیر را به عقب می آورد به عنوان مثال اگر در پوشه Music و در پوشه Ebi باشیم : Music/Ebi/ سپس cd .. را بزنیم مسیر به Music/ تغییر میکند.

برای رفتن به ریشه root به این صورت عمل میکنم:

cd /

همچنین میتوان مسیر های خاص را هم داد:

cd /home/vahid/music

دستور pwd

این دستور باعث میشود مسیر جاری را به طور کامل به شما نمایش دهید که در کدام پوشه هستید.

vahid@vahid-pc:~$ pwd

در دستور بالا مسیر را به این صورت به ما نمایش میدهد:

/home/vahid

دستور su

در لینوکس به طور کلی و ساده ۲ کاربر داریم یکی root که کاربر ریشه است و تمام تنظیمات و نغییرات را میتواند انجام دهد. مانند Administrator در ویندوز است. ۱ کاربر دیگر هم داریم که خود شما هستید.
برای وارد شدن به محیط root از دستور su استفاده می شود.
روش کار هم این است که su و سپس از شما کد root را می خواهد که کد را وارد می کنید و وارد محیط root خواهد شد.

vahid@vahid-pc:~$ su
Password: 
root@vahid-pc:/home/vahid#

نشانه وارد شدن هم این است که اگر در آخر خط فرمان # باشد پس با root وارد شدید ولی اگر $ باشد با کاربر عادی وارد شده اید.

برای خارج شدن از محیط root از دستور exit استفاده میشود.

دستور sudo

این دستور زمانی استفاده می شود که شما بخواهید کاری را انجام دهید که موجب تغییرات عمده در سیستم شود. مانند پارتیشن بندی و یا آپدیت کردن.
به این صورت استفاده می شود:

sudo دستور مورد نظر

به عنوان مثال برای نصب برنامه پارتیشن بندی:

vahid@vahid-pc:~$ sudo apt-get install gparted
[sudo] password for vahid:

کد کاربر را وارد میکنیم و وارد دستور خواهیم شد.

دستور man

این دستور برای کمک به شما است و توضیحات کاملی را در مورد دستور موردنظر شما نمایش میدهد.

روش استفاده:

man دستور مورد نظر

به عنوان مثال برای اینکه اطلاعاتی در مورد دستور ls بدست آورید به این صورت عمل کنید:

vahid@vahid-pc:~$ man ls

وارد محیطی می شوید که با استفاده از کلید های جهتی و end و home و Page down و Page Up میتوانید تمام توضیحات را ببینید.
*همچنین برای خارج شدن از این محیط کلید q را فشار دهید.

دستور mkdir

این دستور به منظور ایجاد یک پوشه جدید استفاده می شود.
روش کار:
کد:

mkdir نام پوشه

به عنوان مثال برای ساختن پوشه ای به نامpatoghu به این صورت عمل میکنیم:
کد:

vahid@vahid-pc:~$ mkdir patoghu

همچنین در یک مسیر خواص هم میتوان پوشه ها را ایجاد کرد:
کد:

vahid@vahid-pc:~/Desktop$ mkdir /home/vahid/Desktop/patoghu.com

پوشه ای به نامpatoghu.com در Desktop کاربری به نام vahid ایجاد میکند.
مهمترین سویچ این دستور m است که در زمان توضیح دستور chmod به آن می پردازیم.

دستور rmdir

برای حذف پوشه ها استفاده میشود.

 rmdir نام پوشه

به عنوان مثال برای حذف پوشه ای به نامpatoghu به این صورت عمل میکنیم:

vahid@vahid-pc:~$ rmdir patoghu

همچنین در یک مسیر خواص هم میتوان پوشه ها را حذف کرد:

vahid@vahid-pc:~/Desktop$ rmdir /home/vahid/Desktop/patoghu.com

دستور cp

این دستور برای کپی کردن فایل ها استفاده میشود.
روش کار به این صورت است :

cp [نام (و مسیر) فایل] [مسیری که باید کپی شود]

به عنوان مثال فایلی بنام patoghu.txt را به پوشه home/vahid/Desktop/ کپی می کنیم:

vahid@vahid-pc:~/Desktop$ cp patoghu.txt /home/vahid/Desktop

سویچ مهم این دستور r می باشد. که زمانی استفاده می شود که بخواهیم یک پوشه را کپی کنیم.
به عنوان مثال برای کپی پوشه 3at3at از /home/vahid/ در /media/disk-1/ به این صورت عمل می کنیم:

vahid@vahid-pc:~$ cp /home/vahid/patoghu.com /media/disk-1 -r

دستور mv

این دستور برای انتقال دادن فایل ها و پوشه ها استفاده میشود.
روش کار به این صورت است :

mv [نام (و مسیر) فایل] [مسیری که باید کپی شود]

به عنوان مثال فایلی بنام patoghu.txt را به پوشه home/vahid/Desktop/ انتقال می دهیم:

vahid@vahid-pc:~/Desktop$ mv patoghu.txt /home/vahid/Desktop

دستور rm

این دستور برای پاک کردن فایل ها و پوشه ها استفاده میشود.
روش کار به این صورت خواهد بود:

rm نام(مسیر) فایل مورد نظر

به عنوان مثال فایل patoghu.txt را پاک میکنیم:

vahid@vahid-pc:~$ rm patoghu.txt

برای پاک کردن پوشه با این دستور باید از سویچ r- استفاده کرد. 

rm نام پوشه -r

به عنوان مثال برای پاک کردن پوشه patoghu.com از مسیر /media/disk-1/ به این صورت عمل میکنیم: 

vahid@vahid-pc:~$ rm /media/disk-1/patoghu.com -r

*برای پاک کردن پوشه از دستور rmdir هم میتوان استفاده کرد.

دستور clear

این دستور برای پاک کردن صفحه نمایش استفاده میشود. همانند CLS در Dos

vahid@vahid-pc:~$ clear

دستور apt-get

این دستور برای نصب , آپدیت , آپگرید , پاک کردن برنامه ها و ابزار های لینوکس استفاده می شود.از دستورات مهم است.

این دستور به صورت چند فرمانی است یعنی ابتدا apt-get و سپس انتخاب کار مورد نظر مثلآ نصب یا حذف ویا ...

install
برای نصب برنامه ها استفاده میشود:

apt-get install  نام پچ مردنظر

به عنوان مثال برای نصب برنامه unrar که وظیفه استخراج فایلهای .rar را دارد به این صورت عمل میکنیم:

vahid@vahid-pc:~$ sudo apt-get install unrar

sudo را همیشه پیش از این دستور می آوریم به جز زمانی که با root وارد شده باشیم.

upgrade
از نامش مشخص است که برای Update و به روز کردن نرم افزار ها از آن استفاده میشود. به دلیل اینکه لینوکس خوب Update Manager جدا دارد کمتر لازم میشود از این گزینه کمک گرفت.
روش کار مانند Install است:
برای به روز کردن و ارتقا تمام برنامه ها

vahid@vahid-pc:~$ sudo apt-get upgrade

remove
برای پاک کردن یک برنامه از این دستور استفاده می شود.
روش کار:

apt-get remove نام برنامه مورد نظر

برای مثال برنامه unrar را پاک میکنیم:

vahid@vahid-pc:~$ sudo apt-get remove unrar

سویچ ها:

-d

اگر از این سویچ استفاده کنید برنامه مورد نظر فقط دانلود میشود و نصب نمی شود. بدرد زمانی میخور که بخواهید برنامه ها را بگیرید و لی به هر دلیلی فعلآ نصب نکنید و بعدآ نصب کنید!

-f

زمانی که یک برنامه خراب می شود توسط این سویچ برنامه مورد نظر FIX میشود و درست می شود.

-m

این سویچ برای زمانی است که برنامه یا پکیچ مورد نظر شما خراب باشد ولی شما Ignore کنید و نادیده بگیرید و اجازه دهید نصب شود.

-y

hاگر برنامه سوالی داشته باشد به طور خودکار Yes را انتخاب میکند.

-V
,
-v

ورژن (نسخه) کامل برنامه را به شما نمایش میدهد.