تاريخچه وزنه برداری در ایران

از آن زمان تا کنون، وزنه برداری ایران در دوره های مختلف صاحب قهرمانان بزرگی بوده است که صاحب عناوین جهانی و المپیک شده اند. شادروان محمود نامجوی، که شاید استثنایی ترین ورزشکار تاریخ ایران باشد، سه بار پیاپی قهرمان جهان شد و مدالهای نقره و برنز را در دو المپیک بدست آورد. محمد نصیری که در میان 10 وزنه بردار برتر تاریخ وزنه برداری جهان قرار دارد.

از زمانیکه ورزش زورخانه ای در ایران متداول گردید، کشتی گیران برای آماده ساختن بدن و تقویت و پرورش عضلات خود از سنگ و وزنه هایی به شکل گلوله های توپ به وزنه های 25، 42 و 66 کیلوگرم استفاده می کردند. پیشکسوتان ورزش باستانی حکایت می کنند برخی از پهلوانان قدیم مانند حسام علاقه مفرطی برای بلند کردن وزنه های سنگین از خود ابراز می داشتند، بطوریکه وزن این گلوله ها تا 120 کیلو هم می رسید.
 

در سال 1302 آقای امان پادگورنی که تحصیلات خود را در اوکراین به پایان رسانده بود، به ایران آمد و طی مدت 8 سال اقامت در شهر تبریز به تعلیم در مدارس و ارتش پرداخت. پارگورنی از قطعات دیفرانسیل اتومبیل هالتری ساخت و آن را برای تمرین وزنه بردارها به کار گرفت. در سال 1310  پارگونی به تهران آمد و در دانشکده افسری به تعلیم ورزش مشغول شد. در همان زمان نخستین هالتر صفحه ای به سفارش پارگونی در تهران ساخته شد و مورد استفاده دانشجویان دانشکده افسری قرار گرفت.

    بعد ازآن به توصیه آقای اسحاقی، عبدالله نادری به اتفاق دوستان، میله ای سفارش دادند که می چرخید. این میله را نیز همان چدن کار خیابان منوچهری درست کرده بود و تا مدتها مورد استفاده قهرمانان بود. اولین دستگاه هالتر هم توسط عبدالله نادری به  وزن 110 پوند از هندوستان وارد ایران شد و به این ترتیب ورزش وزنه برداری به تدریج در ایران شکل گرفت و گسترش یافت.

فدراسیون وزنه برداری ایران با تلاشهای عبدالله نادری در سال 1318 تأسیس شد و ایشان از سال 1321 تا 1325، سرپرست فدراسیون بودند؛ اولین اردوی وزنه برداری درسال 1319 با حضور امیر شرفی، طباطبایی، حیات غیب، افشارطوس و نادری تشکیل گردید.

    مسابقات اولیه وزنه برداری در این دوره به این شکل بود که روز اول کلیه شرکت کنندگان حرکات پرس را انجام می دادند. روز دوم یک ضرب و روز سوم دو ضرب. مسابقات هم تنها با یک داور انجام می شد و طرز اضافه کردن به صفحه های هالترکه امروز مطابق مقررات انجام می شود، باب نبوده و طرز احظار شدن بر روی صحنه نیز از روی ترتیب نوبت بر مبنای وزنه درخواستی نبود و اگر وزنه برداری در نوبت خود 80 کیلو بلند می کرد و وزنه بردار بعدی 60 کیلو تقاضا می کرد، از وزن صفحه ها کاسته می شد (امروزه به هالتر اضافه می شود و ابدا" کاسته نمی شود).

اولین دوره مسابقات قهرمانی کشور را خود آقای پادگورنی و سپس آقای نادری قضاوت می کردند. در نخستین مسابقاتی که در ایران  برای وزنه برداری ترتیب می یافت، مسئله وزن شرکت کننده ها مطرح نبود و هر وزنه برداری که می توانست وزنه سنگین تری را بلند کند، اول  می شد.

 اما هنگامیکه نتایج وزنه برداری المپیک برلین (1936) به ایران رسید، دریافتند که هر وزنه برداری باید در دسته مخصوص خود به رقابت بپردازد. پس از آن، مسابقات رسمی با وزنهای مختلف ترتیب یافت و در بازیهای المپیک لندن (1948) تیم ملی وزنه برداری ایران حضور یافت و جعفرسلماسی در دسته دوم (60 کیلو گرم) برنده یک مدال برنزالمپیک شد، که این اولین مدالی است که ایران در بازیهای المپیک به دست آورده است. ایران در اواخر سال 1946 به عضویت فدراسیون جهانی وزنه برداری پذیرفته شد و در سال 1952 در کنگره هلسینکی مهندس صادق به سمت نایب رئیس فدراسیون جهانی انتخاب گردید.
 

از آن زمان تا کنون، وزنه برداری ایران در دوره های مختلف صاحب قهرمانان بزرگی بوده است که صاحب عناوین جهانی و المپیک شده اند. شادروان محمود نامجوی، که شاید استثنایی ترین ورزشکار تاریخ ایران باشد، سه بار پیاپی قهرمان جهان شد و مدالهای نقره و برنز را در دو المپیک بدست آورد. محمد نصیری که در میان 10 وزنه بردار برتر تاریخ وزنه برداری جهان قرار دارد، سالها بر سکوی جهانی ایستاد و در سه المپیک به سه مدال طلا، نقره و برنز رسید.

با پیش آمدن جنگ جهانی اول بازیهای سال 1916 انجام نیافت ولی در بازیهای المپیک 1920 آنتورپ چهارده کشور در رشته  وزنه برداری شرکت نمودند. در کنگره بین‌المللی المپیک که در سال 1921 در شهر لوزان تشکیل شد با گنجانیدن این روش در برنامه بازیهای سال 1924 مخالفت شد و آقای روسه مجبور شد فعالیتهای زیادی را برای باقی ماندن وزنه‌برداری در بازیهای المپیک انجام دهد. در سال 1925 که کنگره بین‌المللی المپیک در براگ تشکیل گردید موافقت شد که وزنه‌برداری به طور دایم در برنامه بازیهای المپیک گنجانیده شود.

در بازیهای المپیک لس‌آنجلس (1932)، مسابقات وزنه‌برداری در پنج حرکت انجام می‌شد که وزنه برداشتن با یک دست هم جزو آن بود. اما در بازیهای المپیک برلین (1936)وزنه‌برداری محدود به سه حرکت دو دستی (پرس، یک ضرب و دو ضرب) شد.

پرس- کشیدن هالتر به روی سینه و بالا بردن آن با فشار.

یک ضرب- بردن هالتر با یک حرکت از روی زمین به بالای سر.

دو ضرب- بالا بردن هالتر با دو حرکت، یکی کشیدن آن به روی سینه و سپس با حرکت بعدی به بالای سر

در سال 1920 همزمان با بازیهای المپیک، فدراسیون جهانی وزنه‌ برداری تشکیل گردید و ژول روسه رئیس فدراسیون وزنه‌برداری فرانسه به پاس خدماتش به این ورزش به ریاست فدراسیون جهانی برگزیده شد. وی تا سال 1952 در این سمت باقی ماند و پس از وی دیتریش ورتمن از آمریکا به این سمت برگزیده شد.