کودکان و نوزادان و موارد کوچک اما پر اهمیت در بیماری های آنان (جامع )

تولد شبانه نوزادان و مشکلات مغزی

مطالعات جدید حاکی از آن است که نوزادانی در نیمه های شب و یا اوایل صبح به دنیا می آیند نسبت به نوزادانی که در طول روز متولد می شوند بیشتر در معرض ابتلا به مشکلات مغزی نادر قرار دارند.



به گزارش گروه علمی پژوهشی باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران “ایسکانیوز”، به نقل از رویترز، هر ساله بیش از ۱۰ هزار نوزاد در امریکا با مشکلات مغزی زمان تولد به دنیا می آیند.

بیش از نیمی از این نوزادان یا می میرند و یا در بزرگسالی دچار فلج مغزی و یا صرع می شوند.

محققان مرکز پزشکی دانشگاه کالیفرنیا حدود ۲ میلیون کودک متولد شده را بر اساس ساعت و روز و ماه تولد را در طول ۱۴ سال مورد بررسی قرار دادند تا مشکلات احتمالی ایجاد شده را کشف کنند.

آن ها دریافتند که بیش از ۲ هزار کودک و یا حدود ۱/۱ کودک در هر ۱۰۰۰ کودک دچار مشکلات مغزی بودند. ۱۶ درصد از این کودکان پیش از رسیدن به سن ۱ سالگی دچار مشکل مغزی شدند.

کودکانی که در طول شب و بین ساعات ۱۰ شب تا ۴ صبح متولد شدند، ۲۲ درصد بیشتر از سایر کودکانی که در طول روز به دنیا آمدند در معرض خطر بروز بیماری مغزی قرار دارند.

در این میان کودکان مادرانی که بالای ۳۵ سال سن داشتند و یا زایمان اولی آن ها بودند، بیشتر دچار مشکل شدند.

ریسه رفتن کودکان

خلاصه : علت واقعي آن دقيقا مشخص نشده است ، اما ممكن است به دليل مسائل روحي رواني ويا عادتي باشد. 

- علت واقعي آن دقيقا مشخص نشده است ، اما ممكن است به دليل مسائل روحي رواني ويا عادتي باشد. آنچه كه در اين رابطه مهم است عدم وجود ضايعه و اختلال عصبي درمغز است و مي توان آنرا يك مسئله طبيعي تلقي نمود كه دربرخي از كودكان وجود دارد .



- بله . درحدود يك سوم موارد چند انقباض ولرز خفيف در دست ، پا يا عضلات صورت ( نظير فك يا لب ها ) رخ مي دهد و به سرعت نيز برطرف مي شود و هيچ مسئله اي را به وجود نمي آورد ، اما درصورت وجود چنين حالتي براي اطمينان خاطر از عدم وجود صرع ، بهتر است به پزشك مراجعه شود . گاهي نيز كودك براي مدت كمتر از يك دقيقه بي حال وگيج ومنگ مي شود .

3- درايجاد اين حالت آيا ارث دخالت دارد ؟

- بله. ديده شده است كه در حدود 23% موارد سابقه چنين حالتي درافراد خانواده كودك مبتلا وجود دارد .

4- ريسه رفتن چه ويژگيهايي دارد ؟

- خصوصيات و ويژگيهاي ريسه رفتن عبارتنداز:

- اين حالت درحدود4% كودكان درسنين كمتر از 6تا 8 ماهگي اتفاق مي افتد (75% موارد) و به ندرت ممكن است قبل از6 ماهگي يا پس از 6 سالگي اتفاق بيفتد.

- هميشه درموقع بيداري اتفاق مي افتد.

- تقريبا هميشه كمتر ازيك دقيقه طول مي كشد و خود به خود بدون هيچ اقدامي بر طرف مي شود.

- ممكن است روزي يكبار تا ماهي يكباراتفاق افتد.

5- آيا ريسه رفتن باعث صدمات و اختلالات عصبي مي شود؟

- خير. تقريبا هيچگاه دراثر ريسه رفتن صدمه اي به مغز نمي رسد و در آينده نيز هيچ مشكل جسمي يا روحي برجاي نمي گذارد .

6- ريسه رفتن تاچند سالگي باقي مي ماند؟

- دراكثر موارد پس از سن 3 سالگي از بين مي رود و در حدود 90% بيماران تا سن 5 الي 6 سالگي به طور كامل بهبود يافته وديگر دچار حملات نمي شوند و ساير كودكان نيز به مرور زمان بهبود مي يابند.


7- آيا ريسه رفتن نياز به درمان خاصي دارد؟

- در اكثر موارد خير. اگر دفعات ريسه رفتن بيش از يكبار در روز باشد و يا بيش از يكدقيقه طول بكشد ، اغلب با تجويز يك داوري آنتي كولينرژيك توسط پزشك بهبود يافته و يا دفعات و مدت آن كاهش مي يابد . البته رفتار والدين در برخورد با چنين حالتي نيز در بدتر يا بهتر شدن آن بي تاثير نيست . در سايرموارد نياز به هيچ نوع درمان خاصي نيست.

8- درموقع ريسه رفتن، والدين چه نكاتي را بايد رعايت كنند ؟

- برخورد مناسب والدين با چنين ناراحتي در اكثر موارد باعث بهبودي سريع حمله و حتي كاهش دفعات حمله مي شود ، لذا به والدين توصيه مي شود نكات زير را رعايت كنند :

- درموقع حمله خونسردي خود را حفظ كرده و بدون آنكه كودك متوجه اضطراب ونگراني شما شود او را دراز كرده و يك پارچه مرطوب ( سرد ) روي پيشاني او بگذاريد.

- هرگزاقدام به باز كردن دهان كودك و يا گذاشتن چيزي داخل دهان او نكنيد .

- برخي از والدين به اشتباه جهت اتمام حمله و نفس كشيدن ، شانه ها يا سر كودك را گرفته و شديدا تكان مي دهند . جدا از اين كار خود داري كنيد .

- نيازي به تنفس مصنوعي يا ماساژ قلبي نيست .

- طوري رفتار نكنيد كه كودك براي رسيدن به مقاصد واهداف خود از اين حربه وشيوه استفاده كند .

- درحالات زير كودك را بلا فاصله به اولين مركز درماني برسانيد :

الف - اگركودك بيش از يك دقيقه نفس نكشد .

ب - اگر اختلال هوشياري پس از حمله بيش از يك دقيقه طول بكشد.

اغلب باورما بر این است که بیماری فشار خون به عنوان یک مشکل در بزرگسالان محسوب می شود.


● آیا کودکان هم به فشار خون مبتلا می شوند؟

اغلب باورما بر این است که بیماری فشار خون به عنوان یک مشکل در بزرگسالان محسوب می شود.
در حقیقت این شرایط در هر سنی می تواند اتفاق بیفتد. حتی در نوزادان در حدود۵ کودک از هر صد کودک، فشار خونی بیش از حد نرمال دارند.
اصطلاح فشار خون در حقیقت اشاره به۲ طریق اندازه گیری دارد: سیستولی و دیاستولیفشار خون سیستولی: بیشترین فشاری که بر شریان ها وارد می شود هنگامی که خون توسط قلب پمپاژ می شود تا به سرتاسر بدن برسد.
فشار خون دیاستولی: کمترین فشاری که در شریان ها اتفاق می افتد، هنگامی که قلب به حالت ریلکس برای گرفتن خون میان ضربانها، قرار می گیرد. اگر یک یا هر دو فشار اندازه گیری شده، بالاتر از میزان فشار در افراد سالم یا سن و جنس مشابه باشد، پرفشاری خون نامیده می شود.
● چه کسی به فشار خون مبتلا می شود؟
فشار خون در میان افراد با رنگ پوست های متفاوت بیشتر از سفیدپوستان، رایج است.
به نظر می رسد در برخی از نقاط جهان بیشتر شایع باشد، به عنوان مثال این بیماری در میان اسکیموهای آلاسکا کمتر به چشم می خورد، اما در شمالی ترین بخش ژاپن از هر صد نفر بزرگسال، بر روی۴ نفر تاثیر بیشتری دارد.
در برخی موارد، به نظر می رسد با بالا رفتن سن افراد بیماری گسترش یابد. ممکن است فرزند شما در سنین نوزادی هیچ علامتی از فشار خون نداشته باشد، اما بیماری فشار خون، مادامی که نوزاد رشد می کند، گسترش می یابد.
کودکانی که دارای وزن زیادی هستند نیز مستعد فشار خون و دیگر بیماری های عروق کرونری هستند. بنابراین روش تغذیه مناسب، پرهیز از هرگونه پرخوری و خوردن غذاهای چرب، داشتن فعالیت های فیزیکی در سنین کودکی و در ادامه دوران زندگی حائز اهمیت هستند.
● علت ها و راه حل ها
در بیشتر موارد، فشار خون علت شناخته شده ای ندارد که بتوان آن را تعریف و مشخص کرد.
بهرحال زمانی که فشار خون در کودکان شدید شود، کودک معمولاً با یک مشکل جدی در دیگر اعضا نظیر بیماری های کلیوی، یا ناهنجاری های قلبی و یا سیستم غدد ترشحه مواجه خواهد شد.
خوشبختانه، فشار خون به ندرت و به تنهایی سبب مشکل های جدی در کودکان می شود و می تواند از طریق تغییرات در رژیم غذایی و استفاده از دارو یا ترکیبی از هر دو، کنترل شود.
اگر فشار خون بیش از چند سال ادامه پیدا کرده و وخیم تر شود، فشار فوق العاده طولانی می تواند منجر به نارسایی بخشی از قلب شود. به علاوه فشار در رگهای خونی مغزی می تواند سبب پاره شدن رگها شده و منجر به سکته گردد.
فشار خون در طولانی مدت سبب تغییرات در دیواره رگها شده که می تواند آسیب جدی بر کلیه ها، چشم ها و دیگر ارگانها وارد سازد.
به همین دلیل است که چک کردن مرتب فشار خون کودکان توسط پزشک متخصص اطفال تا این حدمهم است ولی می بایست که توصیه ها را با دقت انجام داد.
● علائم و نشانه ها
در بیشترین آزمایشات دوره ای که انجام می پذیرد، فشار خون کودک شما اندازه گیری می شود و از این طریق اغلب به وجود بیماری پی برده می شود و این نکته بسیار مهم است که در مراحل اولیه بیماری اقدامات لازم صورت گیرد. توصیه می شود که کودکان از سنین سه سالگی به بعد تست شوند.
بالاخص آنان که دارای ریسک بالا هستند یا نوزادانی که وزن کمی به هنگام تولد دارند یا کسانی که دوره های طولانی در بیمارستان بستری شده اند یا نوزادانی که بیماری قلبی ما درزادی دارند یا کودکانی که در اثر استفاده از برخی داروها ممکن است فشار خون آنها افزایش یابد.
● پیشگیری
چون اضافه وزن در کودکان خطر ابتلا به فشار خون را به موازات دیگر مشکلات افزایش می دهد، باید همیشه به مقدار کالری هایی که می گیرند و نیز انجام فعالیت های ورزشی آنان توجه داشت.
میزان نمک اضافی را در رژیم غذایی رعایت کرد، حتی در صورتی که مبتلا به پرفشاری خون نباشند.
شواهد و ادله آشکاری برای اینکه مصرف نمک باعث این بیماری ها شود وجود ندارد اما نکته مهم آن است که کودکان شما نیاز به این نمک اضافی ندارند. ممکن است بعدها دچار مشکلات شوند حتی اگر الان پرفشاری خون را نداشته باشند.
● مدیریت کردن فشار خون کودکان
اولین اقدام برای کاهش فشار خون در کودکان، محدود کردن میزان نمک در رژیم غذایی آنهاست.
تهیه برنامه غذایی و تعیین غذاهای نمکی که می تواند روند فشار خون را معکوس و کند کرده و سیر صعودی بیماری را آهسته تر نماید.
همچنین می توان در هنگام خرید بسته های غذایی توجه و دقت نظر داشت.
بیشتر غذاهای کنسرو شده و عمل آوری شده حاوی مقدار زیادی نمک هستند. بنابراین باید برچسب آنها را به دقت مطالعه کرد تا مطمئن شد که حاوی نمک نبوده یا مقدار کمی نمک داشته باشند.
پزشک متخصص اطفال پیشنهاد می کند که فرزند شما به تمرینات ورزشی بیشتر بپردازد.
به نظر می رسد فعالیت های بدنی هستند که فشار خون را مرتب و منظم می کنند.
در نتیجه سبب می شوند رشد بیماری حتی در مراحل ابتدایی کاهش یابد و همین کاهش وزن در افراد چاق علاوه بر کاهش روند فشار خون، سلامت دیگر اعضا را نیز به دنبال دارد.
● تجویز دارو
پزشک اطفال زمانی که از فشار خون کودک شما مطلع است تلاش می کند که مرتباً آن را چک کرده و مطمئن شود که بیماری سیر صعودی نداشته باشد.
با توجه به اینکه فشار خون به چه شکلی وجود داشته و درچه مرحله ای قرار دارد، پزشک با یک متخصص فشار خون کودکان، و یا متخصص کلیه، در صورتی که بیماری وخیم تر شده باشد، مشورت می کند و درمان دارویی به همراه رژیم غذایی و ورزش صورت می پذیرد.
بسیاری از انواع داروها در درمان دارویی وجود دارند که بر روی قسمت های مختلف بدن اثر می گذارند.
پژشک ابتدا، داروهای ادرار آور را تجویز می کند، دارویی که دفع نمک (سدیم) را افزایش می دهد. پیش از آنکه داروهای قوی تری را بکار ببرد.
ناچار اگر فشار خون به حالت نرمال و طبیعی بازنگردد، یک قرص ضدپرفشاری را تجویز می کند. در صورتی که کنترل فشار به دشواری صورت گیرد داروهای دیگری را بکار می برد.
● از دستورات پزشک متابعت کنیم
هنگامی که فشار خون را با دارو یا رژیم مهار می کنیم، ممکن است دوباره نمک را اضافه کرده یا مصرف دارو ها را متوقف سازیم که انجام این کار خطرناک بوده و عود بیماری را بدنبال خواهد داشت.
دستورات و توصیه های پزشک را با دقت انجام دهید.

یبوست constipation

یبوست constipation
فیزیولوژی یبوست
• مدفوع به طور نرمال در کلون به طرف پائین رانده میشود
•در انورکتوم ذخیره میگردد
• بعد با مکانیسم پیچیده ای دفع میکند
• در این مکانیسم : عضلات کف لگن
•سیستم عصبی اتونوم وسوماتیک
• عضلات کنترل کننده اسفنکتر های آنال
• دخالت دارند
•حدود 3-5 % مراجعات میباشد
• به دودسته بزرگ :
• فانکشنال (عادتی )یا ایدیوپاتیک که مسئول اکثر یبوست ها است 90% عامل آن نامشخص است
• اورگانیک کمتر از 5% موارد است

علل فانکشنال
• شایع ترین علت :
•شقاق مقعد
•عفونت های ویروسی
• رژیم غذائی

علل اورگانیک• سوال در مورد سابقه فامیلی مهم است:
• سابقه : عفونت ادراری
• استفراغ صفراوی
• تب طول کشیده
• کم اشتهائی وامتناع از خوردن غذا
•وجود این علائم در سابقه فامیلی
• به نفع یبوست اورگانیک است
•مالفوماسیون های مادرزادی
• علل متابولیک
• نورولوژیک
• اختلالات عصب وعضله روده مثل هیرشپرونگ
• اشکالات عضلانی غیرطبیعی شکم
• اختلالات نسج هم بند
• داروهای خاص
• عدم تحمل به شیر گاو
• مسمومیت ویتامین D

طبقه بندی یبوست• Infant Dyschesia 
• یبوست عادتی Functional constipation
• یبوست عادتی احتباسیFunctional fecal retention
Infant dyschesia
• شیرخواران زیر6ماه با دفع مشکل
•حد اقل به مدت 10 دقیقه زور میزند
• صورت شیرخوار قرمز شده
•دست وپا داخل شکم جمع میکند
•ممکن است چند نوبت در روز تکرار شود
•علت عدم همآهنگی بین افزایش فشار داخل شکم وشل شدن کف لگن برای عمل دفع میباشد
• باید اطمینان داد خود بخود بهبود مییابد
• تحریک مقعد نباید انجام گیرد
Functional constipation
•شیرخواران سنین قبل از مدرسه
•حد اقل به مدت دو هفته بدون علائم اورگانیک
•دو علامت زیر را داشته باشند
• دفع مدفوع تکه تکه های مدفوع سفت وسخت
• دفع مدفوع سفت دو نوبت یا کمتر در هفته 
•این نوع یبوست در اثر :
• آموزش توالت غلط Toilet training
• تغییر در رژیم غذائی
• استرس
• عدم دسترسی به توالت
• به تاخیر انداختن دفع به علت مشغولیت
Functional fecal retention

تعداد دفعات مدفوع زیر 4ماه :
• شیر مادرخوار 2-4بار وگاهی 12 بار
• گاهی 1 بار
• گاهی هر 2-3 هفته
• با شیر خشک تا 7 بار
•بالای 4 ماه :
• مدفوع شیر مادرخوار و شیر خشک خوار مشابه است
• بالای 3 سال 3 بار درروز گاهی 3بار در هفته است
•در 4 سالگی مشابه بالغین از 3 بار در روز تا 3 بار در هفته طبیعی است
یبوست

• سوال در مورد دفع مکونیوم مهم است:
• نوزاد فول ترم 90% موارد در 24 ساعت اول
• نوزادان نارس در 95% ونوزادان فول ترم در 99% موارد در مدت 48 ساعت اول مکونیوم دفع میکنند
• اگر در ظرف 24 ساعت اول تولد نوزاد مکونیوم دفع نکردهباید به فکر انومالی باشیم مثل:
• اترزی ، تنگی روده ، تنگی مقعد ویا هیرشپرونگ

•نوزاد مبتلا به هیرشپروگ با علائم :
• اتساع شکم
• یبوست
• استفراغ گاهی صفراوی ومدفوعی
• کاهش شیرخوردن
• در توشه رکتال مدفوع به دست نمی خورد
•بی اختیاری مدفوع ندارد
• دچار FTT می شود

تست های آزمایشگاهی• U/A, U/C مدفوع ممکن است به علت اثرات مکانیکی رکتوم متسع روی مثانه مستعد به عفونت ادراری شود
• آزمایش مدفوع از نظر وجود خون مخفی
• CBC آنمی در سلیاک
• T3,T4, TSH در هیپوتیروئیدی
• Ca, Electrolyte
• سطح سرب جهت بررسی مسمومیت
• رادیوگرافی ساده شکم وترانزیت کلون
• Barium enema بدون آمادگی
• MRIستون مهره های لومبوساکره
•مانومتری انو رکتال برای ارزیابی هیرشپرونگ
• ساکشن بیوپسی رکتال Gold Standard Test برای تشخیص هیرشپرونگ

درمان یبوست• شامل سه مرحله است :
•تخلیه رکتوم به کمک داروهای تنقیه ای
• ایجاد یک مدفوع نرم برای دفع راحت
• ایجاد یک عادت تخلیه ای روزمره وتنظیم رژیم

داروهای ملین یا لاکساتیو• به 5 گروه تقسیم میشود:
• داروهای حجیم دهنده Bulk forming
• ملین های محرک Stimulant
• نرم کننده های مدفوع Stool softeners 
• ملین های اسموتیک
• محلول های پاک کننده روده

داروهای حجم دهنده• شامل پلی ساکارید های غیر نشاسته ای تغلیظ شده است
• فرد قادر به مصرف فیبر کافی نیست
• لازم است همراه این داروها آب کافی مصرف شود
• اینها شامل متیل سلولز وپسیلیوم میباشد
• سبوس گندم عمل آوری نشده همراه آب میوه
• این داروها در برطرف کردن سریع یبوست مناسب نیستند

Stimulant ملین های محرک•این ها سبب افزایش فعالیت حرکتی روده بزرگ وگاه کوچک میشوند
• گاه اثر ترشحی دارد
• مصرف طولانی مدت آنها اپوپتوز سلول های اپی تلیال کلون شده و خطر اختلال آب والکترولیت ( هیپوکالیمی)
• این ها شامل : بیساکودیل و سنا Senna میباشد


Stool softeners نرم کننده های مدفوع•این ها شامل مواد روغنی مثل پارافین Mineral oil
• روغن کرچک
• که سطح مدفوع را پوشانده وآن را نرم ولیز وقابل دفع می سازند
• از طرف دیگر سبب مهار جذب آب از سطح مدفوع میگردند
• خطر عمده آسپیراسیون وایجاد پنومونی
• نشط مداوم از مقعد والتهاب منطقه میباشد


ملین های اسموتیک• این داروها سبب :
• اسمز بالا وکشیده شدن آب از خون به روده بزرگ شده محتویات آن را آبکی میکند َشامل
• لاکتولوز
• پلی اتیلن گلیکول
• هیدروکسید منیزیم
• نمک های سدیم- سوربیتول
• انمای فسفات میباشد

محلول های پاک کننده
• شامل گاستروگرافین
• انمای فسفات
• پلی اتیلن گلیکول
جهت برطرف کردن سریع یبوست یا تخلیه روده برای جراحی یا کلونوسکپی مناسب میباشند.

استئوميليت و آرتريت چركی

استئوميليت وآرتريت چركی

عفونت هاي استخواني چركي در دوران كودكي شايع نيست اما زمانيكه ايجاد شود غالباً باعث رنجوري وضايعات دائم كودكان مي شود .ونصف موارد درزير سن 5 سالگي بروز ميكند كه در اين موقع زمان رشد سريع استخوان ها است ولذا صدمه به صفحه رشد استخواني خواهد زد .ودرنتيجه مشكلات زيادي را سبب خواهد شد.مشكل ديگر آينكه عفونت هاي استخواني درآغاز تشخيص آن مشكل است وبنابراين اقدامات طبي وجراحي به موقع انجام نخواهد شد درحاليكه اقدامات سريع طبي وجراحي مي تواند دركاهش سكل هاي دائم تاثير گذار باشد

.پزشكي كه كودكان را مراقبت مي نمايد بايد هوشيار وآگاه باشد وبه زودترين علائم ونشانه هاي عفونت هاي چركي استخوان توجه نموده وشديداً در تشخيص آن اقدام لازم بعمل آورد در اينجا نيز ظن طبيب ، مهارت و توجه دقيق مي تواند راه گشا باشد

اتيولوژي :علل عفونت هاي استخواني عباتند از :

* باكتريال
* مايكوباكتريوم آتيپيك
* قارچي
* عفونت هاي ويرال
* كانديدا

عوامل باكتريال در حدود 3/2 آرتريت چركي و4/3 استئوميليت را شامل مي شود .بعضي از انواع آرتيت چركي كه درمان مي شود ممكن است بعلت آرتريت راكتيو باشد . استافيلوكوك اورئوس شايعترين عامل استئوميليت درتمام سنين حتي در نوزادان ميباشد استرپتوكوك GBS Bوباسيل هاي كولي فورم از پاتوژن هاي شايع درنوزادان واسترپتوكوكAكمتر از 10 % مي باشد وهموفيلوس آنفلوآنزه تيپHIb حدود 7 % در كودكان كمتر از 5 سال و پسودومناس آئروژينوزا درزخم هاي نافذ پا است تعد از 5 سال كوكسي گرم مثبت بجز پسودومنا س آئروژينوزا معمولاً در بيشتر موارد ديده مي شود .از عوامل غير شايع استئوميليت وآرتريت چركيKingella Kingaeوگونه هاي كانديدا وباكتري هاي بي هوازي را مي توان نام برد .

اپيدميولوژي : ميكرواورگانيسم از 3 راه به استخوان ومفاصل راه مي يابد :

1- از راه مستقيم ، بعد از ضربه يا در حين عمل جراحي
2 - از راه تهاجم موضعي : سرايت عفونت كانوني معمولاً دراثر سلوليت
3 - از راه خون : ثانوي به باكتريمي

بيشتر اوقات آرتريت سپتيك در دوران كودكي بروز مي كند ودرحدود 5.5 - 12 در 100هزار تخمين زده مي شود . سابقه ضربه در استئو ميليت از عوامل مساعد كننده است و در 3/1 موارد ذكر مي شود . جراحي روي مفصل ، مفصل مصنوعي ،تزريقات داخل مفصل و بيماران مبتلا به سيكل سل از عوامل مساعد كننده بشمار مي رود .

پاتوژنز : جهت تائيد نقش تروما در پاتوژنز بيماري از مدل هاي تجربي حيواني براي استئوميليت بر اساس ضربه در انتهاي استخوان هاي دراز استفاده شود كه تمايل به جايگزيني باكتري هاي موجود در خون را در استخوان توضيح ميدهد. در متافيز شبكه عروق بسته نازكي وجود داردكه جريان خون آهسته و فشار اكسيژن كم دارد . پارگي بعضي از اين عروق در اثر تروما محيط مناسبي را برا‌‌‌‌‌‌‌ي تكثير باكتري ها فرا هم مي كند .

درنوزادان و شيرخواران عروق خوني درارتباط با متافيز واپي فيز مي باشد به همين دليل علت ورود چرك از متافيز به فضاي مفصلي شايع است بعد از يك سالگي صفحه رشد شكل مي گيردوعروق خوني داخل صفحه رشد مسدود ميشود استخوان غير قابل اتساع است و چون چرك تحت فشار بداخل مفصل تخليه نميشود مواد چركي به بخش طرفي از طريق كانال هاي عروقي ناحيه كورتيكال وارد شده وزيرپريوست نازك چسبيده تجمع مي يابند .پس از توقف رشد عروق خوني ترانس فيزئال مجددبرقرار مي گردد . تروما بعنوان عامل مستعد كننده آرتريت چركي كمتر شايع است وپاتوزنز آرتريت هماتوژن كمتر كشف شده است سينوويوم از نظر عروق خوني غني است و ممكن است تروماي نا مشخص و بي اهميت نقشي در پاتوژنز داشته باشد

. در مجموع گيرنده هاي غشاي سينوويال ممكن است نقشي در لوكاليزه كردن داشته باشد چرا كه رده مشخصي از باكتري ها زمينه ساز در ايجاد آرتريت هستند زماني كه باكتري به سينوويوم مي رسد يك سري از وقايع اتفاق مي افتدباكتري ها در معرض شبكه عروق مويرگي زير سينوويوم قرار مي گيرند باكتري ها بسمت فضاي مفصلي مهاجرت مي كند . اگر سيستم ايمني ميزبان با عفونت مقابله نمايد آرتريت پيشرفت نمي كند وروند آن قطع مي گردداگر تكثير باكتري ها ادامه يابد باعث تخريب مفصلي وضايعه مي شود اين التهاب نتيجه هجوم گلبول هاي سفيد به مايع سينوويال به همراه آزادسازي آنزيم هاي پروتئوليتيك و محصولات توكسيني كه توسط سلول هاي پلي مرفونوكلئر وسلول هاي شناور سينوويال وخود باكتري ها ايجاد مي شود مي باشد .

كندروسيت ها نقشي در تخريب غضروف مفصلي دارد . نيمي از تمام موارد آرتريت در 2 سال اول زندگي و4 /3 تمامي مواردي كه در زير 5 سالگي رخ مي دهد عفونت اسكلتي در پسران شايعتر از دختران به نسبت 1/ 2 هيچگونه زمينه نژادي ذكر نشده است .

تظاهرات كلينيكي : زودترين علائم ونشانه هاي عفونت هاي استخواني بخصوص درنوزادان دقت وتوجه وظن به بيماري است .

دريكي از گزارشات 83 نوزاد مبتلا به استئو ميليت 52 % بدون تب وفقط 8% حالت سپتيسمي وتوكسيك داشته اند . درشيرخواران پسودوپاراليزي اندام ها يادرد در موقع حركت اندام ها ممكن است از علائم مورد توجه باشد ودرشيرخواران وكودكان اكثراً با تب وعلائم موضعي دارند قرمزي وتورم پوست ونسوج نرم ناحيه عفونت ومفصل گرفتار جلب توجه مينمايد وتورم وقرمزي موضعي در استئوميليت نشانگر انتشار عفونت به خارج از متافيز ودرفضاي زيرپريوست ودرنتيجه تورم نسوج نرم مي باشد .

علائم غير اختصاصي عفونت شامل حلت تهوع ، استفراغ ، اسهال ، سردرد از علائم آگاه كننده عفونت هاي استخواني نمي باشد اگرچه دربسياري موارد ديده مي شود واگر مشاهده گردد ظن انتشار عفونت وكانون هاي متعددرامينمايد كه بيشتر از همه درعفونت هاي استافيلوكوكاورئوس ويا استرپتوكوك كروه B مشاهده ميشود . دراستئوميليت غالباً استخوان هاي دراز مبتلا مي گرددودرصدر همه استخوان فمر وتيبيا Femur & Tibia بطور مساوي وتقريباً در2/ 1موارد را تشكيل مي دهد ودر 4/1 موارد اندام هاي فوقاني و 4 / 3 موارد اندام هاي تحتاني گرفتار مي گردد . مفاصل آرنج ، مچ دست ِشانه تقريباً 5 / 1 موارد را تشكيل مي دهداكثر موارد يك مفصل مبتلا مي شود ودر كمتر از 10 % موارد كانون هاي متدد نشان مي دهد درنوزادان 2 يا چند استخوان مبتلا مي شود وتنها در عفونت گونوكوكي در بيش از نصف موارد گرفتاري چند مفصل نشان مي دهد در يك گزارش مفصل تيبيا 3/24 درصد وفمور 8/23 درصد ، هومروس 2/13 درصد وفيبولا 9/5 درصد راديوس 9/3 درصد زمينه استئوميليت داشته اندو در آمار ديگر آرترت سپتيك مفصل زانو 6/39 درصد وHIP2/22 درصد آرنج 14 درصد مچ پا 4/13 درصد شانه 7/4 درصد مچ دست 4/4 درصد نشان داده شده است.

بطورخلاصه در استئوميليت وآرتريت سپتيك پيش بيني عفونت وتوجه به كانون هاي مختلف عفونت وتب، بيقراري ، بي اشتهائي ، لتارژي وامتناع از راه رفتن يا حركت دادن اندام ها ، پسودوپاراليزي ودر اطفال توجه به درد مفاصل ، لنگيدن ، اسپاسم عضلات ، تورم نسوج نرم حساسيت موضعي Point tenderness وافزايش حرارت موضعي ، قرمزي پوست ناحيه عفونت ودرنوزادان علائم ونشانه هاي غير اختصاصي تبوبيقراري ، خوب شيرنخوردن وگرفتاري مفاصل متعدد، پسودوپاراليزي اندام ها ودرد درموقع تعويض پوشك رابايد درنظر داشت .

تشخيص : تشخيص با آسپيراسيون سوزني Needle Aspiration ثابت مي گردد. البته در زماني كه شرح حال ومعاينات باليني شك قوي بر عفونت استخوان ومفاصل داردانجام آسپيراسيون سوزني لازم است ومايع سينوويال راجهت بررسي سلول ،پروتئين وگلوكز به آزمايشگاه فرستاده مي شود .البته دربيماري هاي غير عفوني التهابي هم مثل تب روماتيسمي و آرتريت روماتوئيد مي تواند باعث افزايش سلول وپروتئين وكاهش قند گردد.

مايع مفصلي طبيعي كمتر از 200- 300 سلول دارد كه 20% نوتروفيل و80% مونونوكلئر ولنمفوسيت است واگر بيش از 80% حاوي پولي مرفونوكلئرباشد مي تواند آرتريت چركي مطرح باشد .ديدمستقيم ورنگ آميزي گرم درآرتريت استافيلوكوك75% مثبت مي شودودر آرتريت سلي 20% مثبت مي شود . آسپيراسيون تمام مفاصل ممكن است ساده باشد باستثنائ مفصل هيپ hipكه با روش خاصي بايد انجام گيرد البته با راهنمائي سونوگرافي بهتر ميتوان آسپيراسيون انجام دادواگر مايع نداشت مقداري هوا باماده حاجب تزريق مي شود وبا سونوگرافي مشخص مي شود در مورد استئو ميليت سوزن بايد كرتكس را سوراخ كند وبطرف ديافيز هدايت شود اگر چرك درفضاي زيرپريوست وارد شده است احتياج نيست كه سوزن بيشتروارد كردونمونه گرفته شده از آسپيراسيون جهت كشت ارسال مي گردد . تست هاي روتين جهت التهاب شامل :cbc esr- crp غيراختصاصي است ونميتواند تشخيص افتراقي بين عفونت هاي استخوان وساير التهاب ها را بدهد وگاهي هم ممكن است درروز هاي اول cbc , esr نرمال باشد وطبيعي بودن آن ها نمي تواند عفونت هاي استخواني را رد نمايد .

بطورخلاصه اقدامات آزمايشگاهي عبارتند از :
* ‌‌‌‌‌‌‌‌cbcل*****يتوز بهمراه شيفت به چپ كه در60 % دراوائل بيماري ممكن است طبيعي باشد ودر پاسخ بدرمان هم ممكن است كمك كننده باشد . * esr افزايش يافته ولي در25% در اوائل بيماري ممكن است طبيعي باشد و در پاسخ به درمان هم ممكن است كمك كند ،

* crp افزايش يافته و در پاسخ به درمان هم كمك كننده است .

براي بسياري از كودكان فاز حاد لوسمي دردهاي استخوان ومفاصل بعنوان تظاهرات اوليه بيماري شايع است .درگيري استخوان درنوروبلاستوما اغب با استئوميليت اشتباه مي شود تومور هي اوليه معمولاً همراه با تب وعلائم سيستميك نبوده وبهمين علت گمراه كننده مي باشد تشخيص افتراقي آ رتريت چركي در درگيري لگن ،سينوويت گذرا (سينوويت توكسيك ) ،بيماري پرتز Legg- Calve - Perthes افزايش اپي فيز سر فمور epiphysis . Slipped Capital f آپسه پسواس، استئوميليت مهره اي وديسكيت درنظر گرفته مي شوند .

درشرائطي كه بيمار چند مفصل گرفتار ي دارد باد از نظر تب روماثيسمي ، بيماري سرم ، پورپوراي هنوخ شوئن لاين و بيماري بافت هم بند درنظر داشت .كودكان مبتلا به هموفيلي خطر ابتلاي بالا دارند زيرا هم آرتروز عامل مستعد كننده عفونت مفاصل بطور شايع با پنوموكوك است .

درمان : دردرمان بيماري همكاري تيمي لازم است كه متخصصين اطفال ، اورتوپد و فزيوتراپبايد بصورت تيم واحد اقدام نمايندكه بدرمان طبي ،جراحي وفيزيكي تقسيم بندي مي شود :

1- بستري نمودن دربيمارستان ومشاوره اورتوپدي
2 - درمان طبي وجراحي وبيحركتي
3 - درمان آنتي بيو تيكي وريدي مبني بر نتايج كشت

نكاتي كه در آرتريت سپتيك بايد در نظر داشت :

1 - بستري نمودن در بيمارستان ومشاوره اورتوپدي
2 - اقدامات طبي شامل دادن آنتي بيوتيك بلافاصله بعد از آسپيراسيون مفصل وشستوشو ودرناژ مفصل وبيحركتي مفصل
3 - درمان آنتي بيوتيك وريدي مبتني بر نتايج كشت

درمان طبي : شروع درمان آنتي بيوتيكي بر اساس آگاهي از پاتوژن هاي شايع در سنين مختلف ميباشد. سؤالي كه مطرح مي شود اينست كه دردرمان نوزادان معمولي ونوزادان نارس شيرخواران كمتر از5 سال وشيرخواران بالاتر از 5 سال وانتخاب آنتي بيوتيك درشرائط خاص وبيماران با نقص ايمني ودرمان كوتاه مدت ، چگونه بايد بطور تجربي انتخاب آنتي بيوتيك بعمل آيد .

درنوزادان فول ترم : پني سيلين ضد استافيلوكوك نظير اوگزاسيلين Oxacillin 150 -200 ملي گرم پر كيلو در24 ساعت در 3-4 دوز وسفالوسپورينوسيع الطيف مثل سفوتاكسيم 100-150 ميلي گرم پر كيلودر24 ساعت در 3-4 دوز بطور وسيع استافيلوكوك اورئوس واسترپتو كوك گروپ B وباسيل هاي گرم منفي را مي پوشاند يك آمينوگليكوزيد ميتوان بجاي سفالوس پورين بكاربرد اما باعث كاهش اثر ضد باكتري درنواحي با فشار پائين اكسيژن وPHكم مي گردد .

درنوزادان نارس : كه كاتتر عروق مركز ي دارند احتمال عفونت هاي بيمارستاني وقارچي وجود دارد .

انتخاب آنتي بيوتيك درشرائط خاص:دربيماران مبتلا به آنمي سيكل سل مبتلا به استئوميليت باكتري هاي گرم منفي روده اي از پاتوژن هاي شايع مي باشد . سفالوسپورين هاي وسيع الطيف مانند سفوتاكسيم يا سفترياكسون بايد علاوه بر يك داروي آنتي استافيلوكوكي استفاده شود . كلينداماسين Clindamycin 30-40 ميلي گرم پركيلو در 24 ساعت در3-4 دوز داروي مفيدي باي بيماراني كه به داروهاي بتا لاكتام حساسيت دارندمي باشد كليندامايسين علاوه بر خاصيت خوب ضداستافيلوكوكي فعاليت وسيع در مقابل بي هوازي ها دارد بنابراين دردرمان عفونت هاي ثانويه به زخم هاي نفوذي يا شكستگي هاي متعدد داروي مناسبي مي باشد وانكومايسين 40 ميلي گرم پر كيلو در24 ساعت در 4 دوز درزماني كه علائم باليني بنفع وجود مقاومت عفونت استافيلوكوك به متي سييلين وجود داشته باشد تجويز مي گردد.

دربيماران بانقص ايمني :درمان تركيبي از 2-3 دارو توصيه مي گردد مانن وانكومايسين به اضافه سفتازيديم Ceftazidime يا تيكارسيلينclavulanateTicarcillin يا يك آمينوگليكوزيد استفاده مي شود .

دربيماران باعامل پاتوژن نا مشخص ودرحال پيشرفت:درصورتي كه درمان با آنتي بيوتيك تجربي موفقيت آميز نباشد بيوپسي وآسپيراسيون مجدد بايد انجام گيرد . هنگامي كه چرك تخليه شده ودرمان آنتي بيوتيكي مناسب داده شده است بهبودي علائم سريع است شكست دردرمان يا بدتر شدن وضعيت بيمار پس ارز 72 ساعت نياز مشاوره جراحي يا تصحيح تشخيص دارد .درمرحله حاد بيماري ارزيابي بايد مكررانجام گيرد .CRPپس از 7 روز شروع درمان بحالت عادي برمي گردد وESRدرعرض 5-7 روز افزايش يافته ودرروز هاي بعد بطور آهسته كاهش مي يابد وپس از 10-14 روز ناگهان كاهش شديد پيدا مي كند

دوره درمان آنتي بيوتيكي :درگذشته درمان آنتي بيوتيكي طولاني مدت پيشنهاد مي شد اما درحال حاضر درمان هاي كوتاه مدت ترجيح دارد .

عفونت هائيكه با استرپتوكوك گروه Aيا پنوموكوك يا هموفيلوس آنفلوآنزه ايجاد مي شود آنتي بيوتيك وريدي حد اقل 10-14 روز درصورتيكه علائم بهبودي پس از 5-7 روز نشان دهندوESRطبيعي شود بكار ميرود . درموارد استافيلوكوك اورئوس يا عفونت هاي با باسيل گرم منفي حد اقل درمان 21 روز با همان شرائط مي باشد . تنوسينوويت گونوكوكي مدت درمان 7 روز ميباشد . درمان دربيماران با نقص ايمني وعفونت هاي قارچي وسلي نياز بدرمان طولاني مدت دارند .

زمان تبديل آنتي بيوتيك وريدي به خوراكي پس از يك هفته درمان تزريقي درصورت تثبيت علائم بيماري تجويز دارو از تزريقي به خوراكي درطب اطفال شايع است درعفونت هاي استافيلوكوك يا استرپتوكوك از آنتي بيوتيك هاي خوراكي بتا لاكتام با 2-3 برابر دوز مصرف درعفونت هاي خفيف تعيين مي گردد آنتي بيوتيك هي خوراكي خطر عفونت هاي بيمارستاني را درارتباط با درمان هاي تزريقي وريدي طولاني كاهش مي دهد . بطور كلي دوره درمان بر حسب علت وپاسخ هاي كلينيكي بين 4-6 هفته مي باشد.

درمان جراحي :اقدامات جراحي دردو قسمت انحام ميشود عفونت هاي مفصل لگن به عنوان يك اورژانس جراحي در نظر گرفته شده چرا كه خون رساني سر استخوان فمور آسيب پذير مي باشد. جراحت هاي سوراخ كننده توسط جسم خارجي نيز ملاحظه جراحي را لازم مي گردد.برا ي مفاصلي بجز لگن آسپيراسيون سوزني مايع سينوويال روزانه توصيه مي گردد معمولاً 1-2 بار آسپيراسيون كافي است درصورتيكه پس از 4- 5 روز مايع همچنان تجمع يابد آرتروتومي لازم است ودرصورت مفصل با محلول سالين نرمال شستشو مي گردد ولي آنتي بيوتيك استفاده نميشود چون باعث تحريك بافت سينوويال مي گردد. اگر چرك در زير پريوست يا آسپيراسيون متافيز ديده شود نياز به درناژجراحي دارد .

دراستئوميليت مزمن جراحي وبرداشنن مجراي سينوس ها وو***تروم وادامه درمان آنتي بيوتيك باي ماهها لازم است .

درمان فيزيكي :نقش اصلي درمان فيزيكي پيشگيري است اگر به كودك اجازه داده شدهكه باانتهاهاي درگير درحالت فلكسيون بر تخت دراز بكشد پس از چند روز محدوديت در حالت اكستانسيون ممكن است اتفاق افتد اندام هاي تحت تاثير درحالت اكستانسيون توسط كيسه هاي شني اسپلينت ودر صرت لزوم گچ گيري ونگهداري مي شوند پس از 2-3 روز كه درد تخفيف يافت ورزش هاي حركتي غير فعال شروع وتازمان بر گشت به حالت طبيعي ادامه مي يابد .

پيش آگهي عود وپيشرفت عفونت مزمن در كمتر از 10 % موارد ذكر مي شود . چون كودكان درمرحله رشد مي باشند عارضه عفونت هاي اسكلتي ممكن است براي ماهها يا سالها ظاهر نشود بنابراين پي گيري طولاني مدت ضرورت دارد عفونت هاي مفصل لگن بدترين پيش آگهي را دارد كه در 4/1-2/1 بيماران ديده مي شود اگر صفحه رشد درگير شود رشد استخوان به تعويق مي‌افتد محدوديت حركت در حدود 5/1 بيماران رخ مي دهد . در نوزادان كوتاهي اندام ها شايع است ودر حدود 30%- 50 % نوزادان ديده مي شود .

شيوع سندرم بچه‌هاي كليددار در جامعه

عضو هيئت علمي دانشكده علوم تربيتي دانشگاه اصفهان نسبت به شيوع سندرم بچه‌هاي كليددار در جامعه هشدار داد و گفت: در اين سندروم بچه‌ها به علت شغل والدين اكثر اوقات در خانه تنها مي‌مانند كه اين موضوع مي‌تواند زمينه بسياري از بزهكاري‌ها باشد.

سالار فرامرزي در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعي فارس اظهار داشت: در حال حاضر مهمترين مسئله‌اي كه آسيب‌هاي اجتماعي از جمله اعتياد را ايجاد مي‌كند، سبك زندگي مردم و شيوه‌هاي فرزندپروري است. متأسفانه سبك زندگي مردم به گونه‌اي شده كه پدر و مادر هر دو شاغل هستند و اگر شاغل نباشند گاهي اشتغالات بيش از حدي دارند و اين اشتغالات باعث شده والدين به فرزندان كمتر توجه كنند. 
وي با بيان اينكه توجه والدين به بچه‌ها توجه عاطفي نيست بلكه توجه از نظر برطرف‌كردن نيازهاي فيزيولوژيك است، تصريح كرد: همين مسئله باعث مي‌شود كه فرزندان نتوانند خانواده‌هاي خود را به عنوان مدلي براي زندگي خود انتخاب كنند. 
فرامرزي اضافه كرد: دومين مسئله‌اي كه ايجاد آسيب در خانواده را رقم مي‌زند اين است كه گاهي متأسفانه خود والدين مشكلاتي دارند كه مي‌تواند خواسته يا ناخواسته به فرزندان منتقل شود. اختلاف بين پدر و مادر و درگيري‌هاي آنها و گاهي اوقات اعتياد پدر و مادر مي‌تواند به عنوان مدل براي فرزندان قرار گيرد و در اين صورت چون نيازهاي بچه‌ها تأمين نمي‌شود خود آنها هم درگير مي‌شوند. 
وي ادامه داد: نكته مهم‌تر اينكه خانواده‌ها گاهي خود ممكن است مهارت‌هاي لازم را براي زندگي كردن نداشته باشند. يعني در واقع شيوه‌هاي تربيتي، ارتباطي، فرزند پروري و شيوه‌هاي زندگي آنها كاملاً رشد پيدا نكرده است و به عبارتي پدران و مادران هنوز به مرتبه‌اي از رشد نرسيده‌اند كه شايستگي و لياقت پدرشدن و مادر شدن را داشته باشند تا بدانند يك پدر و مادر چه وظيفه‌اي را بر عهده دارند. 
اين دكتراي روانشناسي گفت: همين موضوع باعث مي‌شود بچه‌ها آسيب ببينند. يك مربي ابتدا بايد خودش تربيت شده باشد. خانواده‌هايي وجود دارند كه راه‌هاي تربيت را بلد نيستند و اين موارد موجب مي‌شود كه بچه‌ها رها شوند و هيچ نظارتي بر روي آنها نباشد. 
وي از مشكلي به نام سندرم بچه‌هاي كليددار است نام برد و خاطرنشان كرد: در اين سندرم بچه‌هايي كه از مدرسه به خانه مي‌آيند و در خانه را باز مي‌كنند كه با توجه به اينكه كسي خانه نيست غذاي خود را مي‌خورد. اين فرزندان بيشتر در مواجهه با عوارض كامپيوتر، سيگار، اعتياد و.... هستند. اين بچه‌هاي كليد دار محصول والديني هستند كه يا شاغل هستند يا به اندازه‌ كافي رشد نيافته‌اند يا خانواده‌هايي هستند كه درگير مسائل خود هستند. 
اين عضو هيئت علمي دانشكده علوم تربيتي دانشگاه اصفهان در رابطه با شيوه‌هاي فرزندپروري والدين تصريح كرد: بايد گفت امروز خانواده‌ها گاهي يك فرزندي يا دو فرزندي هستند. زماني تعداد فرزندان خانواده‌ها زياد بودند و اين تعداد زياد باعث مي‌شد آنها رها مي‌شدند اما امروز نه تنها كم‌شدن تعداد فرزندان در يك خانواده مشكلي را حل نكرده بلكه گاهي مشكلاتي را ايجاد كرده است. يعني اين تك‌فرزندي خودش باعث شده بچه‌ها آسيب ببينند. 
وي افزود: مهم اين است كه والدين با اين تك فرزند چگونه برخورد مي‌كنند و آيا نيازهاي عاطفي بچه تأمين مي شود؟ آيا از او بيش از حد انتظار ندارند؟ مجموع اين عوامل باعث مي‌شود كه اگر بچه تحت كنترل و نظارت بيش از حد باشد فاصله عاطفي بين خانواده و فرزندان ايجاد مي‌شود و اين مي‌تواند زمينه‌هاي گرايش به اعتياد را ايجاد كند. 
فرامرزي ادامه داد: به نظر مي‌رسد بچه‌هايي كه به سمت اعتياد مي‌روند بچه‌هايي هستند كه نيازهاي عاطفي و رواني آنها به صورت متعادل و متوازن در خانواده برآورده نمي‌شود و خانواده وقتي آنها به سن نوجواني مي‌رسند با آنها همدلي نكرده و رفيق نبود‌ه‌اند. 
وي گفت: هم اينكه والدين، نوجوان را سرزنش مي‌كنند. نمي‌توانند در مسائل زندگيش با او رفاقت كنند باعث جدايي فرزند از خانواده مي‌شودو به اين ترتيب گرايش بيشتر به سمت دوستان پيدا مي‌كند و اين گرايش هر چه قوي‌تر شد زمينه‌هاي بزه بيشتر مي‌شود.

آگاهي هاي ضروري در مورد نوزادان تازه متولد شده

آگاهي هاي ضروري در مورد نوزادان تازه متولد شده

با تولد نوزاد جديد و به منظور حفظ سلامت وي بهتر است والدين گرامي به نكات زير توجه نمايند:

● شيرمادر بهترين غذا براي فرزند شماست، عامل اساسي ترشح و افزايش شيرمادر، مكيدن نوزاد بدون رعايت ساعت و مقررات خاص است. هر زماني كه نوزاد تقاضا كرد بايد به او شير داد. در صورتيكه بيش از 3 ساعت تقاضاي شير نكرد لازم است مادر به نوزاد شير بدهد . از دادن هر نوع آشاميدني از قبيل آب قند، حتي آب به شيرخوار خودداري نمائيد و اولين تغذيه نوزاد را در نيم ساعت اول تولد شروع كنيد.

● سزارين مانعي براي تغذيه با شيرمادر نيست . مادراني كه سزارين شده‌اند مي توانند نوزاد را با شير خود تغذيه نمايند.

● اطرافيان مادر بخصوص همسر در برقراري محيطي آرام و پرمحبت و دور از استرس براي مادر و نوزاد نقش بسزايي دارند تا هم مادر قادر به شيردهي و استراحت كافي باشد و هم نوزاد از بدنيا آمدن لذت ببرد.

● بجز در موارد بسيار نادر، مصرف داروها مانعي براي تغذيه با شيرمادر نيست (اگر دارويي مصرف مي‏كنيد در مورد ادامه آن در زمان شيردهي با پزشك نوزاد خود مشورت كنيد)

● در آغوش گرفتن نوزاد ، تماس پوست به پوست مادر و نوزاد ، نگاه كردن به نوزاد در اولين لحظات پس از تولد در برقراري رابطه عاطفي بين مادر و نوزاد و تداوم شيردهي نقش بسيار مهمي دارد. 

● قبل از شيردادن دستها را با صابون شسته و پستانها را فقط روزي يكبار با آب تميز سالم بشوييد.

« در روزهاي اول تولد كه ميزان شير كم است احتياج نوزاد نيز كم مي‌باشد و نيازهاي تغذيه اي او تامين مي گردد. با مكيدن نوزاد ترشح شير برقرار و مقدار آن افزايش خواهد يافت. اكثر شيرخواران كه بطور انحصاري با شيرمادر تغذيه مي‏شوند به 8 تا 12 بار تغذيه در شب و روز نياز دارند تا شير كافي دريافت كنند. شب‌ها حداقل 2 بار به نوزاد خود شير بدهيد.

● هنگام شيردادن توجه نماييد كه نوك پستان و هاله اطراف آن در دهان نوزاد قرار گيرد بعبارت ديگر هنگام مكيدن ، چانه نوزاد بايد با پستان تماس داشته باشد و دهان كاملاً باز باشد. مادر و نوزاد در طول تغذيه بايد در وضعيت كاملاً راحت باشند.

● اولين مدفوع نوزاد تيره و قيري شكل است و ممكن است 2 تا 3 روز ادامه داشته باشد بعد از آن شيرخوار ممكن است به تعداد دفعات تغذيه مدفوع شل دفع نمايد اين كيفيت طبيعي است و اسهال تلقي نمي گردد و از نظر ادرار حداقل 6 كهنه در 24 ساعت خيس مي كند كه نشاندهنده كفايت شير مادر است.

● از دادن پستانك (گول زنك) و تغذيه با بطري جداً خودداري نماييد. بدليل اينكه علاوه بر اينكه هيچ منفعتي براي نوزاد ندارد ضررهاي زيادي نيز دارند.

● از دو هفتگي تا يك سالگي روزانه 25 قطره مولتي ويتامين يا 20 قطره ويتامين a+d به شيرخوار بدهيد.

● از دادن داروهاي خانگي به نوزاد خودداري نماييد.

● براي رفع گرفتگي بيني نوزاد از قطره كلرورسديم يا سرم فيزيولوژي استفاده نماييد. همچنين مي‌توانيد روزانه يكي دو بار صورت او را با آب ولرم بشوييد.

● بند ناف بايد تميز و خشك نگهداشته شود و بيرون از پوشك قرار بگيرد. از بكار بردن الكل يا هر ماده‌اي روي بندناف خودداري نماييد. بعد از افتادن بند ناف خروج يك يا دو قطره خون و يا ترشح غيرچركي و كم طبيعي است. اگر بند ناف نوزاد بعد از 3 هفته نيفتاد لازم است به پزشك مراجعه نماييد.

● براي جلوگيري از سوختگي پاها و ناحيه ادراري ـ تناسلي‌، پس از هر بار دفع ادرار يا مدفوع نواحي مزبور را با آب تميز نماييد. نواحي فوق را گاهي باز بگذاريد. زيرا جريان هوا علاوه بر اينكه از سوختگي جلوگيري مي كند بهبود سوختگي را نيز تسريع مي نمايد. در صورت ايجاد سوختگي از پماد زينك اكسيد يا پماد سوختگي استفاده نماييد.

● پستانهاي بعضي از نوزادان بطور طبيعي بزرگتر از عادي است. اين وضعيت خودبخود بهبود مي يابد. از مكيدن و ماساژ آنها خودداري نماييد.

● بعد از واكسن‌هاي اوليه كه نوزاد در بيمارستان يا زايشگاه دريافت مي‌دارد 

واكسيناسيون شيرخوار را از 2 ماهگي شروع نماييد. تا پايان 1 سالگي ماهيانه لازم است نوزاد مراقبت شود و وزن و دور سر و قد او اندازه گيري گردد و به مراحل تكاملي او توجه شود همچنين توصيه هاي لازم در مورد شيردهي و يا تغذيه تكميلي انجام گيرد.

● هفته‌اي دوبار استحمام كافي است. بهتر است براي شستن تن از صابون گليسيرين بچه و يا شامپوهاي مخصوص بچه‌ها استفاده نماييد.

● درجه حرارت اتاق نوزاد را طوري تنظيم نماييد كه خود شما با لباس منزل احساس راحتي بكنيد ( حدود 25 درجه سانتي گراد)، در اين حالت لباس نوزاد بايد سبك و راحت باشد و تعداد آن يك عدد بيشتر از لباس والدين باشد. از قرار دادن شيرخوار در مجاورت بخاري و شوفاژ و يا در معرض هواي سرد و كوران خودداري كنيد.

● براي حفظ سلامت شيرخوار از ايجاد محيط سر و صدا و دود آلود در منزل جداً خودداري نماييد.

● قنداق كردن به روش سنتي علاوه بر اينكه احتمال سوختگي پا را افزايش مي‌دهد ممكن است سبب در رفتن مفصل ران شود. بجاي اين كار از شورت گره‏اي يا شورت پلاستيكي استفاده نماييد.

● بهترين زمان ختنه براي نوزادان پسر در اولين فرصت پس از تولد مي‌باشد و بهتر است نوزاد سالم كه هيچ مشكلي ندارد ختنه شده همراه با مادر از بيمارستان يا زايشگاه ترخيص گردد و يا حداكثر درماه اول زندگي توسط پزشك مجرب ختنه شود.

● مادر تا 3 ماه پس از زايمان از قرص آهن استفاده نمايد و پس از آن با نظر پزشك متخصص زنان در مورد نحوه مصرف آن تصميم گيري شود و تا 6 ماه نيز از تركيبات كلسيم استفاده نمايد. 

◊ زردي نوزادي:

اكثر نوزادان بطور طبيعي از روز دوم و سوم تولد زرد مي‌شوند و معمولاً تا 7 روز بتدريج اين زردي برطرف مي‌شود اين زردي فيزيولوژيك است و نياز به هيچ درماني ندارد. 

براي كنترل از نظر زردي ، حتي اگر نوزاد بنظر شما طبيعي است وي را روز سوم يا حداكثر چهارم تولد نزد پزشك ببريد. در شرايط خاص مانند:

زردي 24 ساعت اول تولد، نوزادان نارس يا ناسازگاري گروه‌هاي خوني و ارهاش، سابقه بيماريهاي خوني همراه با زردي در خانواده ، سابقه زردي منجر به فوت يا عقب ماندگي ذهني يا نيازمند به فتوتراپي يا تعويض خون، زردي شديد و يا زردي همراه با بيحالي ، خوب شير نخوردن ، مشكلات تنفسي ،تب يا سرد شدن اندام‌ها و بدن نوزاد.

لازم است فوراً جهت معاينه توسط پزشك مراجعه نماييد، توجه فرمائيد كه تشخيص زردي و انتخاب نوع درمان فقط با نظر پزشك متخصص است. دادن محلول قندي، پودر گلوكز، ترنجبين، شيرخشت، قرص فنوباربيتال و ... همچنين استفاده از لامپ‌هاي مهتابي معمولي درمنزل نه تنها در پيشگيري از زردي و درمان آن موثر نيست بلكه مشكلات جدي نيز براي نوزاد بوجود مي‌آورد.

حتي تغذيه مكرر با شيرمادر مي تواند در كاهش زردي فيزيولوژيك نوزاد موثر باشد.
اولين معاينه نوزاد پس از تولد در هفت روزگي و سپس 15 روزگي است. بعد از آن تا يكسالگي، ماهيانه ويزيت شود.

دكتر ناصر افضليان متخصص كودكان و نوزادان