محمد علي خان سديد السلطنه كبايي :

محمد علي خان سديد السلطنه كبايي :

سديد السلطنه در 23 ماه رجب 1291 ه.ق. در بغداد متولد شد و در 11 ماه رجب 1362 ه.ق. در بندر عباس وفات يافته است. عمر خود را در خدمت دولت در خليج فارس و جزايرش گذرانيده مقدمات را نزد سيد جواد مجتهد يزدي و شيخ عبدالله امام جماعت در بوشهر و عروض و شهر را نزد ملاحسن كبگاني متخلص به محمود و تاريخ و جغرافيا را نزد سيد جمال الدين اسد آبادي كه به افغاني مشهور است و لغت انگليسي را در مدرسه انگليسها در بوشهر فراگرفته است. و تخلص شعري او ابتداء نماني سپس آنرا به عاري تغيير داد. شرح حال خود را در تاليف خودش اعلام الناس في احوال بندر عباس كه احمد اقتداري در سال 1963 ميلادي در تهران به چاپ رساند بيان داشته است آثار ديگر مرحوم سديد السلطنه به شرح ذيل مي باشد :

1- صيد مرواريد

2- اعلام الناس في احوال بندر عباس ( كه به چاپ رسيده و احمد اقتداري آنرا تصحيح كرده است ) و اين بهترين كتابي است از بندر عباس و جزاير خليج فارس كه تا كنون تاليف شده است

3- رساله لوزان چوب در تجارت مرواريد كتابي است تاريخي اقتصادي كه آقاي احمد اقتداري آنرا در تهران به چاپ رسانيده

4- اصطلاحات كشتي در مزينه اصطلاحات دريايي كه احمد اقتداري آنرا به چاپ رسانيده

1- مفاتيح الادب في تاريخ العرب در اين كتاب اماكن تشبه جزيره عربي نوشته شده است

2- المطلبه علي الخليج الفارس و علي بحر العمان

3- المفتاح الثاني از مفاتيح چهارگانه در سال 1315 به چاپ رسيده است و با اين كتاب كتاب بقيه النقيه در احوال و آثار استادش شاعر و اديب معتقد ريشهري و همچنين با اين كتاب رساله اي كه عنوانش ضميمه لطيف است و در شرح حال خود اوست چاپ شده و تعدادي قصيده كه در آنها تخلص را عاري ذكر كرده است بيان داشته .

4- برهان سديد تحريز تازه اي است از مفتاح اول از مفاتيح ادب آنرا اختصاص داده به شرح احوال ابوسعيد حاكم عمان كه به سال 1333 آنرا تمام نموده است.

5- مغاص الئالي و منار الليالي در تاريخ حوادث خليج فارس اين كتاب پيرامون سرزمينهاي شمال خليج فارس و درياي عمان در يكصد سال پيش به همت آقاي احمد اقتداري به سال 1371 ه. ش به چاپ رسيده است.

6- التدقيق في سير طريق شرح سفرهاي مولف است به جزاير خليج فارس و به تهران و بغداد اين كتاب در سال 1362 ش به همت احمد اقتداري به چاپ رسيده است.

7- عشوش نامه برگزيده مولف است لذا از اشعار معاصرين خود

8- مجموعه الضرائف

9- مجموعه النوادر يا النوادر

10- را پرتهاي نظامي

11- رايرتهاي گمركي

12- ثبت نامه وقايع ايام

13- مجموعه مقالات و نقشه ها و نسخ وقف نامه در بعض موقوفات

14- نسخه اي از معاهدات سياسي

15- قاموس لغت اهل بندر عباس و

16- خلاصه فارسيناه ناصري

17- احوال طايفه قشقايي

احوال كنگ در تاريخ و جغرافياي اين بندر و جزيي از مفاتيح اول از مفاتيح الادب ياد شده و اين غير از مقالاتي است كه درباره عمان بوشهر، خوارج و حكومت جواسم و جز آنها نوشته است.