ميرزا محمد حسين كازروني ( شيخ الحكماء ) :
مرحوم ميرزا محمد حسين بن علي بن محمد كازروني ملقب به شيخ الحكماء ترجمه حالش در اعلام الشيعه چنين آمده: در نجف فقه و اصول و فلسفه و غيره را بياموخت و از استادش ميرزا محمد علي دشتي چهاردهي اجازه گرفت و علم طب را از پدرش آموخت. در تمام رشته هاي علوم اسلمي وارد و تحصيل كرد و در اكثر علوم مخصوصا" فلسفه و كلام و علم الاديان متبحر شد و ملقب به شيخ الحكماء گرديد. او را تاليفاتي است كه هيچكدام چاپ نشده است :
1- ملكوت السماء في رد النصاري
2- ناسخ الاثار ( تاريخ بوشهر )
3- رساله اي در نبض
غير از اينها آثار متنوعه اي كه نزد برادرش ميرزا محمد جواد كه از فضلاء و داراي علوم غريبه مخصوصا" كيميا است مي باشد. صاحب ترجمه در بوشهر به وظائف شرعيه و تكاليف مطلوبه عمل مي كرد تا در سال 1334 فوت نمود. نگارنده گويد ( ركن زاده آدميت ) تا اينجا اقتباس و ترجمه از كتاب اعلام الشيعه قسم ثاني از جزء اول چاپ نجف بود. اما آنچه از احوال مرحوم شيخ الحكماء كازروني مي دانم اين است كه مشاراليه فردي دانشمند و نويسنده اي توانا و طبيبي حاذق بود و سالها با برادرش مرحوم ميرزا محمد جواد در بوشهر مقيم بود و از راه طبابت اعاشه مي كرد و طبع شعر هم داشت و از او ديواني در حدود دو هزار بيت باقي مانده نيز به علم مانيسم ( هيپنوتيسم ) آگاه بود و اشخاص را خواب مي كرد و علاوه بر تاليفات سابق كتابي قطور در تاريخ و جغرافياي شهر كازرون به سبك فارسنامه ناصري و آثار حجم نوشته و تصاوير زيادي در آن آورد.
كه خود نقاشي و نگارنده در طفوليت كتاب مزبور را در خانه آن مرحوم ديده است افسوس كه از او كسي باقي نماند كه قدر مولفاتش را بداند و به چاپ آن مبادرت كند و از اشعارش چيزي به خاطر ندارم كه در اينجا نقل كنم.
