لحظاتی به افطار باقی است و محوطه جامع مسجد دهلی را که مملو از جمعیت است، سکوتی عمیق فراگرفته و همه در حال دعا هستند که ناگهان با شلیک دو گلوله توپ و به فاصله‌ای کوتاه پخش اذان، روزه داران به استقبال افطار می روند.
محوطه جامع مسجد دهلی که از قدیم ترین مساجد هند است، ساعتی مانده به افطار رفته رفته مملو از جمعیت می‌شود و دقیقاً رنگ و شکل پارک و فضاهای طبیعی را دارد که خانواده ها برای پیک نیک در آنجا حضور می یابند.
یکشنبه است و طبق تقویم این کشور روز تعطیل عمومی است و خانواده‌های روزه دار سبدی از میوه و غذایی ساده را به قول معروف زیر بغل زده و گوشه‌ای از محوطه مسجد را اختیار کرده اند. دعایی می خوانند، قرآن قرائت می کنند و نماز می گذارند یا نشسته و به انتظار افطار هستند.
اکثریت مردم لباسی تمیز و مرتب به تن دارند و آراسته هستند و رفته رفته که به افطار نزدیک‌تر می شویم، متولیان شروع به آماده سازی سفره‌های افطار می کنند. چیدن سفره و فراهم کردن وسایل مورد نیاز را جوان‌ترها و حتی کودکان کم سن و سال بر عهده دارند و با شوق و با همان شیطنت کودکانه شروع به پهن کردن سفره ها در خطوط از پیش خط کشی شده می‌کنند.
تقریباً سنشان بین هشت تا 11 سال است، گاری دستی را حمل می کنند و نزدیک شیر آبی که با شلنگ مستقیم به آب سرد کن وصل است، می ایستند تا بطری ها را برای افطار پر از آب خنک کنند. همگی با هم همکاری می کنند و نزدیک به 50 بطری آب را آماده می کنند تا بر سر سفره ها بچینند.در گوشه دیگر حیاط ظرف های میوه آماده می شود که ترکیبی از میوه های مختلف به همراه یک تکه سمبوسه است.
خانواده‌های مسلمان ساعت‌ها قبل از افطار در مسجد حضور می‌یابند
سفره های افطار تنها برای مردان و در بخش‌های خاصی از محوطه و داخل مسجد آماده می شود. زنان اجازه نشستن بر سر سفره های افطار را ندارند و رسم بر این است که تنها از مردان پذیرایی شود. علاوه بر زنان، افراد غیر مسلمان و خارجی نیز اجازه حضور در مسجد را هنگام اذان و افطار ندارند و هنگام اذان باید مسجد را ترک کرده باشند.
در مقابل درب های ورودی مسجد به غیر مسلمانان لباس خاصی می دهند که می بایست مانند بالاپوش آن را تن کنند که در داخل مسجد آنها را از دیگران به راحتی متمایز می کند و این امر باعث می شود هنگام اذان به راحتی آنها از دیگران تفکیک شوند و مسجد را ترک کنند.
افطاری نیز برای همه تدارک دیده نشده و خانواده هایی که به همراه همسر و فرزند خود حضور دارند خود افطاری شان را حمل می کنند که عمدتا میوه، نوشیدنی و مقداری غذای بسیار ساده مانند نخود سرخ شده، سمبوسه، عدس و با تکه ای نان خانگی است.
خانواده ها عمدتاً با میوه، نوشیدنی و مقداری غذای بسیار ساده با تکه ای نان خانگی افطار می‌کنند
در محوطه مسجد افراد متکدی نیز هستند که کیسه ای پلاستیکی در دست گرفته اند و قبل از افطار به هر خانواده ای می رسند خواهان کمک هستند. به کیسه شان نگاهی افکنم، دو سه تا دختر بچه خردسال هستند، چیزی درونش نیست جز چند تکه شیرینی یا سمبوسه ای کوچک. از خانواده ای تقاضای کمک می کنند، دختر هم سن خانواده در کیسه هر کدام تکه ای کوچکی پیراشکی می اندازد، آن هم با بی میلی.
این بی بخشندگی را هنگام افطار نیز دیدم که دستی نتوانست به سفره رود و با تکه سمبوسه ای یا لیوانی آب آن تعداد افراد معدود بی افطار را مهمان کند. افطار زمان مقدسی است و اوج پیوند روح با خداوند، اما اینجا گویی همه چیز رنگ و بوی دگری دارد.
مراسم افطاری در بزرگ‌ترین مسجد دهلی نو
ناگهان صدای مهیبی مرا از بهت حضور جمعیت کثیر مستقر در محوطه اما فضای سرد آن بیرون می کشد، با صدای دوم متوجه شلیک گلوله های توپ می شوم که اعلام زمان افطار است و به فاصله ای کوتاه صدای اذان در محوطه مسجد می پیچد و همه مشغول می شوند تا پس از آن به نماز ایستند.
در قدیم نیز با شلیک گلوله زمان افطار را اعلام می کردند و اکنون با وجود گذشت دهه ها هنوز رسم بر قدیم است. در محوطه بیرونی مسجد نیز به فاصله های کوتاهی نیروهای نظامی برای حفظ امنیت مستقر شده اند.
