بیماری های دام و طیور

عامل بيماری بروسلوز در گاوان يک باکتری بنام
بروسلا آبورتوس و در گوسفند باکتری بنام بروسلا ملی
تنيس مي باشد.
آلودگی در هر سنی می تواند اتفاق بيفتد ولی
حساسيت دامها در سن بلوغ جنسی افزايش می يابد. بروسلا
آبورتوس به رحم آبستن، پستان، بيضه و غذد جنسی و
غدههای لنفاوی تمايل دارد.
در ماده گاوان بالغ غير آبستن، ميکروب در پستان
جايگزين می شود و پس از آبستنی، رحم و جفت را آلوده
میکند.

اين بيماری عمدتاً در نژاد گاوهای پرواری در
سيستم چرا ديده مي شود و بيشتر در فصل پاييز و به
دنبال تغيير چراگاه از خشک و فقير به چراگاههای
حاوی علوفه تازه و آبدار و يا مزارعه يونج ه اتفاق
مي افتد، در نتيجه وقوع اين حالت ناگهانی و سريع
مي باشد.
علت اين عارضه گرسنه بودن دامها و پرخوری و
تغذيههای بی قاعده در چند روز اول در اين چراگاه ها
مي باشد.
در نتيجه تخميرات، شکمبه دچار تغييراتی مي شود .
شکمبه تغيير مي يابد و دچار نوسان مي شو د و به ph
دنبال آن ميکروفلورای طبيعی شکمبه به سمتی حرکت
مي کند آه توانايي تجزيه تريپتوفان را تا حد زيادی
دارد.

پنوموتوراکس عبارت است از تجمع هوا در قفسه صدری.
عوامل بوجود آورنده پنوموتوراکس:
1 ضرباتی که باعث پارگی ريه مي شود.
2 پارگی مری
3 سوراخ شدن نای
4 سوراخ شدن قفسه صدری از خارج
5 شکستگی دنده ها که باعث سوراخ شدن قفسه صدری
مي شود.
علائم بالينی:
علائم عبارت است از ديسپنيا، افزايش تعداد تنفس و
در برخی موارد سيانوز.

دليل دقيق آندوکارديت مشخص نيست ولی در تاريخچه
وجود يک کانون عفونی در بيماری وجود دارد.
اين کانوﻧﻬاي عفونی مي تواند در مخاط شكمبه، آبسه -
های مختلف در جاهای مختلف بدن، عفونت سم و دم، چرکی
شدن زخم، پنومونيا، ورم پستان و... وجود داشته
باشند.
در اسب بيشتر دريچه آئورت ، و در گاو بيشتر دريچه
Systolic Murmur سه لتی درگير مي شود که در اين صورت
مي شنويم.

در برخی از مواقع عفونت مننژ محدود به خود مننژ
مي باشد ولی گاهی اين عفونت به سطح مغز و حتی به
نواحی عمقی تر کورتکس مغز هم کشيده مي شود آه به اين
مي گويند. Menango Encephalitis حالت
تفريق مننژيت از مننگو آنسفاليتيس با توجه به
علائم بالينی مشکل است و بيشتر مي بايست به ضايعات
پاتولوژيک توجه نمود.

عامل اين بيماری ويروسی است بنام ارتوپکس ويروس.
آبله انسان، گاو و اسب از يکديگر متمايزند .
عوامل اين سه بيماری بسيار به يکديگر نزديکند و
تفاوتی که در حدت آﻧﻬا ديده مي شود، دراثر عادت کردن
به ميزبان مخصوص در آﻧﻬا ايجاد شده است.
امروزه از م يزان پراکندگی آبه گاوی به مقدار
زيادی کاسته شده است و بيشتر واگيری ها مربوط به آبله
کاذب گاوی يا تورم بافت پستان قرحه ای مي باشد که
علايمی شبيه به آبله گاوی دارند.
خسارات اين بيماری مربوط به ناراحتی حاصل در
موقع شيردوشی به علت مجروح بودن نوک پستان و يا در
اثر اورام پستانی است که در اثر سرايت جراحات آبله
به عضلات اسفنکتر نوک پستان بوجود مي آيد.

علت دقيق نواقص مادرزادی قلب کاملا مشخص نيست . از
جمله عوامل بوجود آورنده آن ميتوان به عوامل ژنتيکی،
عفونتهای مادر در دوران حاملگی، سن مادر، نحوه
تغذيه، آنوکسی جنين، عفونت جنين، اختلالات متابوليکی
و... اشاره نمود.
در دامهای بزرگ بيشترين نواقص مادرزادی قلب
عبارتند از:
:(Ventricular Septal Defect) VSD 1
در اين نقيصه ارتباطی که در بين دو قلب راست و
چپ وجود دارد و خود به خود بسته مي شود، باز مي ماند.
بروز علائم بالينی بسته به محل روزنه و قطر آن
دارد و اگر به همراه ساير نواقص مادرزادی باشد علائم
ديگری نيز مي تواند مشاهده شود.

عامل اين بيماری يک باکتری بنام فوزو باکتريوم می -
باشد که در گاوهای جوان کمتر از ٣ سال ديده میشود.
در دامهای مبتلا بطور ناگهانی درجه حرارت به ۴١
تا ۴٢ درجه سانتی گراد می رسد و حيوان پشت خود را به
حالت کمانی نگه می دارد و به زحمت قادر ب ه حرکت می -
باشد.
عدم تمايل به برخاستن (که از نشانيهای ورم پرده
صفاق در اثر جسم خارجی است ) در نکروز کبدی نيز
ديده می شود. در اين بيماری يرقان چندان شديد نيست و
جلب نظر نمی کند. نبض و تنفس آنقدر سريع و گرمای بدن
گاو را مبتلا به ذات الريه می - 􀐴 آنقدر بالاست که معمولا
پندارند.

مايکوپلاسما ميزبان مخاطات هستند و ايجاد عوارض
تنفسی، چشمی، پستانی، ادراری و تناسلی می کند و مولد
ذاتالريه میباشد.
راه انتقال بيماری:
عامل بيماری توسط استنشاق قطرات تنفسی انتقال
میيابد. يعنی از طريق هوا منتقل می شود.
همچنين بوسيله ادرار ني ز دفع ميگردد . اين بيماري
قابل انتقال از راه جفت به جنين است . عامل بيماری
میتواند برروی علوفه زنده بماند.
پاتوژنز:
عامل بيماری باعث خيز در ريه ترومبوز مويرگها
وسرکوب سيستم ايمنی می شود که باعث دوام ميکروب در
خون میگرددد.

عامل اين بيماری باکتری است بنام ليستريا
منوسيتوژن. در اين بيماري منوسيتهای خون افزايش می -
يابند.
ليستريا دارای خاصيت آلوده کنندگی زياد و بيماری -
زائی کمي است و قبل از کاهش مقاومت بدن نمی تواند به
آسانی ايجاد بيماری نمايد.
خوردن زياد علوفه سيلو شده (بخصوص غذای سيلو شده
فاسد و قليائی )، مهمترين عامل مستعد کننده حيوان به
بيماری است . از اينرو اين بيماری را بيماری سيلو
نيز مینامند.

اين عارضه هنگامی رخ مي دهد که بنا بر هر دليلی
فشار خون سرخرگ ريوی افزايش پيدا بکند و خون به
داخل بطن راست پس زده شود که در نتيجه آن قلب راست
در دام بروز مي نمايد. CHF بزرگ مي شود و در ﻧﻬايت علائم
علت اصلی اين بيماری هيپوکسی است که در ارتفاعات
Tunica اتفاق مي افتد و منجر به هيپرتروفی عضلانی ناحيه
در سرخرگ ريوی مي شود. Media
از گروه يونجه ) ) Locoweed تغذيه با گياهان خانواده
به علت داشتن سلنيوم زياد و سميت آن حيوان را مستعد
به بروز اين عارضه مي آند.

موقعی به کمبود يک يا چند جزء مواد غذايی مشکوک
میشويم که:
اولاً علائمی مبنی بر بروز کمبود مواد غذايی را در
دام مشاهده کنيم.
ثانياً با اضافه کردن يک يا چند جزء مواد غذايی
و رفع کمبود آن، علائم بالينی بيماری بر طرف شود.
ثالثاً با آزمايش جيره غذايی، مشخص شود که آن
جيره بخصوص از لحاظ مواد غذايی دچار کمبود است.
شرايطي وجود دارد که می تواند باعث بروز
کمبودهای غذايی شود:
1) جيره غذايی ← يا جيره کمبود دارد (کميت) و يا
است (کيفيت) Imbalance
2) اختلال در جذب مواد غذايی ← بيماريهای مختلفی
بخصوص بيماريهای رودهای و اسهالهای مزمن باعث
اختلال در جذب مواد غذايی میشوند.
3) اختلال در مصرف مواد غذايی خورده شده ← افزايش
جيره ca می شود و يا افزايش ca جيره مانع از جذب p
مانع از جذب يد میشود.

کمبود يد باعث گواتر در حيوانات میشود.
مهمترين تظاهرات بالينی کمبود يد، مرگ و مير
نوزادان همراه با موريختگی و بزرگ شدن تيروئيد می -
باشد.
کمبود اوليه به علت کمبود يد در جيره و کمبود
ثانويه به علت بالا بودن ميزان کلسيم جيره، تغذيه
طولانی با شلغم و کلم و سويای خام بوجود میآيد.
اين گياهان دارای سيانيد هستند که در کبد به
سولفوسيانات و تيوسيانات تبديل می شود. اين ترکيبات
باعث کاهش جذب يد توسط تيروئيد میگردند

عواملی که باعث کمبود نمک میشوند عبارتند از:
1) بيشتر در دوران شيرواری به علت دفع نمک
از طريق شير است.
2) در دامهای درحال رشد، تغذيه با جيره -
های حاوی نمک کم و يا عاری از نمک (مثل غلات)
3) در آب و هوای گرم به علت تعريق و دفع
سديم، ممکن است کمبود نمک اتفاق بيافتد
4) پتاسيم زياد، جذب سديم را توسط گياه
کاهش می دهد و تغذيه مداوم با اين گياهان با
پتاسيم زياد میتواند منجر به کمبود نمک شود.

کمبود کبالت بيشتر در سيستم چرا آزاد (گاها در
سيستمهای بسته و بصورت کم و انفرادی ) ديده می شود و
باعث بیاشتهای و لاغری در دام میگردد.
حساسيت گوسفند از گاو و دامهای جوان نسبت به
بالغين بيشتر است.
پاتوژنز:
کبالت در شکمبه تحت تاثير ميکرو ارگانيسمها به
تبديل می شود که در متابوليسم (b سيانوکوبالامين ( 12
اسيد پروپيونيک شرکت می کند . بنابراين در زمان
کمبود کبالت، اختلالی در متابوليسم کربوهيدراتها
ايجاد می شود که منجر به بی اشتهايی و لاغری دام می -
گردد.
در حالت طبيعی در شکمبه نشخوارکنندگان ويتامين
توسط ميکروارگانيسم ها ساخته می شود . بنابراين b12
در جيره ندارند . B نشخوارکنندگان نيازی به تامين 12
در جيره غذايی تامين گردد. B ولی در تک سمیها بايد 12
اما وقتی نشخوارکننده دچار کمبود کبالت می شود،
توليد نميگرد د و متابوليسم اسيد پروپيونيک دچار b12
اختلال شده و حيوان دچار کمبود انرژی میگردد.