دستور less در واقع نقطه مخالف دستور more است، اما بیایید ببینیم این دستور چطور كار می‌كند:
دستور لینوكسی less مشابه دستور cat است با این تفاوت كه با less می‌توان به جای نمایش تمام فایل، فایل را اسكرول كنید. در حالی كه با دستور more تنها می‌شود به اسكرول پایین پرداخت و نمی‌شود در فایل به بالا برگشت.
كاربرد ابتدایی
ساده‌ترین شكل كاربرد دستور less به این صورت است: less filename
این دستور فایل را به صورت readonly باز می‌كند و در نمایشگر نشان می‌دهد، می‌توان محتوای فایل را با كلیدهای مكان نما بالا و پایین كرد یا از طریق دستور vi syntax درون آن را جستجو كرد. دستور less در زمان شروع تمام فایل را نمی‌خواند و به این ترتیب بازكردن فایل‌های بزرگ بسیار سریع تر از ویرایشگرهایی چون vi خواهد بود.
دستورات جستجو
همانند ویرایشگر vi می‌توان از عبارات زیر استفاده كرد:
/pattern
?pattern
جستجوی ادامه متن از طریق / و جستجوی متن بالایی از طریق دستور ? انجام خواهد شد.
كاركردن با چند فایل
دستور less می‌تواند به عنوان آرگومان چند فایل را بگیرد، به مثال زیر توجه كنید:
less /var/log/syslog /var/log/kern.log /var/log/dmesg
ترمینال ابتدا فایل نخست را نشان می‌دهد، اما می‌توان با دستورات زیر بین فایل‌ها حركت كرد:
فایل بعدی n:
فایل قبلی p:
همچنین می‌توان با دستور d: فایل فعلی را از فهرست فایل‌ها حذف كرد.
نشانه‌گذاری فایل
اگر هنگام اسكرول كردن به چیز جالبی رسیدید اما خواستید بقیه متن را هم چك كنید، چه كار كنیم؟ در این دستور می‌توان آن بخش خاص از متن را نشانه‌گذاری كرد تا بعدا به آن رجوع كرد.
وقتی در یك جای فایل هستید، با كمك دستور "m"anyletter كه anyletter می‌تواند هر حرفی روی كیبورد باشد، موقعیت فعلی را ذخیره كنید. كافی است برای بازگشت به آن نقطه، از دستور "anyletter" استفاده كرد، یعنی یك نقل قول تكی و همان حرفی كه برای نشانه‌گذاری استفاده كرده‌ایم.
دیگر قابلیت‌ها
اگر دستور less با گزینه N- اجرا شده باشد، در این صورت كنار هر خط، شماره آن خط را نیز می‌زند.
برای خروج از less گزینه‌های زیادی وجود دارد:
q, Q,:q,:Q, ZZ
همچنین كلید G به انتهای فایل می‌رود و كلید g به ابتدای فایل. برای ویرایش یك فایل در less كافی است كلید v را بزنیم. ویرایشگر پیش فرض سیستم‌عامل اجرا شده و این فایل در آن بارگذاری خواهد شد.
