-
باز هم بوی خوش ماه رمضان می‌آید و ما را به سوی خود می‌خواند. ماه رمضان فرصتی است برای نزدیک‌تر شدن به خدا.
برای آنکه بتوانیم از برکات این ماه عزیز بهره ببریم و توفیق انجام عبادات و مناجات‌ها را داشته باشیم، باید برنامه‌ریزی صحیحی برای تغذیه در این ماه عزیز داشته باشیم.یکی از گروه‌هایی که توجه به تغذیه درست آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، نوجوانانی هستند که برای بار اول روزه می‌گیرند. از آنجا که نوجوانان در سن رشد هستند عدم توجه به تغذیه مناسب هم می‌تواند بر روی رشد و سلامت آن‌ها اثر منفی بگذارد و هم قدرت و توان روزه گرفتن را از آنان سلب نماید.
حداقل 8 ساعت در شبانه‌روز بخوابید
مهم‌ترین نکته‌ای که باید در تغذیه ماه رمضان نوجوانان مدنظر قرار گیرد مصرف سحری است. وعده سحری از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، چون در صورت عدم مصرف این وعده غذایی به خصوص در روزهای بلند تابستان، طول مدت ناشتایی بسیار زیاد شده و عوارضی چون سردرد، افت فشار خون و ضعف شدید را به همراه خواهد داشت. برای آنکه بتوانید نوجوان خود را به خوردن سحری ترغیب کنید، مهم‌ترین نکته این است که تلاش نمایید حداقل 8 ساعت در شبانه‌روز بخوابد. این کار باعث می‌گردد که با کمبود خواب مواجه نشده و با رغبت در هنگام سحر بیدار شود.
کمی زودتر بیدار شوید
سحری نباید با عجله خورده شود. کمی زودتر بیدار شدن و مصرف یک میوه یا کمی سالاد می‌تواند باعث تحریک اشتهای فرد گردد. یک وعده سحری مناسب بهتر است شبیه ناهار باشد. البته این موضوعی است که بر حسب اشتها و ذائقه افراد متفاوت خواهد بود، ولی از آنجا که دریافت کالری و پروتئین نوجوانان نباید در طول ماه رمضان تغییر نماید، بهترین راه این است که وعده ناهار در سحر و صبحانه در افطار میل شود و بعد از حدود 2-1 ساعت پس از افطار نیز شام سبکی مصرف شود.
برای پیشگیری از تشنگی
در وعده سحری بهتر است از خوردن غذاهای سرخ‌شده پرهیز گردد تا از تشنگی در طول روز جلوگیری شود. ضمناً به خاطر داشته باشید پروتئین‌های حیوانی نظیر گوشت به صورت اوره دفع می‌شوند و دفع اوره مستلزم وجود مقادیر زیاد آب است. به بیان دیگر بدن برای دفع مواد زائد حاصل از هضم پروتئین‌های حیوانی مقدار زیادی آب مصرف می‌کند و بدین ترتیب بدن با تشنگی و کمبود آب مواجه می‌شود. برای پیشگیری از این مشکل می‌توان از مخلوط پروتئین‌های حیوانی و گیاهی (گوشت و حبوبات مختلف) استفاده کرد تا میزان گوشت مصرفی کاهش یافته و در عین حال پروتئین مورد نیاز بدن نوجوان فراهم گردد. از سوی دیگر باید به خاطر داشت که حتماً در وعده سحری به همراه غذا از سالاد و سبزیجات (البته بدون سس) استفاده شود. از آنجا که مواد تشکیل دهنده سالاد به خصوص کاهو مقادیر زیادی آب دارد باعث تأخیر در ایجاد حس تشنگی خواهند شد. سوپ نیز گزینه مناسبی برای وعده سحری می‌باشد. مصرف غذاهای پر نمک و شور در هنگام سحر باعث تشدید احساس تشنگی در طول روز خواهد شد.
به خاطر داشته باشید مصرف آب زیاد در هنگام سحر نه تنها از تشنگی شما در طول روز نمی‌کاهد، بلکه می‌تواند با رقیق نمودن آنزیم‌های گوارشی، باعث بروز مشکلات گوارشی فراوان گردد.
منابع کلسیم را فراموش نکنید
از آنجا که نوجوانان در سن رشد هستند و استخوان‌های آن‌ها در حال طویل شدن است، کلسیم یکی از املاح حیاتی برای آن‌ها بشمار می‌رود، بنابراین در طول ماه مبارک رمضان نیز، مصرف منابع غنی کلسیم نظیر شیر، ماست و کشک باید به عنوان جزو جدایی‌ناپذیر رژیم غذایی در نظر گرفته شود.
روزه اولی‌ها و ورزش
در طول روز بهتر است از فعالیت‌هایی که باعث خستگی و تشنگی نوجوان می‌گردند جلوگیری شود. هر چند پیاده‌روی و فعالیت‌های سبک می‌توانند در طول ماه مبارک ادامه یابند، اما به دلیل تقارن ماه رمضان امسال با گرم‌ترین ماه سال (مرداد) احتمال تشنگی، کمبود آب و ضعف زیاد می‌باشد، بنابراین در صورتی که نوجوان تمایل به انجام فعالیت ورزشی دارد بهتر است آن را به بعد از ساعات افطار موکول نماید.
زمان افطار
برای افطار، بهتر است از یک نوشیدنی گرم مانند چای، آب جوش و شیر گرم به همراه یک شیرینی طبیعی نظیر خرما و کشمش استفاده شود و پس از آن افطار که باید در واقع مشابه صبحانه باشد مصرف گردد.
مصرف نان، پنیر، سبزی و گردو گزینه مناسبی برای وعده افطار است. مصرف غذاهایی مانند آش رشته که حاوی مقادیر زیادی رشته و حبوبات است و یا حلیم‌های چرب فشار زیادی را به دستگاه گوارش که ساعت‌های زیادی خالی از غذا بوده است وارد می‌نماید و مشکلات گوارشی ایجاد می‌شود. در صورتی که نوجوان تمایل زیادی به این‌گونه مواد غذایی دارد بهتر است به مقدار کم بسنده گردد.
فاصله کوتاه بین افطار و سحر
شام را می‌توان یک تا دو ساعت پس از افطار مصرف کرد. اما از آنجا که امسال ساعت افطار دیر هنگام می‌باشد و در نتیجه فاصله بین افطار و سحر نسبتاً کوتاه است، در صورتی که بین افطار و شام فاصله باشد، نوجوان دیرتر خوابیده و میل کمتری به مصرف سحری خواهد داشت، بنابراین بهتر است شام به همراه افطار مصرف شود، اما باید غذا را به آرامی میل کرد، چون مصرف سریع مقادیر زیاد غذا و اشباع شدن ناگهانی معده باعث اختلال در جریان خون شده و باعث بروز ناراحتی گوارشی می‌گردد. شام می‌تواند مشابه شام شب‌های غیر از ماه رمضان باشد. در فاصله افطار تا سحر مصرف میوه، آب‌میوه و چای کمرنگ توصیه می‌شود.
روزه اولی‌های کم اشتها
در مورد نوجوانانی که اشتهای کمی دارند یا کمی ضعیف به نظر می‌رسند، مصرف مغزها توصیه می‌شود. مادران عزیز می‌توانند مغزهای مختلف (نظیر پسته، بادام، فندق و نخودچی) را همراه کمی شکر آسیاب کرده و در هنگام سحر یا افطار به فرزندان خود بدهند و یا با مخلوط آن‌ها با شیر، یک حریره مغذی و سرشار از پروتئین برای آن‌ها تهیه نمایند. ضمناً ممکن است برخی از نوجوانان روزه‌دار نیاز به مصرف مکمل‌های ویتامین یا املاح داشته باشند که بهتر است با مشورت متخصص تغذیه در این خصوص اقدام نمایید.
