نگاهي كوتاه به شهرستان ياسوج

شهرستان بوير احمد در شمال خاوري استان كهگيلويه و بوير احمد واقع شده و مركز آن نيز شهر ياسوج است. صنايع دستي در اين منطقه به علت وجود كشاورزي و دام‌داري داراي اهميت زيادي است. قاليچه‌بافي، جاجيم‌بافي و جوال‌بافي از مهم‌ترين صنايع‌دستي اين شهرستان به شمار مي‌رود. مردم اين منطقه به زبان فارسي با گويش لري سخن مي گويند و به علت كوچ قبايل و عشاير ايل بزرگ بوير احمد، جمعيت شهر در نوسان است. 

مکان هاي ديدني و تاريخي

تل خسروي، تل مهره اي، تپه دم چنار، تپه ملا كانيه (كوشك ملا كانيه)، تل شهداء، قبرستان پاي چل، بقعه امام زاده حسن،بقعه امام زاده قاسم، بقعه امام زاده پهلوان،امام زاده عبدالله، تخت شاه نشين (پايه پل)، آثار تنگ سروك و پل هاي پاتاوه از جمله ديدني هاي شهرستان بوير احمد محسوب مي‌شوند. 

صنايع و معادن

بعد از اين كه ياسوج به مركز استان كهكلويه و بوير احمد مبدل شد و اقداماتي جهت پايه ريزي شهر مدرن به عمل آمد، با احداث كارخانه قند ياسوج که مهم ترين صنعت اين شهرستان مي باشد بر رونق و وسعت شهر افزوده و مراكز متعدد كشاورزي نمونه در آن ايجاد شد. هم چنين معادن و كان هاي زيادي در اين شهرستان وجود دارد كه مي توان سنگ، گچ، سنگ آهك و سنگ ساختماني را نام برد. 

کشاورزي و دام داري

شغل عمده و اول مردم اين سرزمين دام‌داري است و كشاورزي نيز در كنار دام‌داري انجام مي گيرد. آب كشاورزي از رودها، چشمه ها، كاريز ها و چاه هاي پيرامون آن تامين مي شود. از عمده محصولات كشاورزي ياسوج مي توان گندم، جو، چغندر قند، برنج، تره بار، گردو، بادام، انگور را نام برد. دام و فرآورده هاي لبني از مهم ترين توليدات دامي اين منطقه به شمار مي روند. 

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

نام محلي ياسوج، «ياسيج» يا «ياسيگ» به معني «محل و ماواي ياس» بوده است كه در كنار رود بشار در دامنه قله دنا قرار دارد. برخي عقيده دارند كه «ياسيج» معرف سرزميني مي باشد كه گل ياس فراوان در آن مي روييده و برخي نيز بر اين باورند که ياس نام قبيله اي از مردم يا مردماني بوده است. پيش از ايجاد شهر ياسوج در 6 كيلومتري آن، شهرك قديمي به نام «تل خسرو» قرار داشت كه زماني مركز نفوذ خان هاي بوير احمد عليا بود که جز تپه هاي پراكنده روستايي كوچك، اثري ديگر از آن قديمي باقي نمانده است. «تل خسرو» بيش از دوهزار سال قدمت دارد. احداث ابنيه معاصر در پيرامون آن از سال 1309 شمسي شروع و تا سال 1323 ادامه يافته و پس از آن متروك شده است. يكي از عوامل ايجاد شهر، وضع مساعد جغرافيايي و طبيعي اين محل است كه آب و هوا و خاك مناسبي دارد و از فضاهاي تفرجگاهي از جمله جنگل هاي سر سبز بلوط، دره ها، كوه ها و منابع آب كافي برخوردار مي باشد.

رود خانه بشار كه آب آن از ارتفاعات رشته كوه دنا سرچشمه ميگيرد و به پائين دامنه سرازير مي شود اين رود خانه از كنار شهر ياسوج عبور ميكند .

رودخانه مورزرد زيلائي 

در فاصله 180 كيلو متر ي شمال غرب ياسوج قرار گرفته اين درياچه در مرز چهارمحال و بختياري قرار گرفته كه بينهايت زيباست اين در ياچه با بيش از 35 هزار هكتار مساحت از جاذبه هاي مهم شكار و جذب توريست است.

تنگ مهريان

در وصف اين جاذبه همين بس كه هزاران هزار چشم انداز طبيعي ودل انگيز در مقابل ديدگان رهگذران به رقص در آمده وبا نقشها ورنگهاي گوناگون تصويري ماندگار از تابلوي زيباي طبيعت در ذهن نقش مي بندد. در اين تنكه كه امكانات اوليه اقامت موقت گردشگران مهيا شده در فاصله 8 كيلومتري شمال شرق شهر ياسوج در مسير جاده ياسوج به اقليد واقع شده است. 

تنگ گنجه اي 

داراي جاده دسترسي آسفالته اصلي مي باشد وفصول بهار وتابستان بهترين زمان استقبال از گردشگران عزيز در اين مكان مي باشد دردره اي ميان كوههاي سر به فلك كشيده وپوشيده از جنگلهاي تنومند بلوط وچنار كه دره اي زيبا وسحر انگيز از خلقت بي انتهاي پروردگار نقاشي كرده قرار گرفته است كه آواز خوش پرندگان همراه شرشر جريان رودخانه وهواي لطيف وخنك آرامش بخش روح انسان مي باشد در اين جاذبه هاي بسيار طبيعي كه اردوگاه تفريحي وامكانات اقامتي كوتاه مدت مهيا شده است در فصول بهار وتابستان جاذبه خاص خود را دارا بوده ودر فاصله 16 كيلومتري شمال شهر ياسوج در مسير جاده ياسوج به سي سخت واقع شده است. 

تنگ تا مرادي 

اين تنگ در 50 كيلومتري غرب ياسوج در مسير جاده دهستان سپيدار واقع شده است وداراي آبشاري زيبا وحوضچه هاي فراوان وخزه هاي زيبا مي باشد. همچنين داراي اشكفتي است كه آب از بالايي آن به پايين سرازير مي شود ومنظره اي بسيار زيبا مي آفريند. بهترين فصل بازديد گردشگران عزيز از ابتداي بهار وتابستان است. 

دهكده توريستي كريك 

اين دهكده در فاصله 25 كيلومتري شهر ياسوج واقع شد ه است بافت دهكده بسيار قديمي بوده و خانه ها به صورت پلكاني و به طوريكه حياط هر خانه پشت بام خانه ديگر محسوب مي شود واقع گرديده است اين روستا داراي آب و هواي بسيار مطبوع و خنك بوده و چشمه هاي متعددي در روستا جاري است . 

تنگه دو آب مهريان 

اين تنگه در 5 كيلومتري شهر ياسوج در دره اي با درختان چنار و پوشش گياهي و جنگلي درختان بلوط ، بنه ، گردو ، زالزالك بسيار زيبا و در مسير عبور رودخانه اي كه در تمامي ماهها سال داراي آب فراوان ميباشد .

مشخصات جغرافيايي

شهرستان بوير احمد يكي از شهرستان هاي استان كهگيلويه و بوير احمد، در خاور اين استان واقع شده است. اين شهرستان از شمال به استان اصفهان، از خاور به استان فارس، از باختر به شهرستان كهگيلويه و شهر دهدشت و از جنوب به شهرستان نورآباد از استان فارس محدود مي‌شود. مركز اين شهرستان شهر ياسوج است كه در 51 درجه و 36 دقيقه ي درازاي خاوري و 30 درجه و 40 دقيقه پهناي شمالي و ارتفاع 1870 متري از سطح دريا واقع شده است. در سرشماري سراسري سال 1375 جمعيت اين شهرستان 263 212 نفر برآورد گرديده كه از اين تعداد 133 69 نفر در مركز شهرستان زندگي مي کنند. مسيرهاي ارتباطي و دسترسي به اين منطقه عبارتند از:

راه ياسوج- اردكان به درازاي 80 كيلومتر به سوي جنوب خاوري

راه ياسوج – سميرم به درازاي 160 كيلومتر، به سوي شمال كه ياسوج از راه ميمند به سميرم و از همين راه به اصفهان متصل شده است.

راه ياسوج – بروجن به سوي شمال باختري به درازاي 280 كيلومتر كه ياسوج را از راه ميمند، به بروجن پيوند مي دهد.

راهي به درازاي 72 كيلومتر به سوي جنوب كه از اين راه ياسوج به نور آباد- دو گنبدان پيوند يافته است.

آب چشمه هاي كه از رشته كوه قله دنا جوشيده و به دامنه سرازير مي شود در 3 كيلومتري شهر ياسوج آبشار به ارتفاع 10 متر را به منظر تماشا گذاشته است كه پس از عبور از ديواري كشيده شده از درختان چنار، گردو و سيب به پارك جنگلي آبشار و آبشار مي رسيم كه ريزش آب وهواي لطيفش انسان را از خود بيخود ميكند. 

آبشار خامي باشت 

آبشار خامي باشت يك آبشار دائمي است. بهترين راه براي رسيدن به اين آبشار جاده باشت به چرام ودر كنار روستاي تل چگاه در تنگه اي بنام تنگ برا است .بهترين فصل بازديد از اسفند ماه تا اواخر خرداد ماه است. از بهترين وديدني ترين جاذبه ها كه پوشيده از درختان بلوط وبيشه زارهاي مورد وچشمه سارها ورودخانه هاي زيبا كه شايد بتوان گفت يكي از نقاط بكر ودست نخورده استان مي باشد وحدوداً با 3 ساعت كوه پيمائي مي توان به اين آبشار زيبا وشگفت انگيز رسيد. 

آبشار بهرام بيگي 

اين آبشار در ناحيه جنوبي رشته كوه قله دنا حد فاصل پاتاوه و لوداب واقع شده است كه با ارتفاع تقريبي 30 متر جلوه اي از طراوت و زيبائي را به نمايش مي گذارد . اين آبشار در دل دشتهاي سر سبز و جنگل بلوط ناحيه لوداب بوير احمد قرار گر فته است در كنار آبشكار نيز چايخانه سنتي با سياه چادر عشايري جلو ه اي خاص خود را دارد .