رسانه ملی و فرهنگ عفاف و حجاب

رسانه ملی و فرهنگ عفاف و حجاب

مرجع : خبرگزاری رسا

 

نرم‌افزار چند رسانه‌ای «سیمای عفاف: رسانه ملی و فرهنگ عفاف و حجاب» از سوی مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما تولید شد.

يکشنبه ۸ مرداد ۱۳۹۱ ساعت ۱۳:۵۶

پدیده بدحجابی در ایران، پدیده‌ای پیچیده، چندوجهی و برخاسته از علل و عوامل گوناگون اجتماعی، فرهنگی، تربیتی، آموزشی، اخلاقی، سیاسی و اقتصادی است؛ از این‌رو، در مقابله با آن تنها نمی‌توان به اقدام‌های ساده، سطحی و تک‌وجهی بسنده کرد. ضروری است نهادها، سازمان‌ها و دستگاه‌های مختلف پژوهشی، آموزشی، فرهنگی، انتظامی و قضایی با هماهنگی و انسجام و طرح و برنامه‌ای دقیق و مشخص برای نهادینه‌سازی فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه اسلامی ایران بکوشند.

بی‌تردید، از میان همه نهادها و سازمان‌های مسؤول در زمینه گسترش فرهنگ حجاب و عفاف و مقابله با بدحجابی، صدا و سیمای جمهوری اسلامی نقشی مهم‌تر، گسترده‌تر و اثرگذارتر دارد؛ زیرا این سازمان براساس رهنمود مقام معظم رهبری «مدیریت و هدایت فرهنگ و افکار عمومی جامعه» را برعهده دارد و بیشترین و ماندگارترین اثرگذاری را بر ذهن و دل مخاطبان میلیونی خود بر جای می‌گذارد. از این‌رو، توانمندسازی مدیران، برنامه‌سازان، کارشناسان و پژوهشگران رسانه ملی برای ترویج و تبلیغ فرهنگ حجاب و عفاف، مهم‌ترین اقدام برای نهادینه‌سازی این فرهنگ در جامعه به شمار می‌رود.

نرم‌افزار چند رسانه‌ای «سیمای عفاف: رسانه ملی و فرهنگ عفاف و حجاب» با هدف توانمندسازی مدیران، برنامه‌سازان، کارشناسان و پژوهشگران رسانه ملی برای تبلیغ و ترویج فرهنگ حجاب و عفاف و نهادینه‌سازی این فرهنگ در جامعه به همت مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما تولید شده است؛ نرم‌افزار رسانه ملی و فرهنگ حجاب و عفاف در این همین راستا تهیه شده و شامل بخش‌های زیر است:

الف) پژوهش‌های برنامه‌ای
در این بخش، مهم‌ترین موضوع‌های مطرح در حوزه حجاب و عفاف در ایران براساس رویکردهای تخصصی فقهی، حقوقی، تاریخی، جامعه‌شناسی، روان‌شناختی، جریان‌شناختی و آسیب‌شناختی دسته‌بندی شده است؛ افزون بر آن، تمام محتوای علمی مورد نیاز برای برنامه‌سازی در این موضوع‌ها شامل اهداف برنامه‌سازی، محوریابی، منبع‌شناسی، منابع پژوهشی (متن کامل ده‌ها کتاب و مقاله منتشر شده در موضوع‌های گوناگون مرتبط با بحث حجاب و عفاف) گردآمده است.

حجاب در اسلام، فلسفه و چرایی حجاب و عفاف، دلایل و زمینه‌های روان‌شناختی و جامعه‌شناختی بدحجابی، بررسی تاریخی و جریان‌شناسانه حجاب در ایران، نظام اسلامی و مسأله حجاب و آسیب‌ها و بایسته‌های گسترش فرهنگ حجاب، مخاطب‌شناسی در تبلیغ و ترویج حجاب عنوان موضوع‌های شش‌گانه ارائه شده در این بخش است.

ب) بایسته‌های برنامه‌سازی
در این بخش با بهره‌گیری از دیدگاه‌های تخصصی کارشناسان حوزوی و دانشگاهی که در قالب چندین مقاله و گفت‌وگوی علمی ارائه شده است، ضمن بررسی عملکرد رسانه ملی در زمینه گسترش فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه، مهم‌ترین راهبردها، سیاست‌ها و برنامه‌ها ارائه شده که شایسته است مدیران و برنامه‌سازان رسانه ملی در این‌باره به آنها توجه کنند.

ج) متن‌های برنامه‌ای
در سومین بخش نرم‌افزار، با بهره‌گیری از آثار متعددی که مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما در قالب کتاب و نشریه، در سال‌های اخیر در موضوع حجاب و عفاف منتشر کرده است، مجموعه متنوعی از متن‌های برنامه‌ای شامل متن‌های کوتاه درباره موضوع‌های گوناگون مرتبط با بحث‌ حجاب و عفاف، قطعه‌های ادبی، شعر، حکایت و ... برای استفاده گویندگان و برنامه‌سازانی ارائه شده است که در پی تبیین و ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در برنامه‌های خود هستند.

د) مراکز و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی
بی‌تردید، تولید برنامه‌ةای فاخر و اثرگذار در زمینه گسترش فرهنگ حجاب و عفاف بدون بهره‌گیری از توان کارشناسی و پژوهشی سازمان‌ها، نهادها، مراکز و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی که در حوزه مباحث زنان یا به طور خاص در حوزه فرهنگ حجاب و عفاف فعالیت می‌کنند، امکان‌پذیر نیست. از این‌رو، در ششمین بخش این نرم‌افزار به معرفی این سازمان‌ها، نهادها، مراکز و پایگاه‌های اطلاع‌رسانی پرداخته و راه‌های ارتباطی با آنها بیان شده است.

هـ) نرم‌افزاهای حجاب و عفاف
در سال‌های اخیر نرم‌افزارهای متعددی در زمینه فرهنگ حجاب و عفاف تهیه شده است که آشنایی با آنها برنامه‌سازان را در ارتقای محتوای برنامه‌های خود یاری می‌دهد؛ در هفتمین بخش نرم‌افزار فهرستی از این نرم‌افزارها و قابلیت‌های آنها ارائه شده است.

و) مباحث کارشناسی
آشنایی تخصصی پژوهشگران و برنامه‌سازان رسانه ملی با مباحث گوناگون مرتبط با فرهنگ حجاب و عفاف، پیش‌نیاز تهیه و تولید برنامه‌های فاخر، جذاب و اثرگذار در زمینه گسترش و نهادینه‌سازی این فرهنگ در جامعه ما است؛ به همین دلیل، در پنجمین بخش نرم‌افزار، با بهره‌گیری از حضور تعدادی از استادان و کارشناسان حوزوی و دانشگاهی که به صورت تخصصی درباره جنبه‌های گوناگون فقهی، حقوقی، تاریخی، تربیتی،‌ روان‌شناختی و جامعه‌شناختی حجاب و عفاف مطالعه و پژوهش کرده‌اند، دوره فشرده و نسبتا جامع آموزشی ارائه شده است.

عنوان‌های دروس اصلی این دوره آموزشی به شرح زیر است:

یک ـ حجاب در اسلام: حجاب و عفاف در قرآن و روایات، حدود و چارچوب‌های شرعی حجاب و عفاف و آداب حجاب از سرفصل‌های این عنوان درسی است.

دو ـ فلسفه و چرایی حجاب و عفاف: روان‌شناسی اختلافی زن و مرد، نظریه جنسی اسلام، آثار فردی و اجتماعی حجاب و پی‌آمدهای بی‌حجابی از سرفصل‌های این عنوان است.

سه ـ دلایل و زمینه‌های روان‌شناختی و جامعه شناختی‌ بدحجابی: این عنوان درسی نیز شامل سرفصل‌های متعددی از جمله دلایل و زمینه‌های روان‌شناختی بدحجابی، دلایل و زمینه‌های جامعه‌شناختی بدحجابی و دلایل و زمینه‌های فرهنگی بدحجابی است.

چهار ـ بررسی تاریخی و جریان‌شناسانه حجاب در ایران: مهم‌ترین سرفصل‌هایی این عنوان، زمینه‌ها و عوامل فرهنگی، سیاسی و تاریخی کشف حجاب در ایران، بررسی وضعیت حجاب در دوران پهلوی دوم و بررسی وضعیت حجاب در ایران پس از انقلاب است.

پنج ـ نظام اسلامی و مسأله حجاب: در ذیل این عنوان، موضوع‌هایی مانند مبانی مشروعیت مداخله حکومت اسلامی در موضوع حجاب و وظایف و مسؤولیت‌های نظام اسلامی در موضوع حجاب به چشم می‌خورد.

شش ـ آسیب‌ها و بایسته‌های گسترش فرهنگ حجاب: سرفصل‌های اصلی این عنوان، آسیب‌شناسی عملکرد خانواده‌ها در موضوع حجاب، بایسته‌های درون‌سازی حجاب در خانواده‌ها، آسیب‌شناسی عملکرد نهادها و دستگاه‌های دولتی و عمومی در موضوع حجاب، بایسته‌های مقابله با بدحجابی و گسترش حجاب در جامعه در دو رویکرد نهادهای حکومتی و عمومی و نهادهای تبلیغی و همچنین الگوهای حجاب در جهان معاصر است.

هفت ـ مخاطب‌شنای در تبلیغ و ترویج حجاب: دو سرفصل مهمی که ذیل این عنوان به آنها پرداخته شده، ویژگی‌های روان شناختی نوجوانان و جوانان و راه‌کارهای جذب نوجوانان و جوانان به فرهنگ حجاب و عفاف است.

ز) تولیدات رسانه‌ای
صدا و سیمای جمهوری اسلامی، در زمینه تبلیغ، ترویج و نهادینه‌سازی فرهنگ حجاب و عفاف در جامعه اسلامی، رسالت و مسؤولیت سنگینی برعهده دارد. به همین دلیل، برنامه‌سازان رسانه ملی باید از همه قابلیت‌ها و توامندی‌های رسانه در این زمینه، استفاده و با بهره‌گیری عالمانه و هنرمندانه از ساختارهای گوناگون برنامه‌سازی، برنامه‌های متنوع و جذابی برای گروه‌های مختلف مخاطبان خود تولید و پخش کنند.

با توجه به این موضوع و با هدف آشنا کردن برنامه‌سازان رسانه ملی با برخی برنامه‌هایی که در سال‌های اخیر در صدا و سیمای جمهوری اسلامی با موضوع حجاب و عفاف تولید شده، چهارمین بخش این نرم‌افزار به ارائه جدیدترین برنامه‌های تولید شده در این موضوع اختصاص یافته است؛ در قسمت نخست این بخش، برخی تولیدات تلویزیونی و در قسمت دوم آن، برخی تولیدات رادیویی گردآمده است.

ح) هجوم رسانه‌ای
شبکه‌های ماهواره‌ای بیگانه در چند سال اخیر با هدف گسترش فساد و تباهی در ایران اسلامی، هجوم گسترده و سازمان‌یافته‌ای را به فرهنگ حجاب و عفاف آغاز کرده و هر یک از آنها به گونه‌ای درصدد تضعیف این فرهنگ در میان جوانان و نوجوانان ایرانی برآمده‌اند؛ شبکه‌های خبری و تحلیلی نیز با شبهه‌افکنی در مبانی حجاب و عفاف و زیر سؤال بردن طرح‌ها و برنامه‌های نظام جمهوری اسلامی برای گسترش فرهنگ حجاب و عفاف و مقابله با بدحجابی، پایه‌های اعتقادی زنان و دختران ایرانی را تضعیف و آنها را در پذیرش این فرهنگ متعالی دچار تردید و دودلی می‌کنند.

با توجه به نکات یادشده و اهمیت مقابله با هجوم رسانه‌ای گسترده و سازمان‌یافته به فرهنگ حجاب و عفاف، در پنجمین بخش نرم‌افزار، جنبه‌های گوناگون این هجوم رسانه‌ای در دو قسمت، تبیین، تحلیل و بررسی شده است؛ در قسمت نخست این بخش، گزیده‌ای از برنامه‌هایی آمده که در طول سال‌های ۸۹ و ۹۰ با موضوع حجاب و عفاف از شبکه‌های ماهواره‌ای خبری و تحلیلی مانند بی‌.بی.سی و صدای آمریکا پخش شده است. در قسمت دوم این بخش نیز مقاله‌ها و تحلیل‌های متعددی در این زمینه به چشم می‌خورد.

امکانات نرم‌افزار و روش تهیه آن
نرم‌افزار سیمای عفاف که از سوی مدیریت پژوهش برنامه‌ای و نگارش فیلم‌نامه اداره کل خدمات رسانه‌ای مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما تولید شده، آتوران و بدون نیاز به نصب بوده و بزرگنمایی، ذخیره، پرینت و جست‌وجو از قابلیت‌های بخش‌های صوتی، تصویری و متنی آن است.

اگرچه نرم‌افزار سیمای عفاف در اختیار مدیران رسانه ملی و سایر مراکز و نهادهای فعال در حوزه فرهنگ عفاف و حجاب قرار خواهد گرفت، اما علاقه‌مندان به دریافت این نرم‌افزار می‌توانند به نشانی قم ـ بلوار امین ـ مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما ـ سامانه ارتباطات مرکز مراجعه و یا با شماره ۱۱-۲۹۱۵۵۱۰-۰۲۵۱ تماس بگیرند./س