نظريه‌هاي مختلفي از پيشينه‌ي تاريخي اين منطقه باستاني باقي مانده است. برخي از مورخين نهاوند را محل پهلو گرفتن کشتي نوح مي‌دانند. به استناد تحقيقات باستان‌شناسان در تپه گيان (روستايي در 18 كيلومتري جنوب باختري نهاوند ) در حدود 37 قرن قبل از ميلاد مسيح قومي در اين منطقه زندگي مي‌كرد كه تمدني شبيه تمدن بين النهرين داشت و بعدها به دست اقوام ديگر اروپايي و آسيايي از بين رفت. شهرستان نهاوند از شمال به شهرستان تويسركان، از شمال باختري به شهرستان كنگاور (از استان كرمانشاه)، از خاور به بخش سامن (از شهرستان ملاير)، از جنوب به شهرستان سلسله و دلفان (از استان لرستان) و از باختر به شهرستان كرمانشاه محدود مي‌شود.
منطقه نهاوند داراي سراب هاي زيادي است كه باعث شده اند كشاورزي منطقه از رونق خاصي برخوردار باشد. دام‌داري و پرورش طيور نيز از ديگر مشاغل اصلي مردمان اين ناحيه است. صنايع دستي نيز در كنار دام‌داري و كشاورزي از فعاليت‌هاي مهم مردم اين شهرستان به شمار مي‌آيد.
بافت قالي، قاليچه، گليم و گيوه كه بيش‌تر توسط روستاييان و عشاير انجام مي شود. قالي هاي اين شهرستان با طرح همدان بافته و صادر مي‌شود. شهرستان نهاوند به علت دارا بودن موقعيت جغرافيايي ويژه، آب فراوان و خاك مستعد از نواحي ممتاز استان همدان به شمار مي‌رود و اساس اقتصاد آن بر كشاورزي، دام‌داري و صنايع دستي استوار است. عمده صادرات اين منطقه را گندم، چغندر قند،انواع‌ميوه، بنشن، خشك‌بار، قالي، لبنيات، دام زنده و تره‌بار تشكيل مي‌دهد. شهرستان نهاوند از مكان هاي ديدني و تاريخي متعددي برخورداراست.
سرآب‌گاماسياب،سرآب‌ملوسان،سرآب‌فارسبان،سرآب‌كنگاور،كهنه‌جنگل‌‌وسرآب‌گيا ن،خرابه‌هاي قلعه سرسام گبري،كتيبه و ستون‌هاي معبدلااوديسه، تپه باستاني گيان، حمام حاج آقا تراب، مسجد جامع نهاوند،مقبره شيخ ابوالعباس نهاوندي، مقبره نعمان‌ابن مقرن، شاه‌زاده محمد و علي، تالاب وسج، تالاب (آب‌بند) رودباري و بوستان جنگلي ابوذر از جمله مكان‌هاي ديدني و تاريخي اين شهرستان به شمار مي‌آيند.
