مريوان در حدود يك قرن سابقه تاريخي دارد. يكي از شاهزادگان قاجار به نام فرهاد ميرزا كه پيش از مشروطيت در اين محل حكومت مي كرد، قلعه اي در مريوان بنا كرد كه جريان بناي آن را در كتيبه اي كه به ديوار مسجد دارالاحسان (مسجد جامع سنندج) نصب شده، شرح داده است. اين شهر مرزي در همسايگي دولت عثماني قرار داشت و به دستور ناصرالدين شاه قاجار در سال 1282 هـ . ق قلعه اي مستحكم در آنجا احداث شد. در سال 1286 حاج فرهاد معتمدالدوله بر استحكام قلعه افزود و آن را «شاه آباد» ناميد. در كنار همين قلعه نظامي، روستايي به نام «قلعه مريوان» ايجاد شد. به دستور حاج معتمدالدوله در داخل شهر يك باب قنات، حمام و آب انبار احداث کردند. بعد از حاج فرهاد معتمدالدوله، حاج محمد عليخان ظفر الملك قلعه را وسعت داد و در داخل آبادي «شاه آباد» چندين باب منزل، يك كاروانسرا و قناتي ديگر احداث كرد. بعدها كليه اين تاسيسات در اثر شورش و هرج و مرج عشاير كرد منطقه، ويران شد. در اوايل حكومت پهلوي، حاكم وقت در روستاي موسك قلعه اي بنا نهاد كه امروزه از آن به عنوان پادگان استفاده مي شود و فاصله چنداني با شهر ندارد. وجود درياچه زريوار در غرب شهر مريوان زيبايي خاصي به اين شهر بخشيده و آن را به يك ناحيه گردشگاهي تبديل كرده است.
شهرستان مريوان از نظر جغرافيايي در 46 درجه و 10 دقيقه ي درازاي خاوري و 35 درجه و 31 دقيقه ي پهناي شمالي و ارتفاع 1320 متري از سطح دريا قرار دارد. مريوان از شمال به عراق، از جنوب به پاوه و از خاور به سنندج محدود مي شود. شهر مريوان مركز شهرستان مريوان در 161 كيلومتري سنندج و در مسير راه مريوان – سنندج قرار دارد. آب و هواي آن نسبتا سرد و نيمه مرطوب است و ميزان بارندگي سالانه به طور متوسط حدود 750 ميلي متر و ميزان رطوبت نسبي و سالانه به طور متوسط 70 درصد است. درياچه زريوار در 3كيلومتري باختر شهر مريوان قرار دارد. شهر مريوان در مسير راه مريوان- سنندج که تا سنندج 161 كيلومتر فاصله دارد. اقتصاد مريوان مانند اغلب شهرهاي كوچك ايران اقتصاد كشاورزي است. آب كشاورزي از رود و درياچه زريوار فراهم مي شود و محصولات كشاورزي آن گندم، جو، بنشن، گردو، بادام، انار، سيب، گوجه سبز، گلابي، گيلاس، آلبالو، آلو، زردآلو، هلو، سنجد و توتون هستند.صنايع دستي اين منطقه شامل بافت قالي، گليم، گليمچه، شال پشمي، موج، جانماز و جاجيم مي شود.
