حالا که رسيد به چهارتا ...

تقريبا دو سالي مي‌شود که در تمامي نشريات و سايت‌هاي آي‌تي، اخبار مربوط به نسل چهارم شبکه‌هاي تلفن همراه را مي‌بينيم و در تمامي اين گزارشات بر يک عامل بسيار مهم تمرکز مي‌شود که نسل چهارم شبکه‌ها بسيار سريع‌تر از 3G خواهد بود. تا به حال بسياري از کشورهاي جهان در مقابل به راه اندازي اين شبکه مقاومت کرده و استفاده از نسل سوم شبکه تلفن همراه را ترجيح داده‌اند اما با توجه به اين موضوع که در جهان فناوري‌ها، پيشرفت با سرعت بسيار زيادي انجام مي‌شود، بايد از يک جا شروع کرد و بالاخره برخي از کشورها به اين موضوع رضايت داده‌اند که از نسل جديد شبکه‌ها که 4G نام گرفته است، استفاده کنند. در واقع بايد گفت که نسل چهارم شبکه تلفن همراه که شبکه LTE هم ناميده مي‌شود، عبارتي براي توصيف شبکه‌هاي بي‌سيم يا شبکه‌هاي تکامل يافته نسل سوم است. اين نسل از شبکه‌ها يک راه حل کامل و گسترده بر اساس آي‌پي هستند و بر همين مبنا صدا، تصوير و ديگر داده‌ها را منتقل خواهند کرد. شعار نسل چهارم از شبکه تلفن‌هاي همراه اين است که شما در هر جا و در هر زماني قادر خواهيد بود که تمامي داده‌هاي مورد نظر خود را با سرعتي بسيار بالاتر از نسل‌هاي قبلي شبکه‌ها، در اختيار افراد مورد نظر خود قرار دهيد. از نظر فني سرعت بارگيري اين نسل از شبکه‌ها بسيار بالاتر از نسل‌هاي پيشين خود است و جدا از نرخ داده بالا، تاخير کمتر در زمان ارسال بسته‌ها هم از ويژگي‌هاي منحصر به فرد شبکه 4G مي‌باشد. به اين ترتيب شما مي‌توانيد روياي داشتن يک کيفيت فوق‌العاده براي VoIP، ويدئو کنفرانس‌ها و ديگر سرويس‌هاي بلادرنگ را به حقيقت تبديل کنيد. شايد بتوان گفت که مهم‌ترين ويژگي اين شبکه اين است که تمامي زير ساخت آن بر مبناي آي‌پي طراحي شده است و هسته شبکه کاملا سازگار و همگام با پروتکل‌هاي TCP/IP مي‌باشد و به اين ترتيب ديگر از روش سيگنالي معمولي که در نسل‌هاي گذشته شبکه تلفن همراه، مورد استفاده قرار مي‌گرفت، خبري نيست. نرخ انتقال داده‌ها در اين فناوري نوين 326 مگابيت در ثانيه براي بارگيري بوده و شما مي‌توانيد 86 مگابيت در ثانيه براي بارگذاري در طيف فرکانسي 20 مگا هرتز تجربه کنيد. به اين ترتيب شرايطي فراهم خواهد شد که چيزي بيش از 400 نفر بتوانند به صورت همزمان در يک سلول، فعاليت داشته و حتي متحرک باشند. شبکه LTE بر پايه نسل چهارم استانداردهاي شبکه‌هاي سلولي است و در اين نسل شما ديگر هيچ مشکلي را در زمين اتصال به اينترنت و يا استفاده از تلفن همراه خود در ارتباطات در حال حرکت مانند قطار يا خودرو نخواهيد داشت. جالب است که بدانيد سرعت اين شبکه براي ارتباط‌هايي که به نسبت ساکن بوده و بدون جابه‌جايي هستند، مانند کاربراني که پياده حرکت مي‌کنند، چيزي در حدود 1 گيگابيت در هر ثانيه است. البته اين اعداد و ارقام در حال حاضر براي ما با توجه به مشکلاتي که در زيرساخت‌هاي ارتباطي‌مان داريم، شايد بيشتر به يک رويا شباهت داشته باشد. اما بد نيست که بدانيم کشورهاي پيشرفته به چه سمتي حرکت مي‌کنند و در آينده چه چيزي نصيب ما مي‌شود. در موضوع ويژه اين هفته بايت شما را با نسل چهارم شبکه‌هاي تلفن همراه بيشتر آشنا خواهيم کرد.

شايد بتوان گفت که بهترين خبري که در رابطه با اين فناوري جديد وجود دارد اين است که اين روزها کشورهاي بيشتري به استفاده از نسل چهارم شبکه‌هاي تلفن همراه، تمايل پيدا کرده‌اند. هم اکنون اين شبکه در سوئد به راه افتاده است و کم کم توانسته است که جاي خود را در بريتانيا نيز باز کند. شايد وقت آن رسيده باشد که حاضر شويم نسل سوم از اين شبکه‌ها را فراموش کنيم زيرا شبکه 4G باعث خواهد شد تا گوشي‌هاي تلفن همراه ما بسيار سريع‌تر از ديگر ابزارها مانند رايانه‌هاي خانگي‌مان شوند. اولين منطقه‌اي که اين شبکه در آن راه‌اندازي شد، در جنوب غربي بريتانيا واقع شده بود زيرا يکي از بزرگترين مشکلاتي که مردم اين منطقه با آن مواجه بودند، قطع و وصل شدن مکرر سيگنال‌هاي تلفني 3G بوده است. بايد بدانيد که هنوز بيش از 2 ميليون نفر بسيار مشتاقانه منتظر آزمايش نسل چهارم از شبکه تلفن همراه هستند. مردمي که در شهرهاي دور افتاده زندگي مي‌کنند، نمي‌توانند لذت استفاده از فناوري‌هاي نوين را تجربه کرده و کاملا از جهان ديجيتال دور افتاده‌اند، اما آزمايش نسل چهارم از شبکه‌ها مي‌تواند تا حد بسياري آن‌ها را اميدوار به استفاده از اين فناوري‌ها کند. با توجه به اين که اکنون سيگنال‌هاي تلويزيون هم ديجيتالي شده‌اند، براي اين دسته از مردم ديدن تلويزيون هم بسيار آسان‌تر از گذشته خواهد شد. در حالي که هنوز بقيه مردم بريتانيا از شبکه 3G استفاده مي‌کنند، شهرهاي دور افتاده‌اي که در جنوب غربي بريتانيا واقع شده‌اند از 4G استفاده مي‌کنند. اين شبکه نسل چهارم سرويس ارتباطات تلفن همراه است که قرار است سرعت آن چندين برابر بيشتر از نسل پيشين خود باشد. يکي از کاربراني که به تازگي از اين سرويس استفاده کرده است مي‌گويد که تازه توانسته است تا لذت در ارتباط بودن با ديگران را به صورت مجازي تجربه کند زيرا در اين نقطه از جهان تا به حال امکان برقراري ارتباطات صوتي و تصويري از طريق شبکه‌هاي تلفن همراه وجود نداشته است. البته مشکلاتي هم بر سر راه اجراي اين طرح وجود دارد، به عنوان نمونه ديوارهاي خانه‌ها و ساختمان‌هاي شهرهاي اين منطقه بسيار ضخيم هستند و کاربران مجبور مي‌شوند که کيت‌هاي خود را روي پنجره‌ها نصب کنند تا بتوانند به اين صورت سيگنال‌ها را بهتر دريافت کنند. فناوري‌هاي مختلفي که قبلا در مورد آن‌ها صحبت کرديم، از جمله وايمکس نمونه‌هاي مختلفي از شبکه 4G هستند. از طريق اين شبکه شما قادر خواهيد بود که چندين برابر سريع‌تر دانلود کنيد، علاوه بر اين با استفاده از اين شبکه مي‌توان منطقه وسيع-تري را تحت پوشش قرار داد. البته بسياري از کشورهاي جهان از مرحله آزمايش عبور کرده‌اند و تصميم به استفاده قطعي از سيستم شبکه 4G گرفته‌اند. همان‌طور که قبلا گفتيم از اين شبکه به LTE هم نام برده مي‌شود که اختصار کلمات Long Term Evolution است. دکل‌هاي 4G قادر هستند که در مرحله آزمايشي تا 25 کيلومتر مربع مناطقي را تحت پوشش خود قرار دهند اما وقتي که قرار باشد از اين دکل‌ها به منظور بهره‌برداري تجاري استفاده شود، مساحتي در حدود 12 تا 20 کيلومتر مربع را پوشش خواهند داد و سرعت اينترنت در آن‌ها بين 5 تا 6 مگابيت در ثانيه خواهد بود. بنابراين سرعت متوسط اين سرويس وايرلس با سرعت متوسط اينترنت از طريق سيم در بريتانيا برابر خواهد بود.

شايد فکر کنيد که به راه اندازي تجهيزات مربوط به اين شبکه‌ها، کاري است که تنها از عهده شرکت‌هاي بزرگ مخابراتي برمي‌آيد. به طور حتم همه مي‌دانند که انتقال سيگنال‌هاي مخابراتي از طريق سيم، پر سرعت‌ترين، راحت‌ترين و قابل اطمينان‌ترين راهي است که شايد از سال‌هاي گذشته تا به امروز وجود داشته و مورد استفاده قرار مي‌گرفته است. ولي بايد به اين موضوع هم فکر کرد که اگر بخواهيم بر اين طرز فکر اصرار داشته باشيم هيچ‌گاه نخواهيم توانست که از فناوري‌هاي جديدي مانند شبکه 4G استفاده کنيم و به اين ترتيب وابستگي خود را به فناوري‌هاي قديمي‌تر حفظ خواهيم کرد. آقاي دايچل استک که مدير عامل شرکت BT Wholesale، است در اين زمينه مي‌گويد که اين گونه نيست که سرويس اينترنت پر سرعت از طريق فيبر نوري، هميشه براي ما به صرفه باشد. البته اين روش ممکن است که تا حدي اقتصادي‌تر باشد اما مسلما در آينده براي ارائه اينترنت پر سرعت از فناوري ديگري استفاده خواهد شد. دليل آزمايشي که در بريتانيا براي استفاده کاربران از شبکه 4G شده، همين موضوع است، زيرا ما تصميم داريم که در طول دوره آزمايشي راه‌ها و روش‌هاي ديگري را نيز امتحان کنيم. شرکت BT و ديگر اپراتورهاي تلفن همراه تا به حال در بريتانيا آزمايشات بسياري را در اين زمينه انجام داده و نشان داده‌اند که با اطمينان بسيار بالايي شبکه LTE قادر است که به يک جايگزين بسيار مناسب براي شبکه‌هاي اينترنت خانگي تبديل شود. اما گذشته از اين موارد اين فناوري نوين، امتياز بزرگ ديگري هم دارد که کارشناسان از آن به ''سرعت خالص'' ياد مي-کنند. در حال حاضر يکي از اپراتورهاي شهر لندن در حال آزمايش شبکه LTE هست و توانسته است که ايستگاه‌هايي را اضافه کند که با سرعت بالاتري درمقايسه با ايستگاه‌هاي معمولي کار مي‌کنند. در تمامي آزمايشاتي که تا به حال انجام گرفته است، سرعت شبکه 4G عالي بوده و کاربراني که در حال حاضر از آن استفاده مي‌کنند، مي‌توانند که يک برنامه تلويزيوني 60 دقيقه‌اي را ظرف مدت زماني کم‌تر از 1 دقيقه دانلود کنند. شايد براي شما هم جالب باشد که بدانيد اين سرعت چيزي نزديک به 10 برابر سرعت شبکه Broadband خانگي است که در لندن وجود دارد. البته اين در صورتي است که شما از يک رايانه همراه براي عمليات دانلود خود استفاده کنيد و در صورتي که از گوشي تلفن همراه يا تبلت براي گرفتن برنامه مورد نظر خود استفاده کنيد، ممکن است که اين زمان به چيزي حدود 80 دقيقه افزايش پيدا کند. البته بايد گفت که اين سرعت هنوز در مرحله آزمايشي به اين صورت است و ممکن است که در حالت عملي سرعت کمي تفاوت داشته و کمتر از اين شود. خانم گياني دوناراين، که مدير تحقيق و پژوهش شرکت Gartner است در اين زمينه مي‌گويد که سرعت مصرف کننده به چند عامل مهم وابستگي دارد، در مرحله اول فشاري که به يک سلول مخابراتي وارد مي‌شود، در اين رابطه اهميت دارد و عامل دوم هم اين است که در هر لحظه چه تعداد مشترک به صورت همزمان از اين شبکه استفاده مي‌کنند. در عين حال عوامل ديگري مانند ساکن يا در حرکت بودن مشترک، در فضاي بسته يا فضاي باز بودن فرد، موقعيت مکاني او از نظر دور بودن يا نزديکي به دکل و حتي عاملي مانند وضعيت آب و هوا هم در ميزان سرعتي که يک فرد مي‌تواند دريافت کند، تاثير دارد. البته با تمامي اين اوصاف دولت بريتانيا اعلام کرده است که به اين زودي از اين فناوري استفاده نخواهد کرد و قرار است در پاييزي که در راه است حراج دامنه فرکانسي که مورد نياز فعاليت‌هاي شبکه 4G است، شروع شود. بنابراين مي‌توان با قطعيت کامل گفت که تا پايان سال 2013 اين خطوط پر سرعت راه نخواهد افتاد.

در حالي که تا کنون بيشتر کشورها منتظر معرفي شبکه 4G هستند، کشورهايي هم وجود دارند که ريسک پذير بوده و تصميم گرفته‌اند که قبل از ديگران اين طرح را به اجرا درآورده و از نسل‌هاي پيشين شبکه‌هاي تلفن همراه خداحافظي کنند. شايد براي شما هم جالب باشد که بدانيد سوئد، پيش‌روترين کشور در زمينه استفاده و به کارگيري اين فناوري به صورت جدي است و تنها کشوري است که دو سال است که اين فناوري را به صورت تجاري به خدمت گرفته است و سرعت تلفن همراه را براي افرادي که در شهر استکهلم از آن استفاده مي‌کنند، بالا برده است. مرکزي که اين شبکه زنده را در اين منطقه به صورت تجاري درآورده است، Telia Sorena، نام دارد. در اين مرکز بارها دو شبکه 4G و نسل قبلي آن يعني 3G با هم مقايسه شده و آزمايش‌هايي روي هر دو فناوري انجام شده است. در يکي از اين آزمايشات که به دانلود يک فيلم HD مربوط مي‌شد، شبکه 4G قادر به دانلود اين فيلم در 23 ثانيه شد در حالي که دانلود همان حجم با فناوري 3G بيش از 9 دقيقه به طول انجاميد. تست سرعتي که در اين آزمايش انجام شد، نشان دهنده اين موضوع بود که نرخ انتقال داده در شبکه 4G در حد 83 مگابيت در ثانيه است. بسياري از کارشناسان معتقدند که اگر تنها ذره‌اي از اين سرعت شبکه‌هاي جديد در اختيار مصرف کنندگان قرار گيرد، مفهوم جديدي از ديتا در شبکه‌هاي تلفن همراه به وجود خواهد آمد. در حالي که بيش از 2 سال از آغاز به کار اين شبکه در سوئد مي‌گذرد اما تعداد کاربراني که براي اين سرويس‌ها ثبت نام کرده‌اند، تنها 9 هزار نفر مي‌باشد. توماس اوگوستسون، يکي از کارشناساني که بيش از 15 سال است که در حال بررسي شبکه‌هاي مخابراتي است و به دنبال دليل کم استقبال کردن کاربران از اين فناوري بوده است. به عقيده او يکي از عواملي که باعث اين امر شده است، قيمت بسيار بالاي 4G مي‌باشد و از طرف ديگر هم مي‌توان گفت که مشتري‌ها ابزار مناسب براي استفاده از اين شبکه را ندارند. او مي‌گويد کمبود سخت افزار مناسب يکي از مهم‌ترين عواملي است که باعث شده است تا مردم به استفاده از 4G رو نياورند و در شرايط حال حاضر، ما هنوز منتظر به بازار آمدن اولين گوشي‌ها و تبلت‌هايي هستيم که با اين فناوري سازگاري داشته باشند. اگر به فکر استفاده از سخت افزارهاي کمي که موجود هستند هم بيفتيم، زماني که با قيمت بسيار بالاي آن‌ها مواجه مي‌شويم تصميم بر اين مي‌گيريم که استفاده از اين فناوري را به تاخير بيندازيم. البته بايد گفت که هر فناوري نويني، در ابتداي فعاليت خود با اين دسته از مشکلات مواجه مي‌شود. در مورد ديگر کشورهاي پيشرفته مانند آمريکا هم بايد گفت که شبکه 4G، سال گذشته در 11 شهر مختلف اين کشور معرفي شده است و پس از اين معرفي بلافاصله تمامي گوشي‌هاي تلفن همراهي که با 4G سازگار بودند در آمريکا حراج شدند تا مردم بتوانند سريع‌تر خود را براي استفاده از اين شبکه جديد آماده کنند. سامسونگ يکي از شرکت‌هايي است که در زمينه توليد سخت افزار مناسب براي استفاده از اين فناوري، پيشگام بوده است و گوشي‌ها و تبلت‌هاي سازگار با اين فناوري را به بازار کشورهايي که اين شبکه را به راه انداخته‌اند، ارائه کرده است و به نوعي باعث پايين آمدن قيمت‌ها تا حد مناسبي شده است. در مورد سرويس‌هاي شبکه 4G هم بايد بگوييم که ارزان‌ترين اين سرويس‌ها 10 گيگا بيت سرعت در اختيار شما قرار مي‌دهد و قيمت آن چيزي حدود 50 دلار خواهد بود. در آمريکا بيشتر از 30 هزار نفر براي استفاده از اين فناوري، ثبت نام کرده‌اند و شرکت تليا مسئوليت سرويس دهي به مشترکان را به عهده گرفته است. اين شرکت تمام نکات لازم براي استفاده از اين فناوري نوين را به مشتريان خود در قالب کلاس‌هاي عملي آموزش خواهد داد.

شايد شما به اين فکر کنيد که تلفن‌هاي همراه يا تبلت‌ها تنها سخت افزارهايي خواهند بود که براي استفاده و سازگاري با شبکه 4G طراحي مي‌شوند. اما بايد بدانيد به تازگي خودروهايي توليد شده است که با اين فناوري سازگاري دارد و شما مي‌توانيد در حالي که در آن‌ها نشسته و با بالاترين سرعت در حال رانندگي هستيد از اين فناوري هم استفاده کرده و اينترنت را با سرعت بسيار بالايي داشته باشيد. اين ماشين‌ها در کشورهاي مختلفي توليد شده‌اند. به عنوان نمونه شرکت خودروسازي پروتون با همکاري اپراتور Yes در مالزي نسل جديدي از اتومبيل‌ها را توليد کرده‌اند که به شبکه 4Gمتصل هستند. اين شرکت‌ها معتقدند که داشتن اينترنت در اتومبيل‌ها به يک ويژگي ضروري براي هر خودرو تبديل شده است و همان‌طوري که شما انتظار داريد در زمان خريد يک خودرو تجهيزاتي مانند دستگاه پخش موسيقي يا کولر را دريافت کنيد، اينترنت پر سرعت هم يک ويژگي ضروري خواهد بود. بر اساس گزارشاتي که در اين زمينه منتشر شده، زماني که يک خودرو داراي اينترنت باشد، علاوه بر عملکردهاي داخلي، قادر خواهد بود که به 5 دستگاه ديگر هم اينترنت پر سرعت ارائه کند. اپراتور Yes هم سعي بر اين دارد که پوشش نسبتا گسترده‌اي را در مالزي ايجاد کرده و بيش از 65 درصد مناطق پرجمعيت اين کشور را پوشش دهد. علاوه بر پروتون، شرکت خودروسازي کاديلاک هم سيستم جديدي به نام CUE طراحي کرده است که ترکيبي از وسايل ارتباطي، سرگرمي و ناوبري مي‌باشد. اين خودرو با هدف از ميان بردن کاستي‌هاي گوشي‌ها و ديگر سخت افزارهاي مبتني بر فناوري 4G، طراحي شده است و کاربران با استفاده از اين سيستم قادر خواهند بود که به کمک بلوتوث، حداکثر به 10 دستگاه ديگر اتصال پيدا کرده و اطلاعات مالتي مديا را به صورت بي‌سيم، دريافت و ارسال کنند. شرکت خودروسازي کيا هم سيستم جديدي به نام UVO طراحي کرده است که به عنوان يکي از راه‌هاي نزديک شدن به برقراري ارتباطات از طريق شبکه‌هاي 4G است. آقاي هنري بزيه که مدير ارشد بخش سرگرمي و ارتباطات شرکت کيا، است در اين زمينه از شرکت مايکروسافت کمک گرفته است تا ويژگي‌هايي از جمله قابليت اتصال به گوشي‌هاي هوشمند، داشتن بلوتوث، برقراري ارتباطات بي‌سيم، استفاده از صفحه نمايش لمسي رنگي و اتصال به شبکه 4G را به خودروهاي توليدي اين شرکت اضافه کند. او ترديدي ندارد که در آينده تنها يک نسل از فناوري‌هاي بي‌سيم قابل استفاده خواهند بود و به طور حتم اين فناوري، شبکه 4G است. نکته جالبي که در اين ميان به چشم مي‌خورد اين است که در ظاهر به نظر مي‌رسد که قبل از اين که اپراتورها، مهندسان مخابرات و توليد کنندگان تلفن‌هاي همراه و تبلت‌ها به فکر توليد سخت افزارهايي مبتني با فناوري 4G باشند، اين شرکت‌هاي توليد کننده خودرو بوده‌اند که در اين زمينه پيشگام شده و به اين سمت حرکت کرده‌اند. مديران اين شرکت‌ها اعتقاد دارند که فناوري 3G حداکثر تا 10 سال ديگر به کنار گذاشته خواهد شد و اگر به فکر سازگاري به فناوري 4G نباشند، در آينده ضرر خواهند کرد. البته هنوز محدوديت‌ها و موانع زيادي پيش روي اين شرکت‌ها قرار دارد اما اگر فناوري 4G با يک سرعت مناسب در کشورهايي که به آن علاقه دارند، جايگزين شبکه 3G شود مي‌توان اميد داشت که نسل آينده شبکه‌هاي تلفن همراه دچار يک تحول چشم‌گير شود.