مديريت حل بحران بين فرزندان

وقتي فرزندانمان باهم دعوا مي کنند چه کنيم؟

دعواي فرزندان براي خانواده هاي چند فرزندي چيز عجيب و غريبي نيست. هيچ پدر و مادري نمي توانند ادعا کند که فرزندانشان هيچ وقت با هم دعوا نکرده اند. اين مشکل اجتناب ناپذير است اما بسياري از ما والدين نمي دانيم با اين مشکل چطور برخورد کنيم. گاهي سر هر دو داد مي زنيم «بس کنيد!»، گاهي طرف فرزند بزرگ تر را مي گيريم و گاهي او را محکوم مي کنيم و از فرزند کوچک دفاع مي کنيم. بعد هم نمي توانيم پيش بيني کنيم که در فضاهاي بزرگ تري مثل مدرسه و جامعه چه اتفاقي براي آنها خواهد افتاد.

خيلي وقت ها اين مشکل براي ما به يک مشکل اساسي تبديل مي شود اما بدون اينکه خودمان متوجه باشيم، عامل ادامه اين دعواها در بين فرزندانمان مي شويم. خوشبختانه راه حل اين مشکل خيلي هم پيچيده نيست و تنها نياز به صبر و حوصله ما دارد. بايد بپذيريم که اشتباه برخورد کرده ايم و روشمان را تغيير دهيم. آن وقت است که مي توانيم کنترل رفتار فرزندانمان را به دست بگيريم.

ريشه يابي علت ها

1- براي توجه

علت اختلافات کودکانتان را شناسايي کنيد و آنها را تا حد ممکن کم کنيد. دعواي بچه هاي به چند علت است. اگر بعد از چند بار دعوا کردن کودکان متوجه شوند که هنگام دعوا شما توجه بيشتري به آنها نشان مي دهيد، طبيعي است که از دعوا کردن خوششان بيايد. همين دعوا کردن است که باعث مي شود شما براي جدا کردنشان هم که شده آنها را بغل بگيريد و به اتاق ديگري ببريد يا حتي به چشمانشان نگاه کنيد و سرشان داد بزنيد. ممکن است بگوييد اين توجه که منفي و بد است. بله، اما وقتي توجه مثبت و تشويق را از کودک دريغ کنيد، به هر ترتيب که شده سعي مي کند توجه شما را به خودش جلب کند؛ حتي توجه منفي! پس سعي کنيد آنقدر به کودک توجه کنيد که او مجبور نشود با دعوا شما را متوجه خودش کند.

2- گفت و گو و بيان احساس

به کودکانتان ياد بدهيد که احساساتشان را در زمان عصبانيت، شادي و غم ابراز کنند. خيلي وقت ها کودک قبل از بيان ناراحتي و عصبانيت خود به ديگران، از کتک زدن و رفتارهاي خشن استفاده مي کند چرا که ياد نگرفته چطور به خواهرش بگويد که دوست ندارد کسي به اسباب بازي اش دست بزند. همين حرف زدن و ابراز ناراحتي مانع از ايجاد هرنوع برخورد لفظي يا فيزيکي مي شود.

گاهي ممکن است ندانيد چرا دعوا شروع شده است. در اين موارد سعي کنيد يک طرفه به قاضي نرويد و از کسي جانبداري نکنيد. از کودکانتان بخواهيد که ماجرا را از اول تعريف کنند و هر کدام راه حل هايي را که براي حل اختلاف دارند بگويند. حتي مي توانيد راه حل ها را روي يک برگه کاغذ بنويسيد. ممکن است بعضي راه حل ها خنده دار و نشدني به نظر برسند اما آنها را هم بنويسيد. توانايي آنها براي حل مشکل را دست کم نگيريد. البته شما هم مي توانيد پيشنهاد بدهيد اما صبر کنيد تا خود کودکان يکي يکي راه هاي غيرممکن و نامناسب را خط بزنند تا بالاخره به بهترين راه براي حل اختلافشان برسند.

10 روش براي جلوگيري از دعوا

دعواي بين خواهر و برادرها به اندازه تغيير فصول سال طبيعي است. برخلاف آنچه بيشتر والدين تصور مي کنند، دعواي ميان فرزندان نشان دهنده سلامت رواني در خانواده است اما در بعضي مواقع اين مسأله طبيعي تبديل به مشکل مي شود و نمي توانيم از عهده آن بر بياييم. براي کنترل اوضاع در اين طور مواقع و کاهش دعوا بين کودکانتان، به کاربردن 10 روش مي تواند کارساز باشد.

1- جنگ و دعوا

معمولا يکي از روش هايي که بچه ها براي جلب توجه والدين به آن متوسل مي شوند، جنگ و دعوا است. بنابراين اگر به آنها بي توجهي کنيد (البته تا زماني که کار به کتک کاري هاي خطرناک نرسيده است)، ديگر کمتر از اين روش براي جلب توجه استفاده مي کنند.

2- رعايت مساوات

زماني که بين فرزندانتان دعوا و درگيري پيش مي آيد ، ممکن است متوجه شويد که کدامشان دعوا را  شروع کرده و مقصر است. در چنين وضعيتي به هيچ وجه اظهار نظر نکنيد و هرگز طرف هيچ کدامشان را نگيريد.

3- تشويق هنگام صلح

وقتي که بچه ها به خوبي و بدون مشکل در کنار هم بازي و فعاليت مي کنند، نشان بدهيد که از اين وضعيت خوشحال هستيد. طوري رفتار کنيد که بفهمند از اينکه با هم خوب هستند و دعوا نمي کنند ، خوشتان آمده است.

4- شما الگو هستيد

اينکه هر از گاهي بحث و مرافعه کردنتان را به آنها نشان دهيد، بد نيست؛ البته در صورتي که روش مواجه شدن با آن و حل کردن اختلافات و آشتي کردن را هم به آنها ياد بدهيد. بچه ها از شما ياد مي گيرند که چطور اختلافشان را با هم حل کنند. اگر اين کار را به آنها آموزش نداده ايد، انتظار نداشته باشيد بلد باشند به خوبي از عهده اين کار بربيايند.

5- همه با هم

فعاليت هايي را برنامه ريزي کنيد که همه اعضاي خانواده با هم در آن شرکت کنند با فرزندانتان درباره اينکه اعضاي خانواده بايد با هم همکاري کنند، صحبت کرده و اهميتش را به آنها گوشزد کنيد. از انجام بازي ها و فعاليت هايي که حس رقابت و احتمال دعواي فرزندانتان را افزايش مي دهند ، خودداري کنيد؛ مگر آنکه بتوانيد احساس رقابت آنها را کنترل کنيد تا به حسادت تبديل نشود.

6- آموزش هنگام آرامش

زماني با آنها درباره دعا کردنشان صحبت کنيد که آرام شده و مشکلاتشان را با هم حل کرده باشند. براي فرزندانتان اين سؤال را مطرح کنيد که چه کارهاي ديگري را مي توانستند به جاي کتک زدن همديگر انتخاب کنند و به آنها در پيدا کردن ايده هاي جديد و جواب دادن به اين سؤال کمک کنيد.

7- نتيجه گيري به جاي تنبيه

معمولا تنبيه کردن بچه ها فقط آنها را عصباني تر کرده و باعث مي شود بيشتر دعوا راه بيندازند؛ البته کمي سرزنش کردن، طبيعي و اجتناب ناپذير است اما تا آنجا که مي توانيد، به جاي تنبيه از نتيجه گيري منطقي استفاده کنيد.

8- کنترل عکس العمل ها

وقتي که لازم است بين آنها پادرمياني کنيد، آرامش خود را کاملا حفظ کنيد. اگر عصباني بشويد، مطمئن باشيد احتمال اينکه دوباره جنگ و دعوا راه بيفتد، بيشتر کرده ايد.

9- گره ها را کم کنيد

فکر کنيد ببينيد که معمولا چه مسائلي بيشتر باعث اختلاف و دعواي آنها مي شود. مثلا اگر مي خواهيد براي بچه هايتان توپ بخريد ، هرگز براي يکي از آنها توپ قرمز رنگ و براي ديگري آبي رنگ نخريد.

10- همان طور که هست

هر روز به بچه هايتان بگوييد که دوستشان داريد و مهم تر از اين، علاقه تان را به آنها نشان دهيد. بچه هايي که وابستگي عاطفي بيشتري به والدين دارند ، کمتر دعوا مي کنند. اين کار شايد شما را کاملا از شر دعواي فرزندانتان خلاص نکند اما بي نتيجه هم نيست.