می خوام خودم غذا بخورم!

كوچولوی نوپای ما كم‌كم بزرگ می‌شود و می‌خواهد كارهای شخصی‌اش را خودش انجام بدهد.

حریف خیلی كارها نمی‌شود، اما خوردن از آن دسته كارهایی است كه راحت‌‌تر می‌تواند استقلالش را با آن به رخ بزرگ‌ترهایش بكشد. اما ما بزرگ‌ترها شاید خیلی هم از این موضوع خوشحال نشویم. شاید پذیرش این موضوع كه فرزندمان دیگر به اندازه قبل به ما وابسته نیست كمی آزرده خاطرمان كند و همین امر و البته دلسوزی‌های بجای پدرانه و مادرانه‌مان از ما فردی بسازند كه دائما نگران غذا خوردن اوست و به او می‌گوید چه چیز را بخورد و چقدر بخورد، چه چیز را نخورد و... اما نكند همین محبت‌های خالصانه ما، میز غذا را به یكی از پرتنش‌ترین بخش‌های خانه تبدیل كند. پس چه كنیم تا كودكمان مواد غذایی مورد نیازش را دریافت كند و از آن مواد گاهی نه چندان خوشمزه هم لذت ببرد؟

كودكان نوپا بر سر میز غذا

كودكان نوپا در حال یادگیری چگونگی هدایت دنیای خود، ارتباط برقرار كردن و كنتــرل جنبه‌های مختلف زندگی هستند. در واقع اختیار آنچنانی ندارند، ولی خوردن، یكی از نخستین زمینه‌هایی است كه اختیار آن را به‌دست خواهند گرفت. والدین هم می‌توانند با دادن مقدار آزادی متناسب در انتخاب نوع غذا و خوردن آن، كودكانشان را در لذت بردن از این قدرت محدود یاری دهند. 

اغلب كودكان نوپا در خوردن، ایرادگیر هستند

اغلب كودكان نوپا آن استقلال درحال شكوفایی خود را با خوردن و گاهی هم نخوردن بروز می‌دهند. بنابراین تقریباً تمام كودكان در این سن با صفات نق‌نقو و ایرادگیر در غذا توصیف می‌شوند. اگر بچه‌ها از یك غذا خوش‌شان نیاید، آن را نمی‌خورند! این دیگر مسئله پیچیده‌ای نیست.

آیا نوپای شما فقط تمایل به خوردن ماكارونی دارد؟ وقتی یك كودك روی یك غذا «كلید» می‌كند شمایید كه غذای داخل بشقاب كودك نوپایتان را انتخاب می‌كنید و ملزم نیستید هر روز ماكارونی بپزید. بیشتر این نق‌نق كردن‌ها مدت زیادی باقی نمی‌مانند، البته اگر والدین این موقعیت را فراهم نكنند. بچه از گرسنگی تلف نمی‌شود و یاد می‌گیرد كه به جای گرسنه ماندن، در مورد غذا انعطاف بیشتری از خود نشان بدهد.

مثلاً نخستین بار وقتی لوبیا‌سبز به فرزندتان می‌دهید، خوشش نمی‌آید؟ ممكن است والدین مجبور شوند كه یك نوع غذا را 10تا 15 بار ارائه بدهند تا بالاخره كودك آن را امتحان كند. بدون اجبار كردن كودك به خوردن، مدام معرفی لوبیا سبز را تكرار كنید، فقط مقادیر كمی را در دسترس بگذارید تا كودك بتواند با آنها بازی كند و الگوی خوبی باشید!

برای هر قاشق غذا چانه نزنید

وقتی می خواهید فرزندتان غذایی را كه سرو كردید، بخورد، ممكن است شروع به چانه زدن كنید: «اگر سه قاشق دیگر بخوری، بهت یك شیرینی می‌دهم.» مسئله این است كه این تاكتیك‌ها در درازمدت كارایی نخواهند داشت.  با جشن گرفتن برای قاشق اسفناجی كه نوپایتان می‌خورد یا نشان‌دادن نارضایتی وقتی كه نمی‌خورد، زیاده روی نكنید. چندین دهه است كه والدین از دسر به‌عنوان یك مشوق استفاده كرده‌اند. این طرز تلقی را ایجاد می‌كند كه تنقلات از وعده غذایی اصلی باارزش‌ترند.  تهدید به تنبیه هم مثل وعده دادن با دسر، در نهایت كارایی نخواهد داشت. یك مبارزه بر سر قدرت را ایجاد خواهد كرد. برای تشویق به خوردن غذای سالم، به ارائه غذاهای مغذی ادامه بدهید و حال و هوای وقت غذا را خوب و مثبت نگه‌دارید.

اجازه بدهید كودكان خودشان غذا بخورند

در حدود سن 9 ماهگی است كه فرزندتان باید خوردن با دست را آغاز كند‌ و در حدود 15تا 18 ماهگی سعی در استفاده از قاشق و چنگال كند. موقعیت‌های زیادی را بدین‌منظور ایجاد كنید، اما از اینكه فرزندتان به مقدار كافی می‌خورد اطمینان حاصل كنید تا این تجربه منجر به كلافگی نشود. در مواقع لزوم كمك كنید، ولی به علائم گرسنگی و نشانه‌های سیری او دقت كنید. وقتی كه قاشق یا چنگال در كنترل شماست، بر خواست خود برای دادن یك قاشق اضافه‌تر غلبه كنید و وقتی كودك نوپای شما قلق خوردن را به‌دست آورد، كنار بكشید و بگذارید او عنان را در دست بگیرد. بعضی والدین بر این باورند كه اگر نگذارند‌ بچه‌ها خودشان غذا بخورند به نفع خود آنهاست، ولی با این‌كار حق مسلم بچه‌ها در این سن را از آنها می‌گیرند. آنها باید بتوانند تصمیم بگیرند كه بخورند یا نه، چه بخورند  و چقدر بخورند و اینگونه است كه یاد می‌گیرند كه علائم داخلی حاكی از گرسنگی و سیری را تشخیص بدهند. و نكته دیگر كه حائز اهمیت است اینكه كودكان نیاز به یادگیری و تمرین حركات مربوط به غذا خوردن را  به تنهایی دارند.

اگر كودكم یك وعده غذا نخورد چه؟

بیشتر كودكان در این سن نیاز دارند كه با فاصله كوتاهی غذا بخورند تا 6بار در روز شامل 3وعده اصلی و 2تا 3 میان‌وعده. در هنگام برنامه‌ریزی غذا و میان وعده این نكته را مدنظر قرار دهید. ولی در نظر داشته باشید كه برنامه‌ریزی غذایی فقط زمان ارائه غذا به كودك را مشخص می‌كند. ممكن است فرزندتان هر موقعیت برای خوردن را نپذیرد. شاید اجازه بدهیم تا كودك یك وعده غذا را نخورد چرا که باید به كودكان اجازه داده شود كه به علائم گرسنگی خود پاسخ بدهند ، از آرام كردن بچه‌های گرسنه با دادن تنقلات یا شیر یا نوشیدنی‌ها درست قبل از غذا خودداری كنید ، این كار می‌تواند اشتها را كاهش داده و تمایل كودك به چشیدن غذای جدید ارائه شده را كم كند.

از راهكارها هم بهره ببرید

غذا را به اندازه صحیح و كافی سرو كنید. اكثر والدین مقدار غذای مورد نیاز كودكشان را بیش از مقدار واقعی آن می‌دانند. مخصوصاً در مورد غذاهایی كه مورد علاقه هم نباشند، برای شروع چند قاشق غذاخوری زیاد هم هست. غذا را به همراه خانواده میل كنید. جای فرزند نوپایتان را بر سر میز غذای خانواده مشخص كنید، خوب است كه بچه‌ها در این سن ببینند كه والدین و خواهر و برادرشان با همدیگر غذای سالم می‌خورند. وقتی كه بچه‌ها به‌طور مرتب در كنار خانواده غذا بخورند، رژیم غذایی سالم‌تری را كه شامل میوه و سبزی بیشتری است دریافت خواهند كرد. علاوه بر آن به‌دنبال موقعیت‌هایی باشید كه فرزندتان بتواند به همراه دوستان در منزل یا مكان‌های دیگر غذاهای سالم بخورد.