آنچه پیش رو دارید، مجموعه‌ای است از پندها و نصایح مقام معظم رهبری به زوج‌های جوانی که توفیق یافته‌اند عقد ازدواج‌شان را با انشاء ایشان متبرک کنند و در آغاز زندگی از سرچشمه فیض و حکمت آن عالم عارف بهره گیرند... ایشان در مقام پدری مهربان، اندیشمندی دورنگر و حکیمی ژرف‌اندیش، قبل و بعد از خواندن خطبه عقد، پندهای آمیخته‌ای از حکمت‌های نظری و عملی را با زبان ساده و صمیمانه به‌سان شربتی در زندگی اهل ایمان برایشان تدارک دیده و حکیمانه کام تشنه آنها را گوارا ساخته است .

● ازدواج آسمانی

پیامبر(ص) به دخترش فرمودند: دخترم حق تعالی در حق علی(ع) هفت خصلت مرا عطا کرده است: او اول کسی است که با من از قبر بیرون می‌آید، اول کسی است که با من بر صراط می‌ایستد و خطاب می‌کند به آتش جهنم که این را بگیر و آن را بگذار، اول کسی است که با من جامه می‌پوشد، اول کسی است که با من در جانب راست عرش می‌ایستد، اول کسی است که با من در بهشت را می‌زند، اول کسی است که با من در درجات علیین ساکن می‌شود و اول کسی است که با من از شراب بهشت می‌نوشد.

فاطمه‌جان! اگر علی(ع) در دنیا مالی ندارد، در آخرت عظمت و جلال دارد، سینه او مملو از علم الهی است و خداوند عالم، او را به صفت و هیأت حضرت آدم(ع) آفریده است. با دستان بلند خود، دشمنان خدا و دشمنان مرا به قتل می‌رساند و حق تعالی به برکت او دین مرا غالب خواهد کرد و از صلب او دو جوان بهشتی متولد می‌شوند که عرش الهی آنان را تا قیامت زینت خود قرار می‌دهد. دختر رسول خدا(ص) که از سخنان پدر سخت در سکوت عمیق فرو رفت، آثار شعف و خشنودی از رخساره‌اش آشکار شد و گفت: «جز علی(ع)، کسی را برای ازدواج اختیار نمی‌کنم!»

● چـرا اصـرار بـر ۱۴ سکـه

اینکه می‌بینید ما گفتیم ۱۴ سکه بیشتر را عقد نمی‌کنیم، نه برای این است که چهارده سکه بیشتر اشکالی در ازدواج ایجاد می‌کند. خیر. چهارده هزار سکه هم باشد، ازدواج اشکالی ندارد. فرقی ندارد. این برای این است که آن جنبه معنوی ازدواج، غلبه پیدا کند بر جنبه مادی. مثل یک تجارت و معامله نباشد. داد و ستد مادی نباشد. اگر تشریفات را کم کردید، جنبه معنوی تقویت خواهد شد.(خطبه عقد یک زوج - ۲۶دی ۷۲)

مهریه هر چه کمتر باشد، به طبیعت ازدواج نزدیک‌تر است، چون طبیعت ازدواج معامله که نیست، خرید و فروش که نیست، اجاره دادن که نیست، زندگی دو انسان است. این ارتباطی به مسائل مالی ندارد. ولی شارع مقدس یک مهریه‌ای را معین کرده که باید یک چیزی باشد. اما نباید سنگین باشد.

باید عادی باشد جوری باشد که همه بتوانند انجام دهند.(خطبه عقد ۱۸ مرداد ۷۴)

در ازدواج، آنچه که اتفاق می‌افتد، یک حادثه و پیوند انسانی است، نه یک معامله پولی و مالی، اگرچه یک مالی هم در بین هست در شرع مقدس اسلام، آن مال جنبه نمادین دارد. جنبه رمزی دارد. خرید و فروش و بده بستان نیست.(۵ فروردین ۷۱)

● مهرم حلال،جانم خلاص

گاهی اوقات مرد آنچنان است که زن هر چقدر هم مهریه داشته باشد می‌گوید: مهرم حلال، جانم خلاص. مهریه که کسی را خوشبخت نمی‌کند... بلکه روش شرعی، انسان‌ها را خوشبخت می‌کند. محبت هم به این چیزها بستگی ندارد. هر چقدر که پول در این طور مسائل کمتر باشد، عنصر مادی بیرون بشود، عنصر انسانی تقویت می‌شود و محبت بیشتر می‌شود.(خطبه عقد دهم اردیبهشت ۷۵)

بعضی‌ها خیال می‌کنند مهریه سنگین به حفظ پیوند زناشویی کمک می‌کند. این خطاست. اشتباه است. اگر خدای ناکرده این زن و شوهر نااهل باشند، مهریه سنگین هیچ معجزه‌ای نمی‌تواند بکند.(خطبه عقد ۱۱ مرداد ۷۵)

بعضی از خانواده‌های طرف عروس می‌گویند که ما مهریه آنقدر بالا نمی‌خواهیم ولی خانواده داماد برای پز دادن و تفاخر می‌گویند، نه نمی‌شود! چند میلیون یا فلان قدر. خب اینها همه دوری از اسلام است. هیچ کس با مهریه بالا خوشبخت نشد. اینهایی که خیال می‌کنند اگر مهریه نباشد ازدواج دخترشان متزلزل خواهد شد، اینها اشتباه می‌کنند. ازدواج اگر چنانچه با محبت بود، با وضعیت درست بود، بی‌مهریه هم متزلزل نمی‌شود. ولی اگر چنانچه بر مبنای خباثت و زرنگی و کلاهبرداری و فریب و این چیزها بود، مهریه هر چقدر هم که زیاد باشد، مرد بدجنس زورگو، کاری خواهد کرد که بتواند از زیر بار این مهریه هم فرار کند.(خطبه عقد ۴ آذر ۷۵)

بعضی‌ها می‌گویند ما مهریه را سنگین می‌کنیم برای اینکه مانع طلاق بشویم. این خیلی خطای بزرگی است. هیچ مهریه سنگینی مانع از طلاق نمی‌شود و نشده است. آن چیزی که مانع طلاق می‌شود، اخلاق و رفتار و رعایت موازین اسـلامی است.(خطبـه عقـد ۲ آذر ۷۳)

● چشم و هم‌چشمی و معضل جهیزیه

خانواده‌ها روی چشم و هم‌چشمی، جهیزیه را برای خودشان یک معضل می‌کنند. بعد که این معضل را خودشان به یک نحوی تحمل کردند، تازه نوبت دیگران است که رنج این معضل را ببرند. برای خاطر اینکه وقتی شما در جهیزیه دخترتان این همه وسایل درست کردید، بعد کسانی که دیدند، تکلیف آنها چیست؟ این چشم و هم‌چشمی‌ها، آخر به کجا خواهد رسید؟ این همان مشکلاتی است که درست خواهد شد. اسلام می‌خواهد اینها نباشد.(خطبه عقد ۱۶ خرداد ۷۳)

بعضی‌ها سعی می‌کنند که برای جهیزیه بزنند روی دست همه قوم و خویش‌ها و همسایه‌ها و دوست و آشناها که این هم اشتباه است... باید نگاه کنید، ببینید که چه چیزی درست است؟ چه چیزی حق است و آن را انجام بدهید. چه چیزی حق است؟ یک خانواده دو نفره یک وسایلی لازم دارند که زندگی ساده‌ای داشته باشند. (خطبه عقد سوم آبان ۷۹)

انواع و اقسام ریخت و پاش‌ها، زیاده‌روی‌ها، کارهای اشتباه، جهیزیه‌های سنگین. همه جور چیزی را حتما باید بخرند، بیاورند توی جهیزیه بگذارند، که اقلا یک چیز بیشتر از آن دختر خاله‌اش، یا نمی‌دانم خواهرش، یا آن همسایه‌شان یا آن همکلاسی‌شان داشته باشد. اینها از آن اشتباهات بسیار موذی و آزاردهنده است، برای خود انسان و برای مردم.

خیلی از دخترها نمی‌توانند به خانه بخت بروند، خیلی از پسرها نمی‌توانند ازدواج کنند، به خاطر همین چیزها. به خاطر همین گرفتاری‌ها. اگر ازدواج آسان بود، اگر مردم آنقدر سخت‌گیری نکرده بودند، بعضی‌ها اگر مهریه‌شان سنگین نبود، اگر این جهیزیه‌های جاهلانه نبود و پدر و مادرها به خیال خودشان برای اینکه مبادا دل دخترشان بشکند، خودشان را به آب و آتش نمی‌زدند، این گرفتاری‌ها برای خیلی از خانواده‌ها پیش نمی‌آمد.(خطبه عقد اول اسفند ۷۱)

از اول، بعضی‌ها، همه‌ی ریز و درشت لازم و غیر لازم را برای دخترشان به عنوان جهیزیه فراهم می‌کنند که مبادا از دختر فلانی، از نمی‌دانم دختر عمویش، یا از خواهرش یا از جاریش مثلا، کمتر باشد. اینها درست نیست. این کارها اشتباه است. اسباب زحمت شماست. آن هم زحمتی که هیچ اجری پیش خدا ندارد و مایه تشکر هم نمی‌شود.(خطبه عقد ۲۰ آذر ۷۸)

 

مجله خانواده سبز