به نقل از هفته نامه 9دی، بحث راه اندازی شبکه ارتباط داده های داخلی یا اینترنت با فناوری های بومی و ملی چند سالی است که به شکل جدی تر در مجالس کارشناسی و علمی مطرح شده است و دست کم شکی در وجوب راه اندازی آن در سطح داخلی وجود ندارد. مسئولان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز به عنوان متولیان بخش سخت افزاری اینترنت بارها از اجرایی شدن این طرح راهبردی در فازهای مختلف خبر داده اند، با هم مروری بر همه قول‌های مسئولان و حواشی آن داریم.
اینترنتی ملی، همسو با نظام
در قانون برنامه پنجم توسعه، اینترنت ملی به عنوان یکی از زیرساخت‌ها و شاخص‌های توسعه فناورانه و تکنولوژیک در کشور مطرح شده است. طبق ماده دهم قانون برنامه پنجم توسعه، تقویت رسانه‌های ماهواره‌ای و اینترنتی ملی و همسو، به منظور مقابله با رسانه‌های معارض خارجی، تهاجم فرهنگی و جرایم و ناهنجاری‌های رسانه‌ای به عنوان تکلیف برعهده دولت گذارده شده است. دکتر محمدعلی فرقانی، معاون وزیر ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات و رییس هیات مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت کشور در این باره می‌گوید: «شبکه ملی اطلاعات برای نخستین بار در قانون برنامه پنجم توسعه دیده شده و هدف از راه‌اندازی آن، شبکه‌ای داخلی است تا محتوای بومی را دربربگیرد و نیاز کاربران را در داخل کشور برآورده کند و به هیچ عنوان با راه‌اندازی آن، جدایی بین این شبکه و اینترنت صورت نخواهد گرفت».
شبکه ملی اطلاعات هشت مگابایتی در منازل
تیر ماه سال گذشته وزیر ارتباطات در سومین اجلاس مدیران فن‌آوری اطلاعات ارتباطات و تحول اداری درباره اینترنت ملی گفت: سازمان فن‌آوری اطلاعات مامور راه‌اندازی شبکه ملی اینترنت است که هم‌اکنون وارد فاز پیاده‌سازی آن شده‌ایم، اما در این پروسه، شبهه‌ای وجود دارد که با راه‌اندازی آن، اینترنت چه خواهد شد؟ وی تاکید کرد که در شبکه ملی ارتباطات، اینترنت حذف نخواهد شد.
وی ادامه داد: مبنای اصلی کار ما در کشور شبکه‌ی ملی اطلاعات است، چرا که در 95 درصد کاربرد‌ها به اینترنت نیاز نیست؛ به عنوان مثال اکنون ما می‌خواهیم با مرکز تجارت داخلی که در کنارمان وجود دارد، ارتباط برقرار کنیم، باید ابتدا به فضای اینترنتی خارج از کشور مراجعه کنیم و سپس به داخل کشور و مرکز مدنظر مراجعه کنیم اما با این سرویس، سرویس اینترنت یکی از شبکه‌های داخلی خواهد بود. تقی‌پور اضافه کرد: شبکه‌ی ملی اطلاعات با هشت مگابایت در منازل قابل استفاده خواهد بود که در حال ظرفیت‌سازی هستیم تا با 20مگابایت برای کسانی که درخواست آن را داشته باشند، قابل استفاده باشد.
اینترنت ملی یا اینترنت جهانی؟
با جستجو کردن عبارت «اینترنت ملی» در موتورهای جستجو، بیشترین نتیجه‌ای که خواهید دید، عنوان «اینترنت ملی جایگزین اینترنت جهانی خواهد شد» است که نشان از ترس کاربران در محدود شدن ارتباط با دنیا در عصر ارتباطات است ترسی که البته ناشی از شیطنت برخی برای جا انداختن مفهوم اینترنت ملی بجای اینترنت جهانی است؛ در حالی که واقعیت اینگونه نیست. به گفته مسئولان فناوری اطلاعات «با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، هیچ محدودیتی برای دسترسی به اینترنت جهانی برای کاربران به وجود نخواهد آمد.» البته به نظر می رسد عدم اطلاع رسانی دقیق و شفاف در این زمینه عامل اصلی بروز شایعات است چنانچه این امر دستاویزی برای ساختن دروغ سیزده و پخش گسترده آن در سایتهای اینترنتی و گنگی کاربران اینترنت شد. خبر راه اندازی اینترنت ملی از ابتدای شهریورماه سال جاری و جایگزینی آن بجای اینترنت جهانی خبری بود که در روز سیزده فروردین به نقل از رضا تقی پور نقل شد. در این خبر آمده بود: تاکنون به کاربران خانگی اینترنت ملی ارائه نمی‌شد و شاید به این دلیل برای مردم ملموس نبوده است اما از ابتدای شهریور امسال اینترنت ملی جایگزین شبکه اینترنت جهانی خواهد شد. وزیر ارتباطات در ادامه تأکید کرد: از شهریور سال جاری نیز شرکت‌های ارائه دهنده سرویس‌های اینترنت تنها می‌توانند اینترنت ملی یا همان اینترانت کشوری را ارائه دهند. البته این خبر با تاخیر یک روزه از سوی مدیرکل روابط عمومی وزارت ارتباطات تکذیب شد.
جنگ روانی راه نیندازید!
«جنگ روانی درباره شبکه ملی اینترنت صحت ندارد» این گفته عضو اصلی شورای حل اختلاف جرایم اینترنتی دادگستری کل استان تهران در گفتگو با خبر آنلاین است. وی در ادامه می گوید: «متاسفانه عده‌ای این نگرانی را دارند که با راه‌اندازی اینترنت ملی، دسترسی‌ها محدود می‌شود در صورتی که این طور نیست و این شبکه دارای تبعات بسیار خوبی خواهد بود. چرا که با راه‌اندازی شبکه ملی اینترنت، دیتاسنترها در داخل کشور نصب شده و میزبانی هاست‌ها به کشور منتقل می‌شود، بنابراین سرعت دسترسی کاربران به اینترنت افزایش می‌یابد.» به گفته باقر افخمی با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات، سرعت دسترسی کاربران نهایی به اینترنت افزایش یافته و طبیعی است که کاربران با سرعت بیشتری به سایت‌ها دسترسی خواهند داشت. این مدیرشرکت اینترنتی می‌افزاید: «جنگ روانی که عده‌ای پیرامون شبکه ملی اینترنت به راه انداختند صحت ندارد و با راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات طبیعی است که کیفیت نیز به نوعی افزایش می‌یابد.»
اعلام زمان بهره‌برداری از اینترنت ملی
سال گذشته خبرگزاری مهر، در گزارشی به معرفی موسسه تحقیقات فناوری اطلاعات و ارتباطات که پیش از این با نام مرکز تحقیقات مخابرات ایران شناخته می شد، پرداخت که در بخشی از آن آمده بود: مهمترین محور فعالیت خود در بخش شبکه ملی اطلاعات، طرح توسعه محیط های بازشناسی، تولید محتوا و ارائه خدمات چندرسانه ای در شبکه ملی اطلاعات را در دستور کار قرار داد.بهره برداری از فاز اول شبکه ملی اینترنت تا پایان 6 ماهه اول امسال نهایی خواهد شد که با راه اندازی آن در مرحله اول، یک شبکه پهن باند برای تامین پهنای باند مورد نیاز فعالیتهای مختلف تجاری و اقتصادی مردم تامین می‌شود.
در ادامه نخستین همایش ملی "دفاع سایبری" جایی بود که رضا تقی پور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در آن خبر از برنامه زمان بندی شده برای راه اندازی اینترنت ملی داد واظهار داشت: حمایت از بومی سازی نرم افزار و ایجاد زیرساختهای امن ارتباطی از جمله مهمترین تصمیمات راهبردی در عرصه دفاع سایبری است که در این راستا اولین مرحله از این شبکه خردادماه سال 91 به زیربار می‌رود.
اما در آخرین خبر منتشر شده در این زمینه، مهدی اخوان بهابادی در نخستین نشست رسانه ای خود به عنوان دبیر شورایعالی فضای مجازی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر برنامه های این شورا برای طرح کلان ایجاد شبکه ملی اینترنت تاکید کرد: از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات خواستیم که طرح ایجاد شبکه ملی اطلاعات را به شورایعالی فضای مجازی ارسال کند چرا که جزییات این طرح باید بررسی دقیق شود تا اگر تصمیماتی است اجرایی و عملیاتی شود؛ هم اکنون در حوزه تعریف شده برای شبکه ملی اطلاعات طرح های مشابه در کشور مانند IP تی وی و IP مدیا داریم که توسط صدا و سیما در حال پیگیری است و از آنجا که زمینه های اشتراکی در این طرح ها وجود دارد و باید بر روی مراکز داده داخلی شکل گیرند، باید بررسی دقیقی با جزییات صورت گیرد تا چنانچه ممکن است در قالب طرح مشترک و یا جداگانه با توجه به تصمیم گیریهای مراجع این طرحها راه اندازی شود اما در نهایت امید می رود که ارائه خدمات چندرسانه ای امسال برای مردم ممکن شود.
