تفاوت آلرژي غذايي با عدم تحمل غذايي
اگر چه بسياري از افراد نسبت به برخي غذاها، واکنشهاي ناسازگار نشان ميدهند، اما بيشتر اين واکنشها عدم تحمل غذايي هستند نه آلرژي (حساسيت) غذايي.
کمتر از 8 درصد کودکان زير 3 سال و 4 درصد بزرگسالان داراي آلرژي غذايي هستند، ولي عدم تحمل غذايي بيشتر شايع است.
به دليل اينکه علائم عدم تحمل غذايي شبيه به علائم آلرژي غذايي است، افراد اغلب اين دو را با هم اشتباه ميگيرند.
آلرژي غذايي باعث خارش دهان، کهير، ورم کردن لبها و صورت و زبان و گلو، سختي تنفس، سرگيجه يا غش ميشود. همچنين علائمي مانند استفراغ و تهوع، دل درد و اسهال دارد که در عدم تحمل غذايي نيز ديده ميشوند.
در آلرژي غذايي، هنگامي که بدن شما نسبت به تعدادي از غذاها عکس العمل نشان ميدهد، واکنش هاي زير به ترتيب اتفاق ميافتد:
1- سيستم ايمني بدن به طور اشتباه، ماده غذايي (مثلا
تخم مرغ
) را بهعنوان يک ماده مضر شناسايي ميکند.
2- لذا براي مبارزه با اين مادهي مضّر، آنتي باديهايي توليد ميکند.
3- دفعهي بعد، حتي اگر مقدار خيلي کمي از آن ماده غذايي را بخوريد، آنتي باديها آن را تشخيص ميدهند و به سيستم ايمني بدن شما اطلاع ميدهند.
4- سپس سيستم ايمني بدن، باعث آزاد سازي آنتيهيستامين و ساير مواد به داخل خون ميگردد که منجر به بروز علائم آلرژي ميشود.
بر خلاف آلرژي غذايي، در عدم تحمل غذايي، سيستم ايمني بدن دخالتي ندارد.
اگر شما مبتلا به عدم تحمل غذايي باشيد، شايد بتوانيد مقادير کم يک ماده غذايي را بدون بروز هيچ علائمي بخوريد، ولي در آلرژي غذايي حتي مصرف کمترين مقدار از آن ماده غذايي، ميتواند باعث بروز علائم آلرژيک جدّي و خطرناک گردد.
حالت هايي از عدم تحمل غذايي که اغلب با آلرژي غذايي اشتباه ميشوند، شامل موارد زير است:
1- فقدان يک آنزيم لازم براي هضم کامل يک ماده غذايي. مثل فقدان آنزيم لاکتاز در بيماري عدم تحمل لاکتوز که با نفخ، دلدرد و اسهال همراه است.
2- سندرم روده تحريک پذير (IBS). اين بيماري مزمن باعث دلدرد، يبوست و اسهال ميگردد.
3- مسموميت غذايي. اين حالت با ورود ميکروب موجود در غذاهاي فاسد يا ساير مسموم به بدن ايجاد ميشود. مسموميت غذايي ميتواند علائم شديد و وخيم گوارشي را باعث شود.
4- حساسيت به مواد افزودني غذاها. بعضي افراد بعد از مصرف برخي مواد افزودني موجود در غذاها دچار علائم گوارشي و ساير علائم ميشوند، مثلا سولفيتهايي که براي نگهداري ميوههاي خشک و کنسروها به کار مي روند، ميتوانند باعث بروز حملات آسمي در افراد دچار آلرژي شوند.
5- استرسهاي مداوم يا عوامل روحي- رواني. گاهي اوقات فقط تصور يک ماده غذايي يا فکر کردن در مورد آن، باعث بدحالي شما ميشود که دليل آن هنوز به طور کامل شناخته نشده است.
هنگامي که عدم تحمل يک ماده غذايي شما را عاجز مي کند، آلرژي غذايي مي تواند براي شما خطرناک تر باشد.
6- بيماري سلياک. اين بيماري مزمن گوارشي با خوردن گلوتن آشکار ميشود. گلوتن، پروتئين موجود در گندم، جو و چاودار است. لذا مصرف مواد غذايي که از اين غلات تهيه شده اند مانند نان، ماکاروني، کيک و کلوچه، اين بيماري را تشديد ميکنند. علائم بيماري سلياک شامل اسهال، دلدرد و نفخ است.
مواقعي که سلياک باعث ايجاد پاسخ سيستم ايمني بدن ميگردد، در حقيقت يک واکنش غذايي پيچيده فراتر از يک حساسيت غذايي رخ مي دهد.
توصيه ها:
- اگر شما نسبت به يک يا چند ماده غذايي واکنش ناسازگار نشان مي دهيد، حتما به پزشک مراجعه کنيد، زيرا مهم است که پزشک تشخيص دهد آيا شما دچار آلرژي غذايي هستيد يا عدم تحمل غذايي؟
- هنگامي که عدم تحمل يک ماده غذايي شما را عاجز مي کند، آلرژي غذايي مي تواند براي شما خطرناک تر باشد.
- اگر مبتلا به آلرژي يا حساسيت غذايي هستيد، سعي کنيد کم کم مواد غذايي را که باعث ايجاد حساسيت در شما مي شوند، شناسايي کرده و از مصرف آنها خودداري کنيد.