در تورهای گردشگری تابستانه چه می‌گذرد؟

 «شاد شاد»، رمز عبور از خط قرمزهای شرع و عرف در تورهای گردشگری داخلی است، از اقامت آزاد دختر و پسرهای نامحرم گرفته تا حرکات موزون روی کشتی کروز!

 «تورهای شاد شاد»، کلماتی که در صفحه آگهی‌‌های روزنامه ها برای هر مخاطبی چشمک می‌زنند و ناخودآگاه مردمک چشمتان را به سمت شماره آگهی می‌غلتانند.

تماس برقرار می‌شود و صدایی ظریف، سعی در جذب شما برای انجام یک سفر تابستانه 2 تا 3 روزه به خوش آب و هواترین نقاط کشور را دارد.

همچنان که مشغول گوش دادن به صحبت‌های اپراتور هستی و صفرهای رقم‌هایی را که برای هزینه سفر می‌گوید می‌شماری، صدای آن سوی خط تلفن کمی زیرتر می‌شود و می‌گوید: "برای سفر با تورهای ما هیچ مشکلی ندارید."

مشکل را در صفرهای هزینه سفر، تصور می‌کنی که او ادامه می‌دهد: "ما برای اقامت شما و دوستانتان در هتل ممنوعیتی نداریم، دختر و پسر با هم را می‌گویم."

صفرها را رها می کنی و شش دانگ حواست را به ادامه مکالمه می دهی و با شیطنت می پرسی: "همه چیز آزاد است حتی نوشیدنی ...؟" که خنده ای را چاشنی صدای ظریفش می کند و می گوید: "درباره اینها حضوری حرف می‌زنیم!"

تا به حال خواندن آگهی‌های روزنامه، این قدر حس کنجکاوی ات را قلقلک نمی داد که حاضر شوی به اکثر این «شادها» زنگ بزنی. (البته «غیر شادها» هم بینشان از این چیزها کم نیست.)

یکی از آنها که صدای اپراتورش به شدت نخراشیده به گوش می‌رسد تلاش می‌کند تا متفاوت، جلوه کند. دیگر او صفرهای رقم ها را که می گوید سرگرمت نمی کند. منتظر می مانی تا ادامه اش را بشنوی که بی نصیبت نمی گذارد و می گوید:"ما موسیقی زنده روی کشتی کروز داریم." از تجربه مکالمه های قبلی ات با این پشت صحنه های شماره‌های شاد، کمک می‌گیری و می‌پرسی: "رقص هم دارید؟ رقص آتش!" صدای پشت خط، تازه واردی‌ات را به رخت می‌کشد و می‌گوید: "الآن فصل کویر نیست و رقص آتش برای کویر است اما روی کشتی داریم!"

اما بوق اشغال پایان تماس، مردمک چشمانت را که دیگر صفحه آگهی تورها را «سیاه» می‌بیند به سمت چهارچرخه‌ای می‌چرخاند که از خیر این گونه سفر کردن بگذری.

به گزارش خبرنگار جامعه فارس، با آغاز فصل داغ تابستان، بازار عده ای سودجو برای سفرهای تابستانه هم داغ شده است تا جیب‌هایشان پر پول شود از زیرپا گذاشتن آنچه در شرع، عرف و اخلاق برای آن منعی قائل شده‌اند.

تورهای گردشگری که عمده آنها یا از طریق مراجعه حضوری افراد به آژانس های گردشگری یا آگهی‌های تبلیغاتی قابل دسترس مردم هستند در این سال های اخیر، بسیار مورد توجه مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بوده اند برای سرشکن کردن هزینه های مسافرت با سفرهای گروهی.

اما کاهش هزینه‌های سفر، تنها گزینه برای انتخاب یک تور گردشگری به جای سفر به صورت شخصی نیست."کسب آرامش" یکی از اصلی ترین هدف هایی است که دستمایه جمع کردن کوله بار سفر می شود اما آیا آرامش همراه با خانواده در تور گردشگری که ساده ترین قواعد کشور اسلامی را رعایت نمی‌کند به دست می‌آید؟

عمده بی بند و باری‌های اخلاقی که در تورهای گردشگری رخ می‌دهد در تورهای از مبدأ تهران است. کثرت آژانس‌های گردشگری، کمبود ناظران دولتی و تنوع نیازهای گردشگران از جمله دلایلی است که تهران را در این موضوع، رکورددار می‌کند.

ابراهیم لاریجانی؛ مدیر کل سابق میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران، پیش از این تورهایی که در آنها بی بند و باری های اخلاقی دیده می شد را متعلق به هیچ آژانس گردشگری نمی دانست و از آنها به عنوان شماره تلفن هایی که در روزنامه ها آگهی می‌شوند بدون هیچ دفتر کار و مجوزی، یاد می‌کرد. اما امروز آگهی برپایی تور گردشگری با ارائه مجوز فعالیت آژانس گردشگری منتشر می‌شود.

پس آژانس هایی که به راحتی از آن سوی خط تلفن، ویژگی های خاصشان را برای مخاطب، زمزمه می‌کنند دارای مجوز هستند و اتفاقاً این موضوع، دامنه بازرسی و برخوردهای معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را ساده تر و محدود تر می‌کند.

تماس با دفاتر آگهی‌های پرتیراژترین روزنامه های تهران به سادگی نشان می‌دهد که برای درج آگهی "تور گردشگری" نیاز به مراجعه حضوری و ارائه مجوز فعالیت آژانس گردشگری است اما اگر روزنامه ای در انتشار آگهی مرتکب خطایی شد و تنها برای کسب درآمد، به انتشار آگهی غیرمجاز تن داد چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

احسان الله حجتی؛ مدیر کل دفتر تبلیغات معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد در این باره این طور پاسخ می‌دهد که "در این شرایط، مدیر مسئول و صاحب امتیاز روزنامه باید پاسخگو باشد و مسئولیت خطا با آنهاست."

وی در ادامه به وجود آیین‌نامه‌ای برای تخلفات اینچنینی مطبوعات در راستای حمایت از مصرف کننده اشاره می‌کند و می‌گوید: "این آیین‌نامه در دولت بررسی شده و در مرحله ابلاغ قرار دارد که قوانینی که در این آئین‌نامه آمده، تشدید شده قوانین تغزیرات است."

حسن انصاری مدیرعامل یک شرکت هلدینگ گردشگری که ده ها آژانس را در زیرمجموعه خود دارد نیز درباره بروز موارد غیراخلاقی در تورهای گردشگری داخلی می گوید: تشکل های صنفی گردشگری باید از حقوق صنف، دفاع کنند و نسبت به شناسایی افراد فاقد صلاحیت، اقدام کند تا با بروز تخلف در برخی تورها، وجهه تمام آژانس ها خراب نشود.

وی که به رعایت اصول و قواعد اسلامی در تورهای گردشگری تأکید دارد، تصریح می کند: تشکلهای صنفی آژانس ها و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری از طریق مراجع انتظامی باید با متخلفان در برپایی تورهای غیرمجاز برخورد کنند.

بروز برخی بی اخلاقی ها و ضد ارزش ها در گردشگری داخلی باعث تعجب بعضی از متخصصان گردشگری در کشور می‌شود به طوری که حمید ضرغام عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و کارشناس مسائل گردشگری در این باره می گوید:" مگر گردشگری متولی ندارد؟ یکی از وظایف سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بررسی تمام آژانس ها و آگهی تورهای گردشگری است. باید آنها را کنترل کنند و مداوم زیر نظر بگیرند."

عمده مشتریان تورهای گردشگری، جوانان و دانشجویانی هستند که نگاه چشمهای نگران پدر و مادرهایشان بدرقه راهشان در این سفرها می شود برای تجربه حس استقلال.

دختران و پسرانی که باروت انرژی هستند برای انجام هر نوع ریسک. اما با انجام یک خطا در گردابی اسیر می‌شوند که کسی پاسخگوی لطمات پس از آن نیست. 

ابراهیم پورفرج؛ رئیس جامعه تورگردانان ایران که یکی از پیشکسوتان برپایی تورهای خارجی و داخلی است، به خبرنگار فارس می گوید: "بعضی از مشکلات خاص چندی پیش در تورهای  طبیعت‌گردی رخ داد که آنها را تذکر دادیم اما نکته مهم این است که ما کمیته های فرهنگی تفریحی گردشگری نداریم که باید شکل بگیرد و آژانس های فعال در آن دور هم جمع شوند و سیاستگذاری متمرکزی صورت گیرد."

وی درباره بی اخلاقی ها در برخی تورها نیز تصریح می کند که چنین خطاهایی قابل کنترل است اما درمان 100 درصد ندارد.

پورفرج با بیان اینکه ضریب خطای خرید کالای سفر بیشتر از سایر کالاهاست، تصریح می کند: افراد فراوانی داریم که بدون داشتن آژانس گردشگری، آزادانه تور گردشگری می برند و در سایت های اینترنتی هم تبلیغ می کنند که باید جلوی ورود هر کسی به این عرصه گرفته شود.

در حالی که هر روز صفحه آگهی روزنامه ها، سیاه می شود از تبلیغ تورهای گردشگری که بی‌محابا، شرایط غیراخلاقی شان را به رخ می‌کشند، مسئولان، خود را دلگرم می‌کنند به اینکه "این تورها بدون مجوز عمل می‌کنند و ارتباطی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ندارند" در حالی که برای درج آگهی در روزنامه نیاز به ارائه مجوز فعالیتشان از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دارند.

اکبر غمخوار از انجمن صنفی آژانس‌های گردشگری تهران یکی از این مسئولان است که می‌گوید: "هر آنچه آگهی تور در روزنامه‌ها منتشر می‌شود و مشکل دارد حتماً غیرمجاز است و آژانس گردشگری پشت آن نیست."

 معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در برخورد با آژانس های گردشگری ابزارهایی دارد به نام "تذکر، تعلیق و لغو مجوز برای آژانس گردشگری"، اما تا زمانی که نحوه بازرسی ها به شیوه سنتی صورت می پذیرد و مردم، عموم گزارشگران تخلفات اخلاقی و شرعی تورها به شمار می‌روند، این ابزارها چه میزان کارایی دارند.

فراهانی مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران از 4 برابر شدن بازرسی ها در ایام تابستان گفته است اما این تورها پشت پلک همین بازرسی ها در حال برپایی هستند. پس یا بازرسی ها کارساز نیستند یا گاهی پلک ها بسته می‌شوند.

* اسناد این گزارش در خبرگزاری فارس محفوظ است.