تنها گناهش زندگی با من ا‏ست

چند وقتی است که کودک من به نوعی افراطی دچار نظم دادن به وسائل شخصی شده به نوعی که اگر مقداری از شیوه چینش وسائلش برهم بریزد او را عصبانی و خشمناک می‏کند .صبح پیش از رفتن به مدرسه اتاق خود را به صورت دقیق مرتب نموده و کمد لباس خود را مورد بررسی و وارسی‏های موشکافانه قرار می‏دهد تا ذره‏ای از نظم آنها کم نشود.

رفتارهای وسواس‏گونه اعمالی هستند که کودک آنها را بارها و بارها تکرار می‏کند. این اعمال یا افکار نه تنها خوشایند نبوده بلکه مفید هم نیست و در بسیاری موارد به دلیل ایجاد تمسخر در اطرافیان و هم‏کلاسی‏ها، کودک را منزوی و گوشه‏گیر می‏کند.

از آنجا که هر پدر و مادری می‏کوشد که دلیل ناراحتی کودکش را برطرف کند در بیشتر موارد به کودک در انجام رفتارهای وسواسی مانند حمام کردن بیش از اندازه و یا چک کردن پیاپی قفل بودن در کمک می‏کنند و این وضعیت علایم او را شدید‏تر می‏سازد.

 هسته آغازین بیماری وسواس در کودکی شکل می‏گیرد. وقتی که به او آموزش آداب توالت را به صورت افراطی ارائه می‏دهید و یا زمانی که پیش از موعد مناسب او را وادار به انجام این کار می‏کنید. گروهی از محققان بر این باورند که40درصد از موارد وسواس از والدین به فرزندان می‏رسد. ضمن آنکه سن 2 تا 3 سالگی بهترین زمان دریافت ویروس روانی در انسان‏هاست.

رفتارهای وسواس‏گونه  کودکانه به شیوه‏های متفاوتی می‏تواند بروز یابد. ترس از کثیفی و عفونت، چک کردن‏های مداوم مثل وارسی بسته بودن در، تردید در مورد سلامت خود (مالیخولیا) و تفکر در مورد ابتلا به نوعی بیماری، شمارش مثل کودکی که نوعی اجبار درونی برای شمارش همه پنجره‏های منازل و یا راه نرفتن بر روی خطوط میانی موزاییک در خود احساس می‏کند.

از دیگر علائم، طولانی بودن زمان انجام تکالیف در کودکان است. همچنین تعویض‏های مکرر لباس‏ها و آسیب‏دیدگی پوستی در شستشوی مداوم به وجود می‏آید و در کودکانی که وسواس‏های شدید را همراه دارند به افت تحصیلی آنها می‏انجامد. کودک به دلیل اشتغالات شدید ذهنی در مورد عدم یکنواختی، آلوده بودن، و یا جزیی بینی‏های مختلف در مورد مسائل معمولاً از تمرکز ضعیفی رنج می‏برد و قادر به حفظ توجه و تمرکز بر روی موضوع درسی خاص نیست و یا به خاطرسپاری آن را تضعیف می‏کند.

آنچه در روش‏های درمانی وسواس می‏توان مورد اشاره قرارداد.  2راهکار اساسی است که معمولاً در درمان وسواس بزرگسالان نیز مورد استفاده قرار می‏گیرد.

1- کودک را با هر آنچه در ذهن و رفتار، او را درگیر می‏کند مواجه سازید. مثلاً اگر شلوغی اتاق یا نامرتبی کشوها او را اذیت می‏کند این فرصت را ایجاد کنید که چنین شرایطی به وجود آید و از ارائه پاسخ او که جمع‏آوری و مرتب کردن است خودداری شود می‏توانید برای جلوگیری از استرس و مقاومت زیاد ابتدا این کار را در اتاق و کمد خود انجام دهید و سپس به تکرار آن در مورد وسایل کودک بپردازید. به او زمان دهید و اجازه ندهید در این زمان دست به عمل جبرانی بزند. و پس از کسب موفقیت او را تشویق نمایید. 

2- از بین بردن تدریجی حساسیت کودک:

در این شیوه مجموعه رفتارهای وسواسی کودک را به همراه موضوع آن یادداشت کنید و سپس آنها را براساس میزان استرسی که در صورت ترک رفتار تجربه می‏کند الویت‏بندی نمایید. در شماره‏های ابتدایی باید رفتارهایی قرار گیرد که در صورت اجبار به ترک کمترین اضطراب کودک را درگیر می‏کند و در شماره‏های بعدی رفتارهای مضطرب کننده بیشتر. سپس به هر شماره مدت زمان محدودی را اختصاص دهید تا به روش‏های مختلف از ایجاد آن رفتار توسط کودک جلوگیری شودو پس از کاهش یا حذف اضطراب موجود و عادت نمودن کودک به وضعیت کنونی الویت بعدی را مورد تمرین قرار دهید. این رویه را تا زمانی پیش بگیرید که احساس کنید در رفتارهای کودک حساسیت ویژه و غیرمعمولی را مشاهده نمی‏کنید.

نکته‏ای که در تمامی این مراحل باید مدنظر قرار دهید این است که محیط را از اضطراب و پریشانی و تشنج دور نگه دارید. حتی‏الامکان تمرین‏ها را به صورت بازی انجام دهید. خود خونسرد باشید و حالات عصبی نداشته باشید و اگر با مقاومت و اضطراب بالای کودک مواجه شدید آگاه باشید که باید از دارودرمانی توسط روانپزشک اطفال بهره ببرید.