مقالات امور دام و آبزیان

 نسخه قابل چاپ

استان فارس در توسعه شيلات از ظرفيت بالقوه بالايي برخوردار است. اين مطالعه با هدف ارزيابي مالي طرحهاي سرمايه گذاري آبزيان در استان فارس صورت گرفت. اطلاعات مطالعه نيز از طريق مراجعه حضوري به مراكز پرورش آبزيان در سال 1384 جمع آوري گرديد. معيارهاي محاسباتي مورد استفاده جهت دست يابي به هدف فوق شامل نرخ بازد هي داخلي، ارزش كنوني خالص و نسبت منفعت به هزينه مي باشد. مراكز منتخب با استفاده از آزمون مقايسه ميانگين، گروه بندي و سپس مراكز نماينده تعيين گرديدند. سپس تحليل حساسيت ضوابط محاسباتي و مقادير هزينه و عايدي صورت گرفت. نتايج نشان داد كه نرخ بازدهي داخلي طرحهاي سرمايه گذاري پرورش ماهي سردآبي 10، 32 و 100 تني به ترتيب معاد ل 38، 62 و 107 درصد مي باشد و مقادير منفعت به هزينه (B/C) طرح در نرخ تنزيل 13 درصد به ترتيب معادل 1.17، 1.29 و 1.48 مي باشد. نرخ بازده مالي استخرهاي گرمابي 1.5، 6 و 10 هكتاري به ترتيب معادل 4، 17.4 و 31 درصد مي باشد. نرخ بازده مالي در مراكز فرآوري 200 و 500 تني به ترتيب معادل 26.7 و 34.2 درصد مي باشد. در مجموع، به جز استخرهاي گرمابي 1.5 هكتاري كه از توجيه پذيري مالي برخوردار نيستند و استخرهاي گرمابي 6 هكتاري كه در مرز توجيه پذيري مالي قرار دارند، ساير مقياس ها از توجيه مالي برخوردارند. همچنين مشخص شد فعاليت سردآبي در مقايسه با پرورش ماهيان گرمابي و فرآوري (عمل آوري) از توجيه مالي بيشتري برخوردار است.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

در اين آزمايش سطوح مختلف علوفه گياه مرتعي جاشير در تغذيه بره هاي پرواري مورد مطالعه قرار گرفت. با استفاد ه از طرح آزمايشي كاملا تصادفي، 6 جيره غذايي حاوي 0، 20، 40، 60، 80 و 100 درصد جاشير در مقدار علوفه جيره ها (جايگزين با يونجه) به 6 گروه 12 راسي بره نر شش ماهه كبوده شيراز تغذيه شد. نسبت علوفه به كنسانتره 60 به 40 بود. مدت آزمايش 121 روز بود كه سه هفته جهت عادت پذيري و صد روز مرحله اصلي آزمايش بود. بين وزن شروع، وزن نهايي و اضافه وزن روزانه بره هاي تغذيه شده با جيره هاي مختلف تفاوت معني داري نشان داده نشد. تفاوت خصوصيات لاشه بين بره هاي تغذيه شده با جيره هاي مختلف معني دار نبود. اضافه وزن روزانه تيمارهاي 1 تا 6 به ترتيب 221، 216، 213، 211، 207، 201 گرم، خوراك مصرفي روزانه به ترتيب 1.499، 1.502، 1.507، 1.465، 1.477، 1.471 كيلوگرم و ضريب تبديل غذايي آنها به ترتيب 6.78، 6.94، 7.06، 6.95، 7.12، 7.33 به دست آمد. نسبت وزن گوشت به وزن لاشه سرد در گروه هاي آزمايشي 1 تا 6 به ترتيب 59.08، 59.31، 56.21، 56.4، 55.58، 53.4 درصد و نسبت وزن چربي قابل تفكيك (با دنبه) به وزن لاشه سرد به ترتيب 22.44، 20.7، 24.15، 24.42، 23.28، 28.32 درصد و نسبت وزن استخوان به وزن لاشه سرد به ترتيب 14.26، 16.56، 15.35، 14.71، 15.75، 14.91 درصد بود.

 نسخه قابل چاپ

ابتدا نمونه هاي گاماروس از چشمه اي در اطراف رودخانه شور واقع در منطقه 4 اشتهارد جمع آوري شدند سپس در آزمايشگاه و در محيط محصور، در قالب يك طرح كاملا تصادفي اثر سه نوع بستر غذايي شامل برگ درخت چنار (Platanus orientalis)، برگ درخت توسكا قشلاقي (Alnus glutinosa) و مخلوط اين دو برگ بر مقدار ماندگاري گونه Gammarus komareki در يك دوره سي روزه در يك سازگان مداربسته (چرخش آب) مورد مطالعه قرار گرفت. بنابراين، واحد آزمايش را يك سازگان مداربسته شامل يك آكواريوم به ظرفيت نگهداري 40 ليتر آب و يك ظرف چهارگوش به طول 30، عرض 25 و عمق 10 سانتيمتر و يك پمپ آب با قدرت مكش 5 ليتر آب در دقيقه تشكيل مي داد. در شروع آزمايش هر آكواريوم با 30 ليتر آب با شوري 9 گرم در ليتر پر شد و تعداد 20 قطعه گاماروس، با وزن كل 200 ميلي گرم در هر ظرف چهارگوش قرار داده شد. براي تغذيه گاماروس ها با توجه به تيمارهاي غذايي، در هر واحد آزمايش مقد ار يكساني (0.5 گرم برگ خشك) برگ چنار (تيمار 1)، توسكا (تيمار 2) و مخلوط آن دو (تيمار 3) به عنوان غذاي اوليه گاماروس قرار داده شد و در طول آزمايش برگ ها تعويض شد و از برگ هاي تازه استفاده شد. دماي آب در بين تيمارها در طول مدت آزمايش تغييراتي بين 28-24 درجه سانتي گراد و pH تغييراتي بين 7.49-8.23 را داشت. غلظت پيراسنجه هاي كيفي آب شامل سختي، كلسيم، ازت كل، كربنات و بي كربنات در طول مدت آزمايش كاهش يافت. در روز دهم، بيستم و سي ام، ميزان مرگ و مير گاماروس ها در هر واحد آزمايش ثبت شد. بر اساس آزمون دانكن با سطح اعتماد 0.05، درصد بازماندگي گاماروس ها اختلاف معني داري را در بين تيمارهاي آزمايش نشان داد (p<0.05). مقدار ماندگاري گاماروس ها در تيماري كه برگ چنار استفاده شده بود نسبت به ساير تيمارها بيشتر بود. نتايج اين تحقيق نشان داد كه گاماروس كوماركي از برگ چنار بهتر تغذيه مي كند و ماندگاري آن در هنگام استفاده از برگ چنار به عنوان غذا در مقايسه با برگ توسكا و مخلوطي از اين دو برگ بيشتر مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

در اين مطالعه جهت بررسي هيستوپاتولوژيك ضايعات حاصل از تلقيح قارچ Sporothrix schenckeii بر مدل حيواني ايمن و گروه دچار سركوب سيستم ايمني، ابتدا قارچ S. schenckeii در محيط BHI رشد داده شد. سپس سلول هاي قارچي از سطح محيط كشت جمع آوري و از طريق سونيكيشن خرد شدند. پادگن حاصل از خرد شدن سلول قارچي جهت ايمن سازي مورد استفاده قرار گرفت. سپس 25 سر خرگوش به سه گروه تقسيم شده: گروه اول با پادگن اسپوروتريكس ايمن گشت. گروه دوم با استفاده از سيكلوفسفاميد و هيدروكورتيزون استات دچار سركوب سيستم ايمني شد. گروه سوم به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. به هر سه گروه از مدل حيواني مقد ار 1×10⁷ سلول قارچي اسپوروتريكس از دو راه وريدي و داخل نائي تلقيح گرديد. سپس مطالعات كالبدگشايي و هيستوپاتولوژيك به عمل آمد و مشاهده شد ضايعات عمدتا در اندام هاي كبد، ريه، كليه، ايجاد شده و بيشترين ضايعه در كبد بدست آمد. در گروه دچار سركوب ايمني ميزان ضايعات داراي اختلاف معني دار آماري نسبت به گروه ايمن و شاهد بود (p<0.04).

 نسخه قابل چاپ

پرورش طيور به منظور توليد منبع غذايي پروتئين دار با قيمت مناسب، به يک صنعت سودآور تبديل گرديده است. ولي بررسي ها نشان مي دهند که بيشترين ضايعات در اين صنعت، ضايعات خوراکي است که در يک ضريب تبديل نامطلوب ظاهر مي گردد. در پژوهش حاضر عوامل فني، فناوري و مديريتي موثر بر اين ضايعات بررسي شده اند. براي اين منظور از روش پژوهش پيمايشي استفاده شد و با روش نمونه گيري سيستماتيک پنج استان اول کشور که بيش از %53 ظرفيت توليدي را دارا بودند انتخاب شدند. وسيله پژوهش (پرسشنامه) بر اساس بررسي پيشينه نگاشته تهيه شد و روايي و پايايي آن تامين گرديد. با توجه به پراکندگي واحدها در سطح کشور و محدوديت همکاري مديران آنها، تعداد 200 مرغداري گوشتي به روش تصادفي مورد مطالعه قرارگرفتند. نتايج تحقيق نشان داد که بيشترين ضريب تبديل خوراك در استان خراسان (6.21)، کمترين در استان مازندران (2.49) و ميانگين کل کشور 3.80 است. از ميان عوامل سه گانه مورد مطالعه، عوامل فني شامل ظرفيت بالاي مرغداري، نداشتن مجوز رسمي فعاليت، استفاده نکردن از خوراك حبه و حبه خرد شده؛ عوامل فناوري شامل تهيه خوراك از يک منبع، به ويژه از منابع غيررسمي، استفاده ناصحيح از حوضچه ضدعفوني ورودي و رطوبت سنج در سالن ها، استفاده کردن از پنجره در سيستم ترکيبي تهويه سالن ها، استفاده ناصحيح از فناوري هاي ضدعفوني سالن ها؛ و بالاخره، عوامل مديريتي شامل فاصله زماني طولاني بين دو نوبت جوجه ريزي (که منجر به دفعات کمتر جوجه ريزي در سال مي شود)، افزايش تعداد جوجه در يک دوره پرورش، ارسال زودتر از موعد مرغ توليدي به کشتارگاه و بي اطلاعي مديران از استاندارد ضايعات خوراك، زياده روي در خوراك دادن و نحوه ناصحيح توزيع خوراك در سالن، بر بالا بودن ضريب تبديل خوراك تاثير داشته اند. راهکارهاي پيشنهادي براي کاستن ضايعات خوراك در مقاله ارائه شده اند.

 نسخه قابل چاپ

تاكنون دو گونه مار آبي Natrix natrix و مار چليپر Natrix tessellata از ايران گزارش شده است. بر اساس روش هاي تشخيص تك صفتي Monothetic و كليدهاي شناسايي نمي توان تمامي نمونه هاي اين دو گونه را به طور دقيق شناسايي نمود و صفات مشخصه ارائه شده در كليدها داراي همپوشاني مي باشد. اين تحقيق به منظور بررسي توانايي روش چندصفتيPolythetic  و تحليل هاي چندمتغيره در تشخيص دو گونه اين جنس در ايران انجام شد. تعداد چهار صفت مورفولوژيك، دو صفت مورفومتريك و 13 صفت مريستيك در 41 نمونه مار (متعلق به موزه جانورشناسي دانشگاه گرگان جمع آوري شده طي سالهاي 1375 تا 1384) از مناطق مختلف ايران بررسي، اندازه گيري و شمارش گرديد. مقايسه ميانگين ها جدايي معني داري براي صفات تعداد پولك هاي جلوي چشمي، تعداد پولك هاي پشت چشمي، تعداد پولك هاي دور چشم، تعداد پولك هاي زير شكم و تعداد پولك هاي زير دم نشان داد (p<0.01). رسته بندي Ordination نمونه ها بر اساس تحليل محورهاي اصلي (PCO) نشان داد كه محور اول (72 درصد واريانس ها و ارزش ويژه 1.7) و دوم (15 درصد واريانس ها و ارزش ويژه 0.3) نمونه هاي متعلق به دو گونه را از يكديگر متمايز مي سازند. تحليل مميزي Discrimination analysis نمونه هاي متعلق به دو گونه را بر اساس توابع تشخيص اول تا سوم از يكديگر كاملا مجزا نمود. صفات تعداد پولك هاي جلوي چشمي، تعداد پولك هاي زير شكمي، تعداد پولك هاي زير دمي و طول بدن از صفات مميزه مهم بين دو گونه بودند. نتايج نشان مي دهد؛ تحليل هاي چندمتغيره قادر به تشخيص دقيق نمونه هاي اين دو گونه مي باشند.

 نسخه قابل چاپ

نگهداري کوتاه مدت اسپرم ماهي شيپ Acipenser nudiventris Lovetzky 1828، تاثير محلول رقيق کننده با 8 نسبت رقيق سازي، 5 غلظت آنتي بيوتيک (پني سيلين + استروپتومايسين) روي طول دوره حرکت اسپرم مورد مطالعه قرار گرفت. اسپرم (3 نمونه) در نسبت هاي 0.5، 1، 1.5، 2، 2.5، 3، 3.5 و 4 با محلول رقيق کننده مخلوط شد. براي جلوگيري از رشد باکتري 5000 واحد بين المللي پني سيلين همراه 5 ميلي گرم استروپتومايسين و (4+4000، 3+3000، 2+2000، 1+1000 و 0) به آن اضافه شد. نمونه هاي اسپرم نگهداري شده در يخچال در 1، 3، 9، 14، 21 و 28 روز بعد از جمع آوري از لحاظ طول دوره حرکت بررسي شدند. محلول رقيق کننده به صورت معني داري باعث طولاني شدن حرکت اسپرم، پس از 21 روز در دماي 4 درجه سانتي گراد شد (P<0.05). اسپرم ماهي شيپ بعد از 6 ساعت در دماي آزمايشگاه (23-20 درجه سانتي گراد) حرکت خود را از دست داد. اسپرم هاي رقيق نشده ماهي شيپ در طي 5 روز حرکت خود در يخچال (4 درجه سانتي گراد) از دست دادند. در اين تحقيق اختلاف معني داري در طول مدت حرکت اسپرم در نسبت هاي مختلف رقيق سازي مشاهده شد (P<0.01). در طي نگهداري اسپرم بيشترين و کمترين طول دوره حرکت به ترتيب در نسبت هاي 1:1 و 1:4 مشاهده شد. طول دوره حرکت در سطوح مختلف آنتي بيوتيک در طي 1 و 3 روز بعد از نگهداري سمن در 4 درجه سانتي گراد مشابه هم بود (P>0.05) ولي در بقيه روزها اختلاف معني داري مشاهده شد (P<0.05). نتايج تحقيق نشان مي دهد که استفاده از رقيق کننده در نسبت 1:1 و آنتي بيوتيک در غلظت پايين ( 1+1000و 2+2000) حيات اسپرم ماهي شيپ را در طي نگهداري کوتاه مدت افزايش مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

در اين مطالعه تداخل اثر متقابل عوامل درون اثر و برون اثر نظير نيتريت، pH، نمک، حرارت و زمان نگهداري بر روي رشد و توکسين زايي Cl.perfringens تيپ A در طي سه مرحله مورد بررسي قرار گرفته است در مرحله اول هاگزايي باکتري کلستريديم بوتولينم تيپ A در محيط EYA انجام شد و تعداد هاگ در يک ميلي ليتر از سوسپانسيون حاصل شد در مرحله دوم؛ مدت زمان کدورت با ميزان تلقيح 4×10⁴ هاگ در هر ميلي ليتر از آبگوشت Brain Heart Infusion به ترتيب با دو ميزان pH  6.5)و5.5 )، سه غلظت نمک (0.5 و 3 و 6) درصد، سه ميزان درجه حرارت (35 و 25 و 15) سانتي گراد و بالاخره کاربرد تيمار نيتريت 80 ppm و عدم آن (تيمار شاهد) در طي 32 روز نگهداري (2 و 4 و 8 و 16 و 32) مورد مطالعه قرار گرفت. در مرحله سوم به روش زيست سنجي  بر طبق دستورالعمل USDA آزمايشات تعيين توکسين نمونه هاي کدر در موش انجام شد. نتايج حاصله در قالب طرح کاملا تصادفي و آزمايش ANOVA و تجزيه صفت زمان کدر شدن Time to turbidity و صفت زمان توکسين زايي Time to toxicity در برنامه کامپيوتري Version، 9:SAS ارايه گرديده است. نتايج نشانگر اختلاف آماري معني دار در بين مقادير مختلف نمک، pH، حرارت و تيمار نگهدارنده در طي زمانهاي کدورت بود (P>0.0001). استفاده از غلظت نمک 6%، pH:5.5 و حرارت 15 سانتي گراد و تيمار نيتريت سديم (80 ppm) و شاهد در طي 32 روز نگهداري توانست از رشد و توکسين زايي کلستريديم بوتولينم تيپ A با تقليح 4×10⁴ باکتري جلوگيري به عمل آورد. کاربرد نمک 3% در مقايسه با نمک 0.5 درصد و درجه حرارت 25 سانتي گراد در مقايسه با 35 سانتي گراد و همچنين استفاده از تيمار نيتريت 80 ppm در مقايسه با شاهد، اثر بازدارندگي بيشتري از رشد و توکسين زايي باکتري مزبور در pH:6.5 و در طي 32 روز نگهداري داشت و بالاخره يک اثر جايگزيني بين نمک و نوع تيمار مشاهده شد، به طوري که کاربرد نمک 0.5% و تيمار نيتريت 80 ppm با نمک 3% و تيمار شاهد اثر مشابهي در بازدارندگي از رشد و توکسين زايي باکتري کلستريديم بوتولينم تيپ A نشان دادند.

 نسخه قابل چاپ

(Pnumocystis carinii) (Pneumocystis jiroveci) عامل عفوني فرصت طلبي است که در آلوئل هاي انسان و حيوانات يافت مي شود. Pnumocystis carinii يکي از مهمترين عوامل پنوموني در بيماران داراي نقص سيستم ايمني است. در اين مطالعه که براي تعيين نقش Pnumocystis carinii در ايجاد پنوموني در ريه رت هايي که دچار سرکوب ايمني بودند طراحي گرديده بود ابتدا به کمک داروي متيل پردنيزولون از روش سرکوب سيستم ايمني براي توليد Pnumocystis carinii در رت استفاده شد. سپس رت ها را کشته و براي اطمينان از صحت آلودگي، يک گسترش فشاري (Impression smear) از نمونه بر روي لام تهيه کرده، سپس لام هاي حاوي گسترش فشاري با دو روش رنگ آميزي گيمسا و رنگ آميزي گوموري متنامين نقره (GMS) رنگ آميزي و مورد بررسي قرار گرفتند. از بافت ريه نيز نمونه آسيب شناسي تهيه و پس از رنگ آميزي با روش هاي هماتوکسيلين و ائوزين (H&E)، گيمسا و گوموري متنامين نقره (GMS) مورد مطالعه قرار گرفتند. طبق نتايج حاصله، ريه رت ها بزرگ و سنگين با قوام سفت بوده است. در بررسي هيستوپاتولوژي بافت ها، وجود کيست انگل در ديواره آلوئول ها و وجود ترشحات ائوزينوفيلي همراه با کف در آلوئول هاي لانه زنبوري کاملا مشهود بود. ديواره آلوئول ها ضخيم شده و يک التهاب بينابيني واضح با نفوذ سلول هاي آماسي با غالبيت پلاسما سل، پر خوني و ادم بينابيني به ويژه در بافت همبند بين لوبولي قابل مشاهده بود. در ارتباط با مشاهده انگل در گسترش و بافت ريه، روش رنگ آميزي گوموري متنامين نقره از روش هاي ديگر بسيار مناسب تر بوده است.

 نسخه قابل چاپ

در اين مطالعه، از 74 قلاده سگ در سه فصل در فاصله زماني آذر ماه سال 1383 تا خرداد ماه سال 1384 در چهار ناحيه شهري شهرستان سقز از نظر آلودگي به کرم بالغ و نوزاد D.immitis نمونه برداري شد. از اين تعداد سگ، 38 قلاده سگ نر و 36 قلاده سگ ماده بودند به طوري که از 74 قلاده سگ خونگيري و 30 قلاده سگ ولگرد نيز کالبدگشايي شدند. نتايج اين مطالعه نشان داد که ميزان شيوع آلودگي در سگ هاي شهرستان سقز 8.1 درصد بود به طوري که ميزان آلودگي براي سگ هاي ولگرد، نگهبان، گله و خانگي 4.05 درصد، 1.35 درصد و 1.35 درصد تعيين گرديد. ميزان شيوع آلودگي با بالا رفتن سن دام هاي مبتلا افزايش نشان داد. به طوري که در دام هاي کمتر از يک سال منفي، 1-4 ساله 1.35 درصد در دام هاي بيش از چهار سال 6.75 درصد بود. آلودگي قلب راست و سرخرگ ششي به کرم بالغ، به ترتيب، 2.7 درصد و 1.35 درصد بود. در آزمايش اصلاح شده نات، گسترش خون نازک و ضخيم خون انواع سگ هاي تحت مطالعه، آلودگي مخفي نيز در 4.05 درصد سگ ها مشاهده گرديد. به علاوه، ميزان آلودگي در اواخر فصل پاييز منفي، در زمستان 2.7 درصد و در بهار 5.4 درصد بود.

 نسخه قابل چاپ