مقالات امور دام و آبزیان

مرگ سلولهاي موجودات زنده به دو طريق اتفاق مي افتد که عبارتند از -1 نکروز (Necrosis) -2 مرگ برنامه ريزي شده سلول (Apoptpsis). نکروز مرگ سلول از نوع تصادفي است که دراثر آن گروهي از سلولها در يک بافت از بين مي روند و در مقابل در مرگ برنامه ريزي شده، سلول در اثر عوامل محرک (ويروسها و مواد شيميائي و غيره) و يا به صورت برنامه ريزي شده (در سلولهاي پير و در سلولهاي روياني در حين مراحل طبيعي تکامل) از بين مي رود(9) . مطالعات اخير نشان داده است که مرگ برنامه ريزي شده و سلول از دو راه صورت مي گيرد:-1 راه ميتوکندري -2 راه گيرنده هاي مرگ سلولي (1). در هر دو راه با ساخته شدن ترکيبات پروتئيني به نام Bax و تاثير اين مواد بر ميتوکندريها و ديگر ارگانلهاي داخل سلول مثل ليزوزومها، شبکه آندوپلاسميک و دستگاه گلژي يکسري آنزيمها به نام کاسپز (Caspas) فعال و مرگ برنامه ريزي شده (AP.) اتفاق مي افتد (3). هدف ما از اين تحقيق بررسي دقيق تغييرات ساختماني ليزوزمها در زمان تماس آنها با Bax در شرايط آزمايشگاهي بود. ابتدا ليزوزمها را با کمک اولتراسانتريفوژ از کبد موشهاي نژاد Spragio dawli جدا و به دو گروه تقسيم کرديم. گروه شاهد بدون تاثير ماده اي بر آنها و گروه بيمار که بر روي آنها Bax را در زمانهاي مختلف تاثير داديم. سپس نمونه هاي هر دو گروه فيکس شده و مراحل آماده کردن بافت، تهيه بلوکها، برش به وسيله اولتراميکروتوم به اندازه 50 تا 100 نانومتر و رنگ آميزي انجام گرفت و با کمک ميکروسکوپ الکتروني ترانسميشن اليمپوس مدل H-800 با بزرگنمايي 10000-20000 تمام نمونه ها مورد مطالعه قرار داده شد و به اين نتيجه رسيديم که استفاده از ترکيبات Bax مي تواند تغييراتي شامل: چروکيدگي غشا ليزوزوم ها و قطعه قطعه شدن ماده زمينه و نهايتا متلاشي شدن ليزوزومها و خروج آنزيمهاي داخل ليزوزوم ها را باعث شود که به دنبال آن آنزيمهاي آزاد شده مي توانند باعث تخريب سلول شده و پديده مرگ برنامه ريزي شده سلول (AP.) را تسريع کنند.

اسيدولاکتيک شکمبه بيماري متابوليکي ناشي از خوردن بيش از حد مواد کربوهيدرات با قابليت تخمير بالا مي باشد. به منظور انجام پژوهش حاضر 5 راس گوسفند نر يکساله نژاد لري با وزن متوسط 40 کيلوگرم انتخاب گرديد. سپس با استفاده از تکنيک رومينوستمي، فيستول گذاري شکمبه انجام پذيرفت. قبل از تلقيح ساکاروز به درون شکمبه ، به منظور تعيين محدوده طبيعي فراسنجه هاي مورد نظر (الکتروليتهاي سرم خون: سديم، پتاسيم، کلسيم، فسفر، هماتوکريت خون، نيتروژن اوره خون pH شکمبه و ميکروفلور شکمبه) ضمن ثبت علائم حياتي خونگيري از وريد وداج و نمونه گيري از شکمبه صورت گرفت. جهت ايجاد تجربي بيماري مقدار23.15  گرم ساکاروز به ازا هر کيلو وزن بدن توزيع شده، به درون شکمبه تلقيح گرديد. به منظور بررسي فراسنجه ها و فاکتورهاي مذکور در ساعتهاي48 ,24 ,12 ,9 ,6, 3 و 72 خونگيري از وريد وداج و نمونه گيري از شکمبه انجام پذيرفت. در خاتمه گوسفندان کالبد گشايي شده و نمونه گيري از بافت شکمبه جهت بررسي هيستوپاتولوژي صورت پذيرفت.

 نسخه قابل چاپ

جهت بررسي آلودگي انگلي دستگاه گوارش پرندگان زينتي در شهرستان اروميه از 434 قطعه پرنده شامل (210 قطعه قناري، 163 قطعه مرغ عشق ، 54 قطعه فينچ و 7 قطعه طوطي) نمونه گيري انجام شد. در اين بررسي 4 نمونه مرغ عشق (%2.4) و 5 نمونه طوطي (%71.4) آلوده به تخم نماتود بودند. آلودگي به ايزوسپورا قناري در 100 قطعه قناري (%47.6) مشاهده شد. از اين تعداد در 75 مورد در هر گرم مدفوع تعداد اووسيت کمتر از 20 عدد و در پرندگان تلف شده آلودگي به 650 اووسيت در هر گرم مدفوع مي رسيد.

پروبيوتيک ها ميکروارگانيسم هاي مفيدي هستند که دردستگاه گوارش حيوانات کلونيزه شده و اثرات مفيدي بر سلامتي و رشد دام و طيور دارند. به نظر مي رسد که اين پروبيوتيک ها از طريق مکانيسم هاي خاصي بر روي بعضي از پارامترهاي خون تاثير مي گذارند. به اين منظور در اين آزمايش، 4 سطح (0، 0.05، 0.10، و 0.15 درصد) پروبيوتيک بيوپلاس -2ب که حاوي 2 سويه باکتري Bacillus lecheniformis و Bacillus subtilis مي باشد. از سن يک روزگي به جيره  جوجه هاي نر و ماده گوشتي از هيبريد تجاري راس (Ross) افزوده شد تا تاثير آن بر چربي ها و گلبولهاي خون سنجيده شود. گروه صفر درصد در هر دو گروه نر و ماده به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد. در سنين 36 و 42 روزگي از هر گروه 6 نمونه خوني گرفته شد و در آزمايشگاه ميزان کلسترول، تري گليسيريد، LDL,HDL ، هماتوکريت، هموگلوبين ، تعداد کل گلبول هاي سفيد، درصد ائوزينوفيل ها، هتروفيل ها، بازورفيل ها، لنفوسيت ها و منوسيت ها اندازه گيري شد. نتايج نشان داد که کلسترول خون، در جوجه هاي نر و ماده در اثر مصرف پروبيوتيک کاهش مي يابد(P<0.05 . کل گلبولهاي سفيد در اثر مصرف سطوح مختلف پروبيوتيک نسبت به شاهد افزايش معني داري را نشان داد (P<0.05). به نظر مي رسد که تري گليسريد ها HDL ,LDL، هموگلوبين، هماتوکريت و درصد ائوزينوفيل ها، هتروفيل ها، بازوفيل ها، لنفوسيت ها و منوسيت ها تحت تاثير مصرف پروبيوتيک قرار نمي گيرند و افزايش سطوح مختلف پروبيوتيک، تاثيري بر پارامترهاي فوق ندارند. از اثرات مفيد پروبيوتيک مي توان به کاهش کلسترول خون و تحريک سيستم ايمني در جوجه ها و تاثير مفيد بر فرآورده هاي طيور از جمله توليد گوشت کم کلسترول و کاهش تلفات که در گله طيور پرورشي اشاره کرد. عدم تغيير درصد گلبول هاي سفيد متمايز شده در اين آزمايش و افزايش تعداد کل گلبول هاي سفيد بيانگر اين است که سهم همه انواع مختلف گلبول هاي سفيد در تحريک ايمني بدن جوجه ها پروبيوتيک خورده يکسان است.

 نسخه قابل چاپ

پروتئين سويا يکي از مهمترين و غالب ترين پر.تئين هاي گياهي است که در فرآورده هاي گوشتي مانند کالباس، سوسيس و همبرگر ايران استفاده مي شود. جهت شناخت ترکيبات همبرگر و بهبود کيفيت آن استفاده از روش هاي ميکروسکوپي داراي اهميت بوده و روش هاي رنگ آميزي بافتي در تباين اجزا تشکيل دهنده نقش مهمي دارند. يکي از رنگ آميزيهايي که در آزمايشگاههاي بافت شناسي معمول مي باشد رنگ آميزي هماتوکسيلين و ائوزين است. در اين ارتباط 80 نمونه از همبرگرهاي خام منجمد از فروشگاههاي مواد غذايي خريداري شد. نمونه ها در شرايط مناسب به آزمايشگاه بافت شناسي ارسال شد. سپس نمونه برداري و آزمايش بافت شناسي با رنگ آميزي هماتوکسيلين و ائوزين انجام گرفت. در ميکروگراف هاي تهيه شده، بافت سويا با رنگ قرمز مشاهده شد ولي سلول هاي لايه پليسادينگ با رنگ روشن و داراي تلالوي خاصي ديده شدند. مواد پروتئين داخل سلولهاي کوتيلدون سويه به رنگ قرمز و جدار کربوهيدراته سلول به رنگ آبي مشاهده شدند. بافت اکسترودات سيلندري که در واقع همان سلولهاي کوتيلدوني دناتوره شده مي باشند رنگ قرمز تيره به خود گرفته است و با توجه ساختمان بافتي که دارد به خوبي از بافت عضلاني متمايز مي گردد. در تمام نمونه هاي آزمايش شده بافت سويا مشاهده شد. لذا با توسل به روش هاي هيستولوژيکي، تشخيص سويا در همبرگر و تفکيک آن از بافت عضلاني امکان پذير است.

 نسخه قابل چاپ

تکنيک هاي ايمونوهيستوشيميايي جز تکنيک هاي تشخيصي سريع بوده که در اغلب کشورها به عنوان يکي از ابزارهاي تشخيصي دقيق بيماريهاي ويروسي طيور استفاده مي شود. آنفلوانزاي طيور يکي از بيماريهاي ويروسي خطرناک طيور است که مي تواند خسارات هنگفتي به مرغداريهاي صنعتي وارد نمايد. در اين تحقيق آزمايش هاي ايمونوفلورسانس غير مستقيم (IIF¹) و ايمونوپراکسيداز غير مستقيم (IIP²) در مقايسه با روش استاندارد جداسازي ويروس در نمونه هاي باليني مشکوک به آنفلوانزا و به ظاهر سالم مورد ارزيابي قرار گرفت. در ابتدا اين آزمايش ها در جوجه هاي گوشتي با ايجاد عفونت تجربي استاندارد گرديد. بافت هاي ناي، ريه و کليه جوجه هاي تلقيح شده با ويروس آنفلوانزا و نيز نمونه هاي باليني مشکوک جهت جداسازي ويروس و تهيه مقاطع بافتي منجمد با استفاده از تامپون نگهدارنده OCT³ در مايع ازت انجام گرديد. بعد از تهيه مقاطع بافتي منجمد آزمايش هاي فوق بر روي اين بافت ها انجام گرديد. حساسيت و ويژگي آزمايش هاي IIF و IIP در مقايسه با جداسازي ويروس در نمونه هاي تهيه شده از موارد باليني مشکوک به ترتيب معادل 86، %81 و 93، %81 بدست آمد. همچنين ارزش پيشگويي مثبت و منفي هر کدام از آزمايش هاي فوق به ترتيب معادل 76، %89 و 77، %94 بود. جهت شناسايي پرندگان آلوده بين جداسازي ويروس با آزمايش هاي IIF و IIP توافق اساسي وجود داشت. به طوري که آناليز کاپا (Kappa) به ترتيب معادل 92 و %95 بدست آمد. استفاده از آزمايش هاي ايمونوپراکسيداز غير مستقيم براي تشخيص پادگن هاي تحت تيپ H₉N₂ در مقاطع بافتي منجمد براي اولين بار در ايران انجام شده است. با توجه به نتايج بدست آمده جهت بررسي پايش هاي ايمونوهيستوشيميايي در گله هاي طيور استفاده از تکنيک ايمونوپراکسيداز غير مستقيم بخصوص در مقاطع بافت کليه توصيه مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

سالمونلوز يکي از بيماريهاي رايج اسب مي باشد که با بي اشتهايي و شوک سپتيک همراه با اسهال يا بدون اسهال آن مشخص مي گردد. عواملي چون حمل و نقل، کوليک، تغيير جيره غذائي، دهيدراتاسيون، جراحي و درمان با آنتي بيوتيکها خطر بروز اين بيماري را افزايش مي دهد. در اين مطالعه بيماري تيفوئيد ناشي از سالمونلاي گروه B در اسبچه هاي خزر از نظر آسيب شناسي و ميکروبيولوژي مورد توجه قرار گرفت. در اين رويداد شماري از اسبچه هاي خزر بعد از نقل و انتقال از تهران به كرمان و بلعکس به علائم و نشانه هاي حاد اين بيماري گرفتار شده و چهار راس از نوزده راس تلف گرديدند. در کالبد گشائي ضايعات ماکروسکوپيک بر بيماري تيفوئيد دلالت مي نمود و در آزمايش ميکروبيولوژي از برخي اندامها typhimurium.S جدا گرديد.
Salmonella typhimurium متداول ترين سروتيپي است که نسبت به سروتيپ هاي ديگر ويرولانس بيشتري داشته و اسبها را در سنين مختلف مبتلا مي کند. در همه اسبچه هاي مبتلا تب ، اسهال شديد همراه با خون، پرولايس رکتوم، عدم تمايل به غذا و آب وجود داشت و در يک مورد هم سقط جنين اتفاق افتاد. با توجه به منحصر بودن اسبچه هاي خزر از نظر گنجينه ژنتيکي، مطالعه اپيدميولوژي بيماري تيفوئيد در اين حيونات و تشخيص باليني آزمايشگاهي به موقع و درمان اين بيماري کشنده و زئونوز لازم به نظر مي رسد.

 نسخه قابل چاپ

آسکاريازيس يکي از بيماريهاي مهم انگلي در اسب مي باشد. اين بيماري در اثر آلودگي به Parascaris eqouroum به وجود مي آيد که در سراسر جهان تک سمي ها را آلوده مي سازد. در مطالعه حاضر نمونه مدفوع يکصد راس اسب متعلق به شهر شيراز، روستاها و بخش هاي اطراف آن از نظر آلودگي به اين انگل مورد آزمايش قرار گرفتند. %34 از اسب هاي آزمايش شده به انگل فوق الذکر آلوده بودند.

 نسخه قابل چاپ

ماهي هامور معمولي و حلوا سفيد از ماهيان تجارتي مهم خليج فارس محسوب مي شوند. عليرغم اهميت اين ماهيان در مورد انگلهاي آنها مطالعات نسبتا کمي صورت گرفته است. به طور کلي هدف از اين تحقيق، مشخص کردن ميزان و شدت آلودگي ماهي هامور معمولي و حلوا سفيد به انگل هاي کرمي بوده است. براي اينکار تعداد 80 قطعه ماهي هامور معمولي و 80 قطعه ماهي حلوا سفيد تازه در چند مرحله از مهر ماه 79 تا ارديبهشت ماه 80 از بازارهاي اهواز خريداري شده و به آزمايشگه منتقل شدند. سپس اندامهاي مختلف هر ماهي به روشهاي متداول مورد بررسي قرار گرفتند. طبق بررسي هايي که بر روي 80 عدد ماهي هامور صورت گرفت، انواع مختلف انگل هاي کرمي شامل ترماتود، نماتود، سستود و آکانتوسفال از اندام هاي مختلف اين ماهي جدا گرديد. بيشترين موارد و درصد آلودگي مربوط به سستودها بود که 27 درصد موارد را شامل مي شد. از 80 ماهي هامون 34 مورد به انواع انگل ها آلوده بودند که ميزان آلودگي به سستودها در اين بين بيش از ساير انگل هاي کرمي بوده است. حداکثر تعداد انگل جدا شده مربوط به نماتودها بود که 44 مورد از حفره بطني 1 ماهي جدا شده است در حاليکه حداکثر تعداد سستود جدا شده از حفره بطني 14 مورد بوده است. در بررسي هايي که بر روي انگلهاي جدا شده از اين ماهي صورت گرفت انگلهاي Anisakis sp. Tetrarhynchus sp., Serrasentis sp. و نوزاد Callitetrarhyrarhynchus sp شناسايي شدند. در بررسي هايي که بر روي 80 عدد ماهي حلوا سفيد صورت گرفت در روده 4 ماهي (%5 موارد) آلودگي به ترماتود Azygia sp. مشاهده گرديد ولي هيچگونه آلودگي به سستودها و نماتودها مشاهده نشد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

از آغاز سال 1381 گسترش و تراکم زياد جمعيت نوعي عروس دريايي به رنگ قهوه اي در شرق درياي عمان و سواحل استان سيستان و بلوچستان مشاهده شد که در مدت کوتاهي تمام نوار ساحلي را پوشش داد. در بررسي به عمل آمده در پروژه مونيتورينگ ارزيابي ذخاير کف زيان به روش مساحت جاروب شده در درياي عمان در اواخر شهريور ماه 1381 بيوماس اين آبزي 52035.7 تن برآورد گرديد که 81.9 درصد از کل بيوماس برآورد شده براي اين منطقه را شامل شد. بيوماس اين عروس دريايي روند رو به رشد را از غرب به شرق نشان داد. پراکنش آن تا پايان سال به مناطق غربي آبهاي جنوب ايران گسترش يافت و در اسفند ماه 1381 در خليج فارس و در آبهاي استان بوشهر و خوزستان تراکم زياد آن ديده شد. بعد از مکاتبه با کارشناسان خارج از کشور به منظور شناسايي و علل اين گسترش و توليد انبوه: اين گونه Crambionella orsini (V anhoffen 1888) شناسايي گرديد که گونه اي خوراکي بوده و در آسياي شرقي به عنوان يکي از منابع پروتئيني دريايي مورد استفاده قرار مي گيرد. علل بلوم آن و اثرات احتمالي که مي تواند بر منطقه داشته باشد در حال بررسي بوده و هنوز پاسخ قاطعي براي آن بدست نيامده است.

 نسخه قابل چاپ

با توجه به اينکه لاروهاي ميگو در مراحل اوايل دوره پرورش متکي به توليدات طبيعي استخرها (زي شناوران گياهي) هستند و مدت زماني طول مي کشند تا به غذاي دستي عادت کنند اهميت بررسي زي شناوران گياهي را در استخرهاي پرورشي نشان مي دهد. اين طرح جهت بررسي تراکم و شناسايي زي شناوران گياهي در استخرهاي پرورش ميگو با همکاري سه شرکت پرورش دهنده ميگو به نام هاي مزارع زرآبزي، اداره کار و مه کيش در منطقه تياب استان هرمزگان از خرداد تا آبان ماه 1378 انجام گرفت . نمونه برداري هر 10 تا 14 روز يکبار از سه استخر يک هکتاري از هر مزرعه انجام شد. در طي اين بررسي 14 جنس زي شناوران گياهي مرتبط با سه گروه دياتومه ها، دينوفلاژله ها و جلبک هاي سبز آبي شناسايي شده اند که در اين بين به ترتيب دياتومه ها با 8 جنس، دينوفلاژله ها با 4 جنس و جلبکهاي سبز آبي تنها با دو جنس گونه هاي غالب زي شناوران گياهي استخرها را شامل شده اند. بيشترين تنوع گونه اي در مزرعه مه کيش با 14 جنس و کمترين آن در مزرعه زرآبزي با 9 جسم مشاهده شده است و بيشترين تراکم زي شناوران گياهي در مزرعه اداره کار و کمترين آن در مزرعه مه کيش در طي دوره پرورش ديده شده است. نتايج حاصل از آناليز و واريانس نشان مي دهد که اختلاف معني داري بين تراکم جلبک هاي سبزآبي و دياتومه ها طي روزها دوره پرورش، بين تراکم جلبک هاي سبز آبي و دينوفلاژله هاي استخرهاي پرورش و همچنين بين تراکم جلبک هاي سبز در بين مزارع مختلف اختلاف معني داري وجود دارد (P<0.05).

 نسخه قابل چاپ

اختلالات مادرزادي از مواردي است که انسان هميشه با آن مواجه بوده است. گزارش حاضر بررسي کلينيکي و پاتولوژيکي يک مورد ناهنجاري مادرزادي شکاف کام همراه عدم تشکيل استخوان پيشين و چندين مورد ديگر در استخوان کاسه سر يک گوساله هلشتاين مي باشد. گوساله مزبور سه روز پس از تولد در يک گاوداري صنعتي اطراف تهران به علت پنوموني استنشاقي تلف گرديد و جهت بررسي علت مرگ و موارد ناهنجاري مادرزادي به بيمارستان شماره يک دانشکده دامپزشکي ارجاع داده شد. در معاينه ظاهري عدم تشکيل فک بالا مشخص بوده به طوري که منافذ بيني بر روي لب پايين قرار داشتند. در کالبد گشايي پنوموني استنشاقي تاييد گرديد و موارد ناهنجاري مادرزادي مانند وجود يک شکاف ده سانتيمتري در کام، عدم تشکيل شکاف فک بالا و حباب هاي اشکي و تعدادي ناهنجاريهاي ديگر مشاهده گرديد.

 نسخه قابل چاپ

هدف از اين پژوهش، بررسي آزمايشگاهي و دقيق اثرات ميزان شوري آب بر چرخه زندگي، بويژه مراحل جنيني و لاروي A. urmiana مي باشد. نتايج آزمايش ها در مرکز تحقيقات آرتيما آبزيان دانشگاه اروميه نشان داد، در اوايل دوره پرورش، شوري هاي پايين تر (35 ppt)، سرعت بيشتري به رشد و نمو مي دهند، در حاليکه بلوغ لاروها در اين حالت با تاخير همراه است و يا اصلا صورت نمي گيرد. اما، شوري هاي حد واسط (60 , 100 ppt)، پس از مدتي باعث رشد و نمو سريعتر لاروها شده و در شوري 100 ppt (در روز 24 پس از تفريخ) بيشترين نسبت افراد بالغ ديده مي شود. شوري هاي بالا همانند شوري هاي پايين، باعث کاهش ميزان رشد و نمو گرديده، از روز 12 تفريخ به بعد، هيچ جانوري در شوري 180 ppt زنده باقي نمي ماند. در واقع، همانند رشد و نمو ، و بلوغ، بيشترين ميزان بقا نيز در شوري هاي حد واسط (60 , 100 ppt) بدست مي آيد. اين امر نشان دهنده سازش جانور با شوري هاي حد واسط است. به طوري که شوري هاي بالا و پايين هر دو باعث وارد آمدن استرس بر جانور شده و بر رشد و نمو و قدرت حيات آن تاثير منفي مي گذارند.

 نسخه قابل چاپ

اندازه گيري فلزات سنگين روي و مس در بافت ماهيچه و خاويار دو گونه تاسماهي ايراني (A.persicus) و ازون برون (A.stellatus) حوضه جنوبي درياي خزر (از بندر آستارا تا بندر ترکمن) در 5 ناحيه شيلاتي شمال ايران انجام شد. تعداد نمونه هاي مورد بررسي شامل 139 عدد ماهي ازون برون و 103 عدد تاسماهي ايراني بوده است. که از 18 صيدگاه مستقر در 5 ناحيه شيلات در فصول صيد سال هاي 1377 و 1378 جمع آوري شد. تجزيه شيميايي نمونه ها به روش هضم تر (MOOPAM 1989,1983) انجام شد، از دستگاه طيف سنجي جذب اتمي با سيستم شعله جهت اندازه گيري فلزات مورد نظر استفاده شد. ميانگين سن ماهيان مورد تجزيه قرار گرفته و در قره برون 17±2.6 و ازون برون 1.8±11.9 سال بوده است. ميانگين فلز روي و مس دربافت عضله تاسماهي ايراني و ازون برون درکل پنج منطقه شيلاتي به ترتيب  ?g/g  26.9±8.5، 0.7±1.8 وزن خشک g/g ? 6.96±47.4، 0.53±1.46 وزن خشک به دست آمده است. همچنين ميانگين مقادير اين فلزات (روي و مس) در خاويار اين گونه ها به ترتيب براي تماس ماهي ايراني g/g ? 16.7±65.9، 1.07±4.2 وزن خشک و ازون برون ?g/g  57.8±10.58، 1.15±4.85 وزن خشک بوده است.

 نسخه قابل چاپ