بانک مقالات زراعت و باغبانی

اين بررسي به منظور ارزيابي و مقايسه سير انرژي در دو نظام کشت متداول و مکانيزه در مزارع سيب زميني استان آذربايجان شرقي در سال زراعي 86-85 انجام شد. داده ها با استفاده از آمار و اطلاعات سازمان جهاد کشاورزي استان و تهيه پرسشنامه از زارعين سيب زميني کار استان برآورد گرديد. داده هاي مربوط به نهاده ها و ستاده ها به ميزان هاي معادل انرژي هاي مصرفي و توليدي تبديل شدند و سپس راندمان انرژي محاسبه گرديد. ميزان کل انرژي عوامل و نهاده هاي بکار برده شده در سيستم کشت متداول برابر 60783.24 مگاژول در هکتار (44.43% انرژي مستقيم، 55.57% غير مستقيم، 46.96% انرژي قابل تجديد و 53.03% انرژي غير قابل تجديد) و ميزان انرژي خروجي 148268.12 مگاژول در هکتار و در سيستم کشت مکانيزه ميزان کل انرژي عوامل و نهاده هاي بکار برده شده 52635.73 مگاژول در هکتار (54.17% انرژي مستقيم، 45.83% انرژي غير مستقيم، 39.01% انرژي قابل تجديد و 60.94 انزژي غير قابل تجديد) و ميزان انرژي خروجي آن 232992.76 مگاژول در هکتار برآورد گرديد. ميزان کارايي انرژي (نسبت ستاده به نهاده) در روش کشت متداول 2.44 و در روش کشت مکانيزه برابر 4.43 محاسبه گرديد. همچنين مقدار انرژي خالص توليدي، انرژي ويژه و بهره وري انرژي سيب زميني در روش کشت مکانيزه در هر هکتار به ترتيب برابر 180357.03 مگاژول، 0.96 مگاژول کيلوگرم و 1.04 کيلوگرم مگاژول و در روش کشت متداول به ترتيب 87484.88 مگاژول، 1.74 مگاژول کيلوگرم و 0.58 کيلوگرم مگاژول در هکتار محاسبه شد. داده ها نشان دادند که بيشترين انرژي مصرفي در روش کشت متداول به ترتيب آبياري 24.9%، کود ازته 22.36%، بذر سيب زميني 19.72%. و بيشترين انرژي مصرفي در روش کشت مکانيزه به ترتيب آبياري 23.21%، کود ازته 19.32% و ماشين الات کشاورزي 15.27% بود. که اين مي تواند ناشي از شرايط آب و هوايي، توپوگرافي زمين و حتي مسائل خاص مربوط به فرهنگ منطقه باشد.

 نسخه قابل چاپ

قارچ شي ‌تاکهLentinula edodes (Berk) Singer/Pegler) ) از لحاظ توليد مرتبه دوم را در ميان قارچ ‌‌هاي خوراكي مهم دنيا به خود اختصاص داده است. اين قارچ به خاطر طعم و مزه بي ‌نظير و همچنين خواص دارويي مدتهاي مديدي است که مورد توجه ويژه قرار گرفته است. با توجه به اهميت در دنيا و همچنين با توجه به تاثير بستر كاشت بر توليد ميوه در اين قارچ دارويي، تحقيقي در يک طرح بلوک كاملا تصادفي با چهار فرمول بستر كاشت شامل: 1) خاک اره، سبوس گندم، ارزن 2) خاک اره، سبوس برنج، ملاس، گچ و سوپر فسفات كلسيم 3) خاک اره، سبوس گندم و تفاله چاي 4) خاک اره، ساكارز، اسيد سيتريک، گچ و كربنات كلسيم بر فرآيند زود ميوه دهي، عملكرد، بهره وري بيولوژيكي، ميانگين تعداد و وزن هر قارچ با 6 تكرار بررسي شد. نتايج اين بررسي ها نشان داد كه آغاز ميوه دهي در فرمول سوبستراي 1 بسيار زودتر (58 روز از تلقيح تا توليد ميوه) از بقيه فرمول ها رخ داد. همچنين اين فرمول سبب بيشترين عملكرد (112.3 g/log) و بهره وري بيولوژيكي (%35.09) در بين ساير فرمول هاي سوبستراي مورد بررسي داشت. تعداد قارچ نيز در فرمول سوبستراي 1 بيشترين مقدار (16.67 N/log) بود. لازم به ذكر است كه بين فرمول هاي سوبستراي 1 و 2 از لحاظ خصوصيات اندازه گيري شده، اختلاف معني داري وجود نداشت. بيشترين ميانگين وزن قارچ تعلق به فرمول سوبستراي 4 با 14.33 گرم قارچ داشت.

به منظور بررسي اثر تنش رطوبتي بر برخي صفات مورفوفيزيولوژيک مرتبط با عملكرد سورگوم پژوهشي در سه آزمايش (شرايط عادي، تنش رطوبتي در مرحله زايشي و تنش رطوبتي در مرحله رويشي) در مرکز تحقيقات کشاورزي خراسان رضوي در سال 1386 انجام گرفت. اين آزمايش ها بر پايه طرح بلوک هاي کامل تصادفي در سه تکرار در ده ژنوتيپ سورگوم دانه اي به اجرا درآمد. در آزمايش عدم تنش، آبياري به روش معمول انجام شد. دو آزمايش تنش شامل (1) آزمايش تنش در مرحله رشد زايشي (از آغاز گلدهي تا خميري نرم)، (2) آزمايش تنش در مرحله رشد رويشي (از مرحله 4 برگي تا آغاز گلدهي) بودند که آبياري در طول دوره تنش صورت نپذيرفت. صفات مورد نظر شامل تاريخ گلدهي، ارتفاع بوته، تعداد پنجه بارور، قطر ساقه، طول خوشه، وزن دانه تک بوته، وزن صد دانه و وزن بيولوژيک بررسي و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند نتايج نشان داد براي کليه صفات مورد بررسي به جز وزن دانه تک بوته و وزن صد دانه تفاوت معني داري در سطح 1% بين اين ژنوتيپ ها در هر سه محيط وجود داشت. وزن دانه تک بوته به ميزان 11 و 42.4 درصد به ترتيب در شرايط تنش در مرحله زايشي و رويشي نسبت به شرايط بدون تنش کاهش داشت. دو صفت ارتفاع و تعداد روز تا گلدهي در کليه شرايط همبستگي مثبت و بسيار معني داري با وزن بيولوژيک تک بوته داشتند. نتايج برازش معادله رگرسيون خطي چند متغييره نيز نشان داد که تعداد روز تا گلدهي به عنوان متغير مستقل به نحو بسيار مطلوبي تغييرات وزن بيولوژيک تک بوته را به عنوان متغير وابسته در هر سه محيط بدون تنش (P<0.01، adj R²=0.86)، تنش در مرحله زايشي (P<0.01، adj R²=0.79) و تنش در مرحله رويشي (P<0.01، adj R²=0.53) تبيين و توصيف کرد. نتايج تجزيه کلاستر دسته بندي متفاوتي از ژنوتيپ ها را در سه مرحله ارائه داد که حاکي از تنوع ژنتيکي اين صفات و امکان استفاده از آنها در برنامه هاي اصلاح سورگوم پس از مطالعات لازم در مورد والدين مناسب و نحوه توارث اين صفات مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور مطالعه اثرات تنش خشکي بر صفات مختلف لوبيا، تعدادي از ژنوتيپ هاي لوبيا سفيد (30 رقم) در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با چهار تکرار در دو شرايط تنش آبي و بدون تنش مطالعه شدند. تجزيه واريانس اختلافات معني داري براي برخي صفات نشان داد. اکثر صفات مورد مطالعه در برابر تنش عکس العمل نشان دادند. تجزيه رگرسيون گام به گام نشان داد که در ارقام لوبيا سفيد تحت شرايط تنش صفات وزن غلاف، شاخص برداشت، وزن صد دانه و تعداد دانه در بوته و در شرايط بدون تنش صفات وزن غلاف، شاخص برداشت و عملکرد بيولوژيک بعنوان مهمترين صفات شناخته شدند. تجزيه به عامل ها براي ارقام لوبيا سفيد در شرايط تنش آبي و بدون تنش انجام گرفت و در تمام شرايط سه عامل مشترک استخراج شد که بيشترين تغييرات صفات را توجيه مي کردند. جهت تعيين ژنوتيپ هاي مقاوم، شاخص هاي مقاومت به تنش محاسبه شدند. شاخص هاي ميانگين بهره وري، ميانگين هندسي بهره وري و شاخص تحمل به تنش بعنوان بهترين شاخص براي شناسايي ژنوتيپ هاي مقاوم به خشکي معرفي شدند. همچنين با استفاده از ترسيم باي پلات، ژنوتيپ هاي لوبياي سفيد شماره 21 و 30 بعنوان ارقام مقاوم انتخاب شدند.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي توانايي عصاره آبي اندام هاي هوايي سويا بر کنترل جوانه زني و رشد گياهچه هاي چهار گونه علف هرز تاج خروس سفيد (Amaranthus albus)، تاج خروس هيبريد (Amaranthus hybridus)، تاج ريزي سياه (Solanum nigrum) و سلمه تره (Chenopodium album) آزمايشي به صورت فاکتوريل در قالب طرح کاملا تصادفي با 3 تکرار انجام شد. بخش هوايي سويا در مرحله گلدهي جمع آوري و خشک شد. از ماده خشک بدست آمده عصاره آبي تهيه و سپس از اين عصاره، غلظت هاي 5، 10، 20 و 40 درصد تهيه و از آب مقطر به عنوان شاهد (غلظت صفر) استفاده شد. بذر علف هاي هرز مذکور در ظروف پتري محتوي اين عصاره قرار داده شد و پس از يازده روز درصد جوانه زني آنها تعيين شد. نتايج نشان داد با افزايش غلظت عصاره سرعت جوانه زني، درصد جوانه زني و طول ريشه چه گونه هاي علف هرز کاهش يافت. به لحاظ درصد جوانه زني، طول ريشه چه و يکنواختي جوانه زني تاج ريزي سياه با دارا بودن مقادير به ترتيب 88.14%، 46.4 ميلي متر و 1.5 روز نسبت به ساير گونه ها کمتر تحت تاثير مواد دگرآسيب قرار گرفت. از نظر سرعت جوانه زني، مدت زمان لازم تا حصول 10، 50 و 90% حداکثر جوانه زني تاج خروس سفيد با دارا بودن مقادير حدود 3، 2، 2.5 و 4 روز بهتر از ساير گونه ها بود. بيشترين اثر بازدارندگي عصاره ها بر جوانه زني تاج خروس هيبريد بود.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي واکنش جوانه زني بذر و رشد اوليه گياه دارويي ماريتيغال  (Silybum  marianum) در شرايط تنش هاي شوري و خشکي، دو آزمايش جداگانه به صورت طرح کاملا تصادفي با چهار تکرار انجام شد. در آزمايش نخست، تاثير سطوح پتانسيل خشکي (0، 1-، 2-، 3-، 4-، 5-، 6-، 7-، 10-، 15- و 20- بار) ناشي از پلي اتيلن گلايکول 6000 (PEG 6000) و در آزمايش دوم تاثير سطوح پتانسيل شوري (0، 50، 100، 150، 200، 250 و 300 ميلي مولار) ناشي از نمک طعام (NaCl) بر جوانه زني و رشد اوليه گياهچه هاي ماريتيغال مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان داد که اثر سطوح تنش شوري و خشکي بر سرعت و درصد جوانه زني بذر معني دار بود. علاوه بر اين، بذور گياه ماريتيغال قادر بودند تا 300 ميلي مولار پتانسيل شوري و 20- بار پتانسيل خشکي جوانه بزنند. تاثير سطوح مختلف پتانسيل خشکي بر طول ريشه چه و ساقه چه و وزن خشک آن ها معني دار بود، به طوري که با افزايش تنش هاي شوري و خشکي، طول و وزن خشک ريشه چه و ساقه چه کاهش پيدا کرد. با افزايش شدت تنش خشکي درصد کاهش طول ساقه چه، نسبت به ريشه چه بيشتر بود و به نظر مي رسد طول ساقه چه به تغيير پتانسيل خشکي حساسيت بالايي دارد. همچنين وزن خشک ساقه چه در مقايسه با شاهد در  3- بار پتانسيل خشکي 50 درصد کاهش نشان داد. بررسي پاسخ اين گياه به سطوح خشکي و شوري در مرحله جوانه زني، کشاوزران را در استقرار و توليد مطلوب آن ياري خواهد کرد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور مطالعه اثرات عوامل اقليمي بر روي عملکرد دانه گندم ديم در منطقه مراغه، آمار هواشناسي ايستگاه تحقيقات کشاورزي ديم (مراغه) به عنوان اصلي ترين ايستگاه تحقيقات کشاورزي ديم براي مناطق سردسيري و نيمه سردسيري کشور و متوسط عملکرد دانه گندم ديم رقم سرداري در اين منطقه به مدت 10 سال زراعي (84 - 1374) جمع آوري شد. داده هاي جمع آوري شده در اين بررسي با استفاده از ضرايب همبستگي، رگرسيون ساده، رگرسيون گام به گام و تجزيه عليت مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج اين بررسي نشان داد که از طريق ضرايب همبستگي کل، بين متوسط رطوبت نسبي هوا و مجموع بارندگي سال زراعي با عملکرد دانه رابطه مثبت و معني دار به ترتيب در سطوح 5 و 1 درصد و بين تعداد ساعات آفتابي و تبخير از تشتک کلاس A رابطه منفي و معني دار در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت. در رگرسيون ساده از کل عوامل مورد مطالعه تنها بين دو عامل متوسط رطوبت نسبي هوا و مجموع بارندگي سال زراعي با عملکرد دانه رابطه معني دار از لحاظ آماري در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. با استفاده از رگرسيون گام به گام تنها عامل ميزان بارندگي ساليانه از عوامل تاثيرگذار معني دار از لحاظ آماري بر عملکرد دانه گندم ديم بود (P<0.01). در نهايت اثر مستقيم عوامل ميزان تبخير از تشتک کلاس A در سطح احتمال يک درصد و به صورت منفي و متوسط دماي ساليانه و مجموع بارندگي سال زراعي به صورت A عوامل ميزان تبخير از تشتک کلاس مثبت و غير معني دار، عملکرد دانه گندم ديم رقم سرداري را تحت تاثير قرار دادند. در مجموع مي توان چنين استنباط نمود که بين عوامل اقليمي و عملکرد دانه گندم ديم رقم سرداري ارتباط منطقي وجود دارد. بطوريکه از ميان عوامل مورد مطالعه، متوسط دماي ساليانه و مجموع بارندگي سال زراعيو متوسط حداکثر دماي ساليانه به صورت منفي عملکرد دانه گندم ديم رقم سرداري را تحت تاثير A به صورت مثبت و ميزان تبخير از تشتک کلاس قرار دادند.

 نسخه قابل چاپ

گياه روناس (Rubia tinctorum L.) متعلق به خانواده Rubiaceae و از گياهان مهم صنعتي (رنگرزي) و دارويي (ضد سرطان و نقرس) مي باشد. به منظور مطالعه و بررسي کشت اين گياه با هدف تعيين مناسب ترين روش توليد، بهترين زمان برداشت و همچنين، درصد مواد رنگي ريشه، پژوهشي سه ساله در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي در سه محل با چهار تکرار طي سال هاي 1374 تا 1377 در استان فارس طراحي و اجرا گرديد. محل اجراي آزمايش‏ ها سه منطقه زرقان، سروستان و ني ريز بود. در هر منطقه دو مزرعه با خاک هاي متفاوت از نظر قابليت هدايت الکتريکي (EC) انتخاب گرديد. در هر مزرعه دو شيوه کاشت ريشه و بذر اعمال گرديد. صفات مورد بررسي شامل ميزان توليد ريشه خشک و درصد مواد رنگي ريشه در پايان سال هاي دوم و سوم آزمايش بودند. مقايسه ميانگين عملکرد ريشه خشک حاصل از کشت ريشه و کشت بذر و درصد مواد رنگي حاکي از آن بود که اين ويژگي ها در سال سوم به نحو معني داري بيشتر از سال دوم بود. افزون بر اين، عملکرد ريشه خشک، بعد از کاشت ريشه و بذر در دو محل ني ريز و سروستان در خاک شور زيادتر از خاک غير شور بود. روي هم رفته، نتيجه اين پژوهش سه ساله حاکي از آن است که ميزان محصول و مواد رنگي ريشه با افزايش سن گياه و ازدياد EC خاک افزايش مي يابد. منطقه سروستان، منطقه مناسبي براي کشت ريشه روناس به نظر مي رسد. پژوهش هاي تکميلي مزرعه اي بيشتري در مورد اين گياه مهم صنعتي - دارويي، قابل کشت در زمين هاي حاشيه اي قابل توصيه است.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر آفتابدهي بر کنترل علف هرز در منطقه درگز آزمايشي به صورت فاکتوريل در قالب بلوک کامل تصادفي با 4 تکرار در تابستان 1387 در يک مزرعه آيش انجام شد. فاکتورها شامل، مدت آفتابدهي که داراي 4 سطح 0، 2، 4 و 6 هفته آفتابدهي و رطوبت خاک در دو سطح خشک و مرطوب بودند. قبل از اجراي آزمايش و همچنين بلافاصله بعد از اعمال تيمار از بانک بذر خاک در دو عمق 0 - 10 و 10 - 20 سانتيمتر خاک نمونه گيري انجام شد و درصد جوانه زني گونه هاي موجود تعيين گرديد. نتايج نشان داد که درصد جوانه زني در عمق 10 سانتي متر خاک تحت تاثير رطوبت و آفتابدهي و اثر متقابل آنها قرار گرفت اما در عمق 20 سانتيمتر فقط مدت آفتابدهي بر درصد جوانه زني بذور موثر بود. درصد جوانه زني در خاک مرطوب کمتر از خاک خشک بود. درصد جوانه زني بذور با افزايش مدت آفتابدهي کاهش يافت به طوري که در 6 هفته بيشترين کاهش درصد جوانه زني مشاهده شد. کاهش درصد جوانه زني در آفتابدهي خاک مرطوب در همه تيمارهاي آفتابدهي بيشتر از خاک خشک بود و با افزايش مدت آفتابدهي اين کاهش بيشتر مي شد. در مجموع آفتابدهي با خاک مرطوب به مدت 6 هفته بهترين تيمار براي کنترل علف هاي هرز سلمه تره، خرفه، تاج خروس ريشه قرمز و خردل وحشي بود و بعد از شاهد، 2 هفته آفتابدهي در خاک خشک بدترين تيمار کنترل علف هرز بود.

 نسخه قابل چاپ

آزمايش ارزيابي پاسخ تاج پوشش گياهي، کلروفيل برگ و عملکرد دانه گندم به روش هاي مختلف عرضه کود نيتروژن به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با 4 تکرار طي سال زراعي 85 - 1384 در شهرستان خرم آباد اجرا شد. کود پايه نيتروژن در سه سطح (بدون کود پايه، کاربرد نواري و پخش سراسري) کرت اصلي و کود سرک در شش سطح (1- تيمار رايج پخش سطحي يک مرحله اي در زمان پنجه زني 2- پخش سطحي دو مرحله اي در مجموع به ميزان دوسوم تيمار رايج در زمان پنجه زني و قبل از ظهور سنبله 3- محلول پاشي دو مرحله اي همراه علف کش ها در مرحله پنجه زني و قبل از ظهور سنبله 4- محلول پاشي دو مرحله اي در زمان پنجه زني و قبل از ظهور سنبله 5- پخش سطحي در مرحله پنجه زني به ميزان دوسوم تيمار رايج به همراه محلول پاشي پيش از ظهور سنبله و 6- محلول پاشي سه مرحله اي در زمان هاي پنجه زني، قبل از ظهور سنبله و شيري بودن دانه) کرت فرعي آزمايش را تشکيل دادند. يک سوم مقدار کود نيتروژن توصيه شده بر اساس آزمون خاک، به کود پايه اختصاص داده شد. مقدار مصرف کود نيتروژن در روش کاربرد نواري کود پايه دوسوم مقدار کود مصرفي در روش پخش سراسري بود. شاخص سطح برگ براي تيمار بدون کود پايه 21 درصد کم تر از متوسط شاخص سطح برگ تيمارهاي کاربرد نواري و پخش سراسري کود پايه نيتروژن بود. کاربرد نواري و پخش سراسري کود پايه نيتروژن به ترتيب سبب افزايش 45.4 و 61.6 درصدي سطح برگ تک بوته گندم در مقايسه با تيمار بدون کود پايه نيتروژن شد. ميزان نور رسيده به کف تاج پوشش گياهي در تيمار بدون کود پايه 81.1 درصد بيشتر از ميانگين دو تيمار پخش سراسري و کاربرد نواري کود پايه نيتروژن بود. کم ترين کلروفيل برگ به تيمار بدون کود پايه نيتروژن و بيشترين آن به تيمار پخش سراسري کود پايه نيتروژن مربوط بود که البته با تيمار کاربرد نواري آن تفاوت معني داري نداشت. تيمارهاي تقسيطي يا تلفيقي کود سرک نيتروژن به رغم کاهش مصرف اما به دليل کاربرد بهينه، از نظر کلروفيل برگ با تيمار رايج کاربرد يک مرحله اي کود سرک تفاوت معني داري نداشتند.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق واکنش ارقام رقم شبدر زيرزميني به تنش خشکي با استفاده از محلول پلي اتيلن گليگول 8000 در طول مراحل جوانه زني ورشد گياهچه در سطوح خشکي صفر، 2-، 4-، 6- و 8- بار در دماي 20 درجه سانتي‏گراد مورد مطالعه قرار گرفت. با افزايش تنش خشکي درصد و سرعت جوانه زني کاهش يافت و در پتانسيل خشکي 8- بار جوانه زني در کليه ارقام به صفر رسيد اما حساسيت سرعت جوانه زني به تغييرات تنش خشکي بيشتر از درصد جوانه زني بود. ارقام دانمارک و يورک در کليه سطوح خشکي داراي بيشترين سرعت جوانه زني بودند و رقم لاريزينا کمترين سرعت جوانه زني را داشت. طول ريشه چه و طول ساقه چه نيز با افزايش تنش خشکي بطور معني داري کاهش يافت و درصد کاهش طول ساقه چه بيشتر از طول ريشه چه بود. به عبارت ديگر حساسيت طول ساقه چه نسبت به طول ريشه چه به تنش خشکي بيشتر مي باشد. با افزايش تنش خشکي در کليه ارقام وزن خشک گياهچه بطور معني داري کاهش يافت که درصد کاهش در بين ارقام متفاوت بود. در بيشتر ارقام در سطح خشکي 4- بار، وزن خشک گياهچه ارقام بيش از 50 درصد نسبت به شاهد کاهش يافت. نتايج اين تحقيق حاکي از اين است که تنش خشکي بر کليه مولفه هاي جوانه زني و رشد گياهچه شبدر زيرزميني تاثير گذاشته و شبدر زيرزميني يک گياه حساس به خشکي مي باشد. البته واکنش ارقام مورد مطالعه به خشکي متفاوت بود. ارقام گاس و يورک تا خشکي 2- بار را بدون کاهش وزن خشک گياهچه تحمل کردند، در حالي که وزن خشک گياهچه ارقام استنوارت و بانچ از خشکي شاهد (آب مقطر) شروع به کاهش کرد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

توليد گندم ديم، به علت وابستگي به عوامل اقليمي، نوسانات زيادي نشان مي دهد. از آنجايي که گندم نقش اساسي را در امنيت غذايي کشور ايفا مي کند، تخمين پيش از موعد ميزان عملکرد گندم، کمک موثري در تصميم گيريهاي کلان خواهد بود. در مطالعه اي امکان پيش بيني عملکرد گندم ديم در استان خراسان به وسيله داده هاي بارندگي و خاکشناسي و با استفاده از مدل تجربي رگرسيوني مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور اطلاعات عملکرد گندم ديم مناطق عمده ديمکاري در استان خراسان (بجنورد، شيروان، فاروج، اسفراين، قوچان، درگز، مانه - سملقان و راز - جرگلان) در طي سالهاي 1362 تا 1383 از سازمان جهاد کشاورزي استان خراسان دريافت شد. از آمار بارندگي به صورت ساليانه (از مهر تا مهر)، ماهيانه فصل رشد گياه ( بارندگي ماهيانه از آبان تا خرداد) و مجموع بارندگي در فصل رشد گندم (مجموع بارندگي 8 ماهه از آبان تا خرداد) استفاده گرديد. براي تعيين بافت خاک، از خاک مزارع ديم در مناطق ياد شده 59 نمونه برداشت گرديد. براي محاسبه مقدار رطوبت خاک در نقاط ظرفيت زراعي و پژمردگي دايم از توابع انتقالي استاندارد استفاده گرديد. مقدار آب در دسترس خاک از تفاضل مقدار آب در نقطه ظرفيت زراعي و نقطه پژمردگي دايم به دست آمد. نتايج بررسي 10 مدل مختلف رگرسيوني بدست آمده نشان داد که بارندگي در ماههاي فروردين، خرداد، آبان و اسفند، مقدار رطوبت خاک در نقاط FC و PWP و درصد رس خاک مهمترين متغيرهاي تعيين کننده عملکرد گندم ديم بودند. بهترين معادلات بدست آمده بر اساس مقدار شاخصهاي آماري عبارت بودند از 1- مدل رگرسيوني مبتني بر بارندگي ماههاي فروردين، خرداد، آبان، ميزان رطوبت در نقطه  FC و pwp (RMSE=27.3، R2=0.78) و 2- مدل رگرسيوني پيش بيني عملکرد بر اساس مجموع بارندگي در فصل رشد گندم، درصد رس خاک و ميزان رطوبت در نقطه FC و PWP (RMSE=33.9، R2=0.71) در اين مطالعه مشخص شد که در صورت نياز، مي توان عملکرد گندم ديم را تنها بر اساس مقادير بارندگي در ماههاي فروردين و آبان نيز با دقت قابل قبولي تخمين زد.

 نسخه قابل چاپ

پروتئين هاي ذخيره اي اندوسپرم دانه گندم از عمده ترين عوامل موثر بر کيفيت محصول اين گياه استراتژيک محسوب مي گردند. کشش پذيري بالا از معيارهاي مهم خمير مطلوب مي باشد، بنابراين در اصلاح گندم به اجزاي گلوتنين با وزن مولکولي پايين (LMW) که نقش بيشتري در کشش پذيري خمير دارد توجه بيشتري شده است و از آن جهت که گلوتنين هاي گروه B عمده ترين جزء تشکيل دهنده LMW بوده و از بيشترين تنوع آللي برخوردارند، در اين تحقيق به بررسي تنوع آللي اين زير واحد با نشانگر مولکولي ALP پرداخته شد. پس از به کارگيري پرايمر اختصاصي مکان ژني Glu-B3  و انجام واکنش زنجيره اي پليمراز باندهايي به طول 550 - 450 جفت باز با 6 گروه باندي مختلف بر روي ژل الکتروفورز مشاهده شد که حاکي از تنوع آللي در ارقام گندم زراعي ايران بود. در بين ارقام مورد بررسي بيشترين فراواني آللي مربوط به باند r2 با اندازه تقريبي 500 جفت باز و کمترين آن مربوط به باند r3 با اندازه تقريبي470 جفت باز بود. ارتباط بين تنوع آللي در Glu-B3 با پارامترهاي موجود مربوط به کيفيت نانوايي نشان داد که ارقام با بافت نرم تماما فاقد باند r3 بودند و در عوض حضور باند r2 با نرمي بافت ارتباط بيشتري داشت. نتايج تحقيق حاضر نشان داد که نشانگر  ALP قادر به بروز تنوع آللي قابل قبول در مکان ژني Glu-B3 مي باشد به نحوي که مي توان بين حضور الگوي باندي خاص و بعضي صفات مرتبط با کيفيت نانوايي ارتباط برقرار کرد. ازقام مورد مطالعه در تحقيق حاضر از حيث تنوع آللي در مکان ژني مذکور در 3 گروه مجزا قرار گرفتند.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر محدوديت منبع و مخزن بر عملکرد و اجزاي عملکرد زيره سبز آزمايشي در قالب طرح بلوکهاي کامل تصادفي در سه تکرار در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 86 - 1385 انجام شد. تيمارها شامل شاهد، قطع 100% برگ ها، قطع 50 % برگ ها و قطع 50 % گل آذين بود. نتايج حاصل از اين آزمايش نشان داد، در اولين نمونه برداري (10 روز پس از اعمال تيمارها) وزن خشک و سطح سبز بوته به طور معني داري از تيمارهاي قطع برگ و گل اثر پذيرفت، بطوري که افزايش برگزدايي سبب کاهش تجمع وزن خشک و سطح کل بوته شد. در دومين مرحله نمونه برداري (24 روز بعد از اعمال تيمارها) نيز تيمارهاي قطع برگ و گل اثر معني داري بر وزن خشک و سطح کل بوته نشان داد. از اجزاي تشکيل دهنده سطح کل بوته تنها سطح ساقه از هر دو تيمار قطع برگ و قطع گل تاثير معني داري نپذيرفت. هر سه جز تشکيل دهنده وزن کل بوته (وزن برگ، وزن ساقه و وزن اندام هاي زايشي) تحت تاثير تيمارهاي قطع برگ و گل قرار گرفتند و در هر سه جزء بيشترين مقدار در شاهد مشاهده شد. در مرحله رسيدگي تنها تعداد چتر در بوته تحت تاثير تيمارهاي قطع برگ و گل قرار نگرفت. بيشترين تعداد دانه در چتر و تعداد دانه در بوته در شاهد و کمترين مقدار در تيمار قطع 50% گل آذين مشاهده شد. عملکرد دانه و عملکرد بيولوژيک بين تيمار شاهد و تيمار قطع 50% برگها معني دار نشد. بيشترين وزن هزاردانه و شاخص برداشت به ترتيب در تيمار قطع 50 % گل آذين و شاهد مشاهده شد. کمترين عملکرد دانه در تيمار قطع 50% گل آذين مشاهده شد، درحالي که کمترين عملکرد بيولوژيک در تيمار قطع 100% برگها مشاهده شد. همچنين نتايج نشان داد زماني که گياه با حذف کامل برگها مواجه شد به طور نسبي ماده خشک بيشتري را در اندام هاي زايشي تجمع داد و زماني که حذف نيمي از گلها انجام شد، الگوي اختصاص ماده خشک بيشتر به سمت اندام هاي رويشي گياه صورت پذيرفت.

 نسخه قابل چاپ