رفتار ناپسند کودک در اثر تقلید از اطرافیان

اگر كودك شما عادت و رفتار ناپسندی دارد و شما مصمم به تغییر این عادت هستید در درجه ا ول باید متوجه شوید كه چه عاملی باعث بوجود آمدن آن شده است. اغلب این عادات در اثر تقلید از اطرافیان ایجاد می شود و كودك در حالات خستگی، هیجان، ناراحتی و استرس به این رفتارها مشغول می شود. این عادات باعث آرامش و تسكین كودك می شود.

بیشتر اوقات این عادات دوره كوتاهی ادامه دارد و عامل بیماری جدی مشاهده نمی شود و كودكان باگذشت زمان آنها را ترك می كنند. اگرچه مدیریت این دوره كار آسانی نیست.

به عنوان یك قانون كلی شما باید از این عادات چشم پوشی كنید، فریاد زدن و توجه به رفتار غلط و تنبیه كردن كودك نه تنها باعث ترك عادت نخواهد شد بلكه گاهی این عادت را طولانی تر خواهد كرد. صبوری شما كمك زیادی به حل مشكل خواهد كرد.

● مكیدن شست، انگشت و پستانك

قدرت مكیدن از ماه های اولیه زندگی آغاز می شود. بسیاری از كودكان تا سال اول تولد خود آن را ترك خواهند كرد و بیشتر آنها تا سن ۵ سالگی آن را ادامه خواهند داد.

مكیدن باعث تسكین و آرامش كودك شده و كمك می كند زودتر به خواب رود. اگر چه این عمل در هنگام رویش دندانهای دایمی در سن ۵ سالگی باعث تغییر در شكل دندانها و سقف دهان خواهد شد و در این زمان مراجعه به دندانپزشك ضروری است.

● ضربه زدن به سر

برخی از كودكان در هنگام شنیدن موسیقی و یا قبل از خواب سر خود را به طور مكرر به تخت و یا اطراف خود می زنند. نگرانی والدین این است كه مبادا این عمل باعث صدمه به سر كودك شود.

این عادت در ۹ ماهگی شروع شده و در دو سالگی ترك خواهد شد از آنجایی كه این عمل باعث ایجاد آرامش در كودك می شود جای نگرانی نیست.

چرخاندن سر از راست به چپ یا بر عكس دركودكی كه به پشت خوابیده نیز مشابه این عادت است كه باعث ریزش كامل موهای پشت سر وی می شود.

● ساییدن دندانها به هم

این عادت در بیش از نیمی از كودكان دارای رشد طبیعی دیده می شود و در سن ۶ ماهگی یعنی زمان رویش اولین دندانها شروع می شود و سپس در ۵سالگی یعنی در زمان رویش دندانهای دایمی تكرار خواهد شد.

این عادت نیز بیشتر هنگام خواب تكرار می شود. بیشتر كودكان این عادت را ترك می كنند و بندرت افرادی تا سن بلوغ به این كار ادامه می دهند. این عمل تنها در زمانی باعث نگرانی است كه به دندانها و اتصالات فك صدمه ایجاد كند در این مورد نیز مشورت با دندانپزشك ضروری است.

● جویدن ناخن

این عادت در صورتیكه منجر به زخم شدن اطراف ناخن و ایجاد عفونت شود نگران كننده است. روش های غیر مستقیم در ترك این عادت بیشتر تأثیر دارد.

● وارد كردن انگشت در بینی

یكی از عادات بسیار ناپسند در كودكان و بزرگسالان و البته شایع است! شروع این عادت در اثر تحریك بینی بوسیله عامل عفونت، آلرژی یا صدمه جزیی به بینی است. وارد كردن انگشت به بینی این صدمات را بیشتر كرده و یك سیكل معیوبی ایجاد خواهد شد. علت بسیاری از خونریزی های بینی نیز همین عادت است.

به كودكان بگویید این عادت از نظر اجتماعی پسندیده نیست آنها می توانند برای تمیز كردن بینی خود از دستمال استفاده كنند و با وارد كردن انگشت به بینی بسیاری از عوامل بیماری زا را به بینی خود وارد خواهند كرد.گاهی استفاده از ژل های مخصوص جهت چرب كردن داخل بینی و اسپری نمكی جهت مرطوب كردن آن مفید است.

● كندن موی بدن

البته ریزش مو همیشه نیاز به نظر پزشك دارد. اما در مواردی كه كودكان با موهای خود بازی می كنند یا به كندن آن عادت دارند مانند سایر عادات كودكان برای رسیدن به آرامش است.

در موارد بسیار نادر یعنی كندن موهای ابرو، مژه و سایر نقاط بدن غیر طبیعی محسوب شده و نیاز به مشورت با پزشك دارد.

● تیك ها

«تیك» تكان و یا حركات ناگهانی هستند كه غالباً تكرار می شوند. این حركات در هر نقطه از بدن دیده می شوند. تیك های ناحیه صورت بیشتر در چشم دیده می شود.

«تیك» موقتی، عادتی است كه در زمان كودكی یا ده سالگی و برای مدت یك ماه تا یك سال ادامه دارد كودك می تواند برای مدت چند دقیقه یا چند ساعت بطور ارادی آن را كنترل كند و غالباً در ساعات خاصی بروز می كند و نه در تمام ساعات. بندرت تیك های مربوط به صدا یا تیك های پیچیده تری وجود دارند كه مربوط به بیماری به نام «سندرم تورتی» است.اگر تیكی برای مدت بیش از یك سال ادامه داشت و كودك نتوانست آن را كنترل كند نشان دهنده مشكل جدی است و نیاز به بررسی بیشتر دارد.

● تنگی نفس

علایم تنگی و گرفتگی نفس ممكن است از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بكشد. این حالت بیشتر در سن ۱۸ تا ۲۴ ماه دیده می شود و در ۵ سالگی قطع خواهد شد.دو نوع تنگی نفس وجود دارد: سیانوتیك و رنگ پریده.اولین باری كه متوجه این حالات در كودك شدید حتماً به پزشك مراجعه كنید.ممكن است این حالات در اثر كم خونی مختصر باشد.

▪ چطور می توان عادات غلط را در كودكان از بین برد

ـ ابتدا سعی كنید آن را نادیده بگیرید. اغلب كودكان به مرور زمان عادت غلط را ترك خواهند كرد. توجه به مسئله باعث تشویق بیشتر آنها به ادامه رفتار غلط خواهد شد.

ـ كودك را به عادات خوب تشویق كنید. مثلا به او بگویید متوجه شده اید كه مدت زیادی است ناخن خود را نجویده است و چقدر ناخن هایش زیباتر به نظر می رسد.

ـ به نظر می رسد قبل از اینكه كودك، خود تمایلی برای ترك عادت نشان دهد تلاش شما بی ثمر باشد. مثلا دختر كوچولویی كه در سنین پایین ناخن می جود كمی كه بزرگ تر شود به زیبایی ناخن هایش بیشتر ا همیت می دهد و تمایل پیدا می كند عادت غلط خود را ترك كند.

ـ اگر چندین عادت غلط در كودك وجود دارد سعی نكنید تمامی عادات را در یك زمان تغییر دهید. بهتر است بر مهم ترین و پرخطرترین عادت او تمركز كنید.

ـ تلاش كنید علت عدم آرامش كودك را پیدا و به او كمك كنید با عامل اضطراب كنار آید. به او فرصت دهید با شما صحبت كند و علت نگرانی هایش را بیان نماید. ارتباط چشمی با او داشته باشید و خوب به حرفهایش گوش دهید.

ـ به كودك حق انتخاب دهید. این كار باعث می شود اضطرابش كمتر شود و احساس كند به شرایط مسلط است. برای مثال: «آیا دوست داری برای صبحانه پنیر و گردو بخوری یا كره با مربا؟»

ـ او را هدایت كنید شرایط و مكان بهتری را پیدا كند. برای مثال به او بگویید: «اگر تصمیم داری بینی‌ات را تخلیه كنی به دستشویی برو و بعداز تخلیه بینی هم دستهایت را بشوی. این كار از نظر اجتماعی زیباتر است.»

ـ هدف این است كه كودكان بهترین تصمیم را بگیرند نه این كه مجبور شوند در برابر خواسته های شما تسلیم شوند. پس صبور باشید. برای رسیدن به هدف زمان زیادی لازم است.

ـ مهربان باشید. همیشه و در همه حال منطقی و طبیعی رفتار كنید.

ـ قوانین ثابتی را وضع كنید و همیشه برای اجرای آن دلایل منطقی بیاورید.

ـ كودكان باید متوجه باشند كه نتیجه زیرپا گذاشتن مقررات چه عواقب بدی بدنبال خواهد داشت.