اين در حالي است كه با وجود اين‌كه اشعه ماوراي بنفش خورشيد طي 10 روز گذشته در شرايط خطرناك قرار داشت، اما سازمان‌هاي مسوول به جاي هرگونه اطلاع‌رساني و ارائه توصيه‌هايي براي كاهش اثرات مخرب اين اشعه بر سلامت شهروندان، سياست سكوت پيش گرفته‌اند.
بر اساس اندازه‌گيري‌هاي انجام شده در شركت كنترل كيفيت هواي تهران، وضعيت اشعه (يو. وي) خورشيد در روز شنبه بالاي 9 (خطر بسيار زياد) و طي روزهاي يكشنبه و دوشنبه بالاي هفت (داراي خطر زياد) بر اساس شاخص‌ها بوده است.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد، طي 10 روز گذشته وضعيت اشعه ماوراي بنفش خورشيد بين همين ارقام در نوسان بوده است.
همچنين شاخص اين اشعه در يك طيف شدت از يك تا 11 درجه‌بندي مي‌شود و اگر بين يك و دو باشد (بي‌خطر)، بين سه تا پنج (كم خطر)، بين شش تا هفت داراي (خطر زياد) و بين هشت تا 10 (خطر بسيار زياد) و شاخص 11 نشانه (خطر بسيار شديد) اين اشعه است.
اين شرايط در حالي است كه مسئولان وزارت بهداشت مدت‌ها پيش از تجهيز استان‌هاي كشور از امضاي توافق نامه‌اي با سازمان انرژي اتمي به منظور سنجش پرتو فرابنفش در تمام استان‌ها و ثبت اين اطلاعات در سامانه اطلاعات بهداشت محيط كشور و در نهايت گزارش روزانه اين اطلاعات به مردم خبر داده بودند.
اختلاف برسر خطرناك بودن اشعه (يو.وي)
همه چيز از تابستان سال گذشته آغاز شد، وقتي كه اشعه ماوراي بنفش خورشيد پس از مدت‌ها براي اولين بار خبرساز شد.
تابستان سال گذشته قرار گرفتن اشعه ماوراي بنفش خورشيد در شرايط بالاتر از حد استاندارد موجب شد تا براي چند روز، حساسيت‌ها از بابت آلودگي هوا كمرنگ شده و نگراني جديدي براي شهروندان و مسوولان نسبت به خطرناك شدن اشعه ماوراي بنفش خورشيد و اثرات مخرب آن روي پوست به وجود آيد.
اين نگراني‌ها موجب شد تا آن موقع مسوولان و وزارت بهداشت و شركت كنترل كيفيت هواي تهران نسبت به وضعيت خطرناك اشعه ماوراي بنفش در برخي از روزهاي تابستان به شهروندان هشدار دهند.
هرچند مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران معتقد بود، بالا بودن اشعه ماوراي بنفش در پايتخت مساله تازه‌اي نيست و از آنجا كه اطلاعات مربوط به آن اخيرا اندازه‌گيري مي‌شود، بنابراين بتازگي مورد توجه قرار گرفته است.
در چنين شرايطي هشدارهاي روزانه وزارت بهداشت نيز موجب شد تا شوراي شهر تهران، محدوديت‌هايي براي فعاليت استخرهاي سرباز و استفاده از زمين‌هاي چمن در ساعاتي از روز مصوب كند، اما برخي معتقد بودند اين هشدارها براي فروش كرم‌هاي ضد آفتاب و عينك‌هاي آفتابي است و ريشه علمي ندارد.
يكي از مخالفان اعلام روزانه ميزان اشعه ماوراي بنفش، مدير مركز ازن‌سنجي ايران و خاورميانه بود كه اعتقاد داشت ميزان تابش اشعه ماوراي بنفش در كشور 14 سال است كه ثابت مانده است.
او اين هشدارها را تشويش اذهان عمومي دانسته و گفته بود بهتر است وزارت بهداشت به جاي هراس‌آفريني در جامعه، زمان تابش اين اشعه را به مردم اعلام كند، ميزان تابش شديد اين اشعه در فصل تابستان تنها 10 دقيقه است كه طبق بررسي‌هاي انجام شده از ساعت 14 و 30 تا 14 و 40 دقيقه هر روز در فصل تابستان است.
اين اظهارنظر در حالي مطرح شد كه مسوولان وزارت بهداشت و شركت كنترل كيفيت هواي تهران همچنان معتقد بودند اشعه ماوراي بنفش خورشيد در صورتي‌كه بالاتر از حد استاندارد قرار بگيرد قطعا خطرناك و براي سلامت پوست شهروندان مضر خواهد بود.
تكرار سكوت 10 روزه سازمان‌هاي مسوول
موضوع اشعه ماوراي بنفش خورشيد بار ديگر در تابستان امسال نيز خبرساز شده است. بررسي‌ها و اندازه‌گيري‌هاي كارشناسي انجام شده توسط شركت كنترل كيفيت هواي تهران نشان مي‌دهد، طي 10 روز گذشته ميزان اشعه ماورا بنفش خورشيد بالاتر از حد استاندارد قرار داشته است اما موضوع مهم‌تر از اشعه ماوراي بنفش خورشيد، سكوت سازمان‌هاي مسوول در اطلاع‌رساني و هشدار به شهروندان از جهت قرار گرفتن اشعه ماوراي بنفش خورشيد در وضعيت خطرناك و ارائه توصيه‌هاي لازم در اين زمينه بوده است.
گويي مسوولان دستگاه‌هاي متولي همچون وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محيط زيست ترجيح دادند با وجود اين‌كه طي 10 روز گذشته اشعه ماوراي بنفش خورشيد در وضعيت خطرناك قرار داشت در اين زمينه سكوت كرده و تنها با اظهارنظر روز گذشته دكتر رشيدي، مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران بود كه شهروندان متوجه شدند وضعيت اشعه ماوراي بنفش خورشيد در شرايط خطرناك است و بايد در اين زمينه به طور جدي مراقب باشند.
جالب اين كه مديرعامل شركت كنترل كيفيت هواي تهران تاكيد مي‌كند اين آمار به طور روزانه به دستگاه‌هاي مسوول شامل وزارت بهداشت، سازمان حفاظت محيط زيست و... گزارش مي‌شود و اين سازمان‌ها و دستگاه‌ها موظف هستند هشدارهاي لازم را براي حفظ سلامت شهروندان ارائه كنند.
تشديد اشعه (يو.وي) با افزايش گرما
در شرايطي كه بررسي‌ها و اندازه‌گيري‌هاي انجام شده از افزايش شدت اشعه ماوراي بنفش خورشيد طي ده روز گذشته به واسطه افزايش گرماي هوا و ورود به فصل تابستان حكايت دارد، كارشناس شركت كنترل كيفيت هواي تهران در گفت‌وگو با جام‌جم از شدت يافتن تدريجي اشعه (يو. وي) ماوراي بنفش خورشيد با گرم‌تر شدن هوا و طي ماه‌هاي تير و مرداد خبر داده و مي‌گويد: هرچه تابش نور خورشيد در سطح بيشتر شود به همان ميزان اشعه ماوراي بنفش خورشيد نيزشدت مي‌يابد.
حشمت‌الله بسطامي، اوج خطرناك بودن اشعه ماوراي بنفش خورشيد را بين ساعات 12 تا 3 بعد از ظهرعنوان كرده و به شهروندان توصيه مي‌كند حالا كه كاهش دادن اشعه (يو‌وي) امكان‌پذير نيست، بنابراين بهتر است تا جاي ممكن بين ساعات 12 تا 3 بعد از ظهر در معرض تابش مستقيم نور خورشيد قرار نگيرند و از تردد در فضاي آزاد خودداري كنند.
اين كارشناس البته به نكته جالبي هم اشاره مي‌كند، اين‌كه افزايش گرد و غبار گرچه باعث تشديد آلودگي هوا مي‌شود، اما مي‌تواند در كاهش اشعه (يو.وي) و اثرات مخرب آن بر پوست شهروندان مفيد عمل كند.
مدير آموزش و ارتباطات شركت كنترل كيفيت هواي تهران، با تاكيد بر لزوم اطلاع‌رساني و آگاه‌سازي شهروندان توسط سازمان‌هاي مسوول در خصوص اشعه ماوراي بنفش و شدت آن توضيح داد: نه فقط در تهران بلكه ممكن است در ساير شهرهاي كشور نيز با افزايش گرماي هوا در فصل تابستان، ميزان اشعه ماوراي بنفش خورشيد تشديد شود كه برخي سايت‌هاي بين‌المللي وضعيت اشعه (يو. وي) در شهرهاي مختلف را اعلام مي‌كنند و مي‌توان با مراجعه به اين سايت‌ها ميزان دقيق اشعه (يو. وي) را در هر شهري به دست آورد.
بسطامي در پاسخ به اين سوال كه چرا طي سال‌هاي گذشته كمتر سخني از خطرناك بودن اشعه ماوراي بنفش خورشيد به ميان آمده بود و از تابستان سال گذشته اين موضوع خبرساز شد، توضيح مي‌دهد: جدي مطرح نشدن موضوع اشعه ماوراي بنفش خورشيد به معناي اين نيست كه وضعيت اين اشعه و ميزان آن اندازه‌گيري نمي‌شد، چراكه طي سال‌هاي گذشته سازمان‌هايي مانند هواشناسي و وزارت بهداشت اطلاعات مربوط به وضعيت اشعه ماوراي بنفش خورشيد را اندازه‌گيري مي‌كردند، اما در شركت كنترل كيفيت هواي تهران از تابستان سال گذشته با حساسيتي كه در اين زمينه ايجاد شد، اندازه‌گيري اشعه (يو.وي) ماوراي بنفش خورشيد به طور مرتب در دستور كار قرار گرفت.
اين توصيه‌ها را جدي بگيريد
با قرار گرفتن اشعه ماوراي بنفش خورشيد در شرايط خطرناك طي روزهاي اخير، كارشناسان از شهروندان مي‌خواهند كه براي كاستن از عوارض و تاثير مخرب اين اشعه بر پوست رعايت اين توصيه‌ها را جدي بگيرند.
بر اين اساس شهروندان بايد براي كاهش عوارض اين اشعه هنگام تردد در فضاي آفتابي حتما از عينك آفتابي استفاده كنند، كرم ضدآفتاب با (اس. پي. اف) بالاي 30 بزنند و ضمن اجتناب از ماندن طولاني در محيط بيرون، از كلاه و لباس مناسب استفاده كنند.
هرچند نازك شدن لايه ازن، ارتفاع و عرض جغرافيايي، پوشش ابر و زاويه تابش نور خورشيد به عنوان دلايل كلي براي شدت يافتن تابش اشعه ماوراي بنفش مطرح است و مجموع اين عوامل سبب شده در برخي روزهاي گذشته شاخص تابش اين اشعه در مرز 10 قرار بگيرد، اما كارشناسان توصيه مي‌كنند مردم نه فقط اين روزها بلكه در همه ماه‌هاي گرم سال بايد محافظت از پوست و چشم با عينك‌هاي آفتابي و كرم‌هاي ضدآفتاب، استفاده از چتر يا كلاه آفتابگير را جدي‌تر بگيرند.
پوران محمدي
