کـودکـان خـجـالتـی
تعداد قابل توجهی از کودکان پیشدبستانی که در خانه پرحرف و مطمئن به خود هستند، در اجتماع به صورت وابسته به دیگران و خجالتی ظاهر میشوند.
بسیاری از این قشر کودکان، به سختی خود را با محیط اجتماعی وفق میدهند. این گونه کودکان در خانه کاملاً پرحرف و فعال هستند، ولی در دنیای خارج از منزل اعتماد به نفس ندارند.
اگرچه کودکان خجالتی ممکن است به صورت غیراجتماعی خود را نشان دهند، ولی در واقع این طور نیستند.
یکی از کارشناسان میگوید: آنها به افراد و موقعیتهای جدید علاقه دارند، اما اضطرابشان مانع از برقرار کردن روابط اجتماعی میشود.
کودکان پیشدبستانی کمرو و خجالتی، به تشویق زیادی نیاز دارند، بنابراین باید با ترتیب دادن و هماهنگ کردن وقایع سادهای مانند تعیین زمان مشخص بازی، آنها را بیشتر آماده ساخت.
البته برای این که یک کودک خجالتی را بتوان از پوست خود بیرون آورد، راه سادهای وجود ندارد.
اینک به معرفی چند روش میپردازیم که به کودکان خجالتی کمک میکند تا احساس راحتی بیشتری کنند:
۱) مدرسه مناسبی برای کودک انتخاب کنید: کودکان خجالتی در محیطی مناسب میتوانند شکوفا شوند.
قبل از شروع کلاسها فرزندتان را به مدت چند روز به مدرسه جدیدش ببرید تا با معلمها و محیط مدرسه آشنا شود. به معلمش بگویید که او خجالتی است.
۲) به فرزندتان فرصت آمادگی دهید: اگر کودکتان بداند که در تمام موقعیتها چه اتفاقی میافتد، نگرانی او کم میشود.
به نظر روانشناسان بهتر است کودک را از یک هفته قبل برای انجام کاری یا تجربه جدیدی آماده ساخت. مثلاً اگر قرار است که فرزندتان را به دنبال پزشکی ببرید، یک هفته زودتر او را به مطب برده تا محیط آنجا را ببیند و احساس راحتی بیشتری کند.
۳) به حرفهای او با صبر و حوصله گوش کنید: کودکتان را تشویق کنید تا در مورد آن چه که او از آن واهمه دارد، صحبت کند و سعی کنید بدون اینکه نگرانیاش را فراموش کند، روی تجربیاتش تأکید کنید. باید بگویید: بعضی اوقات من هم این احساس را دارم.
۴) در خانه با او تمرین کنید: بازیهای مختلفی خارج از فعالیتهای روزمره فرزندتان انجام دهید مانند ملاقات با یک شاگرد جدید در مدرسه. کارها و بازیهایی کنید تا به طور یکسان همین موقعیتهای اجتماعی را تجربه کند.
۵) بدبینی او را از بین ببرید: خجالتی بودن معمولاً از الگوها و تفکرهای منفی که باعث بدبینی میشود ریشه میگیرد (مانند بچهها مرا دوست ندارند) با تقویت و جایگزین کردن افکار مثبت به فرزندتان در از بین بردن بدبینی و تفکرهای منفی ذهن او کمک کنید، و او را تشویق کنید که خود را باور کند و بداند که او هم میتواند مثل دیگران خوب بازی کند و کاری را انجام دهد.
در پایان، به دلیل این که کودکان خجالتی آمادگی زیادی در گوشهگیری دارند، پس بهتر است بزرگسالان مواظب رفتار خود باشند و به کودکشان اجازه دهند تا نظارهگر کارهای اجتماعی آنها به عنوان بخشی از زندگی روزمرهشان باشند.
با وجود این بهتر است که صبور باشید. اگرچه به فرزندتان کمک میکنید تا با یک برنامهریزی صحیح در موقعیتهای جدید احساس خوب و راحتی داشته باشد، ولی نتایج کارتان به مرور زمان خود را نشان میدهد.