پاسخ به:مقالات پژوهش هاي آبخيزداري
رشد فزاينده جمعيت و استفاده هاي بي رويه از منابع طبيعي جهت برطرف نمودن نيازهاي خود، باعث تخريب اراضي زراعي و مرتعي و خارج شدن آن ها از عرصه توليد گرديده است. انسان براي تامين غذا و خسارات سيلاب هاي ناشي از عملکرد نامتناسب و نيز استفاده از سيلاب در بسياري از مناطق جهان به فکر استفاده صحيح و اصولي از منابع آب و خاک افتاده است. در اين راستا در کشور ايران نيز تفکر پخش سيلاب ها در پهنه مراتع فقير، به منظور احيا پوشش گياهي مراتع و تغذيه سفره هاي آب زير زميني يافته است. هدف از اين تحقيق بررسي اثرات پخش سيلاب بر تغييرات کمي و کيفي پوشش مرتعي در ايستگاه پخش سيلاب سرچاهان مي باشد. بدين منظور يکي از شبکه هاي پخش سيلاب به عنوان تيمار و عرصه اي مشابه از نظر پوشش گياهي و خاک که فقط امکان سيل گيري ندارد به عنوان شاهد انتخاب گرديد. سپس پارامترهاي مرتعي درصد تاج پوشش، تراکم و توليد علوفه گونه هاي گياهي در دو عرصه پخش سيلاب با 60 و عرصه شاهد با 12 پلات 22 متر، در طي 4 سال اندازه گيري و ثبت گرديد. نتايج مقايسه فاکتورهاي اندازه گيري شده در بين سال هاي 1379 و 1382 اختلاف معني داري نشان نداد. ولي مقايسه درصد تاج پوشش در سال 1383 و درصد تاج پوشش و توليد در سال 1384 در عرصه هاي شاهد و پخش سيلاب داراي تفاوت معني دار بوده است. با توجه به عدم سيل گيري عرصه ها در سال هاي اول و دوم و رفع اين مشکل در سال هاي پايان آماربرداري مي توان اظهار نمود که موفقيت طرح هاي پخش سيلاب براي احياي مراتع منوط به پخش يکنواخت سيلاب بر روي سطح مراتع و تعداد کافي دفعات سيل گيري در طول سال مي باشد. هم چنين براي قضاوت منطقي تر در مورد عکس العمل گونه هاي گياهي مختلف در اثر پخش سيلاب و روند تغييرات پوشش گياهي لازم باشد دوره آماربرداري تا مرحله تحول اکولوژيک و تثبيت جامعه گياهي ادامه يابد.
نسخه قابل چاپ
سيل گيري آبخوان هرات در طي 3 سال، به تغييرات حاصل خيزي خاک عرصه آب گيري شده منجر گرديده است. تغييرات ايجاد شده در عرصه آبخوان هرات با 3 تيمار و 18 تکرار مورد بررسي قرار گرفته است. فاکتورهاي به کار گرفته شده در تيمار شامل نوار، نوع عرصه و سال مي باشد. نمونه برد اري خاک در راستاي قطر هر ذوزنقه و در سه عمق انجام شده است. مقايسه ميانگين داده ها، با استفاده از آزمون دانکن در سطح خطاي 1 و 5 درصد حاکي از تفاوت معني دار در برخي از پارامترهاي مورد آزمايش مي باشد. تغييراتN ، P، O.C و C.E.C در تيمار شاهد و نوارها اختلاف معناداري ندارد. اختلاف ميانگين داده ها در پارامتر K در تيمار شاهد و نوارها معنادار است. تغييرات N و O.C در بندها معنادار نبوده ولي تغييرات P، C.E.C و K معنادار مي باشد. تغييرات C.E.C در سال هاي مورد مطالعه معنادار نبوده ولي در مورد N، K و OC وP معنادار مي باشد. تغييرات N در اعماق مختلف معنادار نبوده ولي در مورد P، E.C، C، O.C و K معنادار مي باشد.
شناخت رابطه گياه با خاک، به منظور افزايش بهره وري و برآورد اهداف موردنظر در راستاي احيا اراضي ضروري است. در اين بين انتخاب گونه هاي گياهي سازگار و مقاوم به شرايط بياباني به شناسايي نيازهاي اکولوژيکي اين گياهان وابسته است، بطوريکه گونه هاي موردنظر با ويژگي هاي خاص خود داراي تاثيرات ويژه اي بر محيط رشد خود مي باشند و مطالعه رابطه خاک و گياه مي تواند چگونگي اين اثرات را مشخص کرده و در برنامه ريزي اهداف مفيد باشد. اين پژوهش به منظور شناخت اثرات اسفناج وحشي (Atriplex c?nescens) بر روي خصوصيات فيزيکي و شيميايي خاک در استان قم انجام شد. براي نمونه برداري از طرح اسپيليت پلات استفاده گرديد که در آن منطقه کشت شده و نشده به عنوان فاکتورهاي بين موردي و عمق هاي (0-10)، (10-30) و (30-60) سانتيمتري خاک به عنوان فاکتورهاي درون موردي در نظر گرفته شدند. خصوصيات اندازه گيري شده در خاک شامل بافت، هدايت الکتريکي، اسيديته، نيتروزن، فسفر، مواد آلي، املاح محلول سديم، کلسيم، منيزيم، کلر، کربنات و بي کربنات مي باشند. براي تجزيه و تحليل داده ها از تجزيه واريانس فاکتوريل مخلوط (کرت چندبخشي) استفاده گرديد. نتايج تجزيه و تحليل نشن داد کشت گونه اسفناج وحشي سبب افزايش معني دار فسفر، پتاسيم قابل جذب، پتاسيم محلول و pH در عمق اول نسبت به عمق دوم و سوم خاک تحت کشت شده است.
رابطه بارندگي - رواناب يکي از مهمترين و پيچيده ترين فرايند هاي هيدرولوژيکي است که درک آن اهميت زيادي در هيدرولوژي و منابع آب دارد. مدل هاي فيزيکي و آماري زيادي به منظور بررسي اين فرايند توسعه يافته اند که هر کدام برخي از جنبه هاي اين رابطه را در بر مي گيرند. استفاده از شبکه هاي عصبي به عنوان يک مدل جعبه سياه نيز يکي از روش هاي بررسي اين رابطه است. در اين تحقيق رابطه بارندگي - رواناب حوزه پلاسخان در سر شاخه زايند رود مورد بررسي قرار گرفته و شبکه عصبي پرسپترون چند لايه به اين منظور به کار گفته شد. به دليل واريانس شديد مشاهدات، ابتدا سري هاي بارندگي روزانه 3 ايستگاه واقع در منطقه و سري روزانه دبي ايستگاه پلاسجان به سري نرمال تبديل و با توجه به خود همبستگي و همبستگي عرضي بارندگي و رواناب 6 متغير به عنوان ورودي به شبکه انتخاب شد. در پايان مشخص شد شبکه عصبي پرسپترون با 4 لايه مخفي اعتبار بيشتري نسبت به ساير شبکه ها دارد. اين اعتبار سنجي با مقايسه آماري ميانگين، انحراف معيار و تابع توزيع دبي مشاهداتي و شبيه سازي شده مورد آزمون قرار گرفت.
تحقيق حاضر به منظور بررسي تاثير آبياري با فاضلاب صنعتي روي ميزان حضور فلزات سنگين در گونه مرتعي Hordeum morinum و نمونه هاي آب و خاک انجام گرفته است. اين آزمايش در سال زراعي 83-1382 در اراضي مرتعي تحت چراي دام واقع در جنوب تصفيه خانه شهر صنعتي البرز اجرا گرديد، از آنجا که حضور فلزات سنگين در گياهان منطقه خارج از محدوده استاندارد مورد ترديد بود در سه نوبت کشت؛ از گونه غالب مرتعي مورد چراي دام Hordeum morinum در منطقه شهر صنعتي البرز قزوين نمونه برداري صورت گرفت. از گونه Hordeum morinum در اراضي مجاور اين منطقه که با آب معمولي آبياري مي شوند به عنوان شاهد نمونه برداري گرديد و نتايج حاصل از اندازه گيري فلزات سنگين در آن با نتايج نمونه هايي که با پساب آبياري مي شوند مقايسه گرديد. هم زمان با نمونه گيري از اين گونه ها نمونه هايي نيز از پساب تصفيه شده خروجي از تصفيه خانه و هم چنين خاک برداشت گرديده و به آزمايشگاه منتقل گرديد و در آنجا نمونه ها از لحاظ وجود سه فلز سنگين روي، سرب و نيکل مورد آزمايش قرار گرفتند.به منظور تجزيه و تحليل آماري داده ها از روش تجزيه واريانس استفاد ه شد. نتايج نشان داد که غلظت هر سه فلز در خاک و نمونه هاي گياهي مورد بررسي بيشتر از حد استاندارد FAO براي آبياري مي باشد. و هم چنين بر اساس نتايج اين تحقيق غلظت فلز در گياه از ابتداي فصل رشد به سمت انتهاي آن کاهش يافته است. غلظت هر سه فلز در نمونه هاي گياهي که با پساب آبياري شده اند با مقادير اين فلزات نمونه هاي گياهان شاهد يکسان است. هم چنين تفاوت معني داري (P<0.05) در ميزان سه فلز آلاينده گياهان آلوده در مکان هاي مختلف نمونه برداري ديده نشد.
يکي از مسايل مهم و اساسي که امروزه اکثر کشورها با آن مواجه هستند، خسارت هاي ناشي از سيل مي باشد. براي پيشگيري و مهار سيل از طريق شناسايي مناطق سيل خيز، از راه کارهاي مختلفي استفاده مي شود. به دليل اينکه اکثر حوزه هاي آبخيزداراي فصول سيل خيزي متفاوتي مي باشند، تحقيق حاضر به مقايسه اولويت بندي زماني سيل خيزي زيرحوزه هاي آب خيز کوشک آباد خراسان رضوي با استفاده از مدل HEC-HMS، پرداخته است. در اين تحقيق پس از شناسايي دوره هاي هيدرولوژيکي موجود در منطقه و تهيه اطلاعات موردنياز براي تهيه هيدروگراف سيل، از روش SCS در تبد يل رابطه بارش- رواناب در سطح زيرحوزه ها استفاده شد. براي رونديابي آبراهه هاي اصلي جهت استخراج هيدروگراف سيل خروجي حوزه از روش ماسکينگام استفاده گرديد. اولويت بندي زيرحوزه ها از نظر سيل خيزي در دو دوره هيدرولوژيکي بهاره و تابستان- پاييزه با کاربرد مدل HEC-HMS محاسبه و واسنجي لازم براي پارامترهايي چون تلفات اوليه، شماره منحني و زمان تاخير در هر دوره هيدرولوژيکي صورت گرفت. سپس با حذف متوالي زير حوزه ها از فرايند رونديابي داخل حوزه، زيرحوزه ها بر اساس ميزان مشارکت در دبي اوج و حجم سيل خروجي حوزه، در هر دوره هيدرولوژيکي اولويت بندي گرديدند. براي بيان معني داري اختلافات زماني در اولويت بندي زيرحوزه ها، از آزمون آماري تي- تست جفتي استفاده شد. نتايج نشان داد که تغييرات درصد مشارکت دبي اوج و حجم سيل زيرحوزه ها در خروجي حوزه، در زمان هاي متفاوت معني دار مي باشد.
يكي از ابزارهاي مهم در بررسي تعادل دام و مرتع تعيين ميزان بهره برداري است. آبشخوارها به عنوان يكي از عوامل موثر در توزيع چراي دام هستند. زماني كه ساير عوامل موثر در توزيع چرا از جمله شيب، ارتفاع و معيارهاي خاک محدوديتي ايجاد نكنند، فاصله از آبشخوار ميزان بهره برداري از علوفه مرتع را محدود مي كند. در اين تحقيق با استفاده از روش تخمين نظري، درصد بهره برداري از گونه درمنه دشتي در فواصل مختلف از آبشخوارها تعيين و رابطه رگرسيوني ميزان بهره برداري از درمنه در فواصل مختلف از هر آبشخوار محاسبه شد. پيش از ورود دام، 10 زوج پلات 4 مترمربعي با استفاده از ميخ هاي چوبي مشخص گرديد و به طور تصادفي وزن خشک 10 پلات محاسبه شد. پس از خروج دام نيز ميزان بهره برداري درمنه در 10 پلات مشابه ابتدا تخمين و سپس مقدار واقعي آن از طريق قطع و توزين و تفاضل مقادير اوليه و ثانويه محاسبه شد و معادله رگرسيون مناسب جهت اصلاح مقادير تخميني به دست آمد. در پايان فصل چرا، تعداد 2 ترانسكت به طول 1.7 كيلومتر به صورت تصادفي پيرامون هر يک از آبشخوارهاي مطالعاتي مستقر گرديد؛ آنگاه به صورت سيستماتيک در فواصل 100 متري هر ترانسكت با استفاده از يک پلات 4 مترمربعي، ميزان بهره برداري از درمنه، تخمين و با استفاده از رابطه رگرسيوني به دست آمده در مرحله قبل اصلاح شد. پس از تعيين روابط رگرسيوني ميزان بهره برداري در فواصل مختلف از هر يک از آبشخوارها، با استفاده از روش رگرسيون گروهي، ضرايب رگرسيوني معادلات مذکور با يکديگر مقايسه و در نهايت مدل رگرسيون نهايي ارائه شد. نتايج نشان داد ميزان بهره برداري به ميزان زيادي وابسته به فاصله از آبشخوار است (R2=0.85). همچنين با افزايش فاصله از آبشخوار از شدت بهره برداري گونه درمنه کاسته شد.
به منظور دست يابي به عملکرد بيشتر در واحد سطح و انتخاب ارقام مناسب با قدرت انطباق بيشتر با محيط در اراضي مرتعي شخم خورده و در نهايت کمک به حفظ خاک و افزايش ميزان علوفه در منطقه، دوازده رقم يونجه به اسامي خرونده، قارقلوق، قره يونجه 1، قره يونجه 2، سيمر چنسکايا، کانکريپ، رنجر، مائوپا، کدي، کريساري، يونجه وحشي و يونجه محلي در شرايط ديم منطقه خرسانک شهرستان چادگان با متوسط 400 ميليمتر بارندگي، 2500 متر ارتفاع از سطح دريا، خاک سنگين و شيب 5 درصد مورد بررسي قرار گرفتند. طرح در نيمه اول آذر ماه 1369 در قالب طرح کرتهاي خرد شده انجام و به مدت 4 سال ادامه داشت که ارقام از نظر ميزان توليد، علوفه خشک، نسبت برگ به ساقه و ارتفاع مقايسه شدند. در سال اول ارقام کدي و يونجه وحشي به ترتيب با ميانگين هاي 1.70 و 1.34 تن در هکتار، در سال دوم ارقام کدي، رنجر، قره يونجه 1، يونجه وحشي و يونجه محلي به ترتيب با ميانگين هاي 0.01، 2.78، 2.43، 2.40، 2.28 تن در هکتار، در سال سوم ارقام يونجه وحشي، رنجر، قره يونجه 1، شاهد محلي و کدي به ترتيب با ميانگين 2.91، 2.80، 2.71، 2.55، 2.39 تن در هکتار بالاترين ميزان علوفه خشک را توليد کرده و در سطح احتمال 1 درصد با يکديگر اختلاف معني دار نداشتند. از نظر ارتفاع در سال اول بين ارقام مختلف در سطح احتمال 5 و 1 درصد اختلاف معني دار مشاهده نشد. در سال دوم ارقام رنجر، قره يونجه 1 و کدي به ترتيب با ميانگين ارتفاع 56.5، 55.3، 55.6 سانتيمتر و در سال سوم رقم رنجر با 69.8 سانتيمتر ارتفاع نسبت به ساير ارقام بلندترين ارتفاع را داشتند. نسبت برگ به ساقه در سال اول بدون اختلاف معني دار و در سال دوم و سوم يونجه وحشي بالاترين نسبت برگ به ساقه را داشت.
به منظورارزيابي قابليت داده هاي ماهواره اي در شناسايي خاک ها، داده هاي رقومي سنجنده، LISS_III، اطلاعات صحرايي و نتايج آزمايشگاهي خاک هاي منطقه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. با تلفيق نتايج مطالعات مورفولوژيکي و خصوصيات فيزيکي و شيميايي خاک ها طبقه بندي گرديدند. براي آماده سازي داده هاي رقومي عمل تصحيح هندسي تصاوير ماهواره اي به روش نقشه به تصوير و با خطاي کمتر از نيم پيکسل انجام گرفت. خطاي اتمسفري تصاوير به روش حداقل هيستوگرام اصلاح شد. با تفکيک واحدهاي همگن بر روي تصاوير رنگي و بهره گيري از اطلاعات جانبي و مطالعات ميداني نمونه هاي آموزشي انتخاب شدند. تصاوير به روش نظارت شده و با الگوريتم حداکثر احتمال طبقه بندي گرديدند، سپس به منظور ارزيابي طبقه بندي، نتايج با نقشه واقعيت زميني تلاقي داده شدند. نتايج نشان داد که اطلاعات جانبي مانند DEM1 در ترکيب باندي پيشنهادي شاخص مطلوب موجب افزايش دقت طبقه بندي و ضريب کاپا مي شود. نتايج نشان مي دهد سنجنده LISS_III قابليت تفکيک Typic Haplosalids را از Typic Aquisalids ندارد. خاک هاي Gypsic Aquisalids تقريبا در تمامي باندهاي سنجنده داراي بالاترين بازتاب و خاک هاي Typic Aquisalids داراي کمترين بازتاب مي باشند به طوري که اين خاک با خاک هاي Typic Torriorthents که بر روي اراضي بادبزني شکل سنگريزه دار تشکيل شده اند تداخل طيفي دارد. به نظر مي رسد رطوبت و زبري سطح عامل عمده کاهش بازتاب طيفي خاک Typic Aquisalids مي باشد. نتايج نشان مي دهد خاک هاي شور با پوسته هاي صاف، براق و پف کرده، پوسته هاي صاف و تيره با تجمع کم تا متوسط نمک در سطح، پوسته هاي اسفنجي و پلي گون هاي نمکي در يک کلاس طبقه بندي شده اند. به طور کلي مي توان گفت داده هاي سنجنده LISS_III قابليت تفکيک خاک هاي شور را از غير شور دارا مي باشد، اما خاک هاي شور و مرطوب و حاوي پوسته هاي نمکي را نمي تواند تفکيک نمايد.
گونه ناگرد (Cymbopogon olivieri) يکي از گياهان مهم مرتعي استان هرمزگان است که داراي سطح پراکنشي حدود 2921547 هکتار مي باشد. اين بررسي از سال 1382 به مدت سه سال در استان هرمزگان انجام شد. مشخصات اقليمي، زمين شناسي، تيپ هاي اراضي، تيپ رويشگاه و نقشه پراکنش براي تمام مناطق پراکنش و اند ازه گيري پارامترهاي رويشي، تجزيه فيزيکي و شيميايي خاک در سه منطقه بشاگرد، بستک و سرزه خارو انجام گرفت. اين گونه گياهي از ارتفاع 20 متر در بندر خمير تا 2900 متر در کوه بخون واقع در شهرستان حاجي آباد، از مناطق مختلف کوهستاني گرفته تا دشت هاي دامنه اي و بستر پهن رود خانه هاي فصلي ديده مي شود. اين گونه در 31 تيپ گياهي به عنوان گونه اصلي و در 90 تيپ گياهي به عنوان يکي از گونه هاي همراه مشاهده مي شود. تيپ هاي ناگرد در پنج اقليم مختلف آب و هوايي ديده مي شوند که بيشترين مساحت را خشک بياباني گرم و کمترين مساحت را فرا خشک معتدل به خود اختصاص مي دهد. اين گونه در واحدهاي مختلف زمين شناسي ديده مي شود که تشکيلات کواترنري (آبرفت ها و کوهرفت ها) واقع در دامنه ها - دشت ها و بستر رودخانه ها داراي بيشترين و تشکيلات ماسه سنگ- شيل همراه با آهک و گل سنگ - کنگلومرا- سنگ هاي آتشفشاني و مارن داراي کمترين مساحت مي باشند. خاک در اکثر مناطق داراي بافت لومي - شني و شني - لومي با 8.28- pH=7.42و EC=0.29-2.38 دسي زيمنس بر متر مي باشد.
در شرايط کنوني کاهش کمي و کيفي منابع آب به يک معضل جهاني تبديل شده است. اين موضوع در کشور ايران، بخش کشاورزي را دچار مشکلات فراوان کرده است. هدف اصلي تحقيق حاضر، تحليل مديريت پايدار منابع آب زراعي در حوزه آبخيز مدرس در استان خوزستان مي باشد. اين تحقيق از نوع تحقيقات كاربردي و به روش توصيفي و همبستگي بوده و از تکنيک تحليل عاملي در تعيين عوامل موثر بر مديريت پايدار منابع آب زراعي استفاده شده است. تعداد نمونه آماري بر اساس فرمول کوکران برآورد گرديد .(n=141 N=1370) روش جمع آوري اطلاعات از طريق مطالعه اسنادي و به شيوه ميداني بوده است. در بخش ميداني با استفاده ار روش نمونه گيري ساده از 18 روستا اطلاعات جمع آوري شد. براي سنجيدن اعتبار پرسشنامه ضريب کرونباخ آلفا برابر با 84 درصد محاسبه گرديد. بر اساس نتايج حاصل بين ميزان بازديد از مزارع نمايشي، مشارکت اجتماعي، متغيرهاي سطح تحصيلات، ميزان استفاده از کانال هاي ارتباطي، ميزان شركت در كلاس هاي آموزشي، درآمد، سطح مکانيزاسيون، مشورت با ساير گندمكاران و ميزان تماس مروجان كشاورزي با گندمكاران با متغير سطح مديريت پايدار منابع آب زراعي در سطح 0.001 رابطه مثبت و معني داري به دست آمد. در ادامه به منظور تعيين عوامل موثر بر سطح مديريت پايدار منابع آب زراعي از تکنيک تحليل عاملي بهره گرفته شد. به منظور بررسي مناسب بودن داده ها براي تحليل عاملي از آزمون هاي بارتلت و کا ام او (sig=0.000, Bartlettest=7254.342 و KMO=0.72) بهره گرفته شد. نتايج حاصل نشان مي دهد که داده ها براي تحليل عاملي مناسب مي باشند. بر اساس نتايج حاصل از تحليل عاملي مشخص شد که پنج عامل: ويژگي هاي اقتصادي، متغيرهاي فعاليت هاي آموزشي و ترويجي، فعاليت هاي اجتماعي، دانش و اطلاعات و حمايت هاي دولت در مجموع 71 درصد تغييرات سطح مديريت پايدار منابع آب زراعي راتبيين مي نمايد. يعني اگر در برنامه ريزي هاي مختلف اين پنج عامل مورد توجه مناسب قرار گيرد، مي توان اعتقاد داشت که بهبود سطح دانش فني گندمکاران شهرستان اهواز در زمينه کشاورزي پايدار در حد بالايي تحت پوشش قرار گرفته شود.
گراف رسوب واحد لحظه اي (IUSG) يکي از روش هاي موجود براي پيش بيني گراف رسوب وقايع سيلابي بوده که کاربرد آن مستلزم برآورد ميزان تامين رسوب لحظه اي، پارامترهاي ضريب ذخيره (Ks)، ضريب شکل بي بعد (ns) و زمان تا اوج مي باشد. بررسي روابط بين پارامترهاي مذکور و متغيرهاي کمکي مثل ويژگي هاي جريان و بارش امکان کاربرد روش رسوب نمود واحد لحظه اي را درحوزه هاي آبخيز فاقد ايستگاه اندازه گيري ميسر مي سازد. بدين منظور براي بررسي رابطه پارامترهاي رسوب نمود واحد لحظه اي سيلاب ها با ويژگي هاي بارش و جريان، 5 واقعه سيلابي در محل ايستگاه هيدرومتري و رسوب سنجي پل دوآب (رودخانه قره چاي - استان مرکزي) با فواصل زماني يک ساعته از نظر ميزان دبي جريان و غلظت رسوب معلق همزمان مورد پايش قرار گرفت. با توجه به گراف رسوب مشاهده اي و هيتوگراف بارش هاي مربوطه و استفاده از روش گشتاورها پارامترهاي رسوب نمود واحد لحظه اي هر سيلاب استخراج گرديد. سپس رابطه آن با مقدار بارش موثر و دبي اوج سيلاب ها مورد آزمون قرار گرفت. نتايج نشان مي دهد رابطه نمايي بين ضريب ذخيره سيلاب ها و مقدار بارش موثر نسبت به مقادير دبي اوج جريان از ضريب همبستگي بيشتري بر خوردار است (r2=0.79 در مقابل r2=0.42). بررسي روابط رگرسيوني پارامتر ضريب شکل بي بعد با مقدار بارش موثر نشان مي دهد که رابطه آنها از نظر آماري ضعيف بوده (با ضريب تبيين 0.14) و همبستگي کمي با مقدار دبي اوج نشان مي دهد (r2=0.01). اما نسبت ضريب شکل بي بعد به زمان تا اوج (ns/Tp) با مقدار بارش موثر و دبي اوج سيلاب ها همبستگي بيشتري دارد (r2=0.42 و r2=0.67 به ترتيب با مقدار بارش موثر و دبي اوج). نتايج مقايسه کارآيي معادلات بدست آمده اين تحقيق در تخمين پارامترهاي مدل رسوب نمود واحد لحظه اي و برآورد گراف رسوب چند مورد ديگر از وقايع سيلابي با منحني هاي سنجه نشان مي دهد شاخه صعودي گراف رسوب نسبت به شاخه نزولي با ضريب اطمينان بيشتري برآورد مي شود ولي در شاخه نزولي اختلاف زيادي بين برآوردهاي مدل رسوب نمود واحد لحظه اي و منحني هاي سنجه وجود دارد.
پيش بيني دقيق پارامترهاي موثر در طرح هاي منابع آب، يکي از مهمترين مباحث تحقيقي مهندسان آب مي باشد. از جمله اين پارامترها حجم رسوبات معلق رودخانه ها است که بدليل اثرات منفي آن بر روي شاخص هاي کيفي آب، تقليل گنجايش مخازن و تغيير در مورفولوژي رودخانه ها از اهميت ويژه اي برخوردار است. در حقيقت حصول روش هاي مناسب و دقيق در پيش بيني بار رسوبي رودخانه ها را مي توان به عنوان يکي از مهمترين چالش ها در فرايند فرسايش و رسوبگذاري دانست. اگر چه در دهه اخير تحقيقات متنوعي در خصوص کاربرد مدل هاي هيدرولوژيکي (جعبه سياه) متکي بر شبکه هاي عصبي مصنوعي (ANN) و برتري دقت اين مدل ها بر روابط تجربي همچون منحني سنجه رسوب ارائه شده است ولي به دليل غير صريح بودن اين مدل ها استفاده از آنها در عمل به طور مناسب توسعه نيافته است. لذا هنوز توسعه يک مدل صريح ميان رابطه دبي جريان و بار رسوبي ضروري مي باشد. در تحقيق حاضر روش صريح برنامه ريزي ژنتيک (GP) براي پيش بيني بار معلق رودخانه ها ارائه شده و دقت نتايج حاصله با روش شبکه عصبي مصنوعي مورد مقايسه قرار گرفته است. پيش بيني ها با استفاده از دبي جريان و رسوب معلق روزانه رودخانه ليقوان چاي واقع در حوزه آبگير درياچه اروميه، براي مدل سازي و تاييد برنامه ريزي ژنتيک پيشنهادي بکار گرفته شده است. نتايج حاصل، حاکي از دقت بالاي برنامه ريزي ژنتيک در مقايسه با شبکه عصبي مصنوعي و کارايي آن در پيش بيني بار معلق رودخانه ها مي باشد.
هدف از اين تحقيق، بررسي پراکنش تيپ هاي گياهي در ارتباط با برخي از عوامل محيطي، تعيين مهم ترين آنها و شناخت روابط حاکم بين پوشش گياهي و عوامل محيطي (خصوصيات خاک، شيب، جهت، ارتفاع، سنگ شناسي، رخساره و بارندگي) است. هفده تيپ گياهي در منطقه شناسايي شد و در منطقه معرف هر تيپ نمونه برداري به روش تصادفي-سيستماتيک در 10 پلات صورت گرفت. اندازه پلات هاي نمونه برداري با توجه به نوع و پراکنش گونه هاي گياهي به روش حداقل سطح تعيين شد. در داخل پلات ها، فهرست گياهان موجود و درصد تاج پوشش هر يک از گونه هاي گياهي مشخص و در نهايت تيپ هاي گياهي موجود بر اساس دو گونه غالب نام گذاري شدند. به منظور بررسي خصوصيات خاک منطقه، در داخل پلات ها به صورت يکي در ميان در پاي گياه پروفيل (در هر تيپ 5 پروفيل) حفر شد. در پروفيل ها از عمق 50-0 سانتي متري خاک به عنوان عمق موثر خاک بر گياه نمونه برداري صورت گرفت و عوامل خاکي بافت، درصد آهک، درصد ماده آلي، اسيديته و هدايت اکتريکي اندازه گيري شد همچنين شيب، جهت، ارتفاع، سنگ شناسي، رخساره ژئومرفولوژي و بارندگي در هر تيپ گياهي مشخص شد. تجزيه و تحليل اطلاعات از روش آناليز مولفه هاي اصلي(PCA) و با استفاده از نرم افزار 4 PC-ORDانجام شد. نتايج به دست آمده از آناليز مولفه هاي اصلي نشان داد که از ميان عوامل محيطي مورد بررسي به ترتيب شيب، جهت، ماده آلي، درصد سنگ و سنگريزه سطحي، درصد لوم و درصد رس به عنوان مولفه اصلي اول 54.06 درصد و شوري و ارتفاع به عنوان مولفه اصلي دوم 21.17 درصد در مجموع از ميان عوامل مورد بررسي 75.23 درصد از تغييرات پوشش گياهي منطقه سميرم را توجيه مي کنند.
در يک اکوسيستم مرتعي بين پوشش گياهي و عوامل محيطي مختلف ارتباط تنگاتنگي وجود دارد. هدف تحقيق حاضر، تعيين اين ارتباط با کمک آناليز تشخيص کانونيک مي باشد. اين مطالعه در مراتع رينه با روش نمونه برداري طبقه بندي تصادفي مساوي انجام گرفته و به حضور و عدم حضور گونه هاي غالب منطقه توجه شده است. با طبقه بندي منطقه به کمک عوامل ارتفاع، شيب و جهت 37 واحد همگن حاصل شد. 750 پلات 1 متر مربعي و 75 پلات 25 متر مربعي در کل منطقه مستقر شد. 150 نمونه خاک نيز از عمق 30-0 سانتي متري جمع آوري شد. تعدادي از عوامل محيطي شامل 16 ويژگي خاک، 3 عامل توپوگرافيک و 16 عامل اقليمي انتخاب شدند. تصاوير ماهواره اي IRS شامل باند قرمز و مادون قرمز نزديک و باند PAN به همراه تعدادي از باندهاي ترکيبي حاصل از نسبت گيري طيفي، تجزيه مولفه اصلي و ترکيب باند رنگي با سياه و سفيد نيز به عنوان داده هاي کمکي مورد استفاده قرار گرفت. براي تعيين عوامل محيطي موثر بر گونه هاي غالب منطقه به تفکيک هر گونه آناليز تشخيصي کانونيک مورد استفاده قرار گرفت و به کمک اين آناليز از بين عوامل مورد بررسي تعداد معدودي به عنوان مهم ترين عوامل تاثيرگذار بر گونه هاي موردنظر تعيين شدند. نتايج تحقيق حاضر براي مقاصد مديريتي در توسعه پايدار اکوسيستم هاي مرتعي، حفاظت، احيا، نظارت و ارزيابي اين اکوسيستم ها کاربرد دارد.
