مقالات پژوهش آب در كشاورزي

به منظور بررسي اثر حذف آب آبياري در برخي مراحل رشد زردآلو بر عملكرد كمي و كيفي و همچنين تعيين كارآئي مصرف آب، آزمايشي به صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تيمار و چهار تكرار از سال 1388 به مدت دو سال در ايستگاه تحقيقاتي كهريز اجرا شد. تيمارهاي مورد بررسي شامل E₁، آبياري در كليه مراحل رشد E₂، حذف آب آبياري تا مرحله سخت شدن هسته و سپس آبياري تا پايان فصل رشد E₃، آبياري از شروع فصل رشد و سپس حذف آب آبياري در مرحله سخت شدن هسته و سپس آبياري تا پايان فصل رشد E₄، آبياري از شروع فصل رشد و سپس حذف آب آبياري 15 روز قبل از برداشت و سپس آبياري تا پايان فصل رشد بود. درختان منتخب زردآلو از رقم عسگرآباد با طول عمر 10 ساله بود و آبياري به روش آبفشان (بابلر) انجام شد. پس از رسيدن ميوه، برداشت محصول انجام شد، سپس حجم آب آبياري تا پايان فصل رشد اندازه گيري شد. مقادير عملكرد كمي و كيفي و كارآيي مصرف آب تيمارهاي مختلف مورد تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. نتايج تجزيه و تحليل آماري نشان داد كه اثر تيمار حذف آب آبياري بر روي عملكرد و كارايي مصرف آب آبياري در سطح %1 معني دار شد و تيمار E₃ داراي بيشترين عملكرد به مقدار 14767.88 كيلوگرم در هكتار و بيشترين كارايي مصرف آب به مقدار 2.69 كيلوگرم بر مترمكعب بود و نسبت به ساير تيمارها در كلاس بالاتري قرار داشت. اثر تيمار حذف آب آبياري بر روي آب نسبي برگ و نسبت گوشت به هسته در سطح %5 معني دار شد، طوري كه تيمار E₃ داراي آب نسبي برگ و نسبت گوشت به هسته بيشتري به ترتيب به مقدار 0.73 و 18.19 شد.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق به منظور ارزيابي هفت روش محاسباتي تبخير- تعرق گياه مرجع چمن در گلخانه موسسه تحقيقات گياه پزشکي کشور که در تهران واقع شده است (عرض جغرافيايي "41'35 شمالي و طول جغرافيايي ''19'51 شرقي و ارتفاع 1190 متر از سطح دريا)، اجرا شد. داده هاي هواشناسي (دماي هوا، تابش خورشيدي، رطوبت هوا و سرعت باد) در داخل گلخانه به صورت دستي اندازه گيري شد و به طور همزمان تبخير- تعرق گياه مرجع چمن با استفاده از ميکرولايسيمتري که درون آن چمن کشت گرديده بود، اندازه گيري شد. با استفاده از داده هاي اندازه گيري شده، تبخير ـ تعرق سطح مرجع با هفت روش محاسبه گرديد. نتايج نشان داد که روش پنمن- مانتيث- فائو با جذر ميانگين مربعات خطا 1.39 ميلي متر در روز و ضريب همبستگي 0.69 از دقت بيشتري برخوردار بود و روش بلاني ـ کريدل اصلاح شده با جذر ميانگين مربعات خطا 1.54 ميلي متر در روز و و ضريب همبستگي 0.49 کمترين دقت را داشت. علاوه بر اين با استفاده از داده هاي تشت تبخير کوچک در طول دوره آزمايش، مقدار ضريب تشت (Kp) برابر 0.4562 و ضريب همبستگي براي داده هاي تشت تبخير و لايسيمتر 0.82 بدست آمد.

 نسخه قابل چاپ

در استان بوشهر تبخير شديد، نزولات جوي کم و غير يکنواخت و روش هاي آبياري سنتي از مهم ترين عوامل محدود کننده توسعه کشاورزي و عدم پايداري آن در مقابل خشکسالي هاي پي در پي به شمار مي روند. از طرفي اين استان با داشتن بيش از 5.5 ميليون اصله نخل، حايز رتبه سوم در سطح کشور است. لذا استفاده از روش هاي آبياري تحت فشار با هدف بهره برداري بهينه از منابع آب امري اجتناب ناپذير است. اولين گام براي رسيدن به اين هدف مهم، برنامه ريزي آبياري بر اساس برآورد مناسب آب مورد نياز گياه در طول فصل رشد مي باشد. به منظور تعيين آب مورد نياز خرماي رقم کبکاب (که به باردهي رسيده) در روش آبياري قطره اي، آزمايشي در قالب طرح بلوک هاي کامل تصادفي با 4 سطح 100، 80 ، 60 و 40 درصد آب آبياري در سه تکرار و به مدت چهار سال در منطقه دشتستان بوشهر اجرا گرديد. عمق آب آبياري با استفاده از روش تشت تبخير کلاس A تعيين شد. اعمال تيمارهاي آبياري با استفاده از کنتور حجمي و بر اساس دور 20 ميليمتر تبخير تجمعي از تشت تبخير کلاس A انجام شد. بر اساس نتايج بدست آمده، اثر تيمار آبياري بر عملکرد و کارايي مصرف آب در سطح 1درصد معني دار بوده و بيشترين عملکرد (31.8 کيلوگرم در هر درخت) مربوط به تيمار آبياري 100% و کمترين آن (15.6 کيلوگرم در هر درخت) مربوط به تيمار آبياري 40% بود. از سوي ديگر کمترين کارايي مصرف آب (0.53 کيلوگرم بر متر مکعب) مربوط به تيمار آبياري 100% و بيشترين آن (0.66 کيلوگرم بر متر مکعب) مربوط به تيمار 40% بود. ولي در تيمارهاي 80% و 40% تفاوت معني داري در ميزان کارايي مصرف مشاهده نگرديد. بنابر اين براي حصول عملکردي معادل 29.68 کيلوگرم در هر درخت و کارايي مصرف آب معادل 0.62 کيلوگرم بر متر مکعب، تيمار 80% آب آبياري برابر 7535.6 مترمکعب در هکتار در سال در بين تيمارهاي مورد بررسي به عنوان مناسب ترين تيمار توصيه مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي اثر دور آبياري بر عملکرد، کارآيي مصرف آب و خصوصيات کيفي گندم نان، آزمايشي به صورت کرتهاي خرد شده در قالب بلوکهاي کامل تصادفي با چهار تکرار در سال زراعي 86-1385 در مزرعه پژوهشي مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان يـزد انجام گرفت. فاکتور اصـلي آزمايش را تيمارهاي آبياري با دور 8 روز، 10 روز، 12 روز و 14 روز تشکيل دادند و چهار رقم گندم نان شامل بک کراس روشن، سيستان،WS-9  و پيشتاز به عنوان فاکتور فرعي آزمايش در نظر گرفته شدند. نتايج آزمايش نشان داد که تأثير تيمارهاي مختلف آبياري و رقم بر عملکرد دانه، کارآيي مصرف آب، درصد پروتئين دانه و درصد گلوتن مرطوب دانه در سطح آماري 1 درصد معني دار شد. همچنين اثرات متقابل تيمار آبياري و رقم نيز در مورد عملکرد دانه، کارآيي مصرف آب و درصد گلوتن مرطوب دانه در سطح آماري 1 درصد معني دار بود ولي در ارتبـاط با درصد پروتئين دانه معني دار نشـد. تيمار آبياري با دور 8 روز (با ميانگين 3258 کيلوگرم در هکتار و 0.65 کيلوگرم بر متر مکعب) به همراه رقم سيستان (با ميانگين 2749 کيلوگرم در هکتار و 0.61 کيلوگرم بر متر مکعب) بالاترين ميانگين عملکرد دانه و کارآيي مصرف آب را به خود اختصاص دادند و تيمار آبياري با دور 14 روز (با ميانگين 17.28 درصد پروتئين و 50.64 درصد گلوتن مرطوب) به همراه لاين WS-9 (با ميانگين 16.67 درصد پروتئين و 53.08 درصد گلوتن مرطوب) از بيشترين ميانگين کيفيت نانوايي برخوردار بودند. بر اساس مقايسه ميانگين اثرات متقابل تيمارها، رقم سيستان در تيمار آبياري با دور 8 روز داراي بيشترين عملکرد دانه (3875 کيلوگرم در هکتار) و کارآيي مصرف آب (0.77 کيلوگرم بر متر مکعب) بود. از لحاظ کيفي نيز بالاترين درصد پروتئين دانه به لاين WS-9 در تيمار آبياري با دور 14 روز (17.79 درصد) و بيشترين درصد گلوتن مرطوب دانه به رقم سيستان در تيمار آبياري با دور 14 روز (55.42 درصد) تعلق يافت. بر اساس نتايج اين آزمايش، دور آبياري 8 روز به عنوان مناسب ترين دور آبياري براي حصول حداکثر عملکرد اقتصادي و دور آبياري 14 روز به عنوان بهترين دور آبياري براي حصول حداکثر عملکرد کيفي دانه براي منطقه تعيين شدند و بسته به دور آبياريهاي مختلف و هدف از توليد، ارقام متفاوتي به عنوان رقم پيشنهادي معرفي گرديدند.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق به منظور بررسي اثر کم آبياري بر عملکرد و کارايي مصرف آب آبياري سورگوم علوفه اي به صورت کرت هاي يکبار خرد شده (اسپليت پلات) بر اساس بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار در ايستگاه تحقيقات کشاورزي زهک زابل اجرا شد. در اين آزمايش تيمارهاي اصلي شامل روش آبياري (کرتي و شياري) و تيمارهاي فرعي در سه سطح، شامل آبياري بر اساس تامين 100درصد (T₁)،80 درصد(T₂)  و 60 درصد نياز آبياري گياه (T₃) بودند. نتايج حاصل از تجزيه مرکب داده ها در دو سال آزمايش نشان داد که اثر تيمارهاي روش آبياري بر عملکرد علوفه خشک گياه تاثير معني داري نداشت، اما اين فاکتور تحت تاثير سطوح مختلف آب آبياري در سطح يک درصد معني دار گرديد. بيشترين عملکرد علوفه خشک مربوط به تيمار T₂ (80 درصد نياز آبياري) در روش آبياري شياري با 22.18 تن در هکتار شد. اثر متقابل تيمارهاي اصلي و فرعي بر فاکتور عملکرد علوفه خشک در سطح يک درصد معني دار شد. مقايسه بين روش هاي آبياري و تيمارهاي اثر ميزان آب آبياري از نظر عملکرد علوفه تر، تفاوت آماري معني داري در سطح پنج درصد نداشت، اما بيشترين عملکرد علوفه تر با 105.66 تن در هکتار در تيمارT₁  (100 درصد نياز آبياري) با روش شياري حاصل شد. بيشترين و کمترين ميزان کارايي مصرف آب به ترتيب 1.78 کيلوگرم بر مترمکعب در تيمار T₃ (60 درصد نياز آبياري) و 1.21 کيلوگرم بر مترمکعب در تيمار T₁ (100 درصد نياز آبياري) و با روش آبياري کرتي، بدست آمد.

 نسخه قابل چاپ

هدايت هيدروليکي غيراشباع از جمله ويژگي هاي هيدروليکي خاک بوده که از يک سو در بسياري از مطالعات انتقال آب و املاح به کار برده مي شود و از سوي ديگر اندازه گيري مستقيم آن بسيار وقت گير و پرهزينه است. در اين مطالعه به منظور بررسي تاثير پارامتر پيوستگي منافذ در مدل هدايت هيدروليکي غيراشباع بوردين- بروکز- کوري از تعداد 59 نمونه خاک جمع آوري شده از بانک اطلاعاتي GRIZZLY استفاده گرديد. اين بانک اطلاعاتي شامل نمونه خاک هايي از ايالات متحده آمريکا، اسپانيا، هلند و فرانسه و ... بوده که توسط هاورکمپ و همکاران (1997) جمع آوري شده است. ابتدا با انجام تحليل حساسيت، پارامترهاي حساس مدل بوردين- بروکز- کوري تعيين شدند. سپس، به منظور بررسي تاثير پارامتر پيوستگي منافذ مقادير مختلف اين پارامتر شامل 3، 2، 1، 0.5، صفر، 0.5-، 1- و 2- در پيش بيني هدايت هيدروليکي غيراشباع خاک مورد استفاده قرار گرفتند. نتايج تحليل حساسيت مدل بوردين- بروکز- کوري نشان داد که مدل حساسيت بيشتري نسبت به دو پارامتر رطوبت اشباع و شاخص توزيع اندازه خلل و فرج خاک دارد. اين در حاليست که اين مدل نسبت به دو پارامتر پيوستگي منافذ و هدايت هيدروليکي اشباع خاک حساسيت کمتري دارد. همچنين پارامترهاي آماري محاسبه شده در پيش بيني هدايت هيدروليکي غيراشباع خاک همچون مجموع قدرمطلق خطاها (SAE)، ريشه ميانگين مربعات خطا (RMSE)، ضريب آکائيک (AIC) و ضريب همبستگي هم شيبي (rc) نشان دادند که خطاي مدل بوردين- بروکز- کوري به ازاي مقدار 2 براي پارامتر پيوستگي منافذ از ساير مقادير آن کمتر مي باشد. نتايج همچنين نشان داد که پارامتر پيوستگي منافذ با توان مدل بوردين- بروکز- کوري با R²=0.96 به صورت خطي همبستگي دارد. براين اساس، پارامتر پيوستگي منافذ از مدل بوردين- بروکز- کوري حذف و مدل تجربي جديدي به منظور پيش بيني هدايت هيدروليکي غيراشباع خاک توسعه و با استفاده از 33 نمونه خاک بانک اطلاعاتي  UNSODA  مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد که مدل ارايه شده بهتر از مدل بوردين- بروکز- کوري (با يک پارامتر بيشتر) هدايت هيدروليکي غيراشباع خاک را پيش بيني مي نمايد.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق تاثير تنش آبي بر روي خصوصيات کيفي گندم پاييزه و سيب زميني در شهرکرد بررسي شد. آزمايش گندم به صورت يک طرح کاملا تصادفي شامل 9 تيمار آبياري و 4 تکرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه شهرکرد در يک خاک با بافت لوم شني اجرا شد. زمان آبياري بر اساس تخليه مجاز 50 درصد در تيمار آبياري کامل تعيين شد. همچنين در اين تيمار مقدار آبياري بر اساس اختلاف بين رطوبت زمان آبياري و ظرفيت زراعي محاسبه گرديد. براي بقيه تيمارها مقدار آبياري، ضريبي از مقدار آن در تيمار آبياري کامل بود. اين ضريب براي تيمارهاي T₁ و  T₂ بزرگتر از واحد و براي بقيه کوچکتر از واحد انتخاب شد. بنابراين تيمارهاي T1 و T2 بيش از حد آبياري شد. تيمار T₃ در حالت آبياري کامل و بقيه تيمارها تحت مقادير مختلف تنش آبي قرار داشتند. نتايج حاصل نشان داد که تاثير تنش آبي بر روي خصوصيات کيفي گندم پاييزه (شامل درصد نشاسته، پروتئين و آميلوز) در شهرکرد معني دار نيست. براي سيب زميني از روش آبياري جويچه اي يک در ميان استفاده شد. يک طرح بلوک کامل تصادفي با سه تيمار آبياري و چهار تکرار در مرکز تحقبقات کشاورزي شهرکرد انجام شد. تيمارهاي آبياري عبارتند از: آبياري جويچه اي معمولي (N)، آبياري جويچه اي يک در ميان ثابت (F) و آبياري جويچه اي يک در ميان متغير(V) . زمان و مقدار آبياري شبيه آزمايش گندم تعيين گرديد با اين تفاوت که بعد از جوانه زدن، حجم آب داده شده به پلاتهاي يک در ميان، نصف پلاتهاي معمولي بود. بعد از برداشت محصول درصد پروتئين و نشاسته اندازه گيري گرديد. نتايج نشان داد که آبياري جويچه اي يک در ميان به طور معني داري درصد نشاسته را کاهش داد. درصد نشاسته در تيمار V به طور معني داري بيشتر از تيمار F بود و هيچ اختلاف معني داري بين درصد پروتئين سه تيمار وجود نداشت.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي فرصتها و موانع گذار به مديريت پايدار اراضي و آب در ايران، چهار پژوهش کيفي-کمي در مقياس وسيع با ابزارهاي مشتمل بر پرسشنامه، مصاحبه برنامه ريزي شده و مصاحبه رو در رو طراحي و نظرسنجي از ذينفعان اين حوزه متشکل از کشاورزان، مطللعين از روستا، متخصصين خاک و آب و سياستگذاران طي سالهاي87-1386 انجام شد. سپس با تلفيق مطالعات نظري و تاريخي مشتمل بر پارادايمهاي سه گانه مورد بحث در قسمت اول مقاله و مطالعات تجربي مشتمل بر نظرات ذينفعان چارچوب نظري پارادايم مدرنيته بازتابي در ايران تدوين گرديد. نتايج حاصل از مطالعات تاريخي و تجربي حاکي از آنست که چارچوب پارادايم مدرنيته بازتابي بايستي مبتني بر چهار عنصر کليدي باشد. اولين عنصر عبارتست از سيستم ابداع و نوآوري بازتابي فناوري اراضي و آب با رويکرد احيا و تلفيق فناوريهاي مدرن و سنتي که بسترهاي اجتماعي، ارزشها و شرايط منطقه را مدنظر قرار مي دهد. موفقيت اين راهبرد فناوري در گرو دومين عنصر يعني حکمراني بازتابي اراضي و آب است که مشارکت کليه نقش آفرينان اين حوزه را تسهيل مي نمايد. سومين عنصر عبارتست از اخلاق اسلامي بکارگيري اراضي و آب با مفهوم محوري امانتمداري اسلامي و اخلاق زيست محيطي فضيلت گرا که مردم را در درک و ارتباط مناسب با طبيعت و محيط زيست ياري مي نمايد. چهارمين عنصر عبارتست از علوم بازتابي خاک و آب که با احيا جستجوگري ملهم از اسلام، دستيابي به مديريت امانتمدار را تشويق مي نمايد. اين علم پسانرمال و سبک دو دمکراتيزه نمودن علم براي ارتباط بين شاخه هاي علوم و مشارکت نقش آفرينان و ارتقا رابطه بين علم و جامعه در محيط هاي علمي و پژوهشي را تسهيل نموده و نوعي از متخصصين آينده اراضي و آب با عنوان مهندس فرارشته اي و يا رهبر عمومي را در کنار متخصصين فعلي تربيت مي نمايد.

 نسخه قابل چاپ

هدف از انجام اين تحقيق بررسي تلفات آب و كود (نيترات) و همچنين كارآيي مصرف آب در دو رژيم آبياري جويچه اي يك در ميان (ثابت و متغير) تحت شرايط كودآبياري و مقايسه آن با حالت معمولي آبياري جويچه اي بوده است. در اين راستا مطالعات مزرعه اي در سال 1389 در مزرعه تحقيقاتي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران انجام شد. كودآبياري در سه مرحله در طول فصل رشد گياه ذرت (در تاريخ هاي 16 تير، 18 مرداد و 8 شهريور) اعمال گرديد. درصد تلفات رواناب آب آبياري در سه كودآبياري براي رژيم هاي معمولي، يك در ميان ثابت و يك در ميان متغير به ترتيب در محدوده 57.3-32.4، 28.2-41.2 و 23.0-39.3 بدست آمد. تلفات نيترات از طريق رواناب در آبياري جويچه اي معمولي به ترتيب براي كودآبياري اول، دوم و سوم 32.4، 44.3 و 80.3 درصد، براي آبياري جويچه اي يك در ميان ثابت برابر 31.2، 35.1 و 40.2 درصد و براي آبياري جويچه اي يك در ميان متغير نيز برابر 25.7، 32.7 و 36.9 درصد حاصل شد. اختلاف معني داري در مقدار محصول (سبز و خشك) در رژيم هاي آبياري معمولي و يك در ميان متغير وجود نداشت. كارآيي مصرف آب در آبياري جويچه اي معمولي، يك در ميان ثابت و يك در ميان متغير به ترتيب 1.61، 1.31 و 2.82 كيلوگرم بر مترمكعب بدست آمد. آبياري جويچه اي يك در ميان متغير نه تنها سبب كاهش تلفات آب و كود در كودآبياري گرديد، بلكه سبب افزايش قابل توجه كارآيي مصرف آب شد.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق به منظور بررسي اثرات تنش خشکي القايي توسط پلي اتيلن گلايکول بر مولفه هاي جوانه زني و رشد گياهچه هاي هشت ژنوتيپ گندم نان (سرداري101، هما، رصد، آذر 2، زرين، گاسگوژن، مارتن و سايسون) به صورت آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملا تصادفي با سه تکرار انجام شد. تيمار خشکي شامل شاهد (0)، 2-، 6- و 10- بار بود. نتايج نشان داد كه ارقام مورد بررسي در تمامي صفات بجز نسبت طول ريشه چه به طول ساقه چه، وزن تر ريشه چه و نسبت وزن تر ريشه چه به وزن تر ساقه چه و سطوح تنش خشکي بجز وزن تر ريشه چه اختلاف معني داري را از نظر صفات مورد مطالعه دارا بودند. اثر متقابل ژنوتيپ × سطوح تنش خشکي بجز صفات طول ساقه چه، وزن تر گياهچه و وزن تر ساقه چه غير معني دار بود. با تشديد تنش خشکي کليه صفات مورد مطالعه، بجز نسبت طول ريشه چه به طول ساقه چه، نسبت وزن تر ريشه چه به وزن تر ساقه چه و وزن خشک ساقه چه، كاهش يافتند. بر اساس تجزيه خوشه اي 8 ژنوتيپ مورد بررسي در سه گروه قرار گرفتند و تجزيه تابع تشخيص اين گروه بندي را تاييد کرد. همچنين نتايج حاصل از مقايسات گروهي بين ارقام ديم و آبي حاکي از اين بود که در بسياري از صفات مورد بررسي ارقام ديم و آبي در دو گروه مجزا قرار گرفتند. در بين ارقام گندم ديم، رقم هما نسبت به سايرين در بسياري از صفات مورد بررسي، وضعيت مناسب و مطلوبي را در برابر تنش خشکي از خود نشان داده و جهت کاشت در مناطقي با کمبود بارندگي توصيه مي شود.

 نسخه قابل چاپ

باكتريهاي ريزوسفري محرك رشد گياه به طرق مستقيم و غيرمستقيم باعث بهبود رشد و عملكرد گياه مي شوند. در اين تحقيق توان چهارسويه از سودوموناس فلورسنتها بر شاخص هاي رشد برنج در شرايط شور مورد بررسي قرار گرفت. بدين منظور آزمايشي گلداني به صورت فاكتوريل، بر اساس طرح پايه كامل تصادفي در چهار تكرار انجام گرفت. فاكتور اول شامل پنج سطح شوري آب آبياري (700، 1400، 2800، 4200، 5600 ميكروزيمنس بر سانتي متر از منبع آب دريا) و فاكتور دوم شامل چهار مايه تلقيح (سودوموناس پوتيدا 4، سودوموناس پوتيدا 11، سودوموناس پوتيدا 108، سودوموناس فلورسنت 169) و يك تيمار بدون تلقيح بود. ريشه نشا برنج رقم طارم پس از تلقيح با سويه هاي موردنظر در گلدانها كاشته شدند. آبياري با تيمارهاي مختلف آب شور در طول دوره رشد گياه در حد اشباع انجام شد. قبل از مرحله برداشت، شاخص هاي رشد گياه شامل ارتفاع گياه، تعداد خوشه، تعداد پنجه و در مرحله برداشت وزن خشك اندام هوايي، وزن هزار دانه و عملكرد دانه تعيين شدند. نتايج نشان داد، با افزايش شوري عملكرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد پنجه، ارتفاع گياه و وزن خشك اندام هوايي گياه به طور معني داري (P<0.01) كاهش يافت. ضمنا تاثير تلقيح باكتريها با ريشه برنج در تمامي سطوح شوري باعث افزايش معني دار شاخص هاي ياد شده گرديد. در بين سويه هاي مورد بررسي، سويه سودوموناس فلورسنت 169 بيشترين تاثير را بر عملكرد دانه و تعداد پنجه، ارتفاع گياه، وزن خشک اندام هوائي در شرايط شور و غيرشور داشت. همچنين در شرايط شور مي توان از كليه سويه هاي مورد آزمايش به عنوان باكتريهاي محرك رشد و افزايش عملکرد گياه استفاده نمود.

 نسخه قابل چاپ

به علت محدوديت منابع آب مناسب در مناطق خشک و نيمه خشک، آب شور و لب شور منبع بسيار مهمي براي آبياري در اين مناطق مي باشد. آب شور در آبياري سطحي فقط براي گياهاني که به شوري مقاوم مي باشند، استفاده مي شود و يا بصورت تناوبي با آب غيرشور بکار برده مي شود. به همين منظور در اين آزمايش روش آبياري زيرزميني و سطحي براي توليد گوجه فرنگي که يکي از محصولات مهم مي باشد، بررسي شد. براي انجام اين پژوهش، آزمايش فاکتوريل در قالب بلوک هاي کامل تصادفي با سه تکرار اعمال گرديد. تيمارها شامل سه سطح شوري آب آبياري (آب معمولي، شاهد) 0.7=S₁، S₂=2 و 4=S₃ دسي زيمنس بر متر به همراه دو روش آبياري شامل آبياري سطحي (M₁) و آبياري زيرزميني (M₂) با عمق سطح ايستابي (80 سانتي متر) در يک خاک لوم رسي اعمال شدند. نتايج نشان داد که شوري در سطح %1 و اثر متقابل روش آبياري و شوري بر عملکرد گوجه فرنگي در سطح %5 اثر معني داري داشت، در حاليکه روش آبياري بر عملکرد گوجه فرنگي اثر معني داري نداشت. حداکثر عملکرد (50.6 تن در هکتار) مربوط به تيمار M₁S₁ و حداقل آن (37.4 تن در هکتار) مربوط به تيمار M₁S₃ بود. در سطح شوري S₃، عملکرد گوجه فرنگي در آبياري زيرزميني نسبت به آبياري سطحي 17.1 درصد بيشتر بود. روش آبياري در سطح 5 درصد بر متوسط وزن ميوه و تعداد آن اثر معني داري داشت. همچنين شوري بر قطر ميوه، ارتفاع گياه و وزن تر گياه در سطح 1 درصد و بر تعداد ميوه در سطح 5 درصد اثر معني داري داشت. بيشترين کارايي مصرف آب آبياري (9.4 کيلوگرم بر مترمکعب) مربوط به تيمار آبياري زيرزميني با شوري آب آبياري 0.7 دسي زيمنس بر متر (M₂S₁) و کمترين مقدار آن (4.9 کيلوگرم بر مترمکعب) مربوط به تيمار آبياري سطحي با شوري آب آبياري 4 دسي زيمنس بر متر (M₁S₃) بود.

 نسخه قابل چاپ

به منظور ارزيابي تحمل به تنش کم آبي ژنوتيپ هاي مختلف بزرک، آزمايشي در سال 1388 در مزرعه تحقيقاتي دانشکده کشاورزي دانشگاه صنعتي اصفهان اجرا شد. در اين آزمايش 10 لاين اصلاحي به همراه پنج توده بومي اين گياه در قالب طرح بلوكهاي کامل تصادفي با سه تکرار و بطور جداگانه در دو رژيم رطوبتي شامل آبياري بر اساس 70 و 140 ميليمتر تبخير از تشت تبخير کلاس A مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس نشان داد بين ژنوتيپ هاي مورد مطالعه تفاوت بسيار معني داري از لحاظ شاخص هاي مقاومت به خشکي و عملکرد دانه وجود داشت. با بررسي شاخص هاي مختلف تحمل و حساسيت به تنش رطوبتي (SSI،STI ،TOL ،GMP ، MP)، به نظر مي رسد که شاخص STI مناسبترين شاخص براي شناسايي ژنوتيپ هاي متحمل تر بود و بر اساس اين شاخص توده چهارمحال به عنوان متحمل ترين و لاين اصلاحي KO₁₀ به عنوان حساس ترين ژنوتيپ تعيين شدند. عملکرد دانه توده چهارمحال در رژيم هاي آبياري معمول و کم آبياري به ترتيب برابر 1468 و 1335 کيلوگرم در هکتار و براي لاين اصلاحي KO₁₀ به ترتيب برابر 527 و 111 کيلوگرم در هکتار بود.

 نسخه قابل چاپ

انواع مختلفي از روابط براي پيش بيني نسبت جذب سديم (SAR) در آب زهكش پيشنهاد شده اند. براي ارزيابي صحت اين روابط تجربي از نتايج واقعي حاصل از يك مطالعه لايسيمتري استفاده شده است. براي به دست آوردن روابط و روابط پايه، از نتايج 116 نمونه تجزيه شيميايي آب از نقاط مختلف كشور كه شامل آب رودخانه ها، آبهاي زيرزميني و آبهاي زهكش بود استفاده شده است. همچنين از نتايج تجزيه 30 نمونه آب زهكشي كه تركيب دقيق شيميايي آب آبياري آنها و نيز حجم آب آبياري و زهكش آنها در طي يك آزمايش لايسيمتري مشخص شده بود استفاده شد. در آزمايش لايسيمتري، لايسيمترهاي استوانه اي با قطر داخلي 40 و ارتفاع 180 سانتيمتر با يك خاك لوم شني پر شده و به صورت هفتگي با آب طبيعي آبياري مي شدند. در اين لايسيمترها يونجه براي مدت 3 سال كشت شد. همبستگي هاي ساده بين نسبت جذب سديم در آب آبياري (SAR_iw) و مقدار متناظر آن در آب زهكش (SAR_dw) منجر به همبستگي ضعيفي شد (R²=0.108). در حالي كه اصلاح اين نسبت با فرض حصول شرايط ماندگار (كه در آن غلظت يونها نسبت مستقيمي با عكس كسر آبشويي داشته باشند) توانست به خوبي نسبت جذب سديم در آب زهكش را برآورد (R²=0.802). به رغم برخي نوسانات در كسر آبشويي در طي فصل رشد، همبستگي حاصل از اين روش با روشهاي پيچيده تري كه اخيرا پيشنهاد شده است قابل مقايسه بود.

 نسخه قابل چاپ

تبخير از تشت يکي از مولفه هاي مهم و تاثيرگذار در برنامه ريزي و مديريت منابع آب مي باشد و برآورد آن در مقياسهاي زماني مختلف، به عنوان يکي از مهمترين پارامترهاي جوي، از اهميت ويژه اي در برنامه ريزي آبياري در کشاورزي برخوردار است. يکي از روش هاي مطالعاتي بررسي تغييرات تبخير تعرق و پيش بيني، روش سري هاي زماني مي باشد. براي اين منظور، روشها و مدلهاي مختلفي ارائه شده اند که از آن جمله مي توان مدلهاي سري زماني AR، MA و ARIMA را برشمرد. در اين تحقيق، عملکرد هر يک از مدلهاي يادشده در برآورد و تخمين مقادير آتي سري زماني روزانه تبخير از تشت در ايستگاه سينوپتيک شيراز طي دوره 2010- 2006 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد که مدل سري زماني (ARIMA (1, 1, 1 عملکرد بسيار بهتري نسبت به ساير مدلهاي ARIMA دارد و روند تغييرات سري زماني را به خطاي کمتري شبيه سازي مي کند. در تحليل آماري همبستگي مقادير مشاهده شده و تخمين زده شده تبخير از تشت، مقدار R (ضريب همبستگي) برابر 0.92 و مقدار RMSE برابر 1.64 ميليمتر بر روز به دست آمد. انجام مطالعات موردي مشابه در ساير مناطق اقليمي کشور جهت اعتبار سنجي اين مدلها توصيه مي شود.

 نسخه قابل چاپ