بانک مقالات بیماریهای گیاهی

 نسخه قابل چاپ

در سال هاي 1384 و 1385 به منظور شناسايي عوامل پوسيدگي قهوه اي ميوه در گيلان، از ميوه هاي موميايي شده، ميوه هاي در حال پوسيدگي، شكوفه ها و سرشاخه هاي درختان ميوه هسته و دانه دار مشكوك به آلودگي نمونه برداري شد. قارچ عامل بيماري روي محيط RDA كشت گرديد و مشخصات آنامورف مانند رنگ و اندازه اسپورودوكيوم، رنگ و سرعت رشد پرگنه، نحوه اسپورزايي، لوب دار بودن يا نبودن حاشيه پرگنه، اندازه كنيديوم هاي تشكيل شده روي ميوه و محيط كشت، نحوه جوانه زني كنيديوم ها، تعداد لوه تندش و فاصله نخستين انشعاب از كنيديوم ها براي هر جدايه برآورد گرديد. بر اساس مقايسه نتايج بدست آمده با مشخصات گونه هاي معرفي شده در منابع معتبر، گونه هاي Monilinia laxa و M. fructigena از ميوه هاي گيلاس، الو و سرشاخه هاي هلو و گونه M. fructigena از ميوه هاي به، گلابي و گلابي محلي، ازگيل ژاپني و ازگيل شناسايي شد. بر اساس اين نتايج، گيلاس به عنوان ميزبان جديد M. laxa و M. fructigena و آلو، گلابي محلي (خوج)، ازگيل ژاپني و ازگيل به عنوان ميزبان هاي جديد M. fructigena در ايران معرفي مي گردند. همچنين M. laxa گونه جديدي براي ميكوفلور استان گيلان معرفي مي شود.

 نسخه قابل چاپ

دو قطعه دي.ان.اي (DNA) از يك دي.ان.اي مكمل (cDNA) ژنوم كامل ويروس برگ قاشقي سيب زميني (PLRV) بوسيله واكنش زنجيره اي پلي مراز (PCR) تكثير شدند. اين قطعات كه قسمتي از ترادف بازي چارچوب ژني شماره 2 اين ويروس (PLRV ORF2) را تشكيل ميدادند دقيقا مشابه بوده و تنها تفاوت آنها در داشتن آنزيم هاي برشي XbaI و KpnI د دو انتهاي مخالف بود. بنابراين ادغام آنها به درون پلاسميد ناقلي كه با همان آنزيم هاي برشي باز شده است در جهات مخالف صورت ميگيرد. براي سادگي دو قطعه به ترتيب سنس و آنتي سنس ناميده شدند. قطعات برگ توتون با استفاده از سيستم تراژن كردن با آگروباكتريوم با يكي از دو قطعه سنس يا آنتي تراژن شده و به گياهان كامل باز زايي شدند. با استفاده از PCR و RT-PCR گياهان باززايي شده تراژني كه آر.ان.اي پيك (mRNA) قطعات مذكور را بيان ميكردند شناسايي شدند. شش لاين از گياهان تراژن با سنس شش لاين از گياهان تراژن با آنتي سنس تلاقي داده شدند و به بقيه لاين ها اجازه داده شد خودگشني نمايند. بذور همه لاين ها جمع آوري و براي توليد گياهچه هاي نسل دوم به كار رفت. آزمايش هاي مقاومت به ويروس با استفاده از اين گياهچه ها انجام شد. آزمايش هاي مقاومت با مايه زني گياهچه ها با استفاده از شته هاي حامل ويروس PLRV صورت گرفت. دو هفته پس از مايه زني رديابي ويروس در گياهچه ها با استفاده از روش الايزا انجام شد. %28.5 از لاين هاي تراژن با سنس و %23 از لاينهاي تراژن با آنتي سنس در برابر PLRV مقاومت نشان دادند در حالي كه %50 از لاين هاي حاصل از تلاقي ها مقاومت بودند. بنابراين به نظر مي رسد كه بيان همزمان سنس و آنتي سنس در يك گياه تراژن و تشكيل آر.ان.اي دو لا (dsRNA) توانسته است با تحريك مكانيسم خاموشي ژن پس از رونويسي (PTGS) موجب ايجاد مقاومت بيشتر به ويروس در اينگونه گياهان شود.

 نسخه قابل چاپ

تشخيص آسان، سريع و دقيق ويروس هاي گياهي با استفاده از حداقل مواد گياهي، يكي از اركان اصلي فرآيند توليد هسته هاي اوليه عاري از ويروس در سيستم توليد بذر سيب زميني مي باشد. در اين تحقيق كارايي دو روش الايزاي ساندويچ دو طرفه آنتي بادي (DAS-ELISA) و الايزا بر روي غشاي نيتروسلولزي (NCM-ELISA) براي تشخيص آلودگي هاي ساده و مركب چهار ويروس مهم سيب زميني PVS، PVA، PVY و PLRV در 150 نمونه مشكوك به آلودگي هاي ويروسي بررسي و مقايسه گرديد. از 105 نمونه كه با استفاده از روش DAS-ELISA آلوده به ويروس تشخيص داده شدند، 14 نمونه به PLRV، 56 نمونه به PVY، 61 نمونه به PVA و 38 نمونه به PVS آلوده بودند در حاليكه با استفاده از روش NCM-ELISA، تعداد تشخيص هاي گياهان آلوده به اين ويروس ها به ترتيب 8، 45، 59 و 34 بود. از مجموع گياهان آلوده 46% داراي آلودگي ساده به يك ويروس و 54% داراي آلودگي مركب بودند كه 88% از آلودگي هاي مركب مربوط به تركيب دو ويروس بود. در تشخيص آلودگي هاي ويروسي بافت هاي سبز گياه، روش DAS-ELISA توانست تعداد نمونه آلوده بيشتري را شناسايي كند. روش DAS-ELISA توانست حداقل با 0.2 گرم بافت گياهي با رقت عصاره 1:100 و روش NCM-ELISA حداقل با 0.05 گرم بافت گياهي با رقت عصاره 1:10 چهار ويروس فوق را شناسايي كند. در توليد ژرم پلاسم عاري از ويروس، روش NCM-ELISA در تشخيص آلودگيهاي ويروسي از گياهان درون شيشه اي و روش DAS-ELISA در تشخيص آلودگي هاي ويروسي از گياهان گلخانه اي و مزرعه اي مناسب تشخيص داده شد.

 نسخه قابل چاپ

در سال 1383، بيماري ناشناخته اي بروي بسياري از گياهان در تعدادي از مزارع کلزا در استرالياي جنوبي مشاهده شد. علايم بيماري شامل لکه هاي کرم رنگ با حاشيه قهوه اي و حاله زرد رنگ بروي برگ، ساقه و غلاف به ويژه بروي برگ هاي مسن بود.

 نسخه قابل چاپ

دو جدايه ايراني ويروس موزائيک نيشکر (Sugarcane mosaic virus, SCMV) به نام هاي KhzL66 و KhzQ86 از مزارع نيشکر شرکت کشت و توسعه نيشکر و صنايع جانبي آن در خوزستان جمع آوري و با استفاده از آغازگرهاي دژنره پوتي ويروس ها يا اختصاصي SCMV، ناحيه '3 ژنوم آنها به روش RT-PCR تکثير و همسانه سازي گرديد. قطعات پس از تعيين ترادف با هم جمع شدند و ترادف قطعه اي به طول 1815 نوکلئوتيد بدست آمد که شامل قسمتي از ژن NIb، کل CP و 3'-UTR بود. ناحيه CP-UTR از اين دو جدايه همراه با ساير جدايه هاي SCMV موجود در GenBank با برنامه هاي (DNASTAR) MegAlign و CLUSTALX آناليز شد. اين جدايه ها با تعدادي از ترادف هاي پوتي ويروس هاي ديگر شامل ويروس موزائيک کوتولگي ذرت (Maize dwarf mosaic virus, MDMV)، ويروس موزائيک سورگوم (Sorghum mosaic virus, SrMV)، ويروس موزائيک قياق (Johnson grass mosaic virus, HGMV)، ويروس موزائيک ايراني قياق (Iranian Johnson grass mosaic virus, IJMV) و ويروس موزائيک زآ (Zea mosaic virus, ZeMV) موجود در GenBank مقايسه و پس از انجام همرديف سازي چندگانه درخت فيلوژنتيکي آنها با روش Neighbor-joinning ترسيم گرديد. در آناليز فيلوژنتيکي 41 ترادف در 5 گروه شامل SrMV, ZeMV, IJMV, JGMV, MDMV و دو زير گروه SCMV (زير گروه I و II) قرار گرفتند. در اين آناليز قرار گرفتن جدايه هاي SCMV از ايران در کنار جدايه هاي مصر و آفريقاي جنوبي در زير گروه I اين احتمال را به وجود مي آورد که استرين هاي ايراني منشا خارجي داشته و با قلمه به کشور وارد شده باشند.

 نسخه قابل چاپ

پوسيدگي طوقه، ريشه و بلايت فيتوفتورايي ناشي از Phytophthora capsici از بيماريهاي مهم محصولات زراعي مي باشد. به منظور مطالعه تنوع و يا همساني موجود در ساختار ژنتيکي جمعيت P. capsici در ايران، از مجموع 79 جدايه جمع آوري شده اين قارچ، تعداد 29 جدايه نماينده که بيشترين تنوع را در ويژگي هاي ريخت شناسي داشتند انتخاب شده، از نظر پلي مورفيسم DNA حاصل از نشانگرهاي RAPD و ISSR مورد بررسي قرار گرفتند. از ميان 12 آغازگر تصادفي 10 نوکلئوتيدي مورد بررسي، پنج آغازگر بر اساس وضوح، تکرارپذيري و تعداد باندهاي پلي مورفيک به همراه آغازگر 27 نوکلئوتيدي ISSR انتخاب شده، مورد استفاده قرار گرفتند. تجزيه و تحليل خوشه اي الگوي باندهاي بدست آمده از پنج آغازگر تصادفي نشان داد که اين آغازگرها در سطح تشابه 55 درصد جدايه ها را به دو گروه تقسيم نمودند. گروه اول 24 و گروه دوم 76 درصد از جدايه ها را در برگرفتند. اين ترکيب از آغازگرهاي تصادفي با قرار دادن جدايه هاي فارس و خوزستان در گروه اول و ساير جدايه ها در گروه دوم توانست جدايه هاي نواحي گرمسيري را از ساير جدايه ها تفکيک نمايد. نتايج حاصل از آناليز خوشه اي با آغازگر ISSR نشان داد که در سطح تشابه 40 درصد جدايه ها به چهار گروه تقسيم مي شوند. گروه اول 17.5 و ساير گروه ها هر يک 27.5 درصد از جدايه ها را در برگرفتند. جدايه هاي مازندران و گلستان در گروه اول، جدايه هاي فارس و خوزستان به همراه يک جدايه از قزوين در گروه دوم، جدايه هاي اردبيل و آذربايجان شرقي در گروه سوم و جدايه هاي تهران و قزوين در گروه چهارم جاي گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل الگوهاي باندي جاصل از آغازگرهاي تصادفي و آغازگر ISSR در سطح تشابه 55 درصد جدايه ها را به پنج گروه تقسيم نمود. گروه اول جدايه هاي مازندران و گلستان، گروه دوم جدايه هاي فارس و خوزستان، گروه سوم يک عدد از جدايه هاي قزوين، گروه چهارم جدايه هاي آذربايجان شرقي و اردبيل و گروه پنجم جدايه هاي تهران و قزوين را در برگرفت و درصد فراواني جدايه هاي هر گروه به ترتيب 17.5، 24، 3.5، 27.5 و 27.5 درصد بود. اين اولين مطالعه در زمينه تنوع ژنتيکي جمعيت هاي ايراني P. capsici توسط نشانگرهاي RAPD و ISSR مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

زيست شناسي و ديناميک جمعيت نماتود مولد زخم ريشه چاي، Pratylenchus loosi به عنوان مهمترين عامل خسارتزاي گياه چاي در ايران، به مدت پنج سال در شرايط طبيعي، در يکي از باغ هاي چاي آلوده و هم چنين در آزمايشگاهي مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس اين بررسي، نماتود مولد زخم ريشه چاي، به عنوان انگل داخلي مهاجر، با رسيدن دماي خاک به 15 درجه سانتي گراد و بالاتر فعاليت خود را جهت پارازيته کردن ريشه هاي مويين چاي شروع مي نمايد. در اين نماتود، لاروهاي سنين مختلف و ماده هاي بالغ عامل آلوده کننده مي باشند و زمستان گذراني آن غالبا به صورت تخم در خاک و يا درون ريشه هاي تغذيه کننده است، ولي به صورت لارو سن چهارم و نماتود بالغ نيز مي تواند زمستان گذراني نمايد. مطالعات آزمايشگاهي نشان داد که دماي مناسب براي تکثير اين نماتود بر روي ديسک هويج، 20 تا 21 درجه سانتي گراد بوده و دماي مناسب جهت تفريخ تخم ها بر روي آب آگار دو درصد، 17 درجه سانتي گراد مي باشد. چرخه کامل زندگي اين گونه در شرايط آزمايشگاهي 46 تا 49 روز، شامل دوره تفريخ تخم 15 تا 17 روز، سنين مختلف لاروي 15 تا 16 روز و دوره زندگي نماتودهاي بالغ تا زمان تخم ريزي 16 روز به طول مي انجامد. بررسي هاي پنج ساله ديناميک جمعيت در شرايط طبيعي نشان داد که اين نماتود داراي سه تا چهار اوج جمعيتي در سال، مصادف با ماه هاي ارديبهشت، تير، شهريور و آبان يا اسفند (بسته به تغييرات اقليمي سالانه و دماي خاک) مي باشد. تجزيه رگرسيون تغييرات جمعيت در طي پنج سال نشان داد که رابطه معني داري بين دماي خاک و بارندگي و روند تغييرات جمعيت وجود دارد. بين اين دو عامل، دماي خاک نقش مهم تري در ديناميک جمعيت اين نماتود داشته و در صورت مطلوب بودن اين عامل، بارندگي به عنوان دومين عامل کليدي تاثير معني داري در اين روند دارد.

 نسخه قابل چاپ

نمونه هاي ساقه و غده هاي سيب زميني با علايم ساق سياه و پوسيدگي نرم در سال هاي 1374 و 1375 از مزارع سيب زميني مناطق مختلف استان فارس جمع آوري و Erwinia هاي مولد پوسيدگي نرم از آنها جداسازي شد. بر اساس يكصد آزمون فيزيولوژيكي و بيوشيميايي انجام شده، استرين هاي جدا شده در چهار گروه مختلف قرار گرفتند. دو گروه از آنها كه به عنوان Pectobacterium carotovorum subsp. Carotovorum (Pcc) و Pectobacterium atrosepticum (Pa) شناسايي شدند در اكثر مناطق نمونه برداري شده وجود داشتند. ولي دو گروه ديگر كه از نظر برخي خصوصيات فنوتيپي با مشخصات ذكر شده براي گونه و زير گونه هاي اروينيا هاي پوسيدگي نرم مطابقت نداشتند از نمونه هاي آلوده پاره اي مناطق جدا گرديد. جدايه هاي دو گروه فوق از نظر تعدادي از خصوصيات كليدي گونه و زير گونه هاي شناخته شده متمايز بودند و بينا بين آنها قرار مي گيرند. بر اساس آناليز عددي و ترسيم دندروگرام ارتباط جدايه ها و گروهها مشخص گرديد. جدايه هاي گروه سوم بيشترين شباهت (84 درصد) را به Pa و جدايه هاي گروه 4 بالاترين شباهت (74 درصد) رابه Pa داشتند. نقوش متفاوت الكتروفورزي پروتئين هاي جدايه ها در گروههاي چهار گانه نيز بيانگر تنوع و تفاوت قابل ملاحظه آنها بود. اين نقوش از نقوش جدايه هاي شناخته شده Pcc و Dickeya chrysanthemi (Dc) نيز متمايز بود.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

پراكنش گونه هاي Phytophthora عامل انگومك (گموز) درختان گردو در استان هاي كرمان، فارس و كهگيلويه و بويراحمد مورد بررسي قرار گرفت. از سي و سه جدايه بدست آمده، هيجده جدايه به P.citricola تعلق داشت. گونه مذكور از طوقه و تنه و ريشه درختان گردوي منطقه اقليد، خانه زنيان، ياسوج و از طوقه درختان گردو در سپيدان جدا گرديد. دوازده جدايه P. citrophthora از طوقه و تنه درختان گردوي استان كرمان (بافت كرمان، خبر، رابر و گوغر)، بوانات (جيان، سوريان، سيمكان و عاصمي) و از طوقه، تنه و ريشه درختان گردوي منطقه شيراز جداسازي گرديدند. سه جدايه P. cactorum از خاك هاي اطراف طوقه، تنه و ريشه درختان در حال زوال منطقه مرودشت جداسازي گرديدند.
مقايسه بيماريزايي برخي جدايه ها با استفادهاز شاخه هاي بريده گردو انجام گرديد ريسه هاي گونه P. citricola با سرعت بيشتري نسبت به گونه هاي P. citrophthora و P. cactorum قادر به پيشروي در شاخه هاي بريده بودند.
در شرايط گلخانه عكس العمل طوقه و ريشه نهال هاي 8 ماهه گردو  ارقام سيد حسيني، قلمي، سلطان ابراهيم، كلاغي، خوشه اي، ريز ياسوج، پوست كاغذي، B6SH10، OR33/T₂، حاج ميرزا خان، G4، G7، G2 و همچنين درخت جنگلي لرگ (Pterocarya fraxinifolia) از خانواده Juglanaceae به جدايه اي از سه گونه P. citricola، P. citrophthora و P. cactorum كه قدرت بيماريزايي بيشتري داشتند با استفاده از مايه بدست آمده از محيط ورمي كوليت- عصاره دانه شاهدانه مورد مطالعه قرار گرفت و درصد كلنيزاسيون طوقه، ريشه اصلي و فرعي، درصد مرگ و مير، ميزان پيشرفت بيماري، درجه آلودگي ريشه، ارتفاع دانهال، وزن تر خشك ريشه ارزيابي گرديد. مقايسه درصد كلنيزاسيون طوقه، ريشه اصلي و فرعي، درصد مرگ و مير و ميزان پيشروي بيماري نشان داد كه تمام ژنوتيپ هاي گردو به گونه هاي فيتوفتورا حساس بودند ولي بيشترين درصد پوسيدگي و پيشرفت بيماري مربوط به ژنوتيپ سيد حسيني بود در صورتي كه لرگ به هر سه گونه قارچ كاملا مقاوم بود.

 نسخه قابل چاپ

دراين پژوهش كارايي انتقال هفت همسانه شته Rhopalosiphum padi جمع آوري شده از مناطق مختلف ايران در انتقال چهار جدايه ويروس BYDV-PAV مورد بررسي قرار گرفت. پس از تغذيه گيرش، شته هاي هر تركيب همسانه- جدايه براي سنجش روي 35 بوته جوان يولاف (سه عدد پوره سن چهارم به ازاي هر بوته) قرار داده شدند، سپس درصد گياهان آلوده بر مبناي علايم و آزمون اليزا و نيز ميانگين ميزان جذب عصاره گياهان مايه زني شده در هر تركيب همسانه- جدايه با آزمون غير مستقيم اليزا تعيين شد. در اين تحقيق نشان داده شد كه اولا تمام همسانه هاي شته R. padi قادرند تمام جدايه هاي BYDV-PAV را منتقل كنند. ثانيا ميزان انتقال درهر مورد رابطه مستقيم و همبستگي مثبتي با ميانگين ميزان جذب عصاره گياهان مايه زني شده در آزمون اليزا دارد. ثالثا همسانه هاي R. padi از لحاظ كارايي انتقال جدايه معين با هم تفاوت دارند. رابعا جدايه هاي مختلف BYDV-PAV جمع آوري شده از نقاط  مختلف كشور از لحاظ قابليت انتقال توسط همسانه معيني از R. padi با هم تفاوت دارند و بالاخره اينكه ميان همسانه شته هر منطقه و جدايه ويروس همان منطقه نوعي سازگاري به وجود آمده به طوريكه در موارد مختلف بالاترين درصد انتقال و ميزان جدب مربوط به همسانه و جدايه هر محل است. در بين هفت همسانه شته، شته شهركرد و دشتك بيشترين كارايي انتقال را داشتند و جدايه دشتك BYDV-PAV بيش از ساير جدايه ها منتقل شد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

در يك نرگس زار قديمي منطقه بهبهان، استان خوزستان علايمي بصورت لكه هاي قهوه اي پررنگ، مايل به بنفش يا ارغواني بر روي برگ ها، ساقه و كاسبرگ ها مشاهده شد. در مراحل پيشرفته بيماري گاهي لكه هايي به طول 10 سانتيمتر روي برگ ها مشاهده مي گرديد. ظهور علايم بيماري طي سال هاي مورد بررسي (1383-1381) اواسط آذرماه بود. ميزان آلودگي در اواخر ديماه (اواسط زمستان) تا %70 برآورد گرديد. برش بافت آلوده با ميكروتوم دستي، يا بوسيله تيغ وجود اسپورهاي استراحتي كروي شكل با ديواره ضخيم و به رنگ زرد طلايي تا قهوه اي تيره و ريزوميسيليوم ظريف و شفاف را درون سلول هاي پارانشيم برگ و ساقه نشان داد. اسپورهاي استراحتي به قطر 16-24 ميكرومتر و رويه آنها با فرورفتگي هاي حفره مانند كم عمق مي باشد. اسپورهاي استراحتي داراي دريچه بودند كه هنگام جوانه زني اين دريچه باز مي شد. بر اساس مشخصات فوق و تخصص ميزباني، عامل بيماري Physoderma narcissi تشخيص داده شد. اسپورهاي استراحتي پس از طي يك دوره دماي پايين (6 °C و 9 °C) و نگهداري در دماي بهينه (20-23°C) و در حضور نور تا 80 درصد جوانه زني داشتند. تشخيص، توصيف و بررسي خصوصيات عامل بيماري لكه بنفش نرگس براي اولين بار در ايران صورت گرفت. نمونه هايي از گياه بيمار در مجموعه قارچهاي هرباريوم وزارت جهاد كشاورزي تحت شماره دست يابي IRAn 2031 F ثبت و نگهداري شده است.

 نسخه قابل چاپ

به منظور ارزيابي چند شكلي نواحي حد فاصل ژن هاي 28s و 18s در ژنوم قارچ عامل سوختگي غلاف برنج، 54 جدايه Phizoctonia solani AG-1-IA جدا شده از نواحي مختلف استان مازندران مورد ارزيابي قرار گرفتند. از جدايه ها DNA10-100 ng/ml استخراج و از آنها به عنوان الگو در واكنش هاي PCR استفاده شد. نواحي هدف توسط جفت آغازگرهاي ITS 5, ITS 4 در 25 چرخه گرمايي در PCR تكثير شدند. ارزيابي محصولات PCR به كمك ژل اكريل آميد 8% جدايه ها را به دو گروه عمده تقسيم كرد. در گروه اول (72% جدايه ها) محصول از يك قطعه 700 جفت بازي و در گروه دوم (28% جدايه ها) از سه قطعه با بزرگي 700، 850 و 950 جفت بازي تشكيل شده بود. آنزيم هاي برشگر EcoRI, TaqI, XhoII, HaeIII داراي محل برش و HindIIIو XhoI, BamHI فاقد محل تشخيص و برش در محصولات PCR هر دو گروه بودند. هضم آنزيمي محصولات PCR با آنزيم هاي برشگر فوق جدايه هاي Phizoctonia solani AG-1-IA موجود در هر يك از گروه ها را يكسان منعكس كرد. براساس ارزيابي هاي نشانگر rDNA RFLP جمعيت قارچ عامل سوختگي غلاف برنج شامل دو زير جمعيت با فراواني 28% و 72% در مازندران است.

 نسخه قابل چاپ