مقالات بیابان

به منظور ارزيابي اثرات رقابتي تاج خروس بر روي سويا، تاثير زمان سبز شدن و سطوح مختلف تراكم آن بر برخي از صفات زراعي سويا، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تهران (كرج) در سال 1380 اجرا شد. آزمايش بصورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در 3 تكرار انجام شد. عامل اول شامل زمان سبز شدن تاج خروس و در سه سطح :Ve) همزمان با سبز شدن سويا، Vc: همزمان با ظهور كامل برگهاي تك برگچه اي در سويا،V2 : همزمان با ظهور كامل دومين برگ سه برگجه اي در سويا) و تراكم تاج خروس در سه سطح (10، 20 و 40 بوته در هر متر طولي رديف) بود. علاوه بر 9 تيمار اصلي، سه تيمار شاهد شامل كشت خالص تاج خروس، كشت خالص سويا و كشت سويا با حفظ جمعيت طبيعي علفهاي هرز موجود در مزرعه نيز در هر تكرار منظور گرديد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه زمان سبز حشدن و تراكم تاج خروس اثرات معني داري بر علمكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، شاخص برداشت و ارتفاع بوته در سويا دارد به گونه اي كه با نزديك شدن زمان سبز شدن تاج خروس به زمان سبز شدن سويا عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت كاهش ولي ارتفاع بوته افزايش نشان داد. از طرفي تراكم تاج خروس نيز اثرات معني داري بر كليه صفات مورد ارزيابي داشت. با افزايش تراكم تاج خروس، صفات عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت كاهش و ارتفاع بوته افزايش يافت. در ارزيابي اثرات متقابل زمان سبز شدن و تراکم تاج خروس کمترين عملکرد دانه، عملکرد بيولوژيک و شاخص برداشت متعلق به تيمار همزماني سبز شدن تاج خروس با سويا و در تراکم 40 بوته در هر متر رديف بود. کمترين ارتفاع بوته سويا متعلق به تيمارهايي بود که تاج خروس در مرحله  ظهور کامل دومين برگ سه برگچه اي سبز شده بود. در مقايسه تاثير تيمارهاي زمان سبز شدن و تراکم تاج خروس و تيمارهاي شاهد بدون کنترل علف هرز و شاهد عاري از علف هرز مشاهده شد که کمترين ميانگين صفات حتي براي ارتفاع بوته متعلق به تيمار بدون کنترل علف هرز و بيشترين ميانگين صفات براي تيمار عاري از علف هرز بود.

 نسخه قابل چاپ

امروزه بيابانزايي به عنوان يك معضل جدي گريبانگير بسياري از كشورهاي جهان مي باشد؛ جهت ارزيابي و تهيه نقشه بيابانزايي تاكنون تحقيقات بسيار زيادي درداخل و خارج كشور صورت گرفته كه منجر به ارائه مدلهاي منطقه اي و محلي فراواني شده است. روش ESAs از جديدترين اين روشها مي باشد كه توسط كميسيون اروپا در سال 1999 ارائه شده است و در اكثر كشورهاي اروپايي و بعضي كشورهاي خاورميانه نيز مورد ارزيابي قرار گرفته است، طبق مطالعات انجام شده در داخل كشور، متاسفانه اين روش و شيوه ارزيابي تا كنون بدليل عدم آشنايي محققين كشور با آن، مورد بررسي قرار نگرفته است. اين روش داراي مزايايي بيشتري نسبت به روشهاي مرسوم مورد استفاده در ايران مي باشد و آن دقت بيشتر اين مدل جهت ارزيابي و تهيه نقشه بيابانزايي است، در اين مدل با توجه به روش خاص وزن دادن به لايه ها؛ استفاده از سامان‌هاي اطلاعات جغرافيايي در تلفيق لايه ها، استفاده از ميانگين هندسي به جاي جمع و يا ميانگين حسابي در محاسبه شاخص ها و نقشه نهايي بيابانزايي، علاوه بر افزايش دقت و سرعت انجام آن در ارزيابي و تهيه نقشه بيابانزايي، خطاي كارشناسي نيز وجود ندارد.

 نسخه قابل چاپ

مطالعات متعددي در زمينه پديده هاي مربوط به حركت شنهاي روان و توفان شن انجام شده است. اين مطالعات اغلب براساس شبيه سازي آزمايشگاهي، اندازه گيريها و مشاهدات در محيط بوده است. علاوه بر شبيه سازي پديده هاي مربوط به حركت شنهاي روان، براساس اصول ساده انتقال شن ناشي از سازوكار تنش تلاطمي باد، تلاش مي شود تا مدلهاي تجربي/رياضي براي آنها ساخته شود. در اين مدلها شار اندازه حركت سطحي در فصل مشترك جو - زمين كه عامل اصلي در انتقال ذرت مي باشد، بررسي و پارامتريزه مي شود. در اينجا يك مدل عددي براي تخمين باد آستانه در انتقال شنهاي روان ارائه مي شود. بر اين اساس اين و به كمك روش عددي بر مبناي سولاواف (SOL-VOF) در مدل پيشنهادي سعي بر پيش بيني باد آستانه درانتقال شن شده است. به منظور محاسبه باد آستانه خصوصيات سطحي شن، نيمرخ باد در سطح زمين و برهمكنش باد و سطوح شني در نظر گرفته شده است. براساس اين مدل آهنگ انتقال شن روان حدود  20-30 kg ^-1 hr ^-1برآورد شد كه در واقع حدود نيم تن شن روان در واحد سطح در هر شبانه روز حمل ميشود. محاسبه سرعت آستانه باد به كمك مدل عددي مذكور در پيش بيني شروع توفان شن و آهنگ انتقال شن اهميت بسزايي دارد.

 نسخه قابل چاپ

در طول نيمرخ تعادل رودخانه، نيروي آب در درجه اول وابسته به سرعت و حجم جريان است. عملكرد تكتونيك و نيز تغييرات اقليمي، موجب تغيير فرآيند فرسايش در طول اين نيمرخ مي گردد. هر گونه تغيير سطح اساس يا تغيير دبي ناشي از دو عامل مذكور ابتدا، موجب تغيير مكان رسوبگذاري در مخروط افكنه ها مي گردد. قديمي شدن يا تقطيع شدن يک مخروطه افکنه، حاصل فرآيند مذکور است. مخروط افکنه هاي تقطيع شده در واقع مخروط هاي قديمي هستند كه از مرحله رسوب گذاري خارج شده و در معرض فرسايش مجدد قرار گرفته و از عوارض خاص سيستم شكل زايي مناطق خشك به شمار مي روند (راچوكي 1990).
هدف اين تحقيق، شناخت علل بوجود آمدن سطوح مختلف مخروط افكنه هاي تقطيع شده در حاشيه چاله سيرجان مي باشد. براي دست يابي به اين هدف، علاوه بر بررسي اطلاعات پيشين و گرد آوري اطلاعات كتابخانه اي از عكسهاي هوايي، نقشه‌هاي توپوگرافي و زمين شناسي به عنوان ابزار فيزيكي استفاده گرديده است. همچنين، داده هاي محيطي از طريق عمليات ميداني به روش مشاهده مستقيم جمع آوري گرديده است. از مدل NUVEL la، شاخص سينوسي و شاخص نسبت پهناي كف دره به ارتفاع دره، به منظور بررسي حركات تكتونيكي به عنوان ابزار مفهومي تحقيق استفاده شده است. نتايج بدست آمده حاكي از آن است كه در تحول و تكامل مخروط افكنه هاي تقطيع شده حوضه تحت بررسي، حركات تكتونيكي نقش موثرتري ايفا نموده اند. اين حركات عموما در راستاي فرونشيني چاله سيرجان و متقابلا تداوم بالا راندگي واحد كوهستاني عمل كرده اند و همين پديده سبب تشكيل مورفولوژي تقطيع شده در مخروط افكنه ها شده است. اين درحاليست که تغييرات اقليمي مقارن با حاکميت دوره هاي مرطوب و خشک نيز، نقش فرعي را در تحول مخروط افکنه ها به عهده داشته است. لازم به ذکر است که در نهايت، تغيير نقطه تقاطع بر روي مخروط افکنه ها موجب تغيير محل رسوب گذاري و سرانجام، ايجاد مخروطه افکنه هاي تقطيع شده مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور تثبيت شنهاي روان، احياء اراضي تخريب شده و كاهش خسارات ناشي از فرسايش بادي در منطقه حسين آباد قم اقدام به تاغ كاري شده است. اين تحقيق به منظور ارزيابي اثرات تاغ كاري بر خصوصيات خاك و پوشش گياهي انجام شد. بدين منظور ابتدا در اراضي تاغ كاري شده و اراضي شاهد از هر كدام 4 منطقه كليد جهت نمونه برداري مشخص گرديد. نمونه برداري به روش تصادفي- سيستماتيك انجام شد. در هر منطقه كليد 3 ترانسكت 500 متري و در طول هر ترانسكت 10 پلات مستقر گرديد. در هر پلات ليست فلورستيك گونه هاي گياهي، درصد تاج پوشش و تعداد پايه‌هاي گياهي يادداشت شد. ميزان توليد، تراكم، تكرار و تركيب گونه هاي گياهي نيز مشخص گرديد. همچنين براي ارزيابي خصوصيات خاك دو منطقه در طول هرترانسكت يك پروفيل حفر و خصوصيات خاك از قبيل بافت، ماده آلي، هدايت الكتريكي، اسيديته، فسفر، نيتروژن، سديم و پتاسيم اندازه گيري شد. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات خاك دو منطقه از آزمون تي تست استفاده گرديد. نتايج نشانگر افزايش درصد پوشش گياهي، بهبود تركيب گونه اي، افزايش توليد و يكنواختي پوشش گياهي در اراضي تاغ كاري شده در مقايسه با اراضي شاهد مي باشد. همچنين بجز املاح سديم، بين بقيه خصوصيات خاك بررسي شده دراراضي شاهد و تاغ كاري اختلاف معني داري وجود دارد. در اراضي تاغ كاري شده، ميزان ماده آلي، پتاسيم، فسفر و ازت بيشتر از اراضي شاهد بود. همچنين خاك در اراضي تاغ كاري شده نسبت به اراضي شاهد، قليايي تر و شورتر شده است.

 نسخه قابل چاپ

رسوبات لس بخش وسيعي از استان گلستان را پوشانده است، اگر چه شواهد زيادي از بادي بودن اين نهفته ها حكايت مي كند، با اين وجود درباره منشا، نحوه تشكيل و جهت بادهاي غالب هنوز بحث هاي زيادي وجود دارد. روند تغيير اندازه دانه و فراواني كوارتز در جهت جانبي نه تنها جهت وزش بادهاي غالب، بلكه ميزان دوري يا نزديكي به منشاء را نيز معين مي كند به طوري كه اندازه ذرات و فراواني كوارتز در جهت ورزش باد همواره كاهش و با دوري از منشاء تنزل مي يابد. در اين تحقيق ضمن تائيد بادي بودن اين نهشته ها تغييرات جانبي اندازه ذرات و تركيب كاني شناسي به ويژه كوارتز به عنوان معيار تعيين جهت بادهاي غالب مدنظر قرار گرفت، بنابراين پس از تهيه نقشه  پراكنش لس در استان گلستان بوسيله داده هاي ماهواره (ETM) و با كمك نرم افزار الويس، از لس هاي شاخص و هوانزده از عمق 4 متري نمونه برداري و تحت بررسي دانه سنجي ليزري و اسپكترومتري و كاني شناسي (XRD) قرار گرفت. با توجه به نتايج، كاهش محسوسي در ميانگين اندازه دانه و مقدار كاني كوارتز از شمال خاوري به طرف جنوب باختري مشاهده مي شود، به طوري كه اندازه دانه ها از 4.97 ? تا 6.66 ? و فراواني كاني كوارتز از 45.4% تا 56.2% در روند فوق كاهش مي يابد. لذا براساس نتايج حاصل جهت بادهاي غالب در تشكيل اين رسوبات از شمال خاوري و شمال به طرف جنوب باختري و جنوب بوده است.

 نسخه قابل چاپ

بمنظور مطالعه انتقال مجدد و شناخت صفات مرتبط با آن در شرايط محدوديت رطوبتي، اين بررسي در قالب كرتهاي خرد شده بر پايه بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي طرق مشهد به مدت دو سال زراعي 82-1380 اجرا شد. محدوديت رطوبتي در مراحل مختلف نمو در كرتهاي اصلي و ژنوتيپ هاي تري تيكاله (شامل Juanillo 92 و چهار ژنوتيپ اميدبخش) در كرتهاي فرعي قرار داشتند. سطوح مختلف محدوديت رطوبتي شامل، (L₁) شرايط بهينه، L₄ و  L₃و L₂ قطع آبياري و جلوگيري از بارندگي بوسيله باران گير (Rain shelter) به ترتيب در مراحل يك برگي تا برجستگي دوگانه(Double Ridge)  برجستگي دوگانه تا گلدهي و گلدهي تا مرحله پرشدن دانه، L₅وL₆ يك آبياري تكميلي در طول فصل رشد و نمو (بدون استفاده از باران گير) به ترتيب در مرحله گلدهي و پرشدن دانه بود. نتايج نشان داد تنش رطوبتي در ابتداي فصل رشد (L₂) ضريب اختصاص مواد فتوسنتزي به سنبله در حال رشد را افزايش داد، اين افزايش به دليل كاهش وزن خشك كل در مرحله گلدهي بود، اما تأثير معني داري بر درصد انتقال مجدد نداشت (افزايش 4%). تنش رطوبتي در مرحله برجستگي دوگانه تا گلدهي (L₃) وزن خشك سنبله در مرحله گلدهي و ضريب اختصاص مواد فتوسنتزي به سنبله را كاهش داد، اما شرايط مناسب رطوبتي پس از پايان دوره تنش، باعث شد كه دوره پرشدن دانه با شرايط بهينه تفاوت معني داري نشان نداد. با فاصله گرفتن از شرايط بهينه درصد انتقال مجدد افزايش يافت، به طوري كه در تيمار در صد انتقال مجدد بطور معني داري بيشتر از شرايط بهينه (L₁) و حتي شرايط تنش رطوبتي ابتداي فصل (L₂) بود. بيشترين درصد انتقال مجدد در تنش رطوبتي پس از گلدهي (L₄) وجود داشت (63%). رابطه منفي و بسيار معني دار بين عملكرد دانه و درصد انتقال مجدد (r = -0.46) نشان دهندة كاهش عملكرد و افزايش انتقال مجدد با فاصله گرفتن از شرايط بهينه مي باشد. شكل گيري مقصد قوي قبل از گلدهي موجب افزايش انتقال مجدد به دليل افزايش تقاضاي مقصد، در شرايط تنش رطوبتي انتهاي فصل شد. بنابراين از اين طريق مي توان عملكرد را در شرايط خشكي انتهايي بهبود بخشيد.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق به منظور بررسي تاثير كشت Atriplex canescens بر پوشش گياهي بومي در منطقه طرح بيابان زدايي آغذي گنگ واقع در زاويه زرند ساوه انجام شد. با توجه به هدف تحقيق، از 8 ناحيه آتريپلكس كاري شده و 8 ناحيه شاهد به روش تصادفي - سيستماتيك و با استفاده از پلات هاي تو در تو نمونه برداري گرديد. پلات گذاري به روش تصادفي- سيستماتيك و در امتداد ترانسيت 200 متري انجام شد. جهت اندازه گيري پوشش بومي از پلات هاي با ابعاد 3×4 در فصل بهار براي اندازه گيري پوشش علفي و 6×8 متر مربع در پاييز به منظور اندازه گيري گياهان بوته اي و از پلات هاي 15×15 متر مربع در پاييز براي اندازه گيري پوشش آتريپلكس استفاده شد. تراكم گونه هاي گراس و درمنه دشتي نيز در اطراف بوته هاي آتريپلكس بررسي شد. با استفاده از آزمون مقايسه دو ميانگين خصوصيات پوشش در نواحي بوته كاري و نواحي شاهد با هم مقايسه گرديد. نتايج نشان داد، كشت گونه آتريپلكس پس از گذشت حدود 8 سال باعث تغييراتي در تركيب و تنوع گونه اي شده است كه ايجاد چنين وضعيتي به دليل اثرات مثبت (ايجاد ميكروكليما و بهبود خصوصيات خاك) و منفي (رقابت و آللوپاتيك) آتريپلكس و مديريت حاكم بر منطقه بوته كاري (قرق) مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

آگاهي از گياهاني كه داراي مقاومت نسبت به شوري مي باشند لازمه مديريت اكوسيستم هاي مناطق خشك و نيمه خشك است. با وجود وسعت زياد اراضي شور در سطح كشور، كشت گياهان شورپسند كه در ضمن ارزش علوفه اي دارند امري ضروري است.
Artemisia fragrans Willd و C.Koch Artemisia spicigera به لحاظ دارا بودن دو فاكتور مهم شورپسند بودن و دارا بودن ارزش علوفه اي مورد بررسي قرار گرفت. بذور اين دو گونه از منطقه ي روستاي خواجه واقع در جاده تبريز- اهر جمع آوري شد. جوانه زني اين دو گونه در  5تيمار EC=20, EC=16, EC=8,=EC 4, EC=0  (ميلي موهس بر سانتيمتر) و با سه تكرار در درجه حرارت  25°cدر داخل ژرميناتور بررسي شد.
نتايج نشان مي دهد كه در هر دو گونه ناميه با گذشت زمان افزوده شده و در گونه Artemisia spicigera اين افزايش بيشتر شده است. مقاومت به شوري گونه spicigera Artemisia نسبت بهfragrans Artemisia در همه تيمارها بيشتر است، در كل با افزايش شوري ميزان جوانه زني كاهش مي يابد. در ميزان جوانه زني، طول ريشه چه و ساقه چه، اثر متقابل بين گونه و غلظت در سطح 1% معني دار است.

 نسخه قابل چاپ

در اين منطقه لايه سطحي جو به منظور محاسبه و پيش بيني دماي حداقل با هدف پيشگيري از سرمازدگي محصولات كشاورزي در جنوب خراسان مورد بررسي قرار گرفت. در ابتدا عوامل موثر در تغييرات دماي لايه سطحي بررسي شد. سپس داده هاي هواشناسي لازم درطول دوره آماري ايستگاه هاي بيرجند، قائن و گناباد تهيه و با استفاده از دو مدل نظري برونت و گروين دماي حداقل براي شبهاي كه آسمان صاف و وزش باد ناچيز است پيش بيني شد. نتيجه گرفته شد كه نتايج مدل خيلي دقيقتر از مدل برونت است ولي اين مدل در رطوبتهاي خيلي بالا جوابگو نمي باشد.

 نسخه قابل چاپ

شناخت حد بحراني بانک بذر خاک و تاثير برخي فاکتورهاي آگروتکنيکي بر ذخيره بذر خاک يونجه هاي يکساله در ديمزارها براي استقرار موفق و بدنبال آن زادآوري طبيعي در سيستم تناوبي Ley-farming بسيار ضروري است. در اين تحقيق تاثير سيستم هاي مختلف کاشت، برداشت علوفه در مراحل مختلف فنولوژيکي رشد، روشهاي کاشت، محل قرار گرفتن بذر در خاک، کشت بذور با غلاف و بدون غلاف بر بانک بذر خاک، سبز شدن، استقرار گياهچه ها و زادآوري طبيعي يونجه هاي يکساله در پنج آزمايش مجزا، در سال زراعي 80-79 در ايستگاه تحقيقات هواشناسي کشاورزي واقع در 30 کيلومتري شمال شرقي شهرستان خرم آباد بررسي و اجرا شد. نتايج نشان داد که برداشت علوفه در مراحل مختلف فنولوژيکي رشد بر توليد بذر و در نتيجه بانک بذر ارقام مختلف يونجه هاي يکساله تاثير دارد. بطوري که برداشت علوفه در آغاز گلدهي نسبت به مرحله 50 درصد گلدهي بوته ها، از نظر رشد مجدد و توليد بذر و ايجاد بانک بذر غني در خاک، برتري داشت. عمق قرار گرفتن بذر در خاک بر سبز شدن، استقرار گياهچه ها و ثبات و پايداري در بانک بذر خاک در ارقام يونجه هاي يکساله تاثير دارد. به طوري که هر اندازه عمق قرار گرفتن بذر بيشتر باشد به همان اندازه نيز سبز شدن بذور به تاخير مي افتد و استقرار گياهچه ها ضعيف مي شود. کشت بذور يونجه يکساله با غلاف در مقايسه با بدون غلاف موجب دوام بيشتر بذور در خاک و در نتيجه تداوم بيشتر بانک بذر خاک و زادآوري طبيعي مي شود. روش کاشت با عميقکار پرسينگ ديم در مقايسه با کاشت سانتريفوژ يا دست پاش موجب تسريع در سبز شدن بذور، استقرار مناسب و در نتيجه زودتر به گل رفتن بوته ها و در نهايت توليد بذر بيشتر و ايجاد بانک بذر غني تر مي شود. کشت مخلوط گونه هاي مختلف يونجه هاي يکساله در مقايسه با تک کشتي آنها از نظر عملکرد ماده خشک، پوشش گياهي، عملکرد بذر و ايجاد بانک بذر غني برتري داشت.

 نسخه قابل چاپ

کوير سياه کوه يا چاله عقدا يکي از چندين حوزه آبريز ايران مرکزي مي باشد که در شمال يزد و اردکان قرار گرفته و نهايتا کليه خروجيهاي آب زيرزميني و جريانهاي سطحي حوزه خود را جمع آوري مي کند. با توجه به محدوديت جريانهاي سطحي در منطقه، آبخوان سياه کوه بعنوان تنها منبع تامين کننده نيازهاي آبي در سالهاي اخير شديدا مورد بهره برداري قرار گرفته بطوريکه سطح آب زيرزميني نسبت به چند سال قبل افت شديدي داشته است. مديريت بهتر اين آبخوان و شناخت از سيستم دروني آن، مستلزم تهيه مدل رياضي سفره آب زيرزميني سياه کوه مي باشد. اولين گام در مدلسازي، تهيه مدل مفهومي (Conceptual Model) و شماي پايه سيستم سفره آب زيرزميني منطقه است که بر اساس آن بتوان مدل رياضي نمايشگر سيستم را ارائه داد. مدلهاي رياضي آب زيرزميني که در ايران انجام شده و مي شود، اکثرا بدون تهيه مدل مفهومي صورت مي گيرد که اين کمبود در مراحل مختلف مدلسازي تاثير منفي گذاشته و منجر به ببار آوردن نتايج غيرواقعي مي شوند. هدف از ارائه اين مقاله، چگونگي تهيه مدل مفهوم يک آبخوان، بصورت کلي و تهيه مدل مفهومي آبخوان سياه کوه بطور خاص مي باشد. نتايج اين تحقيق مي تواند در زمينه مدلسازي آبهاي زيرزميني، چه در بخش تحقيقات و چه در بخش مطالعاتي مفيد واقع شده و از هدر رفتن بيهوده زمان و هزينه جلوگيري کند.

 نسخه قابل چاپ

جگ در مناطق کوهستاني نيمه گرمسيري جنوب ايران در استان هاي کرمان، سيستان و بلوچستان، هرمزگان و خوزستان در رويشگاههايي به صورت گسسته و غالبا به شکل دهليزي و دالاني رويش دارد. چون اين گونه در نهايي ترين حد غربي رويشگاه طبيعي خود در محيطي کم باران و با تبخير و دوره خشکي شديد و طولاني به سر مي برد از اينرو در ارتفاعات بالاتري را نسبت به ساير گونه ها اشغال مي نمايد و به طور کلي آن بالندگي و رويشي را که در شبه قاره هند دارد در ايران دارا نمي باشد.

 نسخه قابل چاپ

بيابان لوت از پديده هاي مهم و نادري است که از لحاظ دماي زياد آن همواره مورد توجه قرار گرفته است. اما به دليل شرايط سخت حاکم بر آن هنوز اطلاعات زيادي پيرامون وضعيت دماي هوا و به ويژه دماي سطحي پديده ها و رخساره هاي آن در دست نيست. براي مطالعه دماي سطحي به کمک داده هاي سنجنده حرارتي ماهواره ها شناخت کافي از وضعيت منطقه و دماي سطحي پديده هاي بيابان لوت و روند تغييرات مفيد است. چنين شناختي از دماي پديده ها تفسير دقيق تر تصاوير حرارتي را مقدور مي سازد. در اين تحقيق دماي سطحي منطقه و عمق خاک و هواي منطقه شهداد واقع در حاشيه ياردانگ لوت به مدت 15 روز متوالي مورد بررسي قرار گرفته است. دماي سطحي تپه هاي مارني و تپه هاي ماسه اي(ماسه هاي تيره و روشن) در 8 قرائت به فاصله 2 ساعت از 6 صبح لغايت 8 شب اندازه گيري گرديد. نتايج اين تحقيق، اختلاف دماي سطحي در طول روز و اهميت انتخاب نوع سنجنده حرارتي را با توجه به لحظه عبور ماهواره از منطقه روشن مي سازد. نتايج حاصل از مطالعات روند تغييرات تشعشعات حرارتي نشان مي دهد که مجموعا تغييرات حرارتي نه تنها از غرب به شرق بلکه از شمال غرب به جنوب شرق ياردانگ هاي بيابان لوت داراي روند کلي افزايشي است. قله ها و دره هاي منحني تغييرات باند نرمال منطقه، نشان دهنده وجود پشته ها، شيارها، تپه هاي شني و وجود سايه ناشي از پشته ها مي باشد که براي مطالعه دقيق تر، نياز به تحقيقات بيشتري مي باشد. نتايج اين مطالعه نشان داد که تغيير اختلاف دماي ماسه تيره، ماسه معمولي و مارن در برخي ساعات روز از جمله حدود ساعت 10 صبح و 3 بعدازظهر کاملا متمايز است و در اوقاتي مانند 6 تا 8 صبح و 4 تا 8 بعدازظهر اختلاف فاحشي ديده نمي شود. بنابراين نتيجه گيري مي شود که در تفسير تصاوير حرارتي مي بايستي به زمان عبور ماهواره و حرارت مختلف پديده ها توجه داشت. براي تهيه نقشه حرارتي توسط داده هاي حرارتي ماهواره مطالعات ميداني بعدي پيرامون ويژگي هاي حرارتي منطقه لازم است.

 نسخه قابل چاپ

دشت قم يک منطقه خشک بوده که در جنوب و جنوب شرق قم واقع شده است. به علت کمبود جريانات سطحي با کيفيت مناسب، عدم رعايت نکات فني در بهره برداري، برداشت بيش از سفره هاي آب زيرزميني در طي دو دهه اخير با افت سطح ايستابي و نيز افزايش شوري مواجه شده است. در اين تحقيق روند تغييرات، سطح ايستابي و کيفيت آب از نظر قابليت هدايت الکتريکي (EC) باقميانده خشک (T.D.S) براي دوره آماري (79-1376) مورد بررسي قرار گيرد.
بدين منظور مقدار افت و شوري آبهاي زيرزميني بر اساس خصوصيات دشت محاسبه گرديد. نتايج نشان مي دهد که افت متوسط آبهاي زيرزميني در دوره ياد شده، 14.5 متر بوده است. افزايش شوري آبهاي زيرزميني در اين دوره، 4341 دسي زيمنس بر متر بوده است، نشان مي دهد که هر ساله 168 دسي زيمنس بر متر از کيفيت آبهاي منطقه کاسته شده است. مقدار باقيمانده خشک آب زيرزميني دشت به طور متوسط سالانه حدود 100 ميلي گرم در ليتر افزايش داشته است.

 نسخه قابل چاپ