مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

به منظور تعيين آبدهي رودخانه ها در آينده و برنامه ريزي جهت مصرف آب، از مدل هايي جهت پيش بيني اين مقادير استفاده مي گردد. همچنين جهت تصحيح، تدقيق، تطويل، تکميل و يا بازسازي داده ها، مدل هاي شبيه سازي مورد استفاده قرار مي گيرند. از جمله مدل هاي تجربي مورد استفاده در اين زمينه مي توان به شبكه عصبي مصنوعي (ANN) اشاره نمود. در اين تحقيق موثر بودن يا نبودن هر يك از عوامل دما، بارش، آبدهي و تاخيرهاي زماني اين پارامترها در شبيه سازي و پيش بيني آبدهي رودخانه مورد بررسي قرار گرفته است. به منظور دستيابي آسانتر به اين پارامترها و نيز تعيين ترکيب بهينه پارامتر هاي موثر در واسنجي ضرايب ANN از الگوريتم ژنتيک (GA) به عنوان يک ابزار بهينه سازي استفاده گرديده است. با انجام فرآيند فوق در دو مدل شبيه سازي و پيش بيني جريان، تعداد لايه هاي مخفي، تعداد نرون هاي موثر در هر يک از لايه ها، عوامل هواشناسي و هيدرولوژيكي موثر و نيز گام هاي زماني مناسب هر يك از اين عوامل در شبيه سازي و پيش بيني آبدهي با استفاده از GA به نحوي تعيين مي گردد که بهترين حالت در مقادير شبيه سازي و پيش بيني شده آبدهي حاصل شود. در اين تحقيق که در حوضه آبريز رودخانه دز صورت گرفته است، تابع هدف كاهش مقدار ميانگين مربعات خطاي كل در نظر گرفته شد. مقادير ضريب همبستگي بين آبدهي هاي محاسباتي و موجود براي دو مدل شبيه سازي و پيش بيني به ترتيب برابر با 0.86 و 0.79 به دست آمد که بيانگر كارآيي الگوريتم ANN-GA در شبيه سازي و پيش بيني آبدهي با دقت مطلوب مي باشد. همچنين نتايج نشان دهنده برتري جواب هاي به دست آمده از مدل شبيه سازي نسبت به مدل پيش بيني مي باشند. از دلايل اين برتري مي توان به وجود عوامل هواشناسي ماه مورد نظر در تعيين ميزان آبدهي اشاره نمود.

 نسخه قابل چاپ

از روشهاي اندازه گيري در محل هدايت الکتريکي خاک، مي توان به روش تماس مستقيم الکترود ها با خاک (روش ونر) اشاره کرد. روش تماس مستقيم، هدايت الکتريکي ظاهري خاک را به عواملي نظير رطوبت، درصد رس و فشردگي خاک مرتبط مي داند. اين تحقيق اثر شکل الکترود (ميله اي و صفحه اي) و نوع جريان الکتريکي (مستقيم و متناوب) را در دقت اندازه گيري هدايت الكتريكي، جهت طراحي دستگاه تهيه نقشه هدايت الکتريکي خاک، مورد بررسي قرار داده است. بدين منظور يک نمونه اوليه از دستگاه اندازه گيري هدايت الکتريکي به روش تماس مستقيم ساخته شد. دستگاه به کمک يک طرح آزمايشي کاملا تصادفي با آرايش فاكتوريل با سه متغير اصلي ميزان شوري خاک (پنج سطح)، نوع الکترود (دو سطح) و جريان الکتريکي (دو سطح) ارزيابي شد. اين آزمايش در خاک چهار منطقه مختلف اطراف شهر مشهد با ميزان شوري و درصد رس متفاوت تکرار گرديد. نتايج با مقادير EC اندازه گيري شده به روش عصاره يك به يك، توسط نرم افزار SPSS 17 مقايسه و تحليل شد و تاثير معني دار نوع الکترود و جريان الکتريکي مشاهده گرديد. ضريب همبستگي تغييرات هدايت الکتريکي اندازه گيري شده به روش تماس مستقيم با هدايت الکتريکي آزمايشگاهي در تيمار هاي مختلف و خاک هاي مختلف بين 0.94 تا 0.99 بدست آمد. بر اساس نتايج اين تحقيق، استفاده از الکترود صفحه اي و جريان متناوب به منظور طراحي دستگاه تهيه نقشه هدايت الکتريکي مزرعه توصيه مي شود.

 نسخه قابل چاپ

تاکنون مطالعات بسياري در خصوص پرش هيدروليکي در مقاطع واگرا صورت گرفته است اما در زمينه پرش هيدروليکي در مقاطع همگرا به دليل دشواري آزمايش ها تحقيقات اندکي صورت گرفته است. در تحقيق حاضر، خصوصيات پرش هيدروليکي در حوضچه آرامش با ديواره همگرا بررسي گرديد. هدف از انجام اين تحقيق بررسي اعماق نسبي پرش هيدروليکي، طول پرش و افت نسبي پرش هيدروليكي در شرايط مختلف ديواره هاي جانبي مي باشد. با توجه به نتايج حاصله از داده هاي اندازه گيري شده، در راستاي اهداف تحقيق مشخص گرديد که مقادير اعماق نسبي پرش در يک حوضچه آرامش با ديواره همگرا نسبت به حالت کلاسيک حدود 56 درصد کاهش پيدا مي کند. همچنين همگرايي ديواره، طول پرش را نيز نسبت به پرش کلاسيک حدود 51 درصدکاهش مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

امروزه تکنيک فازي براي تهيه نقشه ها در علوم مختلف بطور گسترده مورد استفاده قرار مي گيرد. با توجه نقش موثر حاصلخيزي خاک در کشاورزي پيشرفته، تهيه نقشه حاصلخيزي خاک جهت برنامه ريزي بهتر براي استفاده از کودهاي شيميايي ضروري به نظر مي رسد. در اين مطالعه سعي بر آن است تا با تهيه نقشه حاصلخيزي خاک از نظر مواد آلي، فسفر و پتاسيم جهت کشت گندم در دشت شاوور استان خوزستان وضعيت منطقه را از نظر حاصلخيزي ارزيابي کرد. نقشه حاصلخيزي خاک با استفاده از منطق فازي و فرآيند تحليل سلسله مراتبي AHP در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي تهيه گرديد. داده هايي ورودي شامل مقادير فسفر و پتاسيم قابل استفاده و مواد آلي از 282 نقاط مطالعاتي خاک بود. در ابتدا درون يابي اين نقاط با استفاده از مدل IDW (وزن دهي عکس فاصله) در محيطGIS  انجام شد. سپس براي هر يک از فاکتورهاي مورد مطالعه يک تابع عضويت تعريف گرديد. در نهايت براي دستيابي به نقشه نهايي حاصلخيزي خاک در منطقه مورد مطالعه، از تکنيک AHP در نرم افزار Expert Choice با نرخ سازگاري 0.05 استفاده شد. نتايج نشان داد که 51، 26، 12 و 11 درصد از منطقه مورد مطالعه به ترتيب در گروه هاي خيلي ضعيف، ضعيف، متوسط و خوب از لحاظ حاصلخيزي جهت کشت گندم قرار گرفتند. در مجموع مي توان گفت که تهيه نقشه حاصلخيزي بصورت تفکيکي مي تواند گامي اوليه و موثر در مطالعات حاصلخيزي خاک و استفاده بهينه از کودها مطرح باشد.

 نسخه قابل چاپ

آبگير جانبي سازه اي است كه به منظور انحراف آب از رودخانه براي مصارف آبياري، ذخيره و اهداف صنعتي و غيره احداث مي گردد. بخش عمده اي از آبگيرهاي جانبي منشعب از کانال هاي با ديواره جانبي مايل مي باشند که تاکنون کمتر مورد توجه محققين قرار گرفته است. از آنجا که ميزان جريان و رسوب ورودي به آبگيرهاي جانبي به الگوي جريان در محل دهانه آبگير بستگي داشته و شيب ديواره کانال اصلي مي تواند باعث تغيير اين الگو و در نتيجه رسوب ورودي شود، اين مطالعه انجام شده است. در اين مطالعه آزمايش هايي با ديواره قائم و ديواره با زاويه 45 درجه انجام گرديد. در تمام آزمايش ها رسوب ورودي به صورت معلق و با غلظت ثابت تزريق گرديد. در هر آزمايش نيم رخ سطح آب، دبي کانال اصلي و فرعي، سرعت جريان در دهانه آبگير و رسوب ورودي به آبگير اندازه گيري گرديد. با توجه به آناليز ابعادي نسبت هاي بدون بعد استخراج و مقادير آن ها با توجه به داده ها محاسبه شد. نتايج نشان داد تغيير شيب ديواره کانال اصلي باعث اصلاح الگوي جريان مي شود به طوري که رسوب ورودي به آبگير کاهش مي يابد. همچنين نتايج نشان داد که در عدد فرود حدود 0.37، ميزان رسوب معلق ورودي به آبگير حداقل مي گردد. در جريان هاي با عمق کم به دليل اثر زبري بستر بر قدرت جريان گردابي، ميزان رسوب معلق ورودي به آبگير در مقايسه با اعماق بيشتر، کاهش مي يابد.

 نسخه قابل چاپ

در تحقيق حاضر، تاثير غلظت بار رسوبي معلق بر مشخصات جهش هيدروليکي مستغرق شامل نسبت استغراق، طول جريان غلطان، عمق استغراق روي دريچه، افت انرژي، توزيع سرعت و همچنين توزيع غلظت مورد بررسي قرار گرفته است. از يک فلوم آزمايشگاهي با عرض 0.2، ارتفاع 0.3 و طول 7 متر جهت انجام آزمايش ها استفاده گرديد. براي ايجاد جريان رسوبي از ذرات با قطر متوسط 0.03 و 0.15 ميلي متر و وزن مخصوص 2.6 در محدوده غلظت هاي 0.425 تا 16.15 درصد استفاده گرديد. محدوده اعداد فرود در آزمايشات اين تحقيق بين 1.93 تا 4.96 مي باشد. نتايج آزمايشگاهي در محدوده اين تحقيق نشان مي دهد که با افزايش غلظت رسوبات معلق طول جريان غلطان کاهش يافته و عمق استغراق روي دريچه و افت انرژي جهش تغيير نمي کنند. حضور رسوبات معلق باعث افزايش اندازه حرکت بين ذرات آب و رسوب شده و باعث کاهش تلاطم در جريان شده و در نتيجه از سرعت جريان مي کاهند. همچنين تلاطم ايجاد شده باعث مي شود تا توزيع غلظت در انتهاي جهش تقريبا عمودي باشد.

 نسخه قابل چاپ

استفاده از مدل هاي رياضي براي مديريت آبياري در مزارع تاثير بسزايي در افزايش محصول و راندمان آبياري دارد. در اين مطالعه نتايج شبيه سازي رطوبت توسط مدل SWAP با مقادير رطوبت اندازه گيري شده در پروفيل خاک مزرعه مقايسه شد. براي پيش بيني رطوبت از داده هاي اندازه گيري شده در سه مزرعه گندم دشت نيشابور استفاده شد. نتايج تطابق مناسب مقادير رطوبت شبيه سازي شده با مقادير رطوبت اندازه گيري شده را نشان داد. مقدار ضريب  R²در مزرعه فاروب رومان 0.611، مزرعه حاجي آباد 0.648 و مزرعه سليماني 0.679 به دست آمد. مقدار خطاي مطلق مدل بين 1.5 تا 2.9 درصد و مقدار مجذور ميانگين مربعات خطا (RMSE) بين 1.9 تا 4 درصد بود. بر اساس شاخص هاي آماري ارايه شده، مدل SWAP توانسته است رطوبت را در نيم رخ خاك در اعماق و زمان هاي مختلف به خوبي شبيه سازي كند. بنابراين از مدل SWAP مي توان با دقت نسبتا مناسبي در دشت نيشابور براي مديريت آبياري استفاده کرد.

 نسخه قابل چاپ

ميزان تحمل علف هاي چمني به تنش سرما، يكي از مهم ترين عوامل محدود كننده كشت آنها در مناطق معتدله مي باشد و جهت كشت موفق آنها استفاده از ارقام متحمل به سرما ضروري است. به منظور بررسي ميزان تحمل علف هاي چمني به تنش يخ زدگي، اين مطالعه در دانشکده کشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد بصورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با سه تكرار انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل 6 نوع علف چمني و 14 دماي يخ زدگي بودند. جهت ارزيابي ميزان تحمل علف هاي چمني به تنش سرما از آزمون نشت الكتروليت هاي برگ و طوقه و تعيين دماي 50 درصد كشندگي استفاده شد. نتايج اين بررسي نشان داد كه با كاهش دماي يخ زدگي، نشت الكتروليت ها از سلولهاي برگ و طوقه بطور معني داري افزايش يافت و بين علف هاي چمني از اين نظر اختلاف معني دار وجود داشت. تاثير دماهاي يخ زدگي بر نشت الكتروليت ها از سلولهاي برگ نسبت به طوقه بيشتر بود به طوريكه حداكثر ميزان نشت الكتروليت ها از سلول هاي برگ در دماي -16.5 درجه سانتيگراد و به ميزان 90 درصد مشاهده شد، در حاليكه حداكثر نشت از سلول هاي طوقه در دماي 18- درجه سانتيگراد، حدود 76 درصد بود. بر اساس دماي 50 درصد كشندگي برگ، علف چمني برموداگراس و محلات حساس ترين و علف هاي چمني استارلت و اكوتيپ يارند متحمل ترين چمن هاي مورد مطالعه بودند. علف هاي چمني مورد مطالعه از نظر ميزان و همچنين شاخص LT₅₀ نشت الكتروليت ها از سلول هاي طوقه، اختلاف معني دار داشتند. بر اين اساس علف هاي چمني محلات و استارلت به ترتيب بيشترين و كمترين ميزان نشت و يارند و محلات به ترتيب بيشترين و كمترين LT₅₀ نشت از طوقه را داشتند.

 نسخه قابل چاپ

تعاريف مختلفي براي کيفيت خاک ارايه شده است و ويژگي هاي مختلف خاک به عنوان شاخص هاي کيفيت خاک توسط محققين مختلف مورد بررسي قرار گرفته است. با توجه به اينکه تحقيقات انجام شده در زمينه رابطه بين شيب منحني رطوبتي در نقطه عطف آن (شاخص S) با پارامترهاي فيزيکي خاک بسيار اندک است، اين تحقيق به منظور بررسي رابطه بين شاخص S و ساير شاخص هاي کيفيت فيزيکي خاک انجام شد. بدين منظور 35 نمونه خاک جمع آوري و بعضي از ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي آنها اندازه گيري شد. همچنين مقادير رطوبت آنها در مكش هاي 0، 1.5، 2.5، 5.5، 10، 20، 30، 50، 100، 200، 300، 500 و 1000 kpa اندازه گيري شد، و با استفاده از نرم افزار RETC پارامترهاي معادله وان گن اختن (1980) تعيين و شيب منحني رطوبتي در نقطه عطف تعين و به عنوان شاخص كيفيت فيزيكي خاك (S) در نظر گرفته شد. سپس با استفاده از نرم افزار SPSS رابطه بين اين شاخص و ويژگي هاي فيزيکي خاك تعيين شد. با توجه به مقدار شاخص S و مقاومت فروروي (PR)، کيفيت فيزيکي خاک هاي مورد مطالعه مناسب است. همچنين همبستگي معني داري بين شاخص S با ميانگين وزني قطر خاکدانه ها (MWD)، درصد رس، نسبت جذب سديم (SAR)، درصد ماده آلي، قابليت هدايت الکتريکي عصاره اشباع خاک، محدوده حداقل دامنه آب(LLWR) ، آب قابل استفاده گياه (AWC) و مقاومت فروروي (PR) خاك وجود داشت(p<0.01)  علاوه بر اين همبستگي بين شاخص S با جرم مخصوص ظاهري و درصد کربنات کلسيم معادل نيز در سطح آماري 5 درصد معني دار بود. در بين پارامترهاي مورد بررسي، همبستگي بين شاخص S با درصد رس، جرم مخصوص ظاهري، قابليت هدايت الکتريکي عصاره اشباع خاک و مقاومت فروروي منفي بود و رابطه شاخص S با ساير پارامترها مستقيم بود.

 نسخه قابل چاپ

بارش هاي شديد در زمان هاي غيرمتعارف، همواره يكي از عوامل مهم ايجاد خسارات فراوان در مناطق مختلف جغرافيايي است. در اين تحقيق، سه بارش رخ داده در تابستان 1388 در مشهد و روزهاي قبل از اين بارندگي ها مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. بررسي نمودارهاي نحوه تغييرات پارامترهاي هواشناسي در هر شش روز مورد مطالعه، نشان دهنده کاهش دما و فشار هوا و همچنين افزايش رطوبت نسبي و دماي نقطه شبنم در روزهاي وقوع بارش در مقايسه با روزهاي قبل از آن است. نتايج حاصل از تحليل فيزيکي جو با استفاده از نمودارهاي تفي گرام، حاکي از وجود ابرهاي ضخيم با محتوي آب قابل توجه در آسمان منطقه در روزهاي رخداد بارش مي باشد. همچنين موقعيت تراز LCL و FCL، اختلاف ارتفاع قله ابر با سطح FCL و مقادير شاخص هاي ديناميکي CAPE،SHOW  و KINX نيز بيانگر انرژي پتانسيل قابل توجه توده هواي صعود کننده و شرايط مساعد براي ناپايداري شديد هوا است. به عنوان مثال مقادير شاخص هاي ديناميکي مذکور در روز بارش سيل آسا (24 شهريور) به ترتيب برابر 953.4، -4.67 و 35.30 به دست آمده است که هر سه معرف ناپايداري شديد هوا در اين روز مي باشند. بررسي نقشه هاي هم فشار سطح زمين نشانگر تقابل دو سامانه کم فشار و پرفشار در شرق کشور است. همچنين نقشه هاي هم فشار 850 هکتوپاسکال نيز مبين همرفت هواي گرم از نواحي جنوبي به سمت شمال شرق كشور است که منطبق با الگوهاي فشاري سطح زمين مي باشد. بنابراين مي توان نتيجه گرفت که گسترش سامانه پرفشار سيبري طي فصل گرم سال، همزمان با همرفت هواي گرم و مرطوب جنوبي باعث ايجاد ناپايداري شديد هوا به طور غير منتظره شده و اين مطلب نيز مويد تحليل فيزيکي نمايه قائم جو مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

آب نمود واحد يکي از مهم ترين و رايج ترين روش هاي پيش بيني دبي سيل از داده هاي مشاهده اي است. در حوزه هاي آبخيز فاقد داده هاي بارش و روان آب، امکان تهيه آب نمود واحد با شيوه معمول وجود ندارد. به همين دليل در حوزه هاي آبخيز بدون آمار، تهيه آب نمود ها با استفاده از روش هاي تجربي و يا مدل هاي مبتني بر ويژگي هاي حوزه آبخيز صورت مي گيرد. در اين راستا استفاده صحيح از تئوري مربوط به آب نمود واحد لحظه اي در حوزه هاي آبخيز بسيار کارا مي باشد مشروط بر آن که پارامترهاي مورد نياز آن با دقت مناسب تعيين گردند. در اين تحقيق اهميت زمان پيمايش بين خطوط هم زمان تمرکز در تعيين منحني زمان-مساحت با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي و نهايتا تهيه آب نمود واحد لحظه اي به روش کلارک در حوزه آبخيز جنگلي كسيليان بررسي شد. نتايج ارزيابي آب نمود هاي تخميني مبتني بر زمان پيمايش هاي بين 0.25 تا 3 ساعت در مقايسه با نتايج مستخرج از آب نمود هاي مشاهده اي با استفاده از روش کيفي و شاخص هاي آماري و هم چنين تاييد تغييرپذيري دقت آب نمود هاي حاصل از زمان هاي پيمايش مختلف نشان داد که خطوط هم زمان تمرکز با فواصل زماني 3 ساعته در تهيه منحني زمان-مساحت به منظور تخمين سيلاب حاصل از آب نمود واحد لحظه اي کلارک از بالاترين دقت برخوردار بوده است. نتايج به دست آمده بر ضرورت انتخاب و واسنجي پايه زماني مناسب در تهيه آب نمود واحد تاکيد داشته است.

 نسخه قابل چاپ

بررسي روند تغييرات متغيرهاي هواشناسي در درازمدت اهميت ويژه اي در مطالعات تغيير اقليم و آشکار سازي آن دارد. در اين مطالعه مقادير متوسط ماهانه رطوبت نسبي و دماي نقطه شبنم 22 ايستگاه هاي سينوپتيک ايران در بازه زماني 2003-1973 جمع آوري گرديد. اين ايستگاه ها معرف اقليمهاي مختلف ايران بر اساس طبقه بندي دومارتن مي باشند. سپس براي اطمينان از نرمال بودن سري هاي فصلي و سالانه از آزمون کولموگروف-اسميرنوف استفاده شد. بررسي روند تغييرات اين دو عامل جوي، با روشهاي آماري ناپارامتري من-کندال و ضريب همبستگي r اسپيرمن و روش پارامتري تحليل رگرسيون انجام شد. نتايج نشان داد بيشترين روند افزايشي تغييرات متغيرهاي مورد بررسي بر اساس روش ناپارامتري من-کندال در فصل تابستان اتفاق افتاده است و کمترين روند تغييرات متغير رطوبت نسبي در فصل زمستان حادث شده است. بر اساس روش من-کندال بيشترين روند کاهشي متغير نقطه شبنم در فصل بهار و کمترين روند کاهشي در فصل پاييز اتفاق افتاده است. همچنين بيشترين روند کاهشي متغير رطوبت نسبي در فصول زمستان و تابستان و کمترين روند تغييرات کاهشي در فصل پاييز بوده است. بر اساس ضريب r اسپيرمن، بيشترين روند تغييرات کاهشي رطوبت نسبي در سري سالانه و بهار و کمترين روند تغييرات در فصل پاييز مشاهده گرديد. همچينين بر اساس روش ذکر شده، بيشترين روند تغييرات نقطه شبنم در سري سالانه و کمترين روند تغييرات در فصل پاييز بوده است. بر اساس روش پارامتري تحليل رگرسيون در سري هاي زماني مورد بررسي متغير نقطه شبنم روند خاصي مشاهده نگرديد، اما متغير رطوبت نسبي در تمامي سري هاي زماني فصلي داراي روند بودند. در مجموع مي توان بيان داشت که روند کاهشي متغيرهاي مورد بررسي بيشتر از روند افزايشي آنها بود، هرچند قانونمندي خاصي براي اقاليم مختلف مشاهده نشد.

 نسخه قابل چاپ

ماده  مادري از مهم ترين فاکتورهاي خاك سازي در مناطق خشک و نيمه خشک محسوب مي گردد. هدف از اين مطالعه، بررسي تاثير مواد مادري آذرين، دگرگوني و رسوبي بر روي برخي از ويژگي هاي فيزيكي، شيميايي، کاني شناسي و رده بندي خاک ها در شمال استان چهارمحال و بختياري است. پس از انتخاب هفت نوع سنگ مادري شامل گرانيت، بازالت، سنگ آهك، شيل، ميكاشيست، گنيس و آمفيبوليت، بر روي هر يك از آنها سه خاكرخ، حفر و تشريح گرديد و يك خاكرخ از هر سنگ بستر به عنوان خاكرخ شاهد براي تجزيه هاي فيزيكي، شيميايي و كاني شناسي رس موجود در سنگ بستر و افق هاي خاك انتخاب گرديد. نتايج نشان داد ويژگي هاي فيزيكوشيميايي خاك، كاني شناسي و رده بندي خاك ها به ميزان قابل ملاحظه اي توسط مواد مادري، كنترل مي شود. اغلب خاك ها تنها داراي دو افق A و BC بودند و در راسته انتي سولز طبقه بندي گرديدند و تنها خاك هاي موجود بر روي شيل و گنيس، به دليل وجود افق مشخصه B، در راسته اينسپتي سولز رده بندي شدند. تفاوت در رده بندي خاك هاي موجود در يك راسته نيز از سطح زير گروه يا فاميل خاك مشاهده شد كه نشان دهنده لزوم رده بندي خاك در سطوح پايين براي اهداف مديريتي است. نتايج كاني شناسي بخش رس نشان داد در همه خاك ها و ماده مادري آنها كاني هاي كلريت، كائولينيت، كوارتز و ميكا (بجز افق سطحي خاك تشكيل شده بر روي سنگ بازالت و نمونه سنگ شيل) وجود دارد و منشا آنها در خاك ها توارثي است. منشا اسمكتيت در خاك هاي حاصل از گرانيت و بازالت، پدوژنيكي و در خاك حاصل از سنگ آهك، توارثي تشخيص داده شد در حالي كه در خاك به وجود آمده از سنگ گنيس، دو منشا توارثي و پدوژنيكي به نظر مي رسد. وجود ورمي كوليت در خاك به وجود آمده از آمفيبوليت ناشي از به ارث رسيدن از ماده مادري و در خاك هاي تشكيل شده بر روي ميكاشيست و شيل به دليل تشكيل در محيط خاك مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

احداث ساختمان ها و سازه هاي مختلف، باعث به هم فشرده شدن ذرات خاک و در نتيجه نشست خاک مي گردد. نشست خاک تابع عوامل مختلفي مانند تغيير شکل فشاري، خارج شدن هوا و آب از خلل و فرج و ... مي باشد. يکي از روش هاي محاسبه نشست، استفاده از شاخص فشردگي است که از طريق آزمايش تحکيم بدست مي آيد. تعيين اين ضريب از طريق آزمايش تحکيم بسيار وقت گير است. لذا از گذشته سعي بر اين بوده که شاخص فشردگي را به پارامترهاي فيزيکي خاک از قبيل حد خميري، حد رواني، نسبت پوکي، چگالي نسبي که همگي به سادگي قابل اندازه گيري هستند، ارتباط دهند. به همين جهت روابط تجربي زيادي در اين خصوص ارايه شده است. در اين مقاله با استفاده از شبکه عصبي مصنوعي (ANN)، همبستگي آماري بين خصوصيات فيزيکي خاکهاي ريزدانه و شاخص فشردگي مورد بررسي قرار گرفت. همچنين يک واسنجي بين روش هاي تجربي مختلف موجود براي تعيين شاخص فشردگي با شاخص فشردگي اندازه گيري شده در آزمايشگاه صورت پذيرفت. نتايج نشان داده است که رابطه رندون و هررو از ميان روابط تجربي با بالاترين ضريب همبستگي و کمترين درصد خطا، بالاترين دقت را در برآورد شاخص فشردگي دارد. در مقابل شبکه هاي عصبي مصنوعي شاخص فشردگي را با دقتي بالاتر و درصد خطاي کمتر از رابطه رندون و هررو برآورد مي کند. همچنين کاليبره کردن ضرايب رابطه رندون و هررو با استفاده از مجموعه اطلاعات موجود، تاثير چنداني در دقت اين رابطه براي تخمين شاخص فشردگي خاکهاي منطقه مورد نظر ندارد.

 نسخه قابل چاپ

از جمله روش هاي مرسوم طراحي سيستم هاي آبياري تحت فشار، مي توان به روش افت بار واحد (حداکثر گراديان هيدروليکي)، روش حداکثر سرعت جريان و روش درصد افت بار اشاره کرد. در اين مطالعه، يک الگوريتم دو مرحله اي براي طراحي سيستم هاي آبياري تحت فشار معرفي شده و در محيط برنامه نويسي LINGO توسعه داده شد. نتايج اين مدل در يک سيستم آبياري باراني فرضي شامل سه لوله آبرسان (منيفلد) با روش هاي فوق مقايسه شد تا عملکرد اين الگوريتم مورد ارزيابي قرار گيرد. نتايج نشان داد که الگوريتم بهينه سازي، به کاهش هزينه هاي يک سيستم آبياري کوچک تا بيش از 3 درصد و حصول يکنواختي توزيع مطلوب منجر مي شود. همچنين مشاهده گرديد که طراحي بر اساس معيار حداکثر گراديان هيدروليکي0.01 m.m^-1 ، به بالاترين مقدار يکنواختي توزيع منجر شده و پس از آن به ترتيب مدل بهينه سازي اقتصادي، روش حداکثر گراديان هيدروليکي 0.02 m.m^-1  و روش حداکثر سرعت مجاز قرار گرفتند. مقدار انحراف استاندارد دبي واقعي خروجي از هر آبپاش نسبت به دبي اسمي آبپاش هاي به کار رفته در سيستم، براي روش هاي طراحي بهينه سازي، حداکثر گراديان هيدروليکي 0.01 m.m^-1 ، حداکثر گراديان هيدروليکي 0.02 m.m^-1  و روش حداکثر سرعت مجاز، به ترتيب 0.1، 0.03، 0.05 و 0.12 ليتر در ثانيه برآورد شدند.

 نسخه قابل چاپ