مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

به منظور بررسي تاثير سطوح مختلف مس و شوري بر خصوصيات فتوسنتزي، فعاليت آنزيمي و بافت آوندي نهال هاي دو رقم پسته، يک آزمايش فاکتوريل با سه فاکتور، شوري در پنج سطح (?، 800، 1600، 2400 و 3200 ميلي گرم در کيلوگرم خاک از منبع کلريد سديم)، مس در چهار سطح (0، 2.5، 5 و 7.5 ميلي گرم مس در کيلوگرم خاک از منبع سولفات مس) و دو رقم پسته ( بادامي زرند و قزويني)، در قالب طرح کاملا تصادفي با سه تکرار در گلخانه اجرا شد. نتايج نشان داد، كاربرد 3200 ميلي گرم كلريد سديم در كيلوگرم خاك موجب كاهش ميزان تعرق و هدايت روزنه اي به ترتيب به ميزان 69 و 16 درصد نسبت به شاهد گرديد، درحالي كه بر ميزان فتوسنتز تاثير معني داري نداشت. هم چنين كاربرد 5 ميلي گرم مس در كيلوگرم خاك حداكثر ميزان فتوسنتز را به دنبال داشت. با آنکه ميزان فتوسنتز در رقم قزويني بيشتر از رقم بادامي بود، ولي ميزان تعرق و هدايت روزنه اي در رقم بادامي به طور معني داري بيشتر از رقم قزويني گرديد. در تمام سطح شوري، فعاليت آنزيم سوپر اكسيد دسموتاز با افزايش عنصر مس، افزايش معني داري حاصل کرد. افزايش شوري باعث كاهش ضخامت پارانشيم پوست، حلقه آوند آبكش و تعداد كانال هاي رزيني ساقه و ريشه گرديد، در حالي كه ضخامت مغز ساقه را افزايش داد. مصرف مس در شرايط شور باعث كاهش ضخامت لايه آوند چوب و افزايش ضخامت لايه آوند آبكش ساقه شد.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق ارزيابي مدل SWAP در شبيه سازي عملکرد گندم و ذرت علوفه اي و انتقال آب و نمک در خاک در دو واحد زراعي واقع در شبکه آبياري و زهکشي و شمگير در استان گلستان انجام شد. داده هاي عملکرد محصول، شوري و رطوبت خاک در شرايط توام محدوديت آب و شوري در مراحل زماني مختلف سال زراعي 86-1385 اندازه گيري گرديد و نتايج بدست آمده با مقادير شبيه سازي شده توسط مدل مقايسه گرديد. مقايسه آماري بر اساس مقادير مجذور مربعات خطا (0.49 ton ha^-1)، ضريب همبستگي (0.85) و کارايي مدل (0.84) براي برآورد عملکرد توليد وزن خشک کل محصول گندم و ذرت علوفه اي نشان دهنده تطابق خوب مقادير برآوردي توسط مدل SWAP در مقايسه با مقادير اندازه گيري شده است. مقادير مطلوب شاخص هاي آماري در برآورد رطوبت و شوري خاک توسط مدل SWAP نشان داد که لحاظ کردن شرايط مرزي پايين در مدل که در بيلان آب و نمک در خاک نقش بسيار مهمي دارد در برآورد مناسب مقادير رطوبت و شوري خاک بسيار موثر بوده است.

 نسخه قابل چاپ

هدايت هيدروليكي اشباع (K_s) يكي از مهمترين ويژگي هاي فيزيكي خاك است. اندازه گيري مستقيم اين ويژگي در خاك، پر زحمت و زمان بر است. توابع انتقالي رگرسيوني روشي براي برآورد خصوصيات خاك از داده هاي زوديافت خاك فراهم مي كند. تجزيه عليت، روش مكمل تجزيه رگرسيوني است و قادر به جداسازي اثرات مستقيم و غير مستقيم متغيرهاي مستقل بر متغير وابسته است. هدف اين پژوهش، تعيين عامل هاي موثر بر هدايت هيدروليكي اشباع خاكهاي شاليزاري با استفاده از رگرسيون خطي چندگانه و جداسازي اثرات مستقيم و غيرمستقيم آنها بر K_s با استفاده از روش تجزيه عليت مي باشد. تعداد 70 نمونه خاك با بافت متوسط تا سنگين از اراضي شاليزاري استان گيلان بعد از برداشت محصول برنج جمع آوري شد. دامنه تغييرات pH بيانگر وضعيت اسيدي متوسط تا خنثي در خاك هاي شاليزاري منطقه مورد مطالعه بود. نتايج نشان داد كه مدل رگرسيوني با متغيرهاي ورودي ميانگين و انحراف معيار هندسي قطر ذرات، درصد رطوبت خاك در نقطه ظرفيت مزرعه و جرم مخصوص ظاهري مي تواند هدايت هيدروليكي اشباع را با دقت خوبي برآورد نمايد R²_adj=0.84) و (RMSE=0.5 بر اساس نتايج تجزيه عليت مشخص شد كه با وجود همبستگي مثبت بين جرم مخصوص ظاهري و هدايت هيدروليكي اشباع، اثر مستقيم جرم مخصوص ظاهري بر K_s منفي است. بيشترين اثر مستقيم خصوصيات خاك بر K_s در خاك هاي شاليزاري از طريق رطوبت حجمي خاك در ظرفيت مزرعه به دست آمد كه نشان دهنده اهميت اين پارامتر در پيش بيني هدايت هيدروليكي اشباع است.

 نسخه قابل چاپ

خشکسالي يکي از پيچيده ترين و از طرف ديگر ناشناخته ترين بلاياي طبيعي است که اثرات سوء اقتصادي آن در کشاورزي ديم، سريع تر از ساير بخش ها آشکار مي شود. در اين تحقيق براي پايش خشکسالي هم از منظر هواشناسي و هم از ديدگاه کشاورزي، به بررسي موضوع پرداخته ايم. از شاخص هاي هواشناسي، شاخص استاندارد شده بارش (SPI) در مقياس زماني يک ماهه براي ايستگاه سينوپتيک بجنورد انتخاب، تعيين و تحليل گرديد. نتايج شاخص SPI بدست آمده از داده هاي بارش ايستگاه مذکور و همچنين روند تغييرات خشکسالي در دوره (1375-1384)، نشان مي دهد که به غير از سال هاي 1375، 1377، 1378 و 1379 که خشکسالي هاي شديد و خيلي شديد با فصل رشد گندم ديم در منطقه بجنورد (بطور متوسط اوايل آبان تا اواخر خرداد)، همزمان بوده است، در ساير سال ها در فصل رشد محصول خشکسالي هواشناسي رخ نداده يا در حد نزديک به نرمال بوده است. دوره 1377.8 الي 1378.2 به عنوان خشک ترين دوره و دوره 1383.8 الي 1384.8 به عنوان مرطوب ترين دوره بوده است. شاخص هاي هواشناسي از جمله شاخص SPI يا تنها تابعي از بارش بوده و يا مقياس زماني بلند مدت را درنظر مي گيرند، در نتيجه براي پايش وضعيت تنش رطوبتي محصول در مقياس هاي زماني کوتاه (روزانه يا هفتگي)، کارآيي لازم را ندارند. لذا، با هدف پايش خشکسالي کشاورزي، و دخالت دادن اثر دما در کنار بارش، شاخص رطوبتي محصول (CMI) در مقياس زماني هفتگي نيز انتخاب و تعيين گرديد. براي اين منظور داده هاي هواشناسي ايستگاه سينوپتيک بجنورد در طي 10 سال (1375-1384) استفاده شد. نتايج شاخصCMI ، نشان مي دهد که در آخرين هفته پر شدن دانه (تقريبا هفته اول خرداد)، خشکسالي خيلي شديد (-3<CMI<-2.7) و در هنگام بلوغ و رسيدن محصول، خشکسالي غير معمول (CMI<-3) بوده است. در نهايت، مطابق با پايش خشکسالي و دوره هاي حساس رشد محصول، برنامه اي براي آبياري تکميلي گندم ديم در اين منطقه پيشنهاد گرديده است. از نظر تئوري، آبياري تکميلي بخصوص در مرحله دانه دهي و پر شدن دانه، به مقدار 191 ميلي متر در دوره مذکور لازم است.

 نسخه قابل چاپ

براي بهينه سازي مصرف آب در كشاورزي اطلاع دقيق از همه اجزاي بيلان آب ضروري ميباشد. از طرفي، اندازه گيري اجزاي بيلان آب در فاصله هاي زماني مورد نياز به خاطر وقت گير و پرهزينه بودن مشكل است. مدل هايي كه منطقه غير اشباع خاك را شبيه سازي مي كنند، ابزار مفيدي براي پيش بيني آثار مديريت كشاورزي بر آب استفاده شده توسط گياه مي باشند و از اين مدل ها مي توان براي بهينه سازي عمليات كشاورزي مانند مصرف آب استفاده كرد. اين تحقيق در مزارع تحت آبياري گندم در دشت نيشابور كه يكي از دشت هاي مهم استان خراسان رضوي مي باشد، انجام شده است. براي شبيه سازي اجزاي بيلان آب و رشد گياه از مدل اگروهيدرولوژيك SWAP در سه مزرعه تحت كشت گندم به نام هاي فاروب رومان، حاجي آباد و سليماني استفاده شد. ورودي هاي مدل از تركيب اطلاعات مزرعه اي و هواشناسي تعيين شد. براي ارزيابي و واسنجي پارامترهاي هيدروليكي خاك از بسته نرم افزاري  RETCبهره گرفته شد. دوره شبيه سازي مطابق با فصل رشد گندم از آبان ماه 1387 تا اوايل تير ماه 1388 انتخاب شد. آناليز حساسيت مدل نسبت به پارامترهاي هيدروليكي خاك حاكي از آن بود كه مدل نسبت به ضرايب و حساسيت بيشتري نشان مي دهد. همچنين با توجه به شاخص هاي آماري ارايه شده، نتايج اين مطالعه نشان داد مدل SWAP به خوبي توانسته است جريان آب در خاك را شبيه سازي كند. مقدار ضريبR²  به طور متوسط 0.62، خطاي متوسط بين 0.1- تا 2.28- و خطاي نسبي بين 0.33- تا 12.69- متغير بودند. بنابراين از مدل واسنجي شده SWAP مي توان به عنوان ابزاري مفيد بدون صرف وقت و هزينه زياد براي محاسبه اجزاي بيلان آب در سطح مزرعه استفاده كرد.

 نسخه قابل چاپ

در اين پژوهش و طي يک دوره سه ساله (1381 تا 1383)، تغييرات عملکرد، خصوصيات کيفي و بهره وري آب گياه چاي و نتايج تحليل اقتصادي حاصل از اعمال تيمارهاي مختلف آبياري تکميلي در ايستگاه تحقيقاتي چاي فومن (استان گيلان) مورد بررسي قرار گرفت. تيمارها شامل چهار سطح آبياري باراني با دور 4، 8، 12 و 16 روز و يک تيمار بدون آبياري (شاهد) بودند. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از طرح آزمايشي بلوك هاي كامل تصادفي انجام شد. در دوره کم آبي سال هاي خشک (1381 و 1382) با کاهش دور آبياري، ميزان عملکرد، خصوصيات کيفي (درصد مواد جامد محلول در آب و پلي فنل هاي چاي خشک و ماده جامد برگ سبز) و کارآيي مصرف آب بوته هاي چاي افزايش مي يافت. مقايسه ميانگين دو سالانه عملکرد تيمارهاي دور آبياري 4، 8، 12و 16 روز طي دوره خشک نشان داد که اين تيمارها به ترتيب افزايش عملکردي معادل 74.5، 71.5، 67.4 و 59.4 درصد نسبت به تيمار شاهد داشته اند. نتايج ارزيابي اقتصادي نشان داد ميانگين نسبت درآمد به هزينه براي تيمارهاي دور آبياري 4 تا 16 روز و شاهد به ترتيب برابر 2، 1.74، 1.64، 1.43 و 1.5 حاصل گرديد. بر اين اساس، اگرچه در آبياري با دور کوتاه، هزينه ها افزايش مي يافت اما افزايش درآمد و سود حاصل از توليد برگ سبز بيشتر و با کيفيت مرغوب تر چاي، هزينه ها را جبران مي کرد. در سال هاي با توزيع بارندگي مناسب، بهتر است از دور آبياري طولاني مانند 8 تا 12 روز براي آبياري باغ هاي چاي استفاده گردد.

 نسخه قابل چاپ

براي ايجاد تاخير در سيلاب و کاستن دبي اوج آن معمولا از سدهاي پاره سنگي تاخيري استفاده مي گردد. مواد مورد استفاده در اين نوع سدها معمولا باعث ايجاد تلاطم در جريان شده و در نتيجه در اين محيط ها نمي توان از رابطه دارسي استفاده نمود. بر همين اساس در اين محيط ها از روابط غير دارسي استفاده مي شود. معادلات جريان غيردارسي به دو صورت کلي i=aV^N و  i=rV+sV²نشان داده مي شوند. از جمله مهمترين پارامترهاي موثر در شبيه سازي جريان در چنين محيط هايي مقدار N مي باشد که معمولا بصورت تجربي و يا از طريق داده هاي آزمايشگاهي محاسبه مي گردد. N نشان دهنده تلاطم جريان بوده و مقدار آن از 1 (جريان ورقه اي) تا 2 (جريان کاملا متلاطم) تغيير مي کند.اشکال عمده بعضي روابط غير دارسي (از جمله رابطه ارگون) اين است که نمي توانند مستقيما مقادير N و a را محاسبه نمايند. در اين تحقيق با بکار بردن معادله ارگون و با استفاده از تحليل هاي رياضي معادلاتي جهت محاسبه مستقيم N و a ارايه شده و در نهايت رابطه اي جهت برآورد ضرايب هدايت هيدروليکي معادل (K_e) در محيط هاي متخلخل استخراج شده است. جهت صحت سنجي معادلات استخراج شده از اطلاعات آزمايشگاهي تحقيقات قبلي استفاده شد. همچنين مقادير N با استفاده از رگرسيون غير خطي محاسبه و با N محاسباتي مورد مقايسه قرار گرفت. مقايسه نتايج بدست آمده نشان مي دهد که در مجاورت مرزها (2 و N=1) مقادير N محاسبه شده از دقت بالايي برخوردارند و با فاصله گرفتن از مرزها از دقت نتايج کاسته مي گردد.

 نسخه قابل چاپ

اندازه گيري و تحويل حجمي آب از مقوله هاي اساسي در شبکه هاي انتقال و توزيع آب است. در همين راستا مدول تيغه اي که براي تحويل بده تقريبا ثابت در دامنه اي از تغييرات ارتفاع آب بالادست خود معرفي شده است ابزاري مناسب براي کاربرد در شبکه هاي فرعي مي باشد که اصول و ضوابط طراحي آن در حال تکامل است. در اين تحقيق بر اساس مفهوم حساسيت هيدروليکي دو روش طراحي براي مدول دو تيغه اي ارايه شده است که روش اول از نظر تئوري سازه اي معرفي کرده است که بده عبوري از آن نسبت به بده طراحي -13.62% اختلاف دارد، حال آنکه روش دوم آن نتايجي ارايه کرده است که در آن، مدول تيغه اي با استفاده از دو تيغه داراي عملکردي مشابه با بهترين روش طراحي متداول براي مدول سه تيغه اي مي باشد که نتيجه آن صرفه جويي اقتصادي قابل ملاحظه و سادگي در ساخت و طراحي مدول تيغه اي است.

 نسخه قابل چاپ

کاهش و افزايش مداوم دما طي يک دوره زماني کوتاه مدت که اصطلاحا چرخه هاي يخ و ذوب ناميده مي شود، يکي از عوامل مهم خسارت به محصولات کشاورزي است. در اين تحقيق براي تعيين چرخه هاي يخ و ذوب در استان خراسان رضوي، داده هاي دماي کمينه و بيشينه روزانه نه ايستگاه هواشناسي سينوپتيک در طي 20 سال آماري (1387- 1368) مورد استفاده قرار گرفت. همچنين شش گستره دمايي مشخص شامل: دماهاي کمينه کوچک تر و مساوي 2- و دماهاي بيشينه بزرگ تر و مساوي(A) 2 ، دماهاي کمينه کوچک تر و مساوي 3- و دماهاي بيشينه بزرگ تر و مساوي (A) 3، دماهاي کمينه کوچک تر و مساوي 5- و دماهاي بيشينه بزرگ تر و مساوي(C) 5 ، دماهاي کمينه برابر 2- و بيشينه بزرگ تر از(D) 2 ، دماهاي کمينه برابر 3- و بيشينه بزرگ تر از(E) 3  و دماهاي کمينه برابر 5- و بيشينه بزرگ تر از (F) 5 که امکان رخداد اين پديده در آن ها بيش تر است، در نظر گرفته شد. پس از پردازش داده ها توسط يک برنامه کامپيوتري در محيط Fortran، تعداد روزهاي وقوع اين پديده در هر يک از ايستگاه هاي موجود به صورت ماهانه، فصلي و سالانه تعيين و مناطق مستعد آن شناسايي و پهنه بندي شد. نتايج نشان داد که فصل زمستان داراي بيش ترين تعداد روزهاي با چرخه يخ و ذوب مي باشد و فصول پاييز و بهار به ترتيب در رده هاي بعدي قرار دارند. همچنين ايستگاه هاي تربت حيدريه، نيشابور و قوچان در اغلب گستره هاي دمايي، بالاترين ميزان وقوع اين پديده در استان خراسان رضوي را دارا مي باشند. کم ترين تعداد روزهاي داراي چرخه يخ و دوب نيز غالبا در ايستگاه هاي سرخس، کاشمر و سبزوار مشاهده مي شود.

 نسخه قابل چاپ

از آنجا که کشاورزي يک کانون نامتمرکز آلايندگي است، مديريت در سطح مزرعه شامل مديريت بهينه آب و مواد مغذي مي تواند به عنوان يک روش موثر در کاهش آلودگي بخش کشاورزي مورد توجه قرار گيرد. در اين تحقيق، يک مدل بهينه يابي با هدف کاهش خروج نيترات از مزرعه در کودآبياري جويچه اي ارايه شده است. مدل بهينه يابي شامل چهار مدل شبيه سازي تخمين ميزان رواناب، نفوذعمقي، غلظت نيترات در رواناب و نفوذ عمقي است. الگوريتم ژنتيک براي حل مدل بهينه يابي بکارگرفته شد. متغيرهاي تصميم شامل دبي ورودي، مدت زمان آبياري، زمان شروع کوددهي و مدت زمان تزريق کود بودند. قابليت مدلهاي شبيه سازي در شبيه سازي فرآيند کودآبياري منجر به ارايه مدل بهينه يابي جامع کودآبياري براي شرايط مختلف اقليم، گياه، آبياري و کوددهي شد. براي ارزيابي مدل بهينه يابي از داده هاي صحرايي در رژيم جريان ثابت استفاده شد. مقادير بهينه متغيرهاي تصميم براي مزرعه مورد مطالعه در شرايط حضور گياه به ترتيب 0.184 ليتر بر ثانيه، 595.2 دقيقه، 7.5 دقيقه و 162.9 دقيقه براي دبي، مدت زمان آبياري، زمان شروع کوددهي و مدت زمان تزريق بدست آمدند. اين مقادير به ترتيب براي شرايط بدون حضور گياه 0.21 ليتر بر ثانيه، 537.1 دقيقه، 6.5 دقيقه و 143.0 دقيقه تعيين شدند. مقادير بهينه متغيرهاي تصميم، منجر به خروج به طور متوسط 113.86 و 118.13 ميلي گرم بر ليتر نيترات از مزرعه به ترتيب در شرايط حضور و عدم حضور گياه شدند. به دليل افزايش غلظت نيترات در نفوذعمقي در حضور گياه، مدل بهينه يابي با تغيير در مقادير متغيرهاي تصميم و افزايش دبي، غلظت نيترات در نفوذ عمقي و رواناب را کاهش داد. نتايج نشان داد که حضور گياه در نتايج بهينه يابي تاثير دارد و بهتر است مقادير بهينه در حضور و عدم حضور گياه تعيين شوند.

 نسخه قابل چاپ

هدف از اين بررسي تهيه اطلس گندم ديم براي استان زنجان با استفاده از داده هاي اقليمي مي باشد که در نتيجه آن بتوان مناطق مستعد را جهت کاشت گندم ديم مشخص نمود بدين منظور اقدام به تحليل داده هاي اقليمي بارندگي و دما نموده ودر گام اول تاريخ کاشت مناسب با توجه به ميزان بارندگي که در يک يا دو روز متوالي 5 ميلي متر يا بيشتر باشد تعيين گرديد. سپس مراحل مختلف رشد گندم ديم بر اساس محاسبه GDD مراحل مختلف بدست آمد. در مرحله بعد به بررسي بارش ساليانه، پاييزه، بهاره و خرداد ماه پرداخته و متوسط آنها تعيين گرديد. همچنين احتمال وقوع دماي مناسب جوانه زني، دماي حداکثر 25 و 30 درجه سانتي گراد در مرحله گلدهي و مرحله پر شدن دانه محاسبه گرديد. مقادير محاسبه شده در محيط GIS به پهنه هاي مختلف تبديل شده و با بهره گيري از روش همپوشاني کليه لايه ها ابتدا ارزش وزني داده شد و بعد تلفيق شدند در نهايت اطلس گندم ديم استان زنجان با 4 پهنه بسيار مناسب، مناسب، متوسط و ضعيف بدست آمد. همانطور که از نقشه پيداست مناسب ترين مناطق کاشت گندم ديم در قسمتهاي شمال و مرکز خدابنده و قسمت شرقي ايجرود مي باشد. در انتها به بر آورد ميزان توليد محصول پرداخته و با توجه به ميزان عملکرد در استانهاي همجوار که داراي آب و هواي مشابه و عملکرد بالاتري هستند متوسط عملکرد براي استان زنجان محاسبه و ميزان توليد بر آورد گرديد که نسبت به توليد واقعي 30 در صد افزايش را نشان داد.

 نسخه قابل چاپ

اگرچه کاربرد مدل ماسکينگام به دليل مشکل بودن تخمين پارامترها هنوز با دشواري روبروست، اما اين مدل به طور گسترده اي براي رونديابي سيل در هيدرولوژي بکار مي رود. در تحقيق حاضر الگوريتم نورد شبيه سازي شده که الگوريتمي کارا در بهينه سازي است براي تخمين و بهينه سازي سه پارامتر مدل غيرخطي ماسکينگام استفاده شد. نتايج بدست آمده نشانگر دقت بالاي اين الگوريتم در تخمين اين پارامترها بود، بطوريکه در مثال اول مجموع مربعات خطا (SSQ) برابر 36.78، مجموع قدر مطلق خطاها (SAD) برابر 23.44، دبي پيک واقعي 85 مترمکعب بر ثانيه بود و دبي پيک رونديابي شده 85.90 بدست آمد که، تفاوت اين دو (DPO) برابر يک درصد خطا و تفاوت گام زماني وقوع دبي پيک واقعي و رونديابي شده (DPOT) صفر بدست آمد. در مثال موردي دوم الگوريتم(Simulated Annealing) SA  در مورد سيلاب رودخانة کارون آزمايش و نتايج آن با روش (Genetic Algorithm) GA مقايسه شد. نتايج نشان داد که الگوريتم SA تخمين بهتري نسبت به روش GA دارد. بطوريکه مجموع مربعات خطا (SSQ) برابر 4947.06، مجموع قدر مطلق خطاها (SAD) برابر 412.8، دبي پيک واقعي 1182 مترمکعب بر ثانيه بود و دبي پيک رونديابي شده 1191 بدست آمد که، تفاوت اين دو (DPO) برابر کمتر از يک درصد خطا و تفاوت گام زماني وقوع دبي پيک واقعي و رونديابي شده (DPOT) صفر بدست آمد. در نهايت اين تحقيق قابليت الگوريتم SA را در زمينة بهينه سازي پارامترهاي مدل ماسکينگام نشان داد.

 نسخه قابل چاپ

اگرچه کاربرد مدل ماسکينگام به دليل مشکل بودن تخمين پارامترها هنوز با دشواري روبروست، اما اين مدل به طور گسترده اي براي رونديابي سيل در هيدرولوژي بکار مي رود. در تحقيق حاضر الگوريتم نورد شبيه سازي شده که الگوريتمي کارا در بهينه سازي است براي تخمين و بهينه سازي سه پارامتر مدل غيرخطي ماسکينگام استفاده شد. نتايج بدست آمده نشانگر دقت بالاي اين الگوريتم در تخمين اين پارامترها بود، بطوريکه در مثال اول مجموع مربعات خطا (SSQ) برابر 36.78، مجموع قدر مطلق خطاها (SAD) برابر 23.44، دبي پيک واقعي 85 مترمکعب بر ثانيه بود و دبي پيک رونديابي شده 85.90 بدست آمد که، تفاوت اين دو (DPO) برابر يک درصد خطا و تفاوت گام زماني وقوع دبي پيک واقعي و رونديابي شده (DPOT) صفر بدست آمد. در مثال موردي دوم الگوريتم(Simulated Annealing) SA  در مورد سيلاب رودخانة کارون آزمايش و نتايج آن با روش (Genetic Algorithm) GA مقايسه شد. نتايج نشان داد که الگوريتم SA تخمين بهتري نسبت به روش GA دارد. بطوريکه مجموع مربعات خطا (SSQ) برابر 4947.06، مجموع قدر مطلق خطاها (SAD) برابر 412.8، دبي پيک واقعي 1182 مترمکعب بر ثانيه بود و دبي پيک رونديابي شده 1191 بدست آمد که، تفاوت اين دو (DPO) برابر کمتر از يک درصد خطا و تفاوت گام زماني وقوع دبي پيک واقعي و رونديابي شده (DPOT) صفر بدست آمد. در نهايت اين تحقيق قابليت الگوريتم SA را در زمينة بهينه سازي پارامترهاي مدل ماسکينگام نشان داد.

 نسخه قابل چاپ

افزايش گازهاي گلخانه اي در دوره هاي آتي نه تنها باعث تغيير در مقادير متوسط متغيرهاي اقليمي مي شود بلكه نوسانات اين متغيرها را نيز تحت تاثير قرار مي دهد. بديهي است در نظر گرفتن تغييرات توام نوسانات متغيرهاي اقليمي و مقادير متوسط آن در تاثير بر رواناب، نتايج واقعي تري را در پي خواهد داشت. در اين تحقيق در ابتدا نوسانات و مقادير متوسط متغيرهاي دما و بارش حوضه قره سو در دوره 2069-2040 ميلادي با استفاده از مدل HadCM3-A2 و روش كوچك مقياس كردن آماري، مورد شبيه سازي قرار گرفت. همچنين بمنظور لحاظ عدم قطعيت نوسانات اقليمي در محاسبات، اقدام به شبيه سازي 100 سري زماني از متغيرهاي دما و بارش منطقه براي دوره آتي شد. نتايج نشان داد كه محدوده عدم قطعيت مربوط به نوسانات اقليمي منطقه در ماه هاي مختلف سال بين 0.5 تا 2 درجه سانتيگراد افزايش براي دما و بين 10- تا 20 ميليمتر تغيير براي بارش خواهد بود. در ادامه وضعيت رواناب منطقه تحت تاثير عدم قطعيت نوسانات اقليمي مورد بررسي قرار گرفت. در اين راستا و بمنظور لحاظ كردن عدم قطعيت مدل هاي هيدرولوژي، از دو مدل بارش- رواناب SIMHYD و IHACRES استفاده شد. واسنجي اين دو مدل براي دوره پايه و معرفي 100 سري زماني از متغيرهاي دما و بارش توليد شده در مرحله قبل به هر دو مدل، محدوده تغييرات رواناب حوضه را براي دوره 2069-2040 مشخص ساخت. نتايج نشان از هماهنگي دو مدل در شبيه سازي تغييرات رواناب منطقه دارد. بگونه اي كه هر دو مدل كاهش رواناب را براي فصل پاييز و افزايش رواناب را براي فصل هاي ديگر تخمين مي زنند. نهايتا يافته هاي اين تحقيق نشان از تاثير قابل توجه عدم قطعيت مدل هاي هيدرولوژي و تاثير كمتر نوسانات اقليمي در برآورد رواناب يك حوضه تحت تاثير تغيير اقليم دارد.

 نسخه قابل چاپ

کم آبي سالهاي اخير باعث گرايش برنجکاران گيلاني به استفاده از منابع آب زيرزميني براي توليد برنج ونگراني هايي در مورد کيفيت اين منابع شده است. اين پژوهش با هدف بررسي تغييرات مکاني چند شاخص مهم کيفيت آبهاي زيرزميني در سطح استان گيلان با استفاده از زمين آمار و با داده هاي شاخص کيفيت آب شامل EC،Na  وSAR  نمونه برداري شده از 135 حلقه چاه مربوط به شهريور سال 1386 در سطح اين استان انجام گرفته است. ابتدا دقت روش هاي کريجينگ معمولي(OK)  و معکوس فاصله (IDW) با سه توان مختلف (3 و 2، m=1) بررسي و در نهايت نقشه هاي پهنه بندي اين خصوصيات در سطح استان رسم شد. نتايج نشان داد اين خواص از ساختار مکاني خوبي برخوردار هستند. مدل کروي بهترين مدل براي برازش واريوگرام مي باشد. روش هاي مورد بررسي از نظر دقت تفاوت زيادي ندارد ولي در مجموع روش هاي کريجينگ و معکوس فاصله با توان يک دقت بيشتري در درون يابي اين خواص داشته اند. پهنه بندي خواص کيفي نشان داد ميزان هدايتالکتريکي آبهاي زيرزميني در اکثر مناطق استان پايين است. ولي در مناطق پايين دست حوضه سفيدرود مخصوصا در منطقه تلاقي سفيدرود با درياي خزر اين شاخص از 1 دسي زيمنس برمتر بيشتر مي باشد. به همين ترتيب در اين منطقه ميزان SAR وNa  نيز در مقايسه با ديگر مناطق بالاتر مي باشد ولي از نظر کشاورزي براي کشت برنج مشکلي بوجود نخواهد آورد. نتايج اين پژوهش نشان داد از نظر شاخص SAR، کيفيت آبهاي زيرزميني استان در مجموع مناسب است ولي از نظر هدايت الکتريکي کيفيت آبهاي زيرزميني استان خصوصا در مناطق مرکزي و مرکزي متمايل به شرق همجوار با دريا پايين بوده و مي تواند پايداري توليد برنج در اين مناطق را که از مناطق عمده برنجکاري استان مي باشد به خطر اندازد.

 نسخه قابل چاپ