مقالات آب و خاك (علوم و صنايع كشاورزي)

امروزه آلودگي خاکها به عناصر سنگين که از منابع مختلف وارد خاکها مي شوند در دنيا بصورت يک مساله کاملا جدي مطرح مي باشد. براي تشخيص آلودگي فلزات سنگين روشهاي متفاوتي مورد استفاده پژوهشگران قرار مي گيرد. استفاده از حسگرهاي زيستي يکي از روشهاي جديد براي ارزيابي سميت فلزات در خاک مي باشد. در اين مطالعه غلظتهاي مختلف براي عناصر مس (0، 5، 20، 120، 300، 755 و 2000 ميلي گرم بركيلوگرم) و روي (0، 10، 30، 70، 160، 400، 1000 و 3000 ميلي گرم بركيلوگرم) بر روي يك خاک از سري لينکن واقع در نيوزيلند در دو محل جداگانه اعمال شد. غلظت کل عناصر مس و روي در نمونه هاي خاک پس از گذشت يکسال اندازه گيري شد. سپس آستانه سميت اين دو فلز سنگين به کمک حسگر زيستي E.Coli تعيين شد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد که با افزايش غلظت عناصر مس و روي ميزان بيولومينسنس باکتري E.Coli کاهش يافت. نتايج اين مطالعه همچنين نشان داد که به ترتيب در غلظتهاي کل 450 و 65 ميلي گرم بر کيلوگرم مس و روي، ميزان بيولومينسنس پنجاه درصد نسبت به شاهد کاهش پيدا کرد. نتايج حاصل از پردازش داده ها و مطالعه همبستگي بين ميزان بيولومينسنس و غلظت کل فلزات مس و روي نشان داد که تاثير عنصر روي بر کاهش ميزان لومينسنس باکتريايي 10 مرتبه بيشتر از عنصر مس بوده است.

 نسخه قابل چاپ

در سال هاي اخير ايستگاه هاي هواشناسي خودکار جهت ثبت داده هاي هواشناسي در مقياس هاي زماني مختلف مورد استفاده قرار گرفته اند، لذا با در دست داشتن اطلاعات هواشناسي در بازه زماني کوتاه، مي توان دقت برآورد معادلات ترکيبي تبخير تعرق مرجع (ET_o) را مورد ارزيابي قرار داد. از آنجايي که تبخيرتعرق در مقطع زماني روزانه، انتگرالي از تبخير تعرق زمان هاي کوتاه تلقي مي شود، هدف از اين مطالعه، بررسي ميزان اختلاف بين ET_o برآورد شده در دوحالت روزانه (24 ساعته) و مجموع ساعتي است. بدين منظور از 7270 داده ساعتي ايستگاه مرجع هواشناسي خودکار مستقر در مزرعه دانشگاه شهيد باهنر کرمان در سال 1384 استفاده گرديد. روش هاي به کار گرفته شده جهت محاسبهET_o  مرجع چمن شامل دو مدل پنمن - مونتيث فائو - 56 و پنمن - مونتيث استانداردASCE  در دو بازه زماني ساعتي و روزانه (24 ساعته) مي باشد. جهت مقايسه مقادير ET_o  محاسبه شده به دو روش روزانه (24 ساعتي) و مجموع ساعتي، در هر يک از ماه ها، از آزمون t استيودنت استفاده گرديده است. نتايج آزمون نشان داده است که اختلاف ميانگين دو روش در هر دو مدل ترکيبي مورد استفاده در سطح 5 درصد معني دار بوده، بطوريکه در مدل فائو - 56،ET_o  محاسبه شده به روش مجموع ساعتي در ماه هاي مختلف بين 5.8 تا 44.6 درصد بيش برآورد نسبت به روش 24 ساعته نشان مي دهد. همچنين اين بيش برآورد در روش ASCE در ماه هاي مختلف بين 7.4 تا 47.6 درصد محاسبه گرديده است. ضرايب رگرسيون حاصل از معادلات همبستگي به دو روش (مجموع ساعتي و روزانه) در هر يک از مدل هاي ترکيبي، معني دار بوده است.

 نسخه قابل چاپ

اطلاع از ميزان واقعي ارتفاع بارندگي براي شبيه سازي وقايع هيدرولوژيک و پيش بيني وضعيت هوا امري بسيار مهم است. داده هاي راداري مي توانند ديد روشني از تغييرات مکاني بارندگي در اختيار قرار دهد که به کمک اين داده ها، تخمين شدت بارندگي در سطحي وسيع را امکان پذير مي سازد. سيستم رادارهاي هواشناسي معمولا با باندهاي فرکانسي S، X و C کار مي کند. از آنجايي که سيستم باند X به آنتن کوچکتري نسبت به ساير باندها نياز دارد، براي نظارت حوضه هاي کوچک مناسب به نظر مي رسد. البته شايان ذکر است که ميزان بارندگي تخمين زده با رادار به دليل وجود برخي خطا ها مانند کلاتر زمين و تضعيف سيگنال هاي رادار در طول مسير داراي مقداري خطا مي باشد. در اين مطالعه، توانايي سيستم راداري باند X در تخمين بارندگي در يک منطقه شهري در کشور هلند مورد بررسي قرار گرفته است. از اين رو ابتدا داده هاي راداري از خطاهاي ناشي از کلاتر زمين و تضعيف سيگنال تصحيح شده و سپس شدت بارندگي از روي داده هاي اصلاح شده محاسبه شده است و در نهايت نتايج حاصله با ميزان شدت بارندگي ثبت شده توسط 4 باران سنج موجود در منطقه مورد مقايسه قرار گرفته است. بررسي ها نشان داد که روند سري زماني نتايج راداري مطابق روند سري زماني داده هاي ثبت شده توسط باران سنج ها مي باشد، اما اندازه گيري هاي انجام شده توسط رادار نياز به اصلاح و واسنجي دارد.

 نسخه قابل چاپ

براي مديريت و برنامه ريزي هاي آبياري،بررسي و اندازه گيري مداوم رطوبت خاك الزامي است. يكي از روش هاي اندازه گيري رطوبت، استفاده از بلوك هاي گچي است كه تحت تاثير غلظت الكتروليت محلول خاك و ساختار بلوك گچي قرار مي گيرد. اين تحقيق روي 90 بلوك گچي در محل گلخانه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد انجام شد. در اين آزمايش ابتدا بلوك هاي گچي در آب مقطر واسنجي شدند. سپس قرائت بلوك ها در محلول هاي آبي با سطوح شوري 2، 6، 10 و 18 دسي زيمنس بر متر ثبت گرديد. همچنين سه محيط خاكي با بافت هاي لوم شني، لوم و لوم رسي و در پنج سطح شوري (ناچيز، 2، 6، 10 و 18 دسي زيمنس بر متر در عصاره اشباع) به عنوان 15 تيمار مورد بررسي قرار گرفتند. قرائت بلوك ها، در رطوبت هاي مختلف، به كمك دستگاه رطوبت سنج ELE مدل 5910A انجام گرديد. براي هر تيمار قرائت ها در مقابل مقادير رطوبت ها رسم شدند. اين منحني ها با منحني استاندارد (همان بافت خاك و بدون شوري) مقايسه گرديدند. در انتها روابطي براي تصحيح قرائت بلوك گچي و حذف اثر شوري بدست آمد.

 نسخه قابل چاپ

يكي از راه هاي كاهش تلفات آب در مزارع، برنامه ريزي صحيح آبياري مي باشد كه اساس آن را برآورد دقيق نياز آبي گياهان تشكيل مي دهد. معادلاتي كه براي محاسبه تبخير و تعرق پتانسيل استفاده مي شوند، پارامترهاي اقليمي يكساني را به كار نمي گيرند و به دليل ماهيت تجربي آنها براي تمام شرايط اقليمي مناسب نيستند. به همين دليل لازم است كه معادله مناسب هر منطقه مشخص شود. بدين منظور در اين تحقيق با استفاده از داده هاي لايسيمتري برداشت شده در دوره شش ماهه ارديبهشت تا شهريور سال 1384 در ايستگاه هواشناسي دانشکده کشاورزي مشهد، مقدار تبخير و تعرق گياه مرجع محاسبه شده با روش هاي فائو پنمن - مانتيث و تشت تبخير و هم چنين اعمال ضرايب اصلاحي ماهانه و سالانه مورد مقايسه قرار گرفتند و روابط اصلاحي هر روش ارايه شدند. علاوه بر اين، بين مقدار تبخير و تعرق روزانه گياه مرجع محاسبه شده به روش فائو پنمن - مانتيث در کليه ايستگاه هاي سينوپتيک استان خراسان رضوي و پارامترهاي دماي هوا، تابش و ضريب رطوبتي، رگرسيون بندي شده و در نهايت يک معادله ساده شده جهت برآورد تبخير و تعرق گياه مرجع با اين روش ارايه گرديد. با توجه به نتايج به دست آمده مشخص شد که نزديکترين جواب هاي حاصله به داده هاي لايسيمتري از معادله فائو پنمن - مانتيث با اعمال ضرايب ماهانه (ضريب تعيين 0.99) و پس از آن با ضرايب سالانه (ضريب تعيين 0.92) به دست آمده است. لذا توصيه مي شود جهت به کارگيري اين معادله در مطالعات، ابتدا شرايط مرجع بودن ايستگاه مورد بررسي قرار گرفته و در صورت غير مرجع بودن آن از ضرايب اصلاحي ماهانه جهت برآورد مقدار تبخير و تعرق گياه مرجع استفاده شود.

 نسخه قابل چاپ

زعفران يکي از عمده ترين گياهان اقتصادي براي کشاوزران استان خراسان مي باشد. تقريبا تمامي زعفران ايران از استان هاي خراسان تهيه مي شود. زمان اولين آبياري فاکتوري بحراني است که بر مقدار و کيفيت راندمان تاثير گذار مي باشد. بر اساس تحقيقات انجام شده در مزرعه مشخص شد، زماني که دماي هوا به 12 درجه سانتيگراد مي رسد گلدهي رخ مي دهد. همين طور مشخص شد که 2 تا 3 هفته پس از آبياري گلدهي به وقوع مي پيوندد. اولين آبياري بايستي زماني انجام شود که بعد از اين دوره زماني زعفران قابل برداشت باشد. در اين مطالعه مناسب ترين تاريخ براي اولين آبياري با احتمالات 50، 75 و 95 درصد براي نقاط مختلف استان هاي خراسان تعيين و پهنه بندي لازم انجام شد. بر اساس نتايج حاصله تاريخ گلدهي و زمان انجام اولين آبياري گياه زعفران بسته به اقليم و دماي منطقه مورد مطالعه بسيار متفاوت است. در مکان هايي با ارتفاع بالاتر از سطح دريا و ميانگين دماي کمتر، معمولا تاريخ گلدهي و زمان آبياري زود هنگام و در اوايل پاييز مي باشد. با كم شدن ارتفاع و بالا رفتن دماي هوا تاريخ گلدهي و زمان انجام اولين آبياري به اواسط و حتي به اواخر پاييز منتقل مي شوند.

 نسخه قابل چاپ

فرسايش آبکندي يکي از انواع فرسايش آبي است که به دليل توليد رسوب و خسارات فراوان به اراضي، راه ها و سازه هاي عمراني در استان فارس، از اولويت بالايي برخوردار است. در اين تحقيق 15 آبکند فعال و معرف انتخاب و ويژگي هاي مورفومتريک حوزه آبخيز، خاک، پوشش گياهي و اقليم اندازه گيري شد. جهت تعيين عوامل موثر در گسترش و رسوب زايي آبکندها، رابطه بين حجم آبکند به عنوان متغير وابسته و ويژگي هاي آبکند نظير طول، عرض، عمق، ويژگي هاي آبخيز نظير مساحت، شيب، ضريب شکل، دانه بندي ذرات خاک، درصد پوشش گياهي و حداکثر بارش 24 ساعته به عنوان متغيرهاي مستقل با استفاده از روش رگرسيون گام به گام در نرم افزار SPSS (نسخه 13) مورد تحليل آماري قرار گرفت. نتايج نشان مي دهد، رسوب توليدي ناشي از گسترش آبکندها در کنارتخته، تابع پنج متغير درصد رس، شن، سيلت، شيب و پوشش گياهي در آبخيز واقع در بالاي پيشاني آبکندها است. اين نتيجه دلالت بر تاثير عامل خاک، زمين شناسي و ويژگي هاي حوزه آبخيز بر توليد رسوب ناشي از فرسايش آبکندي دارد. نقش عامل خاک و زمين شناسي مهم تر از ويژگي هاي حوزه آبخيز بود. بررسي آستانه توپوگرافي نشان داد که به علت مثبت شدن نماي رابطه تواني (b) فرآيند رواناب زيرسطحي در گسترش آبکندهاي اين منطقه غالب است. اين نتايج نيز، بيانگر تاثير بيشتر ويژگي سازند زمين شناسي در توليد رسوب ناشي از فرسايش آبکندي است. غالب بودن فرآيند هيدرولوژيک زيرسطحي با مشاهدات ميداني از فرسايش تونلي، و نقش انحلال در ايجاد و گسترش آبکندها تطبيق دارد.

 نسخه قابل چاپ

كيفيت نقشه هاي خاك به توانايي آن ها براي نشان دادن تغييرپذيري خاك ها وابسته است. بنابراين، دقت نقشه هايي كه براي توصيه كشت محصول استفاده مي شوند به دقت نقشه خاك بستگي دارد. اين تحقيق به منظور بررسي ميزان تغييرپذيري مكاني ويژگي هاي خاك و عملكرد گندم آبي در دو واحد اراضي با كلاس تناسب S₂ و S₃ از يك نقشه نيمه تفصيلي تناسب کمي (مقياس 1:50000) واقع در منطقه شهركيان استان چهار محال و بختياري، انجام شد. براي نيل به اهداف مطالعه، از هر يک از واحدهاي مذكور،80 نمونه خاک و گندم جمع آوري شد. نمونه برداري خاک از هر يک از واحدها به روش چند مقياسي در پلاتي به ابعاد 48×112 متر و از عمق صفر تا30 سانتي متري خاک و نمونه برداري از گندم در پلات هاي 0.5×0.5 متر با مركزيت 160 نقطه نمونه برداري شده از خاک، انجام پذيرفت. پس از اندازه گيري ويژگي هاي خاک شامل بافت خاک، pH، هدايت الکتريکي، کربنات کلسيم معادل، ماده آلي، ازت کل، پتاسيم و فسفر قابل جذب و ويژگي هاي عملکرد گندم شامل بيوماس كل بالاي سطح زمين، وزن هزار دانه و شاخص برداشت، با استفاده از كريجينگ بلوکي، اقدام به پهنه بندي ويژگي هاي خاك و گندم گرديد. نتايج آماري بيانگر اين است که از ميان متغيرها pH، کمترين ضريب تغييرات (1.07 درصد در واحد S₂ و 0.925 درصد در واحد S₃) و پتاسيم قابل استفاده، بيشترين ضريب تغييرات (47.43 درصد در واحد S₂ و 46.46 درصد در واحد S₃) را نشان دادند. تجزيه تغييرنماها نشان داد که تمامي متغيرهاي بررسي شده در هر دو واحد داراي ساختار مکاني مي باشند. دامنه تاثير تغييرنماها از 17.75 متر براي ازت تا 61.06 متر براي هدايت الکتريکي در واحد S₂ و از 17.47 متر براي فسفر تا 62.93 متر براي وزن هزار دانه در واحد S₃ در نوسان بود. نقشه هاي كريجينگ نشان مي دهند كه الگو و پراكنش مكاني ويژگي هاي خاك و گياه درون واحدهاي اراضي نقشه تناسب كمي و حتي درون يك مزرعه، بسيار متفاوت است. به همين دليل، اين نقشه ها در كشاورزي دقيق از قابليت اعتماد كافي برخوردار نيست. استفاده از اطلاعات كليه نيمرخ ها علاوه بر پروفيل شاهد واحدهاي اراضي و تركيب اطلاعات نقشه هاي تناسب اراضي با اطلاعات زمين آماري مي تواند راهي براي افزايش دقت و كيفيت نقشه هاي تناسب اراضي باشد.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي کارآيي مصرف آب و عملكرد کمي و کيفي محصول در دو روش آبياري باراني و نشتي در مورد چغندرقند طي دو سال در مناطق مشهد، كرج و اصفهان اين مطالعه انجام شد. در سال اول، آزمايش ها در سه منطقه فوق بدون تكرار و مقايسه ها در هر منطقه بر اساس آزمون "t" انجام شدند. در سال دوم، آزمايش در منطقه مشهد و كرج در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آزمايش، آبياري باراني، آبياري نشتي با کاهش جريان و آبياري نشتي معمولي بودند. ميزان آب آبياري در هر نوبت در تيمار آبياري باراني با روش پنمن - مانتيت برآورد و اعمال گرديدند. تيمار آبياري جويچه اي معمولي مطابق عرف محل آبياري شدند و در تيمار آبياري جويچه اي با کاهش دبي جريان، دبي جريان ورودي به جويچه به اندازه 0.6 تا 0.7 دبي جريان جويچه اي معمولي بعد از رسيدن آب به انتهاي شيار بود. نتايج نشان داد که از نظر عملكرد ريشه، عملكرد قند خالص و ناخالص، کارآيي مصرف آب و درصد قند خالص، بين مناطق اجراي آزمايش اختلاف معني داري وجود داشت. همچنين، بين تيمارهاي آزمايش از نظر عملكرد ريشه و کارآيي مصرف آب اختلاف معني داري وجود داشت. تيمار آبياري باراني با متوسط 56.5 تن در هكتار بالاترين عملكرد ريشه را دارا بود. تيمارهاي آبياري نشتي با کاهش جريان و نشتي معمولي بترتيب با 48 و 43.6 تن در هكتار، در رده هاي بعدي و در يك گروه آماري قرار گرفتند. از نظر کارآيي مصرف آب عملكرد ريشه و قند ناخالص نيز تيمار آبياري باراني بترتيب با مقادير 5.55 و 0.86 كيلوگرم به ازاي يك مترمكعب آب مصرفي بر دو تيمار آبياري نشتي برتري داشت و در سطح 5% اختلاف معني داري نشان داد. گرچه آبياري نشتي با کاهش جريان به طور معني داري اختلاف در کارآيي مصرف آب بر عملكرد ريشه و قند ناخالص نسبت به آبياري نشتي معمولي از خود نشان داد، ولي در مجموع آبياري باراني به دليل ميزان مصرف آب كمتر در طول دوره رشد، بازدهي آبياري و عملكرد ريشه بالاتر و نيز افزايش کارآيي مصرف آب بر عملكرد ريشه و قند بر روش هاي آبياري نشتي برتري قابل توجهي نشان داد. با عنايت به نتايج به دست آمده توصيه مي شود در مناطقي كه دچار كمبود آب هستند و مشكل اصلي توليد آب است، استفاده از روش آبياري باراني براي افزايش توليد و بالا بردن کارآيي مصرف آب در دستور کار قرار گيرد. همچنين، اراضي كه محدوديت استفاده از روش آبياري باراني را دارند (به دليل بادخيز بودن منطقه، سنگين بودن خاك و …)، با اعمال مديريت مناسب در روش آبياري نشتي و انجام عمل ساده و قابل انجامي همچون كاهش دبي جريان، بازدهي آبياري و بهره وري آب افزايش يابد.

 نسخه قابل چاپ

سرريزهاي پلکاني از جمله موثرترين ساختمان هاي هيدروليکي جهت مستهلک نمودن انرژي مازاد جريان آب هستند. اين سازه ها جهت انتقال آب از تراز بالا به تراز پايين در مجاري روباز بکار مي روند. به دليل تاثير قابل ملاحظه پله ها بر استهلاک انرژي جريان و نيز پيشرفت هاي حاصل در ساخت و اجراي سدهاي بتن غلطکيRCC ،سازه هاي مذکور مورد توجه خاص مهندسان هيدروليک قرار گرفته است. در اين تحقيق با هدف بررسي محل هواگيري طبيعي در جريان غيرريزشي، از مدل فيزيکي با انتخاب سه شيب تند آب در پايين دست تاج (downstream face) استفاده گرديد. لذا در قسمت تند آب بعد از سهمي تاج استاندارد و قبل از شروع پله ها، از سه شيب مختلف 1:1, 1:0.9, 1:0.7 (افقي: عمودي) استفاده شد. سپس مدلها در فلوم آزمايشگاه هيدروليک دانشگاه شهيد چمران نصب شد. آزمايشات به ازا 5 دبي مختلف در واحد عرض (با دامنه 036/0 الي 072/0 مترمربع بر ثانيه) انجام پذيرفت. مشاهدات نشان مي دهد هنگام عبور جريان از روي تاج تا فاصله خاصي از تاج مذکور (L_i)هواگيري در سطح آب صورت مي گيرد. همچنين هندسه پايين دست تاج اوجي باعث تغيير در هيدروليک جريان و منجر به تغيير در توسعه لايه مرزي (L_i) بدليل مختلف ايجاد شده ميگردد. همچنين ملاحظه گرديد که اوجي 1:1 در مقايسه با ديگر شيبها، عملکرد مناسبتري را از نظر هيدروليکي نشان مي دهد و طول نقطه هواگيري (L_i) کمتري را ايجاد مي نمايد، که با افزايش شيب تندآب در پايين دست تاج، طول (L_i) در اوجي 1:0.7 معادل %33.1 و اوجي 1:0.9 معادل %13.23 بيشتر از اوجي 1:1 رشد داشته است، همچنين با افزايش شيب تند آب در پايين دست تاج، عمق آب (yi) در اوجي 1:0.7 معادل %13.54 و اوجي 1:0.9 معادل %7.97 بيشتر از اوجي 1:1 رشد داشته است.

 نسخه قابل چاپ

اورانيوم از گروه فلزات سنگين بوده و پرتوزاست. در اثر گسترش صنايع هسته اي و استفاده از كودهاي فسفري حاوي اورانيوم احتمال آلودگي خاک ها به اين عنصر وجود دارد. به منظور مقايسه دو عصاره گير شيميايي رايج در استخراج اورانيوم مطالعه اي در قالب طرح كاملا تصادفي با آرايش فاكتوريل شامل دو نوع گياه آفتابگردان و سويا، و شش غلظــت اورانيوم (0، 50، 100، 250، 500 و 1000 ميلي گرم بر كيلوگرم) با سه تكرار در شرايط گلخانه انجام شد. گياهان بعد از يك دوره 40 روزه و قبل از ورود به مرحله زايشي برداشت شدند. نمونه هاي خاك بوسيله دو عصاره گير DTPA و AAAcEDTA عصاره گيري شدند. نتايج نشان داد که با افزايش مقدار اورانيوم خاک، مقدار اورانيم در گياهان افزايش پيدا کردند. مقدار اورانيوم در ريشه آفتابگردان و سويا 20 تا 100 برابر مقدار آن دربخش هوايي گياه بود. نتايج حاصل از آزمايش نشان داد كه عصاره گير هاي فوق با افزايش غلظت اورانيوم خاک، غلظت بالاتري از اورانيوم را استخراج کردند اما AAAcEDTA در تمام غلظت ها اورانيوم بيشتري را عصاره گيري كرد. مطالعات همبستگي نشان داد که هر دو عصاره گير همبستگي خوبي را با غلظت اورانيوم در نمونه هاي گياهي داشتند. هم چنين غلظت اورانيوم در نمونه هاي گياهي با AAAcEDTA همبستگي بالاتري را نشان داد.

 نسخه قابل چاپ

روش تحليل فراواني سيلاب منطقه اي يکي از روش هاي متداول تحليل فراواني سيلاب بوده که به جاي استفاده از آمار يک ايستگاه، آمار و ويژگي هاي مجموعه اي از ايستگاه هاي هم رفتار مورد استفاده قرار مي گيرد. در مطالعه حاضر اين روش با استفاده از گشتاورهاي خطي و سيلاب نمايه در حوضه هاي آبريز استان هاي خراسان (شمالي، رضوي و جنوبي) و به کمک نرم افزار MATLAB مورد استفاده قرار گرفت. از آمار دبي سيلاب اوج لحظه اي سالانه 68 ايستگاه آب سنجي با حداقل و حداکثر طول دوره آماري 6 و 39 سال و ويژگي هاي فيزيوگرافي حوضه هاي آبريز آن ها استفاده شد. با استفاده از روش تحليل خوشه اي، منطقه مورد مطالعه به 7 ناحيه همگن تقسيم شد. در اين نواحي بترتيب 16، 5، 20، 5، 11 و ايستگاه قرار گرفت. به کمک آزمون ناهمنوايي بر اساس گشتاورهاي خطي، تنها يک ايستگاه به عنوان ايستگاه ناهمنوا تشخيص داده شد. آزمون ناهمگني بر اساس گشتاورهاي خطي، تمامي نواحي را همگن تشخيص داد. توابع توزيع لوگ نرمال سه پارامتري در دو ناحيه A و B، مقادير حدي تعميم يافته در ناحيه C، پارتو تعميم يافته در دو ناحيه D و E، لوجستيک تعميم يافته در ناحيه F و نهايتا پيرسون نوع 3 در ناحيه G با استفاده از آزمون هاي نيکوئي برازش Z و کلموگروف - اسميرنوف انتخاب شدند. با اين وجود در آزمون نيکوئي برازشZ  تمامي توابع توزيع در دامنه مجاز واقع شدند. وليکن انتخاب نهايي توابع بر اساس آزمون نيکوئي برازش کلموگروف - اسميرنوف صورت گرفت تا بدينوسيله برازش توابع در دوره بازگشت هاي بالا ملاک انتخاب قرار گيرد. علاوه بر توابع توزيع برتر، تابع توزيع مقادير حدي تعميم يافته براي تمامي نواحي همگن مناسب تشخيص داده شد، به طوريکه تنها عوامل اين تابع در نواحي مختلف متفاوت است. مدلي لگاريتمي و چهار متغيره به منظور برآورد سيلاب نمايه در هر نقطه از نواحي همگن، و مقياس دار کردن مقادير سيلاب بي بعد ناحيه اي با استفاده از ويژگي هاي فيزيوگرافي حوضه ها استخراج شد.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق با کاربرد مدلDynamic Reservoir Simulation  و آمار موجود، شرايط کيفي آب مخزن سد طرق از نقطه نظر تغييرات زماني پارامتر هاي دما، شوري و اکسيژن محلول مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان دادند که در سالهاي پرآب مانند سال 1998 که در آن دبي رودخانه ورودي بيش از ميانگين دبي دراز مدت آن است، به دليل بالا بودن تراز سطح آب ( بيش از 50 متر)، لايه بندي حرارتي به صورت کامل از اواسط بهار تا اواخر تابستان در داخل مخزن اتفاق مي افتد که اين امر تغييرات خصوصيات فيزيکي، شيميايي و بيولوژيکي آب را در ترازهاي مختلف به دنبال دارد. ولي در سالهايي مانند سال 2002 به علت کم بودن حجم آب ورودي و بالا بودن نسبي ميانگين درجه حرارت سالانه، تراز سطح آب در مخزن تقليل مي يابد و به حدود 16 تا 20 متر مي رسد. در اين شرايط لايه بندي حرارتي يا تشکيل نمي شود و يا اگر تشکيل گردد، از نظر زماني زودتر شروع شده و طول دوره استقرار آن نيز کوتاه مي شود. بر اساس نتايج اين مطالعات، در سال 1998 ميانگين دماي لايه هاي سطحي و عمقي مخزن اختلافي معادل 10 و 11 درجه سانتيگراد را به ترتيب در فصول بهار و تابستان نشان دادند. اين در حاليست که تفاوت مذکور براي بهار سال 2002، حدود 1.5 درجه سانتيگراد مشاهده گرديد. در ارتباط با تغييرات شوري، نتايج حاصل از بررسي ها دلالت بر آن داشت که همزمان با لايه بندي حرارتي، لايه بندي شوري نيز در آب مخزن اتفاق مي افتد و غلظت املاح از سطح به عمق افزايش مي يابد. در سال 1998، تفاوت مشاهده شده در ميانگين غلظت هاي املاح بين لايه هاي بالايي و پاييني مخزن به ترتيب معادل 43 ميليگرم در ليتر براي فصل بهار و 10 ميليگرم در ليتر براي فصل تابستان بود. شبيه سازي ميزان اکسيژن محلول در دوره هاي لايه بندي حرارتي، دامنه تغييراتي بين صفر تا 9 ميليگرم در ليتر را بين ترازهاي بالايي و پاييني مخزن نشان دادند. با شروع پديده لايه بندي حرارتي از ارديبهشت ماه، به تدريج غلظت اکسيژن محلول در اعماق پايين تر از 20 متر کاهش مي يابد به طوريکه در اواسط تير ماه يک لايه بي هوازي به ضخامت 10 متر در کف مخزن توسعه مي يابد که شرايط را براي توليد بو، رنگ و طعم نامطبوع مهيا مي سازد. در کليه سالهاي مورد مطالعه (1998 تا 2004)، در فصول پاييز و زمستان، به دليل اختلاط آب مخزن و يکنواخت شدن شرايط، تفاوتي در ميزان شوري و ساير خصوصيات کيفي آب در ترازهاي مختلف مشاهده نگرديد.

 نسخه قابل چاپ

گياهان در دامنه گرمايي مشخصي قابليت رشد و نمو و فعاليت زيستي دارند. اگرچه در هواشناسي دماي صفر درجه سلسيوس به عنوان دماي يخبندان مطرح است، اما در هواشناسي کشاورزي يخبندان در دماهاي پايين تري که براي هر گياهي متفاوت است، اتفاق مي افتد و منجر به آسيب به بافت هاي گياهي مي شود. در استان خراسان نخستين يخبندان هاي پاييزه باعث وارد آوردن خسارت پنبه و چغندر قند در زمان برداشت مي شود و بر زمان کشت گندم و جو موثر است. آخرين يخبندان بهاره نيز همه ساله خسارات زيادي به محصولات کشاورزي وارد مي آورد. چرا که وقوع اين يخبندان هنگام گلدهي درختان ميوه باعث از بين رفتن گل ها مي شود. براي بررسي اين پديده در استان خراسان رضوي، يخبندان هاي پاييزه، بهاره و زمستانه با تعيين آستانه هاي دمايي مناسب بررسي و احتمال وقوع آن ها به دست آمد. در نهايت سطح استان خراسان رضوي از لحاظ وقوع پديده يخبندان پهنه بندي شد. نتايج نشان داد که وقوع يخبندان هاي پاييزه از شمال استان آغاز شده و سپس مناطق جنوبي را در بر مي گيرد. همچنين يخبندان هاي بهاره در جنوب استان زودتر به پايان مي رسد. يخبندان هاي زمستانه نيز بيشتر در شمال استان به وقوع مي پيوندد.

 نسخه قابل چاپ

روش هاي خاك ورزي و مواد آلي بر توزيع و عمق ريشه و بنابراين بر جذب عناصر توسط گياه و رشد آن تاثير دارند. اين تحقيق در دو سال متوالي انجام گرديد. تيمارهاي خاك ورزي شامل شخم با ديسک سطحي + دو ديسک سطحي به عنوان كم خاك ورزي (عمق شخم 15 سانتي متر) و شخم با گاوآهن برگردان دار + دو ديسک سطحي به عنوان خاك ورزي مرسوم (عمق شخم 30 سانتي متر) مي باشند. هم چنين، سه سطح 0، 30 و 60 تن در هكتار كود گاوي به عنوان تيمارهاي ماده آلي به كار رفتند. تيمارهاي فوق در قالب طرح بلوک هاي خرد شده با سه تکرار و تحت کشت ذرت به مدت دو سال انجام شدند. براي تعيين خواص مرفولوژيک ريشه گياه، نمونه گيري توسط يك سيلندر درپوش دار از روي پشته انجام و طول و دانسيته ريشه اندازه گيري شد. نتايج نشان داد سيستم هاي خاك ورزي تاثير معني داري (p=0.05) بر طول و دانسيته ريشه ذرت در عمق (20-0) سانتي متري خاك داشتند. در تيمار کم خاک ورزي، طول و دانسيته ريشه در مراحل 9 و 11 برگي به طور معني داري نسبت به خاک ورزي مرسوم افزايش يافت، ولي عمق ريشه تحت خاك ورزي مرسوم به طور معني داري بيشتر از كم خاك ورزي بود. اين روند مربوط به وجود خاك نرم (خاک شخم خورده) در عمق پايين تري از سطح پشته در خاك ورزي مرسوم مي باشد. نتايج نشان داد كه كود دامي تاثير معني داري بر ويژگي هاي ريشه نداشت، اما عملكرد بيولو‍‍ژيك ذرت را افزايش داد.

 نسخه قابل چاپ