بانک مقالات علوم و فنون هسته اي

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق دو مبادله كننده آلي - معدني، پلي اكريلونيتريل - تيتانيم تنگستوفسفات، با نسبت هاي مولي مختلف توليد شد. اين مبادله كننده هاي يوني با استفاده از روش هاي طيف سنجي مادون قرمز، پراش پرتو ايكس، تجزيه گرمايي، ميكروسكوپ الكتروني روبشي و تجزيه عنصري شناسايي و ظرفيت تبادل كاتيوني آن ها به روش پيوسته (ستوني) اندازه گيري شد. مطالعات ضريب توزيع براي يون هاي فلزي به روش ناپيوسته انجام شد و با استفاده از اين مبادله كننده ها جداسازي يون هاي فلزي به روش ستوني صورت گرفت.

 نسخه قابل چاپ

اورانيم يكي از مؤلفه هاي همه جا حاضر محيط زيست با غلظت متوسط 4 ميلي گرم بر كيلوگرم مي باشد. معمولا غلظت آن به علت فعاليت هاي انساني در بعضي مناطق زمين به بالاتر از حد مجاز رسيده و اين امر سبب آلودگي خاك ها و آب هاي زيرزميني گرديده است. به منظور بررسي تاثير مقدار اورانيم بر فعاليت آنزيم فسفاتاز و جمعيت هاي ميكروبي خاك، مطالعه اي در قالب طرح کاملا كاتوره اي به صورت فاكتوريل با شش غلظت
مختلف اورانيم (0، 50، 100، 250، 500 و 1000 ميلي گرم اورانيم بر كيلوگرم خاك) با سه تكرار در شرايط ثابت انكوباسيون انجام شد. نتايج حاصل نشان داد كه غلظت هاي مختلف اورانيم باعث كاهش معني دار فعاليت آنزيم فسفاتاز در طول زمان آزمايش شد. هم چنين با افزايش مقدار اورانيم در خاك، جمعيت باكتري ها، قارچ ها و اكتينوميسيت ها به طور معني داري كاهش يافت. بنابراين مطالعه تغييرات جمعيت موجودات ميكروبي و فعاليت هاي آنزيمي مي تواند به عنوان شاخص هاي سودمند در مديريت خاك هاي آلوده به اورانيم و ساير مواد پرتوزا حايز اهميت باشد.

 نسخه قابل چاپ

در اين طرح تحقيقاتي، توليد راديونوكليد ¹⁸⁶Re از طريق واكنش ¹⁸⁶Re (n,?) ¹⁸⁶Re در رآكتور تحقيقاتي تهران (T.R.R) مورد مطالعه قرار گرفت. فعاليت ¹⁸⁶Re توليد شده، پس از يك زمان خنك سازي 4 روز با استفاده از يك شمارگر سوسوزن مايع و يك دز كاليبراتور اندازه گيري شد. هم چنين فعاليت نمونه ها با استفاده از شار نوتروني به دست آمده از شبيه سازي مونت كارلو قلب رآكتور محاسبه شدند. مقادير محاسبه شده و اندازه گيري شده فعاليت با اختلاف 18 درصد با يك ديگر قابل قياس بودند و ضرايب تجربي تصحيح فعال سازي براي نمونه هاي رنيم طبيعي (شار نوترون گرمايي  (6.5*10¹³cm^-2 s^-1و رنيم غني شده از) ¹⁸⁵Re شار نوترون گرمايي  (1.18*10¹³cm^-2 s^-1 براي رآكتور تحقيقاتي تهران، به ترتيب برابر، با 0.082 و 1.003 به دست آمد. نتايج نشان داد كه ¹⁸⁶Re به شكل پررنات با خلوص راديوشيميايي و راديونوكليدي، به ترتيب، برابر با 96.5 و 99 درصد قابل دست يابي است. رنيم با فعاليت ويژه بالا (در حدود (300mci.mg براي مصارف درماني از هدف رنيم با غناي بالاي ¹⁸⁵Re در رآكتور تحقيقاتي تهران قابل دست يابي مي باشد و براي نمونه هاي با فعاليت ويژه متوسط از رنيم طبيعي مي توان استفاده نمود.

 نسخه قابل چاپ

سيستم پالايش و تصفيه آلاينده هاي گازي تاسيسات فرآوري اورانيم (UCF) متشكل از چهار دستگاه فوم اسكرابر براي جذب آلاينده هاي گازي خطرناك و چهار مجموعه 24 تايي از فريم فيلتر براي ربايش ذرات مي باشد. در اين مقاله، فرايندهاي شستشو و جذب گازهاي خطرناك در فوم تاورها و تصفيه و ربايش ذرات در فيلترها ارايه مي شود. آلاينده هاي گازي اين تاسيسات فرآوري، حاوي تركيبات شيميايي و پرتوزا مي باشد. بنابراين كارآيي بالا بايد از ويژگي هاي اين سيستم پالايش باشد. براي نيل به اين هدف، مطالعات نظري و تجربي براي انتخاب بسترهاي فريم فيلترها انجام شد. مطالعات نظري نشان داد كه بهترين بستر فيلتر داراي ضخامت و تخلخل بالا و قطر الياف پايين مي باشد. مطالعات تجربي براي انتخاب بستر هاي مناسب به صورت تابعي از كارآيي، افت فشار، مقاومت شيميايي و مكانيكي بر روي 30 عدد بستر فيلتر انجام شد. هم چنين نمونه سيستم پالايش در مقياس نيمه صنعتي طراحي و ساخته شد و كارآيي جذب آن براي آلاينده هاي گازي و پارامترهاي اثرگذار مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج بررسي هاي تجربي نشان داد كه كارآيي حذف آلاينده هاي ذره اي و گازي سيستم پالايش تاسيسات فرآوري اورانيم اصفهان، به ترتيب، بيش از 99.7% و 97% است. با توجه به اين نتايج و استانداردهاي مورد استفاده در تاسيسات فرآوري اورانيم اصفهان و ميزان آلودگي كارگاه ها، سطح آلاينده ها در خروجي دودكش نبايد بيش از حد مجاز باشد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

جاذب هاي پلي مري در سيستم هاي جداسازي كاربرد وسيعي دارند. در اين مقاله به تهيه و بررسي نوعي جاذب پلي مري پرداخته مي شود. بدين منظور فيلم هاي پلي وينيل الكل پس از تهيه شدن، از دو طريق شيميايي با استفاده از محلول گلوتارالدييد، و پرتوي با استفاده از پرتو گاما، شبكه اي شدند. در روش شيميايي حضور و عدم حضور سولفوريك اسيد در محيط و در روش پرتوي، محيط خشك و محيط آبي حاوي اسيد مورد بررسي قرار گرفت. ميزان جذب آب، درصد ژل و خواص كششي فيلم هاي شبكه اي شده براي هر دو روش مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه حداكثر درصد جذب آب در روش پرتوي و در محيط آبي حاوي اسيد صورت مي گيرد. به علاوه روش شبكه اي شدن پرتوي منجر به تهيه فيلم هاي نرم تر مي گردد. ميزان جذب دو فلز نيكل و منگنز توسط فيلم هاي شبكه اي شده به روش پرتوي و شيميايي، برحسب pH و غلظت يون فلزي، بررسي گرديد. بيشينه جذب فلز در pH=7 مشاهده شد. به علاوه با افزايش غلظت يون فلزي مقدار جذب يون افزايش يافت. به طور كلي بررسي ها نشان داد كه جاذب تهيه شده به روش پرتوي براي فرآيندهاي جذب آب، و جاذب تهيه شده به روش شيميايي در فرآيندهاي جذب يون فلزي موفق تراند.

 نسخه قابل چاپ

براي بررسي امكان كاهش مقادير موليبدن موجود در محلول فروشويي اورانيم تا حد استاندارد، آزمايش هاي جذب با استفاده از چند نوع زغال فعال انجام شد. با بهينه سازي پارامترهاي موثر بر جذب موليبدن توسط زغال فعال،83.59  درصد موليبدن موجود در محلول فروشويي با زغال فعال نوع Norit PK 0.25- 1 جذب شد. از آن جايي كه شرايط مطلوب در آزمايش جذب موليبدن، كم ترين ميزان جذب اورانيم مي باشد، با انجام آزمايش هاي بهينه سازي مقدماتي، ميزان جذب اورانيم توسط زغال فعال به 2.74% كاهش يافت.

 نسخه قابل چاپ

توليد راديونوكليد مس-61 در سيكلوترون از طريق بمباران روي طبيعي با باريكه اي از پروتون هاي به انرژي 22MeV و جريان 150µA و به مدت 90 دقيقه انجام شد، در پايان پرتودهي مقدار فعاليت به دست آمده برابر 222GBq معادل Ci6 (6Ci±5mCi) و بازده محصول برابر 440MBq.µAh بود. راديوداروي -⁶¹Cu بلئومايسين (⁶¹Cu-BLM) در شرايط بهينه (دماي اتاق، زمان پرتودهي 45 دقيقه، 1.0 ميلي گرم بلئومايسين به ازاي 2 تا 10 ميلي كوري كلريد مس-61) تهيه شد. جداسازي، به روش كروماتوگرافي يوني صورت گرفت و بازده جداسازي راديوشيميايي به روش كروماتوگرافي لايه نازك پرتوزا (RTLC) و كروماتوگرافي مايع با كارآيي بالا (HPLC) بيش تر از 98% به دست آمد. راديوداروي[^-61Cu] BLM به موش هاي سالم و داراي تومور بافت هم بند تزريق و پراكنش بافتي آن در فاصله زماني 210 دقيقه با بهره گيري از اندازه گيري هاي همفرودي زماني دوربين گاما مورد مطالعه قرار گرفت. تجمع قابل قبول راديودارو در تومور نسبت به ساير اعضا توسط تصاوير PET و مطالعات پراكنش بافتي مشاهده گرديد. راديوداروي [^-61Cu]BLM مي تواند براي مشخص نمودن تومور در تصاوير PET مورد استفاده قرار گيرد.

 نسخه قابل چاپ

در اين پژوهش به بررسي امكان استفاده از بنتونيت (مونتموريلونيت) طبيعي و فعال شده با اسيد به عنوان جاذبي ارزان و در دسترس براي حذف فلزات سنگين از پسماندهاي مايع سنتزي پرداخته شده است. بنتونيت يكي از كاني هاي رسي آلومينوسيليكاتي لايه اي است كه مهم ترين فاز سازنده آن مونتموريلونيت مي باشدكه داراي حفرات و ساختاري در ابعاد نانو است (نانو ساختار و حفره اي مونتموريلونيت). مونتموريلونيت كليه خواص بنتونيت را تحت تاثير قرار مي دهد. در مرحله بعدي اثر فعال سازي اسيدي در جذب دو فلز سرب (Pb) و تاليم (Tl) مورد بررسي قرار گرفت. در اين تحقيق، پس از كاني شناسي، تجزيه عنصري و دانه بندي، جذب فلزات سنگين چونCr ، Co، Cu، Fe، Pb، Tl، Ni و Zn بر روي پنج نمونهS2-RAW ، S3-RAW، SE3-RAW، G1-RAW،  GH1-RAWبررسي شد. سپس در فرايند فعال سازي اسيدي، از سولفوريك اسيد براي تقويت قابليت جذب بنتونيت استفاده شد و اثر غلظت، نسبت مايع به جامد، زمان و دماي فعال سازي بر ميزان جذب دو فلز سنگين سرب و تاليم بر روي دو نمونه طبيعي و فعال شده ES3–RAW و GH1-RAW مورد بررسي قرار گرفت. در تمامي موارد فاز غالب نانومونتموريلونيت موجود در بنتونيت ها به علت ساختار ويژه نانومونتموريلونيتي، از قابليت جذب بيش تري نسبت به ساير رس  ها برخوردار بوده است.

 نسخه قابل چاپ

در مراكز پزشكي، هسته اي و صنعتي براي جلوگيري از تاثيرات منفي پرتوها از شيشه هاي سربي استفاده مي گردد. از آن جايي كه ويژگي اپتيكي اين شيشه ها از اهميت بالايي برخوردار است، براي جلوگيري از ناهمگن شدن مذاب شيشه و ته نشيني آن، مذاب به روش هاي مختلف همگن مي گردد. يكي از اين روش ها كه براي ساير شيشه ها نيزكاربرد دارد، تكرار عمليات ذوب و فريت سازي است. بدين منظور شيشه به دفعات مختلف و پي درپي تحت عمليات ذوب و تخليه مذاب قرار مي گيرد. در كار حاضر ابتدا تركيب شيشه سربي پايه انتخاب و سپس چندين مرحله عمليات فريت سازي مذاب شيشه انجام و تاثير آن بر خصوصيات فيزيكي، حرارتي، همگن بودن و مقاومت اسيدي بررسي گرديد. در نهايت ريزساختار نمونه هاي حاصله مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه افزايش دفعات ذوب شيشه تاثير منفي بر خواص آن داشته و استفاده از اين روش به منظور رسيدن به نتايج مطلوب بايد همراه با در نظر گرفتن ساير عوامل مؤثر در اين ارتباط باشد.

 نسخه قابل چاپ

در راستاي اجراي طرح سراسري اكتشاف ذخاير اورانيم در ايران مركزي توسط سازمان انرژي اتمي ايران، برگه 1:100,000 اسفوردي واقع در استان يزد و در حد فاصل شهرهاي بافق و بهاباد مورد پي جويي و اكتشاف مقدماتي قرار گرفت. به منظور پتانسيل يابي عناصر پرتوزا در اين برگه، از نتايج تجزيه نمونه هاي رسوب آبراهه اي برداشت شده توسط سازمان زمين شناسي كشور استفاده شد. چون عناصر اورانيم و توريم و هم چنين عناصر خاكي نادر مورد تجزيه قرار نگرفته بودند، از ردياب هاي اورانيم براي بررسي استفاده شد. فرايند پردازش داده ها شامل بهنجارسازي داده ها، بررسي هاي تك متغيره و چند متغيره و در نهايت ترسيم و تفسير نقشه آنومالي عناصر است. با توجه به نتايج به دست آمده از بررسي هاي ژئوشيمي، سه محدوده به عنوان مناطق پتانسيل دار براي ذخاير اورانيم معرفي شد. اين سه محدوده توالي هاي مارن و كانگلومرا در شمال غرب ناحيه، جنوب توده گرانيتي زريگان و توالي هاي ماسه سنگي همراه با توده هاي كوچك نفوذي در محدوده اطراف معدن اسفوردي و حد فاصل آن تا حوالي معدن كوشك است. با توجه به نتايج حاصله، مي توان گفت كه برگه اسفوردي به لحاظ ذخاير اورانيم رسوبي اهميت زيادي دارد.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق، رزين اكريلونيتريل -(AN) دي وينيل بنزن -(DVB) متيل اكريلات (MA) به روش پلي مريزاسيون تعليقي و در حضور عامل رقيق كننده تولوئن و آغازگر بنزوئيل پراكسايد (BPO) سنتز شد. اثر ميزان متيل اكريلات، تولوئن و اصلاح قليايي بر روي ظرفيت تبادل يوني رزين بررسي گرديد. نتايج نشان داد كه ظرفيت تبادل آنيوني با افزايش مقدار متيل اكريلات كاهش مي يابد در حالي كه اصلاح قليايي تاثير چنداني بر آن ندارد. هم چنين با افزايش ميزان عامل آب دوست، ظرفيت تبادل كاتيوني افزايش مي يابد و به مقدار بيشينه مي رسد. تعادل جذب نسبتا سريع و در مدت زمان 40 دقيقه حاصل مي شود. ميزان جذب اورانيم به pHمحلول بستگي دارد. در نهايت اصلاح قليايي سبب جذب سريع تر يون هاي اورانيم (VI) شده و رزين هاي كي ليت كننده، ساختارهاي متخلخل مناسبي براي نفوذ سريع تر يون هاي اورانيم فراهم مي كنند.

 نسخه قابل چاپ

در سال هاي 1384-1385 گياهان با علايم پوسيدگي ريشه و طوقه از 48 مزرعه مختلف لوبيا واقع در استان هاي خوزستان و مركزي جمع آوري شد. پس از شناسايي ريخت شناختي، تعداد 20 جدايه فوزاريم سولاني تعيين شد. با انجام آزمايش هاي بيماري زايي، فرم مخصوص چهار جدايه فوزاريم سولاني اختصاصي لوبيا مشخص گرديد. با به كارگيري آغازگرهاي اختصاصي براي اين فرم مخصوص FSPHR) و(FSPHF ، تعداد سه جدايه به عنوان فرم مخصوص لوبيا مورد تاييد قرار گرفت. به منظور القاي جهش، هاگ توليد شده در محيط كشت قارچ پس از شمارش و تعيين رقت، بر سطح محيط كشت آب آگار پخش شد. محيط هاي كشت حاوي هاگ با استفاده از دستگاه گاماسل با چشمه كبالت 60 (فعاليت 2500 كوري و آهنگ دز 0.38 گري در ثانيه) در دزهاي 0، 60، 90، 120، 150 و 180 گري پرتودهي شد. پس از گذشت 18 ساعت، درصد جوانه زني هاگ ها محاسبه گرديد. مقايسه درصد جوانه زني و ميزان رشد كولوني در دزهاي مختلف نشان داد كه در محدوده 120 تا 180 گري مي توان انتظار وقوع جهش مفيد در ژنوم هاگ هاي قارچ را داشت.

 نسخه قابل چاپ

در اين كار تحقيقاتي، نمونه هاي كلسيم فلوريد، به شكل قرص، تحت تابش گاماي چشمه كبالت قرار داده شد و بلافاصله شدت نوردهي توسط دستگاه  TLDخوان تعيين گرديد. قله هاي منحني درخشش در دماهاي تقريبا برابر 135، 170، 260 و 370 درجه سانتي گراد مشاهده شد. قله اصلي در دماي 260 درجه سانتي گراد قرار دارد. در اين پژوهش حساسيت كلسيم فلوريد خالص و تاثير ناخالصي ديسپروسيم (Dy) بر آن بررسي و با مقدار 2 درصد مولي ديسپروسيم بيش ترين ميزان حساسيت مشاهده شد. حساسيت اين دزيمتر حدود 5 برابر TLD-100  است كه با افزودن ناخالصي ديسپروسيم به حدود 18 برابر رسيد. ميزان محوشدگي در دماي اتاق در طول يك روز، دو روز و 500 ساعت، به ترتيب، 13، 36 و 50 درصد تعيين گرديد. پس از 10 بار تكرار پرتودهي، و متعاقب آن انجام عمليات خواندن و بازپخت تحت شرايط معين، تكرارپذيري اين دزيمتر مورد تاييد قرار گرفت.

 نسخه قابل چاپ