بانک مقالات علوم و فنون دریایی

تاثير القاي تريپلوئيدي بر تغييرات برخي شاخصهاي خون شناسي ماهيان تمام ماده قزل آلاي رنگين كمان (Oncorhynchus mykiss) در سن 20 ماهگي پيش از بلوغ در فصل زمستان بررسي شد. ماهيان تمام ماده ديپلوئيد قزل آلاي رنگين كمان از تركيب اسپرم نرهاي تغيير جنسيت يافته موجود در كارگاه با تخمك ماده هاي معمولي و ماهيان تريپلوئيد نيز به همين ترتيب و با استفاده از شوك گرمايي 26.5^oC به مدت 20 دقيقه و پس از گذشت 20 دقيقه از عمليات لقاح توليد شده بودند. خونگيري از ماهيان با استفاده از ماده ضد انعقاد EDTA پنج درصد صورت پذيرفت. نتايج داده هاي مربوط به شاخصهاي خوني گلبول قرمز نشان داد كه ميانگين تعداد كل گلبول قرمز (RBC)، ميزان هماتوكريت (Hct) و ميزان هموگلوبين (Hb) در ماهيان تريپلوئيد با اختلاف معناداري (P£0.01) كمتر از ماهيان ديپلوئيد بود. اما در شمارش افتراقي تفاوت معناداري (P³0.05) بين درصد لنفوسيت و نوتروفيل در ماهيان ديپلوئيد و تريپلوئيد مشاهده نگرديد. اگر چه ميزان شاخصهاي خوني گلبولهاي قرمز در ماهيان تريپلوئيد كمتر است اما افزايش حجم گلبولي و به تبع آن ميانگين غلظت هموگلوبين گلبولي تعادل شاخصهاي خوني را برقرار كرده است.

 نسخه قابل چاپ

تلاشهايي براي توليد دو نوع سالاد (سالاد الويه و سالاد ماكاروني) از ميگوي سفيد هندي صورت گرفت. نتايج ارزيابي حسي بسيار اميدوار كننده بود. سالاد ماكاروني حاوي 400g ميگو در يك كيلوگرم سالاد، بهترين تيمار از نظر ظاهر، طعم و پذيرش كلي بود و به ترتيب امتياز 6.63±0.2، 5.38±0.3 و 5.88±0.2 را از هفت امتياز در هر يك از صفات بيان شده كسب كرد. ميانگين هزينه توليد سالاد ماكاروني حاوي 400g ميگو 15 هزار ريال به ازاي هر كيلوگرم مي باشد. با قيمت فروش 22 هزار ريال به ازاي هر كيلوگرم 50kg فروش در هر روز (26 روز در ماه)، معدل درآمد يك واحد توليدي سالاد ميگو (دو نفره) 9100000 ريال مي شود.

 نسخه قابل چاپ

باكتريهاي تجزيه كننده نفتالن از نمونه هاي آب درياي خزر (بنادر نوشهر و اميرآباد) در محيط كشت پايه حاوي املاح معدني، نفتالن و عناصر كمياب غني سازي شده و محيط آگاردار جداسازي گرديد. براي شناسايي افتراقي گونه هاي جدا شده از آزمونهاي بيوشيميايي استفاده گرديد. انكوباسيون در دماي 30^oC و دوره هاي زماني 72-24 ساعت صورت گرفت. پس از جداسازي باكتريها، جنسهاي باسيلوس (Bacillus sp.)، سودوموناس (Pseudomonas sp.) و ويبريو (Vibrio sp.) به عنوان گونه هاي شاخص براي ارزيابي تجزيه نفتالين در سيستم Bacth بررسي شدند. دو غلظت مورد استفاده نفتالن 30 و 40mM، دماي 25^oC، مقدار مورد استفاده باكتريهاي شاخص10⁶  و زمان مورد نياز نيز صفر تا 312 ساعت انتخاب شد. نتايج نشان داد كه غلظت 30 و 40mM نفتالن در حضور جنس باسيلوس (Bacllus sp.) پس از 312 ساعت به ترتيب به 9.45 و 3.42mM رسيده و در حدود 68.5% و 91.42% كاهش داشت. غلظت 30 و 40mM نفتالن در حضور جنس سودوموناس (Pseudomonas) پس از 312 ساعت به 7.56 و 9.45mM رسيده و در حدود 74.8% و 76.37% كاهش داشت. غلظت 30 و 40mM نفتالن در حضور جنس ويبريو (Vibrio sp.) پس از 312 ساعت به 10.54 و 10.39mM رسيده و در حدود 64.86% و 74.20% همراه با كاهش بود. بين باكتريهاي آزمايش شده، جنس باسيلوس از قدرت تجزيه كنندگي بيشتري برخوردار بوده است.

 نسخه قابل چاپ

براي سنجش غلظت جيوه در پر پرندگان، پر 113 پرنده متعلق به 37 گونه از مناطق مختلف استان خوزستان تا خليج فارس بين تير و بهمن 1384جمع آوري شدند. اندازه گيري ميزان جيوه به وسيله دستگاه AMA 254LECO، استاندارد شماره ASTM, D-6722 انجام شد. تحليل آماري به وسيله نرم افزار SPSS انجام شد. مقادير جيوه در ارتباط با نوع غذا، استراتژي تغذيه و جايگاه رده بندي ارزيابي شد. براساس نتايج، مقادير جيوه پر در محدوده بين 0.073mg/kg تا4.48mg/kg  قرار داشت و غلظت جيوه پر در بين تيره هاي مختلف تفاوت معناداري را نشان داد. بالاترين غلظت به پليكان سفيد (پليكانيان)، پس از آن پرستوي دريايي، كاكايي (كاكاييان) و لك لك سياه (لك لكيان) مربوط بود. ماهي خوركيان، مرغابيان، هدهديان، گلاريوليان و آبچليكيان بترتيب مقادير بعدي را نشان دادند. هوبره (تيره هوبره)، توكاي سياه (توكايان)، حواصيل، گاوچرانك و بوتيمار كوچك (حواصيليان) مقادير متوسطي داشتند، درحالي كه كفچه نوك (اكراسيان)، بلبل خرما (بلبل خرمايان)، داركوب معمولي (كوكويان) و ياكريم (كبوترسانان) كمترين مقدار جيوه را داشتند. تفاوت معناداري بين گروههاي مختلف سطوح تغذيه وجود داشت (P<0.001). برطبق موقعيت تغذيه، ماهيخواران (2.89mg/kg)، سپس خرچنگ و ماهيخواران (1.93mg/kg) بالاترين مقادير جيوه و بي مهره خواران كمترين مقدار جيوه را داشتند (0.85mg/kg). تحليل واريانس يك طرفه تفاوت معناداري را بين استراتژي تغذيه و غلظتهاي جيوه پر نشان داد (P<0.001). يك الگوي افزايش در مقادير جيوه از پرندگان غير رودخانه اي به پرندگان دريايي وجود داشت به گونه اي که مقدار جيوه پرندگان دريايي 3 برابر بقيه پرندگان بود.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق با استفاده از روش هنسن و شرت، واكنشهاي مختلف خط ساحلي استان مازندران در مقابل امواج ناشي از باد و تعيين حالتهاي ساحل بررسي شد. نخست، نوع نيروهاي هيدروديناميكي حاكم بر سواحل استان بررسي و اين سواحل به عنوان سواحل موج چيره شناسايي شد، سپس هشت ايستگاه در سراسر خط ساحلي انتخاب شد و با توجه به نتايج كارهاي ميداني، آزمايشگاهي و محاسباتي، ويژگيهاي امواج و رسوبات مربوط به اعماق مختلف در اين ايستگاهها مورد ارزيابي قرار گرفت. به اين طري شاخص سرعت ته نشيني بي بعد در هر ايستگاه محاسبه شد و حالت ساحل و تغييرات آن با زمان مطالعه گرديد. سرانجام، اطلاعات به دست آمده در محيط نرم افزار Arc GIs پياده سازي شد و ديناميك امواج و نحوه فرسايش و رسوبگذاري در منطقه بررسي گرديد. در نتايج اصلي اين تحقيق آشكار شد كه حالت ساحل در بخش شرقي و مركزي استان مازندران (ايستگاههاي نكا، فرح آباد، لاريم، نفت چال، دانشگاه مازندران، بابلسر، نور) به صورت پراكناست، به طوري كه در سواحل پراكنار از سمت شرق به غرب به طور ناپيوسته از درجه پراكنايي ساحل كاشته مي شود. به علاوه ساحل در بخش غربي اين استان (ايستگاه نشتارود) در حالت ميانه است.

 نسخه قابل چاپ

خصوصيات ريخت شناسي و زيستي كرم پرتار، Streblospio gynobranchiata طي يك سال به طور فصلي نمونه برداريهايي در عمق 15 متري در ساحل شهرستان نور بررسي شد. نتايج ريخت شناسي نشان داد كه اين كرم سبز كم رنگ بوده، سر مشخص و دربرگيرنده دو جفت چشم، يك جفت پالپ، يك جفت آبشش و دهان است. آخرين بند بدن ساده و بدون انشعاب است. طول و وزن تر اين كرم در فصول مختلف سال متفاوت بوده و به طور ميانگين (n=120) بزرگترين طول و بيشترين وزن تر در زمستان (8.61±2.41mm و 0.225±0.35mg) و كمترين در بهار (5.82±2.35mm و 0.180±0.54mg) به دست آمـد. ميانگين ساليانه طول و وزن تر ماده هاي تخم دار (n=55) بترتيب 8.11±1.24mm و 0.2370.42mg به دست آمد. همچنين تعداد بندهاي ماده بالغ به طور ميانگين 41±5.4 بوده است. بررسي تغذيه و محل زيست نشان داد كه اين كرم از نظر تغذيه رسوب خوار است و از مواد آلي روي سطح بستر تغذيه مي كند. مكان زيست آن در 2 تا 2.5cm بالاي رسوب است و حدودا هر 3-4 روز به علت كاهش مواد غذايي و افزايش مواد دفعي در اطراف محل زندگيش، چند سانتيمتر جابجا مي شود.

 نسخه قابل چاپ

مقادير سرب و کادميوم در آب، مواد معلق و بافت ماهيچه اي ماهي سفيد رودخانه اي (Leuciscus cephalus) در نمونه هاي چهار ايستگاه، طي دو فصل کم آبي و پر آبي رودخانه قره چاي استان مرکزي تعيين گرديد. نمونه برداري، آماده سازي و تحليل نمونه ها طبق روش استاندارد بين المللي (WHO) صورت گرفت. ميزان فلزات سنگين به وسيله دستگاه جذب اتمي تعيين و با استفاده از روش آماري آزمون t تجزيه و تحليل شد و با استانداردهاي آب آشاميدني و ميزان مجاز اين دو فلز در مواد غذايي و حد مجاز آب براي آبياري مقايسه گرديد. نتايج بيانگر بيشترين ميزان اين دو فلز در مواد معلق (سرب 43.36 و كادميوم 2.94ppm) و کمترين مقدار آن در آب (سرب 0.03 و كادميوم 0.001ppm) بود. بين ميزان دو فلز در مواد معلق و آب رودخانه قره چاي طي دو فصل کم آبي و پر آبي تفاوت معنادار و در ماهي اين تفاوت معنادار نبوده است.

 نسخه قابل چاپ

تاثير فاضلابهاي شهري منطقه شهري بوشهر بر ساختار اجتماعات نرم تنان منطقه بين جزر و مدي و شناخت گونه هاي شاخص بيولوژيکي و نهايتا ارزيابي آثار اين فاضلابها، بررسي شد. براي اين منظور، طي بهار 1381 لغايت زمستان 1381 از 7 ايستگاه تحت ريزش فاضلاب شهري و يـک ايستگـاه فـاقد آلودگي فاضلاب (شاهد)، مجموعا 1056 نمونه کفزي جمع آوري و پس از جداسازي و تثبيت، شناسايي شدند. نمونه برداري در بخشهاي صخره اي با استفاده از کوادرات 50×50cm و کاردک فلزي و در سواحل ماسه اي با استفاده از يک نمونه بردار مغزه گير1 تا عمق 5cm صورت گرفت. در اين بررسي مجموعا 34 گونه متعلق به 21 خانواده از نرم تنان شناسايي شدند. از يافته هاي بسيار مهم اين بررسي، معرفي گونه هاي Planaxis sulcatus و Cerithidea cingulata به عنوان شاخص بيولوژيك مناطق آلوده مي باشد. نتايج حاصل از اين بررسي حاكي از آلودگي بسيار بالاي سواحل مورد بررسي به مواد آلي ناشي از فاضلاب است.

 نسخه قابل چاپ

براي مطالعه فلزات سنگين در دلتاي سفيد رود، 16 نمونه سطحي و يك مغزه از رسوبات دلتايي برداشت شد. از بخش ريزدانه رسوبات براي تعيين غلظت فلزات سنگين استفاده شد. ميزان دسترسي جاندران به فلزات سنگين از طريق فروشست نمونه ها در اسيد کلريدريك سرد به مدت 16 ساعت اندازه گيري گرديد. غلظت فلزات سنگين (Cd, Pb, Cu, Ni, Cr, Zn) چه در مجموعه نمونه و چه در بخش حل شده آن از طريق دستگاه جذب اتمي تعيين شد. حداکثر غلظت فلزات سنگين 400ppm براي فلز روي به دست آمد. غلظت بخش حل شده فلزات سنگين از صفر تا 90% (براي كادميم) غلظت کل تغيير مي کند. مقادير کم براي حلاليت فلزات سنگين (Zn, Cr, Ni, Cu, Pb) نشان مي دهد که آنها عمدتا در ساختار کانيها حضور دارند. تفکيک اثر عوامل انساني از عوامل طبيعي با مقايسه غلظت فلزات سنگين در رسوبات سطحي نسبت به رسوبات عمقي آن ناحيه تحت عنوان ضريب غني شدگي صورت گرفت. ضريب غني شدگي مقادير نزديك به يك از خود نشان مي دهد که حاكي از اثر حوضه آبريز در غني شدگي فلزات سنگين مي باشد. مقادير کم ضرايب غني شدگي و مقادير کم حلاليت فلزات سنگين بيانگر آن است كه اين فلزات عمدتا از منابع طبيعي (فرسايش حوضه آبريز) تامين مي شود و اثر فعاليتهاي انساني در تمرکز فلزات سنگين دلتاي سفيدرود ناچيز است. بنابراين رسوبات دلتاي سفيدرود از نظر ميزان حضور فلزات سنگين (Zn, Cr, Ni, Cu, Pb) غيرآلوده مي باشند.

 نسخه قابل چاپ

اين بررسي با هدف معرفي خانواده هاي اصلي و شناسايي گونه هاي راسته كفشك ماهي شكلان در سواحل آبهاي ساحلي خليج فارس در محدوده استان هرمزگان از منطقه آبي گاوبندي در جنوب غرب محدوده خليج نايبند تا تنگه هرمز واقع در جنوب شرق، از فروردين 1382 تا خرداد1383 با استفاده از روش ريخت سنجي و زيست سنجي صورت پذيرفت. براي اين كار تعداد 329 نمونه ماهي، كه به وسيله تور ترال كف روب صيد يا از بازار فروش ماهي در صيدگاههاي عمده استان جمع آوري گرديده، بررسي شدند. نمونه برداري به صورت فصلي در 9 منطقه انجام شد. در اين ماهيان 36 ويژگي شامل 18ويژگي ريخت شناسي (قابل اندازه گيري)، 11ويژگي زيست سنجي (قابل شمارش) و7 ويژگي ظاهري بدن مورد اندازه گيري و سنجش قرار گرفت. بررسي و آناليز داده هاي ثبت شده از ويژگيهاي ريخت شناسي، رسم دندروگرامهاي مربوط به روش آناليز خوشه اي (Clustering) و تطبيق اطلاعات زيست سنجي و ريخت سنجي ماهيان بررسي شده با چك ليست شاخص مقايسه گونه ها مشخص كرد كه 6 خانواده اصلي و غالب شامل Citharidae، Bothidae، Psettodidae، Soleidae، Cynoglossidae، Paralichtidae در منطقه وجود دارد و نتيجه حاصل از شناسايي گونه هاي خانواده هاي مذكور حضور 15 گونه از اين ماهيان را در آبهاي ساحلي خليج فارس محدوده استان هرمزگان به اثبات رسانيد. گونه هاي شناسايي شده عبارتند از: Parachirus marmoratus، orientalis Brachirus (از خانواده Soleidae)، گونه هايlachneri Cynoglossus Cynoglossus puncticeps ، Cynoglossus arel، Cynoglossus bilineatus (از خانواده Cynoglossidae)، گونه هاي Pseudorombus malayanus،Pseudorombus arisius، elevatus Poecilopstei javanicus Pseudorombus (از خانواده Paralichtidae)، گونه هاي Arnoglossus aspilos، Arnoglossus arabicus، Laeopes guentheri (ازخانواده Bothidae)، گونهPsettodes erumei  (ازخانواده Psettodidae) و گونه Citharoides macrolepis (ازخانوادهCitharidae).

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

تاثير اشعه UV-B بر ساختار پوست و ميزان تلفات در لاروهاي تازه تفريخ شده ماهي آزاد درياي خزر مورد مطالعه قرار گرفت. ابتدا تخم هاي چشم زده (2 روز مانده به تفريخ) در سه تيمار 350 تايي شامل: گروه کنترل (بدون (UV-B و تيمارهاي68/75 µw/cm² و 83/94 ازUV-B مورد آزمايش قرار گرفتند. در طول دوره تمام تيمارها زير نايلون سياه قرار داده شدند تا از نور خورشيد به دور باشند. در دو تيمار ,UV-B تمام لارو‌هاي هچ شده تا روز نهم تلف شدند. روند تلفات در ابتدا بطي بوده و به طور ناگهاني از روز 6 افزايش بارزي را نشان داد. در تيمار کنترل تلفات قابل ملاحظه ‌اي مشاهده نشد. در بررسي ‌هاي بافت‌ شناسي در تيمار‌هاي  UV-B تغيير تعداد سلولهاي موکوسي روندي سينوسي داشت به طوري که از روز 1-5 کاهش، به دنبال آن تا روز هفتم افزايش و مجددا در روز 8 و  9 کاهش مشاهده گرديد. به طور کلي تعداد سلولهاي موکوسي در روز نهم به طور معنا‌داري کمتر از روز اول بوده و سايزشان نيز کوچکتر بود. روند تغييرات در تيمار شاهد کاهشي بود. تغييرات درصد سلولهاي موکوسي ترشح کننده، برعکس روند تغييرات تعداد سلولهاي موکوسي بود. قطر اپيدرم نيز تا روز 7 روندي افزايشي و به دنبال آن در روز‌هاي 8 و 9 روندي کاهشي را نشان داد که اين روند در تيمار شاهد افزايشي بود. در کل تغييرات ضخامت اپيدرم معنا‌دار نبود. در تمام اين موارد تيمار شاهد تفاوت معنا‌داري را با تيمار‌هاي UV-B نشان داد اما بين دو دز به کار رفته از ,UV-B  تفاوت معنا‌داري مشاهده نشد. در تيمار‌هاي UV-B همچنين ريزش اپيدرم، سلولهاي آفتاب سوخته، نکروز و ايجاد شکاف بين اپيدرم و غشاء پايه مشاهده گرديد.
مطالعات مختلف نشان داده‌اند که زمان ساخته شدن سلولهاي موکوسي در ماهيان مختلف 4-6 روز است و در اين مطالعه اين زمان وجود داشته و افزايش تعداد سلولهاي موکوسي نيز در روزهاي آخر ديده شد اما، نسبت به روز‌هاي اول به طور معنا‌داري کمتر و کوچکتر بودند. با اين حال شدت آسيب‌ها به پوست آنقدر زياد بود که تلفات ناگهاني در اواخر دوره مشاهده گرديد. 

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

نوزادان تاسماهي ايراني در مراحل اوليه پرورش دچار يك يا دو مرحله تلفات سنگين مي شوند كه به دليل جذب كيسه زرده، گذر از تغذيه داخلي به تغذيه خارجي، عدم تكامل سيستم ايمني و... مي باشد. در اين تحقيق اثر داروي لواميزول هيدروكلرايد به عنوان محرك سيستم ايمني بر كاهش درصد تلفات نوزادان تاسماهي ايراني، به صورت حمام كردن روزانه نوزادان با لواميزول به ميزان 5 و 10mg/L و به مدت 20 دقيقه انجام شد. براي تعيين دقيق روزهاي دوره بحراني، تاثير لواميزول و نيز مقايسه ميزان بازماندگي، درصد تلفات روزانه در گروههاي شاهد و تحت تيمار با لواميزول محاسبه شد. نتايج نشان داد كه روزهاي بحراني در پرورش مقدماتي تاسماهي ايراني روزهاي يازدهم تا سيزدهم پس از تفريخ مي‌باشد. بيشترين درصد تلفات به روز دوازدهم و بترتيب برابر با 6%، 4% و 3% در تيمار شاهد، تيمار 5mg/L و تيمار 10mg/L لواميزول مربوط بود. ميزان بازماندگي در تيمار شاهد 71.05%، در تيمار 5mg/L لواميزول 76% و در تيمار 10mg/L لواميزول 87.05% به دست آمد (P<0.05). نتايج حاصل نشان داد كه داروي لواميزول هيدروكلرايد موجب كاهش معنادار درصد تلفات مي شود (P<0.05).

 نسخه قابل چاپ