بانک مقالات علوم و فنون دریایی

در اين تحقيق اثر سه محلول فعال کننده اسپرم (محلول فعال کننده هاي 1، 2 و آب معمولي) بر مدت زمان تحرک اسپرم و ميزان باروري ماهي قزل آلاي رنگين کمان بررسي شد. محلولهاي فعال کننده اسپرم اختلاف معناداري را در خصوص مدت زمان تحرک اسپرم در مقايسه با هم نشان دادند. بالاترين مدت زمان تحرک اسپرم در فعال کننده 2 (91.08±2 ثانيه) و کمترين ميزان در حضور آب (26.01±0.24 ثانيه) بود.
ميزان باروري حاصل از فعال کننده 2 علاوه بر بالاتر بودن از فعال کننده آب، اختلاف معناداري را با آن نشان داد. اما اين ميزان در فعال کننده 1 (85.04±1.73) اختلاف معناداري را با فعال کننده 2 و آب نشان نداد بلکه حد واسط آن دو قرار داشت. ميزان باروري با استفاده از فعال کننده 2 (86.85±1.45) بيشترين ميزان و با استفاده از آب (82.45±1.58) کمترين ميزان بود.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق از فروردين ماه تا اسفند ماه سال 1376 و به فاصله زماني هر ماه يکبار در سواحل بوشهر (بندرهاي دلوار و رستمي) انجام شد. در مجموع 182 قطعه ماهي (شانک زرد باله) بررسي و در مورد خصوصياتي مانند جنسيت، نسبت جنسي، وزن تخمدان، شاخص رسيدگي تخمدان، هم آوري و رابطه آن با طول و وزن تحقيق شد. نتايج پژوهش به عمل آمده بيانگر آن است که ماهي مذکور داراي نسبت جنسي 1:1 (نر – ماده) با زمان اوج تخمريزي بهمن ماه و ميانگين هم آوري مطلق 1842700 تخمک مي باشد. رابطه بين طول و وزن با توان باروري نيز، نشان دهنده همبستگي بين اين عوامل و هم آوري است.

 نسخه قابل چاپ

پاره اي از خصوصيات توليد مثلي ماهي ميد (Liza kluzingeri) طي يک دوره 11 ماهه از ارديبهشت تا اسفند ماه 82 روي 836 قطعه ماهي با نمونه برداري ماهانه از آبهاي دريايي استان خوزستان بررسي شد. نمونه هاي ماهي با روش تور پياله اي (پرساين) دوقايقي از دو منطقه تخليه صيد بحرکان و سجافي (هنديجان) جمع آوري شدند. از کل تعداد نمونه هاي جمع آوري شده 727 نمونه تعيين جنسيت و از اين ميان 60 نمونه کاملا رسيده به منظور تعيين هم آوري بررسي شدند.
بالاترين تراکم اين ماهي در فصل پاييز بخصوص ماه آبان مشاهده شد. از کل ماهيان تشريح شده 12.3% نر، 64.2% ماده و 23.5% نابالغ و در مجموع نسبت جنسي نر به ماده (1 به 5) تشخيص داده شد. شاخص GSI در ماه آذر بالاترين و در ماه خرداد کمترين ميزان را به خود اختصاص داد. بيشينه هم آوري مطلق 183045، کمينه آن 44700 و بيشينه هم آوري نسبي 2232 و کمينه آن 582 بترتيب براي ماهياني با وزن 82 و 76.8g بود. مراحل 4 و 5 رسيدگي جنسي از ماه مهر به بعد مشاهده شدند.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق با هدف افزايش مقاومت لاروهاي قزل آلاي رنگين کمان به تنشهاي محيطي از طريق تغذيه با مکمل پودر گاماروس رودخانه اي و دريايي در دو سطح 10% و 25% در مقايسه با غذاي تجاري در 5 گروه مختلف و با سه تکرار به مدت 60 روز انجام شد. لاروهاي تازه به تغذيه افتاده ماهي قزل آلا به صورت تصادفي از حوضچه هاي پرورش انتخاب شدند و با 5 تيمار غذايي شامل غذاي کنستانتره تجاري (به عنوان شاهد)، مخلوط 90% غذاي تجاري و 10% پودر گاماروس دريايي، مخلوط 75% غذاي تجاري و 25% پور گاماروس دريايي تغذيه شدند. در پايان آزمايش گروههاي تغذيه شده با مکمل پودر گاماروس دريايي و آب شيرين در هر دو سطح 10% و 25%، در اغلب موارد داراي بقاي بيشتري در برابر تنشهاي محيطي نسبت به گروه شاهد بودند. بين تيمارها در شوکهاي pH اسيدي (3.8) و دماي بالا (24^oC)، لاروهاي گروه چهارم که با 10% مکمل پودر گاماروس دريايي تغذيه شده بودند، با بيشترين بقا، اختلاف معناداري را نسبت به تيمار شاهد نشان دادند (P£0.05). اما در شوک pH قليايي (11.8)، با وجود بقاي بيشتر در گروه چهارم اين اختلاف معنادار نبود (P³0.05). با توجه به نتايج به دست آمده استفاده از 10% مکمل پودر گاماروس دريايي براي توليد لاروهاي مقاوم و با کيفيت بهتر توصيه مي شود.

 نسخه قابل چاپ

اين پژوهش در آبهاي منطقه بندرعباس تا سيريک، از تيرماه 1380 تا مرداد ماه 1382 با هدف بررسي ساختار جمعيت ميگوي سفيد سرتيز (Metapenaeus affinis) انجام شد. نمونه برداري به صورت ماهانه و به روش مساحت جاروب شده صورت گرفت.
بررسي توزيع فراواني طول کاراپاس نشان مي دهد که در ماههاي اسفند تا خرداد ميانگين طول کاراپاس سير صعودي داشته است. ضريب رشد (K) ساليانه و طول کاراپاس مجانب (CL¥) براي جنسهاي ماده و نر بترتيب 1.4Y^-1)،(43.5mm و 1.1 Y^-1)، (36mm برآورد گرديد. در بررسي پيراسنجه هاي مرگ و مير کل (z)، مرگ و مير طبيعي (M)، و صيادي (F) مشخص شد که اين ضرايب براي جنس نر بترتيب 3.71، 1.77 و 1.94 و در جنس ماده بترتيب 3.14، 1.97 و 1.17 بود.

 نسخه قابل چاپ

اندازه گيري دقيق غلظت يونهاي دريا علاوه بر توسعه دانش شيمي دريا در اکولوژي و فيزيولوژي آبزيان حايز اهميت بسيار است. در مورد درياي خزر طي سده گذشته اندازه گيريهاي بسياري براي تعيين املاح و ساير عناصر موجود در آب بخشهاي غير ايراني به عمل آمده اما اطلاعات از سواحل ايران بسيار اندک است. در اين پژوهش ميزان شوري و شش يون اصلي در ترکيب آب خزر جنوبي در عمق 20m منطقه نور و 4m خليج گرگان طي فصول بهار و تابستان اندازه گيري شد. شوري در منطقه نور 13 و در خليج گرگان 16 در هزار بود. مقادير يونها در نمونه هاي آب نور براي کلريد، سديم، سولفات، منيزيم، کلسيم و پتاسيم 5516، 4470، 1500، 500، 160، 100ppm و در خليج گرگان بترتيب 6900، 5533، 2250، 737، 249 و 260ppm به دست آمد. نتايج اندازه گيريهاي اين تحقيق و مقايسه آن با نتايج کارهاي ديگر که در دهه هاي گذشته صورت گرفته نشان دهنده موارد تشابه و تفاوت است. اين تفاوتها را مي توان به محل نمونه گيريها- که در تحقيق حاضر از آبهاي مجاور ساحل و در کارهاي گذشته غالبا خارج از قلمرو ايارن در خزر جنوبي بوده است- يا با تغيير رپيم آب ورودي و تراز خزر مرتبط دانست.

 نسخه قابل چاپ

مطالعه انجام شده بر جمعيت ماهي گيدر صيد خرد در آب هاي شرق استان هرمزگان رابطه طول- وزن را به صورت W=0.00034L^2.84 نشان داد. مقدار b به دست آمده با عدد 3 اختلاف معناداري را نشان مي داد (p<0.01). پارامترهاي رشد اين آبزي با استفاده از تجزيه و تحليل فراواني هاي طولي 3927 ماهي طي يک سال محاسبه شدند. مقادير بدست آمده پارامترهاي رشد ¥=167cm L، K=0.52(/year)، t₀=0.195 بود.
مرگ و مير کل (Z) آن با استفاده از روش منحني صيد برابر با 2.38 و مرگ و مير طبيعي (M) و صيادي (F) آن 0.56 و 1.82 محاسبه گرديدند. ضريب بهره برداري (E) از آبزي مذکور 0.76 به دست آمد.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق به منظور مطالعه وضعيت رشد و نگهداري مولدان و نوزادان گاماروس درياي خزر(Pontogammarus maeoticus) در شرايط مصنوعي در دو مرحله صورت گرفت. در مرحله اول وضعيت بقا و زادآوري مولدان در شرايط آزمايشگاهي در مخازن پلاستيکي 1.5L بررسي شد. براي اين کار 5 سطح شوري )صفر، 10، 20، 30 و (40g/L با سه تکرار در نظر گرفته شد و مولدان گاماروس به مدت 30 روز در اين مخازن نگهداري شدند. در مرحله دوم، که به مدت 45 روز به طول انجاميد، وضعيت رشد نوزادان گاماروس در چهار سطح شوري شامل صفر، 10، 20 و 30 قسمت در هزار با سه تکرار بررسي گرديد. دما در هر دو آزمايش در حد 4±1?C بود. هوادهي با استفاده از پمپهاي هوادهي و سنگ هوا به طور 24 ساعته انجام شد. براي ايجاد دوره نوري مشابه با شرايط طبيعي 12) ساعت روشنايي و 12 ساعت تاريکي( از لامپهاي فلورسنت استفاده گرديد. غذادهي مولدان با استفاده از جلبکهاي درشت جمع آوري شده از محل زيست جانور انجام شد. نتايج اين بررسيها نشان داد که هم مولدان و هم نوزادان توانستند شوري 10 و 20 قسمت در هزار را تحمل کنند و در شرايط مصنوعي زنده بمانند، البته در شوري 10 قسمت در هزار که با شوري محيط طبيعي اين موجود نيز هم خواني داشته وضعيت بهتر بود. درصد تلفات براي مولدان در شوريهاي 10 و 20 قسمت در هزار بترتيب 10 و %38 بود که نشان داد مولدان توانستند پس از طي 30 روز پرورش اين شوريها را تحمل کنند و زادآوري نيز داشته باشند البته ميزان زادآوري در شوري 10 قسمت در هزار 109.33) قطعه در کل دوره( بمراتب بيشتر از شوري 20 قسمت در هزار 17.33) قطعه براي کل دوره( بود. همچنين ميزان بازماندگي براي نوزادان پس از 45 روز پرورش نوزادان در شوريهاي 10 و 20 قسمت در هزار به ترتيب 85 و %3.33 بود و نيز ميزان رشد براي نوزادان در شوري 10 قسمت در هزار به مراتب بهتر از شوري20  قسمت در هزار بود. در بقيه شوريها )صفر، 30 و 40 قسمت در هزار( چه مولدان و چه نوزادان پس از دوره کوتاهي از بين رفتند.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي آثار زيست محيطي پسابهاي مزارع پرورشي ميگو منطقه حله بوشهر، در سال 1380، به مدت 9 ماه (ارديبهشت ماه تا دي ماه) نمونه برداري از آب و رسوب دو ايستگاه کانال خروجي و خور رمله (محل دريافت پساب) انجام شد. طي اجراي اين تحقيق، روند تغييرات فاکتورهاي مختلف دما، شوري، pH، اکسيژن محلول، آمونياک، نيترات، نيتريت، فسفات کل، تمام مواد محلول، تمام مواد معلق و کلروفيل a در نمونه هاي آب، کل مواد آلي و pH در نمونه هاي رسوب، از کانال خروجي به سمت دريا برررسي شد.
نتايج به دست آمده نشان مي دهد که حداکثر ميزان فاکتورهاي آمونياک و فسفات بترتيب برابر 0.517 و 0.180mg/L بوده است.
ميزان همبستگي دو فاکتور آمونياک و فسفات به عنوان دو شاخص اصلي آلاينده پسابهاي آبزيان پرورشي، در کانال خروجي منطقه حله با دهانه خور رمله 0.763) و (0.70 در نظر گرفته شد. اين مقادير گوياي آن است که پساب خارج شده، قبل از رسيدن به دريا به وسيله سيستم خودپالايشي کانال و خور، تا اندازه اي تعديل مي شود و بر اساس مشاهدات حاصل از مطالعات سالهاي 1377 و 1379 انتظار مي رود با ورود به دريا، ميزان اين همبستگي به صفر نزديک شود.
مقايسه مقادير حاصل با حدود مجاز پيشنهادي براي فاضلابهاي شهري و پسابهاي مزارع پرورش ميگو و مقايسه مقادير فاکتورهاي مورد بررسي در آبهاي خروجي مزارع پرورشي مناطق ديگر جهان با پيشينه هاي موجود از نوسانات اين فاکتورها در منطقه، نشان مي دهد تقريبا تمام ايستگاهها حتي کانال خروجي از نظر بار آلودگي پايين بوده است.

 نسخه قابل چاپ

اثر دما بر سميت حاد سولفات كادميوم در دو دماي 12±1^oC و 19 ±1^oC بر روي Pontogammarus maeoticus بررسي و 96 LC₅₀ ساعته آنها در اين دو دما مقايسه شد. تعيين سميت تحت شرايط ساكن و شامل 3 مرحله: آزمون بازماندگي، آزمايش تعيين محدوده كشندگي و آزمايش اصلي تعيين سميت صورت گرفت. پس از تعيين مرگ و مير طي 96 ساعت، LC₅₀ سولفات كادميوم در دو دما بر اين گونه با نرم افزار محاسبات داروشناسي محاسبه شد و در نتيجه مقادير 52.90 mg/L و 37.38 mg/L بترتيب براي 96 LC₅₀ ساعته دماي 12±1^oC و 19 ±1^oC به دست آمد. طبق نتايج حاصل مقاومت اين گونه نسبت به سولفات كادميوم در دماي پايينتر بيشتر است.

 نسخه قابل چاپ

به منظور بررسي هيدروكربنهاي چند حلقه اي آروماتيك در رسوبات جزيره سيري تعداد 8 ايستگاه انتخاب شد. نمونه برداري با گراب ون وين در آذر ماه سال 1381 صورت گرفت و نمونه ها به آزمايشگاه منتقل گرديد. در ابتدا نمونه ها كاملا منجمد و خشك شد و سپس به وسيله عمل سوكسله (استخراج و تغليظ با حلال) استخراج و به وسيله گاز نيتروژن تغليظ گرديد. نمونه هاي تغليظ شده از ستون كروماتوگرافي عبور داده شد. در نهايت اندازه گيري كيفي به وسيله GC-MS و اندازه گيري كمي به وسيله HPLC صورت گرفت.
در اندازه گيري كيفي PAHs به كمك GC-MS، تركيب دي متيل نفتالين در چهار ايستگاه و تركيب هيدروكسي بي فنيل در تعداد محدودي از ايستگاهها مشاهده شد. در اندازه گيري كمي PAHs به كمك HPLC كمترين مقدار بنزو آلفا پيرن 0.01 mg/kg و بيشترين مقدار بنزو (آ) آنتراسن 1.1 mg/kg گزارش شد.

 نسخه قابل چاپ

تغييرات برخي از شاخص هاي كيفي ماهي فيتوفاگ Hypophthalmichthys molitrix از جمله رطوبت، چربي كل، پراكسيد، تيوباربيتوريك اسيد، اسيدهاي چرب آزاد و آهن هم در فواصل زماني 1، 4، 7، 10، 13 و 20 روز نگهداري در يخ، بررسي شد. كيفيت چربي نمونه ماهيان (از نظر فساد اكسيداتيو و هيدروليتيك) كاهش معناداري )در سطح احتمال (%5 نشان داد. همچنين ارزيابي حسي با سنجش برخي از شاخص ها مانند چشم، بافت، ظاهر عمومي، بو و ظاهر آبشش بيانگر كيفيت تازگي ماهي از درجه عالي تا خوب تا روز چهارم و از درجه خوب تا قابل پذيرش تا روز دهم نگهداري بود.

 نسخه قابل چاپ

خانواده Spionidae از بزرگترين خانواده هاي متعلق به رده پرتاران (Polychaeta) از شاخه کرمهاي حلقوي (Annelidae) است. [1]. بررسي حاضر نخستين گزارش از وجود اين خانواده در حوضه جنوبي درياي خزر (ساحل شهرستان نور) مي باشد. اعضاي اين خانواده درون بستر يا روي آن زندگي مي کنند و بسترهاي سرشار از مواد آلي را ترجيح مي دهند. اين کرم ها سري مشخص، بدني دراز و به طور واضح بند بند دارند. رنگ بدن سبز کم رنگ و سر در برگيرنده دو Palp (زوايد حسي- تغذيه اي) است. از نظر تغذيه رسوب خوارند و از مواد آلي موجود در بستر تغذيه مي کنند [2]. در داخل لوله هايي ساخته شده از گل و ذرات ماسه زندگي مي کنند. اندازه آنها کوچک (150mm-10) است و بومي سواحل غربي اقيانوس اطلس شمالي مي باشند [3].
در پاييز 1383 در نمونه برداريهاي جوامع بنتوزي در سواحل شهرستان نور که به وسيله گرب Van Veen انجام شد، تعداد زيادي کرم پرتار با ظاهري متفاوت با ديگر پرتاران درياي خزر ديده شدند. مقايسه اين کرمها با ديگر کرمهاي پرتار گزارش شده در درياي خزر 4]، 5، [6 نيز اين تفاوتها را بخوبي نشان مي دهد. با بررسي و مقايسه دقيق خصوصيات ريخت شناسي مشخص شد که اين کرمها متعلق به خانواده Spionidae مي باشند. اين موضوع با تهيه و ارسال نمونه ها و عکسهايي به وسيله دکترRouse Greg پرتارشناس و کارشناس موزه جنوبي استراليا (آدلايد) و دکتر Danny Eibye-Jacobsen کارشناس موزه جانوري Universitetsparken دانمارک نيز تاييد شد. مطالعات بيشتر در آزمايشگاه نشان مي دهد که اين کرمها درون لوله هايي سيلندري شکل و مستقيم ساخته شده از شن و گل زندگي مي کنند (مشاهده مستقيم روي کرمهاي زنده) و بدن آنها دراز و سبز رنگ است. سر در اين کرمها واضح است و روي آن يک جفت چشم، يک جفت پالپ و دهان وجود دارد که اکثرا در هنگام بررسي آزمايشگاهي، پالپها کنده مي شوند. مخرج در انتهاي بدن است و تنفس به وسيله آبششهايي پر مانند صورت مي گيرد. مقايسه اين نتايج با منابع موجود ديگر نيز 2] و [7 اطلاعات به دست آمده از اين تحقيق را تاييد مي کند )شکل (1.

 نسخه قابل چاپ

براي تعيين هزينه‌هاي توليد و قيمت تمام شده هر قطعه بچه ماهي سفيد در سال 1380 با استفاده از تجربيات گذشته پرسشنامه‌اي تهيه شد. به منظور حصول اطمينان از اطلاعات جمع‌آوري شده با كارشناسان مربوط در دفاتر بودجه، امور مالي شيلات و اداره كل تكثير و بازسازي ذخاير نيز مذاكره و اسناد مالي براي حصول اطمينان لازم از اطلاعات دقيق هزينه‌اي ملاحظه گرديد. نيروي انساني با اختصاص 50 درصد هزنيه توليد بيشترين سهم و غذا و كود مصرفي با 20 درصد سهم بالايي را به خود اختصاص مي‌دهد. عوامل ديگر هزينه شامل تعمير و نگهداري به طور متوسط 10 درصد و هزينه صيد؛ حمل و نقل و رهاسازي 6 درصد مي‌باشند. به طور متوسط قيمت تمام شده هرقطعه بچه ماهي سفيد در سال 1380 حدود 37 ريال مي باشد. نيروي انساني سهم بسيار زيادي از هزينه توليد را در بر‌مي‌گيرد؛ به نظر مي رسد سهم بالاي هزينه نيروي انساني به علت عدم فعاليت مراكز تكثير در حدود 6 ماه از سال ‌باشد كه در صورت تعريف فعاليتهاي ديگر مي‌توان سهم هزينه نيروي انساني را كاهش داد. اگر به طور متوسط نرخ بازگشت بچه ماهيان سفيد رهاسازي شده را %8.3 در نظر بگيريم و سن متوسط را 3.7 سال و وزن متوسط را 815 g فرض كنيم، بايد انتظار تعداد 19257494 عدد ماهي سفيد با وزن كل حدود 16 هزار تن را در سال صيد 1383-1384 داشت. ارزش عمده فروشي ماهي سفيد صيد شده در سال صيد 1383-1384 به قيمت پايه سال 1380، مبلغ 345 ميليارد ريال برآورد مي گردد كه بسيار قابل توجه است.

 نسخه قابل چاپ