شبکه ملي اطلاعات، مهم‌ترين و بزرگ‌ترين پروژه آي‌تي کشور محسوب مي‌شود. شايد پروژه‌هايي مانند تلفن همراه، تلفن ثابت و اينترنت، پروژه‌هاي بزرگي باشند اما به يقين شبکه ملي اطلاعات از همه آن‌ها بزرگ‌تر است و بيشترين تاثير را بر آي‌تي کشور خواهد گذاشت.
از همين رو سوالات و نگراني‌ها درباره اين شبکه نيز بيشتر است.
شبکه ملي اطلاعات بد معرفي شد و البته اين ضعف روابط عمومي‌هاي دستگاه‌هاي مرتبط از جمله وزارت ارتباطات است.
در تعريف اين شبکه از کلماتي مانند پاک، حلال يا شبکه اينترنت ملي استفاده شد و همه اين عبارات، پر از ابهام و در عين حال نگران‌کننده هستند. عده‌اي گفتند اگر قرار است شبکه حلال بيايد، پس شبکه فعلي حرام است و از آن‌جا که اينترنت فعلي کارشان را راه مي‌انداخت و گاهي برايشان حياتي بود، نگران مي‌شدند که مبادا شبکه حلال نياز ما را رفع نکند. همين قصه را مي‌توان براي شبکه‌هاي پاک و اينترنت ملي تکرار کرد.
بعدها براي رفع اين نگراني، دائما تاکيد شد که اين شبکه امنيت بالايي دارد. در پس عبارت امنيت، عده‌اي نگران شدند که مبادا شبکه ملي اطلاعات فضاي شخصي آن‌ها را تهديد کند.
شايد کلمه امنيتي، احساساتي منفـي را تداعي کند که اشخاص حقيقـي را نگـران کنـد امـا در واقع بايد ديد کـه معناي امنيت در تعابير به کار گرفته شده دقيقا چيـست.
به تازگي مهندس علي جواد حکيمي، معاون وزير ارتباطات و رئيس سازمان فناوري اطلاعات در مصاحبه‌اي به شفاف‌سازي و رفع ابهام در زمينه شبکه ملي اطلاعات پرداخته است. به گزارش ايتنا، مهندس جواد حکيمي، در پاسخ به نگراني کساني که شبکه ملي اطلاعات را مخل حريم خصوصي خود تلقي مي‌کنند، گفت: ''شبکه ملي اطلاعات ايمن است ولي امنيتي نيست. امنيت در شبکه ملي اطلاعات به معناي ايمني و در مرحله بعدي پايداري است. امروزه اگر يک اختلال کوچک در يک شبکه بانکي به وجود آيد ممکن است خيلي‌ها را دچار زيان کند و زندگي مردم مختل مي‌شود بنابراين امنيت را به معناي ايمن بودن مي‌دانيم''.
يکي از نگراني‌هاي کاربران از ايجاد شبکه ملي اطلاعات، به ناآگاهي آن‌ها از معناي شبکه ملي سرچشمه مي‌گيرد. شبکـه ملي دو مفهوم کلـي را در خود نهفته است. اول ايـن که با اتکـا به فناوري بـومي ساختـه مي‌شـود و دوم اين کـه بـراي خدمـت به عموم مـردم و در جهت ارتقاء امنيت عمومي ساخته مي‌شود.
بومي بودن يک شبکه، به اين معنا نيست که پروتکل‌هاي تازه‌اي براي طراحي اين شبکه به کار گرفته مي‌شود بلکه بدين معناست که علي‌رغم استفاده از علم روز، امنيت شبکه با اتکا بر دانش متخصصان روز و طراحي مهندسان ايراني انجام مي‌شود و اين اطلاعات به عنوان اسرار ملي، در داخل توليد و حفظ مي‌شود.
خدمات ملي اگر چه خدمت‌رساني به تک‌تک افراد و به صورت خانگي را نيز شامل مي‌شود اما به شکل کلان مورد بررسي قرار مي‌گيرد.
عده‌اي گمان مي‌کنند که شبکه، همان سيم مسي است که امروز در بستر شبکه تلفن به خانه‌ها آمده است اما شبکه بسيار فراتر از اين مثال کوچک است. در مباحث کلان شبکه ملي شبکه‌اي است که زيرساخت‌هاي کشور را به يکديگر مرتبط مي‌کند و در عين حال، براي طبقات مختلف زيرساخت‌هاي کشور، طبقات ايمني مختلفي را نيز در نظر مي‌گيرد. شبکه بانکي، شبکه ادارات و وزارتخانه‌ها، شبکه‌هاي علمي دانشگاه‌ها و مدارس و شبکه‌هاي کلان ديگري از اين دست، دسترسي عمومي را حاصل مي‌کنند. امنيت عموم مردم به ايمن بودن اين شبکه‌ها وابسته است، صرف‌نظر از اين که حتي يک کشاورز ساده باشند و هيچ‌گاه با اين چنين شبکه‌هايي سر و کار نداشته باشند.
از منظر کاربري خانگي و خصوصي، شبکه ملي اطلاعات يک شبکه بزرگ است که دسترسي به اينترنت را نيز ممکن مي‌کند.
براي درک بهتر اين مفهوم، يک شبکه خانگي را تصور کنيد. اين شبکـه بر بستر LAN راه‌اندازي مي‌شود. اگر در اين شبکـه 10 رايانه به يکديگر متصل باشند، به سادگي مي‌تـوان اينترنت جاري در شبکه را در اختيار برخي از رايانه‌ها قرار داد و تعدادي را نيز از اتصال به اينترنـت محـروم کرد در حالي که همه آن‌ها به طور همزمان با يکديگر شبکه را تشکيل داده‌اند.
کاربران خانگي در شبکه ملي اطلاعات، علاوه بر اين که به شبکه ملي متصل‌اند، مي‌توانند در بستري به مراتب سريع‌تر و پيشرفته‌تر از بستر سيم مسي به اينترنت دسترسي پيدا کنند و ايمني بيشتري داشته باشند. اين ايمني پايداري اتصال و صحت انتقال را شامل مي‌شود.
همه اين مفاهيم در اين جمله نهفته است که شبکه ملي اطلاعات، ايمن است اما امنيتي نيست.
کسـري پاک‌نيت
