بانک مقالات علوم محیطی

با شروع هزاره سوم، تخمين زده مي شود كه تقريبا نيمي از جمعيت جهان در مناطق شهري سكونت يافته باشند، يعني جاهايي كه بيشترين منابع را مصرف و بيشترين ضايعات و آلودگيها را توليد مي كنند. از سالهاي 1970 به بعد در مورد اينكه الگوهاي فعلي و رايج توسعه از يكسو، و رفتار و عملكرد انسان شهري از سوي ديگر، باعث بروز مشكلات زيست محيطي و اكولوژيك مانند افزايش گرماي زمين و گازهاي گلخانه اي، كاهش لايه اوزون، بارش بارانهاي اسيدي و دگرگونيهاي زيستي شده است يك توافق نظر كلي وجود دارد. به همين جهت كنفرانس ريو در سال 1992 با صدور قطعنامه زمين به اين نتيجه رسيد كه چنين الگوي توسعه اي در دراز مدت و بدون تغييرات اساسي، پايدار نخواهد ماند و تغييرات عمده و چرخش در جهت هاي فعلي بايد در جهت رسيدن به توسعه پايدار صورت بگيرد. در اين ميان نقش شهر و نواحي شهري به طور مستقيم و شهر سازي و ساخت فيزيكي آن به طور غير مستقيم و سهم آنها در ناپايداري موجود‌، به سرعت، توجه جدي محافل علمي و حكومتي و سياستگزاران را به خود جلب كرده است. توصيه ها بر اين است كه شهرها بايد به عنوان نقاط و كانونهاي اصلي براي حل مشكلات جهاني و دستيابي به توسعه پايدار مورد نظر و استفاده قرار گيرند.
اما برخي ابهامها و جدلهاي تئوريك در مفهوم و چگونگي دستيابي به پایداري شهري وجود دارد. اين ابهامها و تضاهاي تئوريك مي توانند به عنوان خطر بالقوه و يا مانع اساسي در مسير تحقق توسعه پايدار عمل كنند.
هدف اين تحقيق، در نتيجه، جستجوي ريشه هاي تئوري هاي زيست محيطي و شرايط اجتماعي اقتصادي كه نهايتا منجر به شكل گيري بينش توسعه پايدار گرديد مي باشد. جستجوي متون علمي و ادبيات تحقيق منجر به دريافت دو تئوري مسلط و عمده در فلسفه اكولوژيك تحت عنوانهاي: اكوسنتريسم (طبيعت محوري) و تكنوسنتريسم (فن محوري) شد. اين دو بينش در شكل گيري تئوري هاي بعدي شهرسازي تاثير زيادي داشته اند.
اين تحقيق تلاش دارد تا ريشه هاي تئوري هاي معاصر شهر سازي را بر اساس بينش هاي زيست محيطي و در روشنايي زمينه هاي اجتماعي ـ اقتصادي آنها مورد ارزيابي قرار دهد تا بستر مناسبي براي درك بهتر و ارزشيابي و قضاوت آنها، هنگامي كه در حوزه هاي شهر سازي و برنامه ريزي هاي محيطي بكار گرفته مي شوند، را فراهم كرده باشد.

 نسخه قابل چاپ

منطقه حفاظت شده سياه كشيم به وسعت 4200 هكتار در جنوب غربي تالاب انزلي واقع است. در اين تالاب 103 گونه و زير تقسيمات گونه اي متعلق به 48 تيره و 78 جنس از گياهان آوندي شناسايي شدند كه از ميان آنها، 5 تيره به نهانزادان آوندي، 29 تيره به گياهان گلدار دو لپه اي و 14 تيره به گياهان گلدار تك لپه اي تعلق دارند. در بين گياهان جمع آوري شده، ژئوفيت ها با 44 گونه (1/43 درصد) فراوان ترين شكل زيستي اين منطقه حفاظت شده مي باشد. 8/61 درصد گونه هاي تالاب در نواحي رويشي مختلف پراكنش دارند كه به آنها گونه هاي جهان وطن گفته مي شود.
پوشش گياهي تالاب سياه كشيم براساس مكتب Braun-Blanquet مورد مطالعه قرار گرفت. 105 قطعه نمونه برداشت شده در افراد جوامع مختلف به روشهاي HAC, FCA با استفاده از برنامه رايانه اي Anaphyto مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. 32 جامعه گياهي تشخيص داده شده به 4 رده، 4 راسته و 13 اتحاديه تعلق دارند. جوامع زير بخش وسيعي از پوشش طبيعي منطقه مورد مطالعه را تشكيل مي دهند: Phragmitetum australis، Trapo-Potametum crispi، Sparganietum neglecti، Polygonetum hydropiperis، Bidento tripartitae و Typhetum latifoliae. پراكنش اجتماعات گياهي منطقه اساسا تحت تاثير ويژگيهاي فيزيكي و شيميايي آب، كميت و كيفيت رسوبات ته نشست شده، عمق و شدت جريان آب و عوامل زيستي قرار دارد.

 نسخه قابل چاپ

اين تحقيق از مهرماه 1378 تا فروردين ماه 1379 در تالاب هاي بين المللي سلكه و سياه كشيم (كلاس اسپند) كه بخشي از تالاب انزلي هستند، انجام شد. مساحت منطقه مورد بررسي در تالاب سلكه 78 و در تالاب اسپند 45 هكتار بود.
در تالاب سلكه 57 گونه و در تالاب اسپند 39 گونه پرونده شناسايي شدند. در تالاب سلكه به طور متوسط ماهانه 5021 و در تالاب اسپند 2695 پرنده آبزي و كنار آبزي شمارش شد. تراكم متوسط پرنده در سلكه 64 پرنده و در اسپند 60 پرنده در هكتار بود. در طول بررسي در هر دو منطقه خوتكا Anas crecca گونه غالب بود. جمعيت عمده منطقه سلكه را مهاجران آبزي و كنار آبزي پاييزه، بهاره و زمستانه و منطقه اسپند را مهاجران زمستانه تشكيل مي دادند.
تالاب بين المللي سلكه از نظر تعداد گونه، تعداد پرنده، غذاي گونه اي منهينيك، تنوع گونه اي سيمپسون و شانون- وينر و يكنواختي سيمپسون و شانون- وينر داراي مقادير بيشتري بود. زيستگاه اسپند تنها از نظر غذاي مارگالف و شاخص غالبيت سيمپسون داراي ميزان عددي بيشتر بود كه اين امر اهميت بيشتر زيستگاه سلكه را نسبت به اهميت تالاب اسپند براي حفاظت پرندگان آبزي و كنار آبزي نشان مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

توسعه درست بايستي در جاي مناسب خود انجام پذيرد. افزايش دسترسي اكوسيستم هاي حاشيه جنوب درياي خزر با ظاهري توانمند، و با برخورداري از جاذبه ها و منابع فراوان اكولوژيك، زمينه توسعه فراگيري را در پي داشته كه در اثر آن سلامت محيط زيست اين سرزمين به مخاطره افتاده است. از ديدگاه كلي با توجه به رشد شتابان جمعيت در كشور، امكان توقف و يا رودررويي با اين توسعه عجولانه براي بومشناسان و مديران آگاه ميسر نيست. در تحقيق حاضر اكوسيستم هاي كرانه هاي جنوبي درياي خزر، براساس پايداري اكولوژيك و درجه آسيب پذيري آنان طبقه بندي گرديد. اين طبقه بندي به منظور معرفي و مشخص نمودن مناطق پايدار و همچنين آسيب پذير در برابر فعاليت هاي انساني، در سطح زير حوزه هاي آبخيز كلان شمال كشور با كاربرد روش عيني آسيب پذيري براساس شناخت و مطالعه عوامل اكولوژيك و تجزيه و تحليل اثرات متقابل آنان صورت پذيرفت. نتايج بدست آمده نشان مي دهد كه حدد 17.84 درصد اكوسيستم هاي مورد مطالعه در طبقه 2 (مقاوم)، 56.36 درصد در طبقه 3 (متوسط)، 16.62 درصد در طبقه 4 (حساس) و 12.18 درصد در طبقه 5 (خيلي حساس) در برابر آسيب هاي تحميلي قرار گرفته اند. براساس نتايج بدست آمده در كل عرصه مطالعاتي مناطقي به عنوان خيلي مقاوم (طبقه 1) تشخيص داده نشد.
در مجموع براساس نتايج حاصل از اين مطالعه و پژوهش هاي سايرين مي توان اذعان نمود كه شمال كشور با وجود دارا بودن منابع فراوان اكولوژيك، به خاطر آسيب پذير بودن اكوسيستم آن چندان مهياي توسعه نيست و براي دستيابي به توسعه اي پايدار و جلوگيري از تخريب محيط زيست ارزشمند كرانه هاي درياي خزر، آگاهي از پايداري اكولوژيك بستر پذيرنده توسعه(محيط زيست) و ارزيابي اثرات زيست محيطي اجراي هر پروژه ضروري است.

 نسخه قابل چاپ

عليرغم محدود بودن منابع آب و خاك، غير منطقي انسان از سرزمين بر اين محدوديت، اثر دو چنداني داشته است. در اين پژوهش با توجه به حساسيت اكوسيستم هاي منطقه (كه جز جنگلهاي زاگرس مي باشد)، نحوه استفاده از سرزمين در زير حوزه دروغ زن در استان فارس در دو مقطع زماني (سالهاي 1369 و 1377) مورد بررسي قرار گرفت و كاربريهاي اراضي، بين دو مقطع زماني ياد شده، پايش گرديد.
براي اين كار نقشه كاربريهاي اراضي سال 69 و 77 با كمك نرم افزار (ايدرسي) با استفاده از داده هاي ماهواره لندست 5 (سنجنده (TM ، مربوط به همان سال تهيه شد. سپس اين نقشه ها و نقشه آمايش سرزمين زير حوزه دروغ زن (كه قبلا به روش تجزيه و تحليل سيستمي تهيه شده بود)، با استفاده از نرم افزار Arc/Info وارد محيط GIS شده و پايگاه داده براي آن ايجاد گرديد.
به منظور مقايسه كاربريهاي موجود زير حوزه با كاربريهاي بهينه پيشنهادي، مدلي از نوع مدلهاي پردازشي (Process based Models)  تهيه و به كمك اين مدل و زبان پرس و جوي ساختار بندي شده (SQL) در GIS، وضعيت استفاده از سرزمين براي هر دو مقطع زماني، معين و نقشه سازي گرديد. مقايسه اين نقشه ها نشان داد كه استفاده "ناپايدار" از سرزمين در سال 1377 در بيش از نيمي از زير حوزه نسبت به سال 1369 افزايش داشته و روند فزاينده مديريت غير منطقي آن موجب تخريب محيط زيست و فقر بيشتر اهالي شده است.

 نسخه قابل چاپ

برنامه ريزي تفرجي يكي از جنبه هاي مهم در چارچوب مديريت كلان و منطقه اي هر كشور محسوب مي گردد. انباشت رو به تزايد جمعيت در شهرها، تغيير الگوي سكونت، وجود طيف وسيعي از مشكلات زيست محيطي و اجتماعي در شهرها و سهم نسبتا قابل توجه اوقات فراغت در زندگي روزمره مردم از مواردي است كه امر توجه به تفرج و طرح ريزي و برنامه ريزي آن را در محيط شهري و فراشهري به طور جدي مطرح مي سازد. بنابراين، نظر به آسيب پذير بودن و حساسيت نسبتا بالاي مناطق طبيعي، كه به دليل دارا بودن منظرها و ارزش هاي زيبايي شناختي و‌آموزشي و غيره از تقاضاي بيشتري نيز جهت گذران اوقات فراغت برخوردارند، بررسي و تعيين ظرفيت برد تفرجگاهي اهميت خاصي پيدا مي كند.
تعيين ظرفيت برد براي تمامي منابع تفرجگاهي (اعم از انسان ساخت و طبيعي) نه تنها باعث حفظ ارزشهاي بالقوه آنها، به ويژه در عرصه هاي طبيعي مي گردد، بلكه عاملي موثر در ارايه يك تجربه تفرجي قابل قبول براي مراجعه كنندگان نيز هست. در مقاله حاضر، ظرفيت برد براساس فعاليت هاي تفرجي گوناگون و نيز نوع تفرجگاهها و قابليت هاي نسبي آنها مورد بررسي قرار گرفته است. اگر چه استانداردهاي موجود نمي تواند به عنوان الگويي مطلق براي كشور ما قابل استفاده باشد، اما مقايسه داده هاي موجود و ارزيابي آنها با شرايط مختلف طبيعي، اقتصادي و اجتماعي ايران مي تواند راهكار سودمندي را براي مديريت پوياي منابع تفرجگاهي در پيش روي ما قرار دهد. بسياري از مشاهده هاي ميدانه اي نشان داده است كه عدم توجه به اين امر مي تواند پايداري منابع تفرجگاهي را، حتي در كوتاه مدت، در معرض خطر جدي قرار داده و اين منابع را نيز دچار سرنوشت ساير مواهب خدادادي بنمايد كه مورد بهره برداري مستقيم اقتصادي قرار گرفته اند.

 نسخه قابل چاپ

شهرهاي جديد، براساس مباني نظري باغشهرها و روند تكاملي آن برنامه ريزي و احداث شده اند و طي نيم قرن اخير دگرگونيهايي در اهداف و نقش آنها به وجود آمده است.
در ايران شهرهاي جديد در دو دوره قبل و بعد از انقلاب قابل تقسيم بندي است. برنامه ريزي شهر هاي جديد قبل از انقلاب مبتني بر اهداف سياسي، نظامي، ارايه مسكن، اسكان شاغلان بخش صنعت به خصوص صنعت نفت قرار داشت. به جز دو شهر فولاد شهر و شاهين شهر هيچكدام از شهرهاي جديد احداث شده منطبق بر مباني نظري شهرهاي جديد نيست. بعد از انقلاب براساس اهداف ساماندهي فضايي مادر شهرها، جذب سرريزهاي جمعيتي شهرهاي بزرگ، ارایه مسكن و اسكان جمعيت، شهرهاي جديدي در حال احداث هستند. در اين دوره برنامه ريزي 18 شهر جديد در يك فرآيند سيستمي مكان يابي و داراي مطالعات آماده سازي اراضي، طرح جامع و طرح تفصيلي گرديد. اما نحوه پيشرفت كار و اسكان در شهرهاي مذكور با اهداف و برنامه زمان بندي پيشرفت كار آنها منطبق نيست. از نظر كاركرد هم شهرهاي جديد با يك شهر واقعي فاصله بسيار دارند.

 نسخه قابل چاپ

تالاب گميشان كه در حاشيه جنوب شرقي درياي خزر قرار دارد، از ويژگيهاي بوم شناختي بسيار ارزشمندي برخوردار است. از آنجا كه اين تالاب، كه بخش عمده آن در كشور ما قرار دارد، ناشناخته مانده و نيز با توجه به نقش و اهميت زيادي كه زئوپلانكتون ها در زنجيره هاي غذايي اين تالاب دارند، اين مقاله به بررسي آنها پرداخته است. زئوپلانكتون هاي تالاب گميشان در 15 گروه متعلق به 5 شاخه شناسايي شده اند. تراكم اين جانوارن ذره بيني در 5 ايستگاه و طي 12 ماه پياپي، از طريق انجام نمونه برداري، شناسايي و مطالعات آزمايشگاهي و آماري مورد بررسي قرار گرفته است. تغييرات زماني زئوپلانكتونها تفاوتهاي قابل ملاحظه اي را نشان مي دهد. كمترين تراكم اين موجودات مربوط به بهمن و پس از آن دي ماه بوده است. در حالي كه در تابستان و اوايل پاييز تراكم اكثر گروه ها در بالاترين حد خود ملاحظه شد. ميانگين تراكم يكساله هر يك از 15 گروه زئوپلانكتون و همچنين حداقل و حداكثر تراكم آنها، كه با احتمال 95% در محيط هر يك از ايستگاهها و نيز در كل تالاب قابل مشاهده مي باشند، محاسبه و ارايه شده است. ضمنا براي هر يك از اين گروه ها، شاخص توزيع و همچنين چگونگي پراكنش فضايي افراد متعلق به جمعيت هاي آنها به تفكيك توزيع يكنواخت، يا لكه اي و يا تصادفي معرفي شده است. شاخص هاي تنوع نيز براي مجموعه زئوپلانكتوني موجود در محيط هر ايستگاه محاسبه گرديده است. بالاخره مواردي از تراكم و تنوع اين جانداران در تالاب گميشان، با محيط هم جوار درياي خزر، كه گوياي غناي اين تالاب مي باشد، مورد مقايسه قرار گرفته است. به طور كلي مي توان نتيجه گيري نمود كه اجتماعات زئوپلانكتوني زيستمند در تالاب گميشان به دليل تنوع مطلوب آنها از پيچيدگي و ثبات برخوردارند و لذا در پاسخ به تغييرات محيطي داراي توان لازم مي باشند.

 نسخه قابل چاپ

با توجه به آثار زيانبار و خسارتهاي مكرر سيل در كشور، بررسي ابعاد و علل سيل شهر نكا به عنوان يكي از بزرگترين سيل ها در سالهاي اخير و راههاي پيشگيري آن، هدف تحقيق است.
در اين مقاله ابعاد سيل مرداد ماه شهر نكا با توجه به نقش شرايط و ساختار جغرافيايي و طبيعي و منطقه از جمله اقليم و بارندگي، شيب زمين، اختلاف ارتفاع حوضه، جنس زمين، تخريب جنگلها و مراتع، رسوبات رودخانه اي، ضريب شكل حوضه، تجاوز به حريم رودخانه، وضعيت پل و پيچان رود با استفاده از روش مشاهده مستقيم و استفاده از داده هاي آماري و كار بر روي نقشه مورد بررسي قرار گرفته است.
نتايج حاصل بيانگر نقش اساسي رفتار اجتماعي انساني و غفلت ساكنين منطقه نسبت به حفظ تعادل زيستي و همچنين ساختار جغرافيايي شرايط طبيعي به عنوان عوامل زمينه ساز و تشديد كننده وقوع سيل شهر نكا است.

 نسخه قابل چاپ

زون بندي كوششي است هدفمند كه به منظور تشخيص و تفكيك زونها، براساس معيارهاي حفاظت از منابع (فيزيكي و زيستي) و انجام توسعه متناسب با آن انجام مي شود كه در پايان منجر به تدوين برنامه فعاليتهاي هر زون مي گردد.
پارك ملي گلستان (اولين پارك ملي در ايران) با مساحتي معادل 91895 هكتار در شمال شرقي كشور و در مرز سه استان گلستان، سمنان و خراسان واقع شده است.
در فرآيند زون بندي پس از شناسايي منابع اكولوژيكي و اقتصادي – اجتماعي (در مقياس1:50000) با تجزيه و تحليل و جمع بندي داده هاي اكولوژيكي (مبتني بر رهيافت سيستمي) 775 واحد زيست محيطي در منطقه تفكيك گرديدند، سپس با تهيه مدلهاي اكولوژيكي ويژه پاركداري و از مقايسه آنها با توان اكولوژيكي يگانهاي زيست محيطي، اين يگانها براي زونهاي هشت گانه مورد ارزيابي قرار گرفتند. در نهايت، اولويت بندي و ساماندهي زونها به شيوه رايج آن در ايران انجام گرفت و در نهايت نقشه زون بندي به عنوان واحدهاي برنامه ريزي در پارك ملي گلستان تهيه گرديد و با تدوين برنامه ها (در دو سطح درازمدت و كوتاه مدت) نحوه اجراي فعاليتهاي زونها و روند مديريت جامع پارك ملي گلستان مشخص شد.
نتيجه مطالعه حاكي از آن است كه در منطق مورد مطالعه زونهاي امن 49.43%، حفاظتي 35.05%، تفرج گسترده 4.58% تفرج متمركز 54%، بازسازي 9.91%، استفاده ويژه 0.11 درصد تاريخي-  فرهنگي 0.38% و سپر (توام با دو زون حفاظتي و بازسازي) 5.69% وسعت پارك را به خود اختصاص داده اند.

 نسخه قابل چاپ

اكوتوريسم گرايش نوين در صنعت جهانگردي است. چشم اندازها و مناظر زيباي طبيعت از كانون‌ها و جاذبه‌هاي توريست پذير اين نوع از جهانگردي است، لذا اهميت دادن به نقش آن در حفاظت از محيط زيست به منظور دستيابي به توسعه پايدار امري ضروري است. گرچه اهميت نسبي اكوتوريسم در مقايسه با توريسم توده‌اي يا سنتي مرسوم هنوز پايين است اما در بعضي از كشورها به سرعت در حال توسعه و كسب اعتبار است. اكوتوريست ها كه با انگيزه‌هاي خاص خود به نواحي طبيعي و بكر كره زمين مسافرت مي‌كنند. تجارب سودمندي به دست مي‌آورند. آنان با كسب معرفت در باره ابعاد فرهنگي - زيست محيطي طبيعت هر منطقه و كشوري به دوستداران و حافظان طبيعت مي‌پيوندند. قدر مسلم فعاليت‌هاي توريستي بر روي محيط زيست تاثيرگذار است و براي جلوگيري و يا كاهش اثرات منفي آن در محيط زيست لازم است برنامه ريزان و دست اندكاران به هنگام تهيه طرح‌هاي جامع و تفصيلي از يك طرف نيازهاي اساسي توريست‌ها را پيش‌بيني كنند و از سوي ديگر نسبت به اثرات مثبت و منفي آن بينديشند.
امروزه پس از گذشت ساليان دراز حيات انسان و كره مسكون، مناظر و چشم اندازهاي طبيعي همچنان در معرض خطرات ناشي از فعاليت‌هاي انساني است. در برابر چنين خطرات موجود و رو به تزايد آگاه سازي جديد از نياز به حفاظت از ذخایر طبيعي و حركتي نوين براي مشاركت فعالانه مردم به ويژه مردمان محلي هر كشوري در نگهداري و در اختيار عموم قرار دادن آن به شكل كالاهاي توريستي در مقياس جهاني كاملا احساس مي‌شود. سازمان جهاني جهانگردي هم توسعه پايدار را فعاليتي مي‌داند كه نه تنها منابع طبيعي و فرهنگي را حفظ مي‌كند بلكه ظرفيت را نيز براي ايجاد درآمد و اشتغال به طور مستمر افزايش مي‌دهد.

 نسخه قابل چاپ

تغييرات شرايط آب و هوايي تاثير قابل توجهي بر شرايط زندگي و احساس راحتي انسان دارد. در صورت افزايش همزمان رطوبت و دماي روزانه، فعاليتهاي عادي اندامهاي بدن دچار اختلال گرديده وانسان احساس ناراحتي خواهد نمود. با توجه به آنكه بخش قابل توجهي از جمعيت ايران در سواحل آبهاي جنوبي، درياي خزر و درياچه هاي داخلي زندگي مي نمايند، افزايش توام دما و رطوبت مي تواند موجبات ناراحتي روحي و جسمي مردم اين مناطق را فراهم سازد. دماي ظاهري (Apparent Temperature) شاخصي است كه جهت سنجش اثر توام دما و رطوبت بر اندامهاي داخلي بدن معرفي گرديده و نشانگر ميزان احساس راحتي انسان از شرايط آب و هوايي مي باشد.
در اين تحقيق ضمن ارائه روش تعيين دماي ظاهري، مقادير اين متغير براي دو شهر يزد و گرگان كه به ترتيب در مناطق مركزي و ساحلي شمال ايران واقع گرديده اند محاسبه و مورد مقايسه قرار گرفت. روش مناسب محاسباتي انتخاب گرديد تا دماي ظاهري براي مقادير ميانگين دما و شرايطي كه هوا خيلي گرم و بحراني مي گردد براي هر دو شهر محاسبه شده و مورد ارزيابي قرار گيرد.
نتيجه گيري گرديد كه در ماههاي گرم سال (از تير تا شهريور ماه) خطر وقوع گرمازدگي، آفتابزدگي و احساس ناراحتي براي انسان در شهر گرگان به طور بالقوه بيشتر از يزد مي باشد. همچنين مشخص شد براي مواقعي كه دماي هوا در اين دو شهر به مرز 40 درجه سانتيگراد نزديك مي گردد احساس ناراحتي در شهر گرگان خيلي بيش از يزد مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

براي تعيين مباني طراحي تصفيه خانه هاي فاضلاب در شهر تهران، تصفيه خانه فاضلاب صاحبقرانيه كه در شمال شهر قرار دارد به عنوان پايلوت انتخاب و مشخصات كمي و كيفي فاضلاب ورودي به آن در يك دوره يكساله مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين به منظور تعيين مقادير سرانه دبي فاضلاب و آلاينده هاي آن، جمعيت تحت پوشش اين تصفيه خانه در دو نوبت (ابتدا و انتهاي دوره تحقيق) سرشماري شده است. بر اساس اين سرشماري ها، ميانگين جمعيت تحت پوشش تصفيه خانه صاحبقرانيه در طول دوره تحقيق در حدود 2300 نفر بوده است كه معادل 33% درصد از جمعيت كل شهر تهران (حدود 6800000 نفر بر اساس سرشماري ملي سال 1375) مي باشد.
خلاصه نتايج حاصل از اين تحقيق كه دست كم مي تواند به عنوان مباني طراحي تصفيه خانه فاضلاب شهري در شمال تهران مورد استناد قرار گيرد به قرار زير است :
 -متوسط سرانه دبي فاضلاب ورودي به تصفيه خانه صاحبقرانيه معادل 275 ليتر در روز بوده است.
- متوسط ضريب حداكثر ساعتي دبي فاضلاب (نسبت ميانگين حداكثر ساعتي دبي فاضلاب به ميانگين روزانه دبي فاضلاب در دوره يكساله تحقيق) معادل 1.56 بوده است.
- ضريب حداكثر ساعتي دبي فاضلاب (نسبت حداكثر ساعتي دبي فاضلاب به ميانگين دبي روزانه فاضلاب در دوره يكساله تحقيق) معادل 5.2 بوده است.
- متوسط ضريب حداقل ساعتي دبي فاضلاب (نسبت ميانگين حداقل ساعتي دبي فاضلاب به ميانگين دبي روزانه فاضلاب در دوره يكساله تحقيق) معادل 0.28 بوده است.
- ضريب حداقل ساعتي دبي فاضلاب (نسبت حداقل ساعتي دبي فاضلاب به ميانگين دبي روزانه فاضلاب در دوره يكساله تحقيق) معادل 2/0 بوده است.
- متوسط سرانه مقادير اكسيژن خواهي شيميايي، اكسيژن خواهي بيو شيميايي پنج روزه، مواد معلق، مواد معلق فرار، نيتروژن كجلدال كل و فسفر فسفاتي در منطقه صاحبقرانيه به ترتيب معادل 65.5، 36، 50، 38،10.5  و 0.8 در روز بوده است.

 نسخه قابل چاپ

توسعه قشم از حساسيت خاصي در همه ابعاد اكولوژيك، اقتصادي و سياسي برخوردار است. اين جزيره بزرگترين جزيره ايراني خليج فارس است كه نزديكترين آنان به ساحل مي‌باشد. توسعه پايدار جزيره با توجه به ماهيت جزيره‌اي بودن آن از نظر اكولوژيكي و حضور اكوسيستم‌ هاي خاصي چون جزاير مرجاني، جنگل‌هاي حرا و اراضي خاص و وسيع داخلي آن در كنار روند نابسامان توسعه گذشته‌اش و طرح‌هاي توسعه جاه طلبانه‌اي كه براي اين منطقه آزاد پيش‌بيني شده است مستلزم دقت خاصي خواهد بود كه بايد حتما بر شناخت دقيق وضعيت موجود از همه نظر، برنامه ريزي آزمايشي و مديريتي مستمر از نظر محيط زيست مبتني باشد.
اين تحقيق با اين هدف به شناسايي وضعيت محيط زيست، ارزيابي توان و ظرفيت برد اراضي و اكوسيستم‌هاي آن اقدام نموده و با توجه به استعدادها، مزيت‌هاي نسبي و حساسيت‌ها و نابساماني‌هاي زيست محيطي آن برنامه‌ريزي آمايشي ارايه مي‌دهد. با توجه به ضرورت اجرايي بودن خروجي اين مطالعات، ابعاد اقتصادي - اجتماعي و نظام اداري و تقسيمات كشوري در فرآيند برنامه ريزي با دقت لحاظ گرديد. بر اساس نتايج مطالعات مناسبترين كاربريها و مناسبترين نواحي براي هر كاربري به تفكيك دهستانهاي جزيره تعريف شد. بر اساس ارزيابي توان جزيره قشم، توان توسعه كاربريهاي توريسم (گسترده و متمركز) و نيز توسعه صنعتي بيش از ديگر كاربريها و استعداد نسبي آن براي كشاورزي، مرتعداري و حفاظت است. جزيره فاقد توان براي توسعه آبزي پروري است. با توجه به كليه جوانب، كاربري توريسم و حفاظت براي توسعه همه جانبه و پايدار جزيره از اولويت برخوردارند.
اجراي خروجي و نتايج مطالعات مستلزم تدوين طرح توسعه و نظام مديريتي زيست محيطي براي دهستان‌ها و همين طور ايجاد هماهنگي منطقه‌اي بين دهستان‌ها خواهد بود كه ماهيت و رئوس مطالب آن در كنار تمهيدات و اقدامات ضروري ديگر در بخش نتيجه‌گيري و پيشنهادها ارايه گرديده است. در هر حال استفاده از راهبردها و نتايج حاصل از اين طرح، در صورت مساعدت مسوولين، زمينه را براي تدوين و استقرار نظام مديريت مستمر زيست محيطي آماده نموده است. استقرار چنين نظامي اگرچه در سطح ملي هنوز ميسر نشده و در آينده نزديك نيز به نظر قابل دسترس نمي‌رسد ولي براي جزيره قشم با توجه به جزيره بودن آن و حضور ذخيره‌گاه زيست كره و تمايل اكوتوريسم در آنجا كاملا قابل دسترسي به نظر مي‌رسد كه در حقيقت يك فرصت و مزيت نسبي براي قشم محسوب مي‌گردد.

 نسخه قابل چاپ

تالاب كه در مازندران آب‌بندان ناميده مي‌شود نمونه ارزشمندي از دانش يا فناوري بومي مردمان اين سرزمين براي استفاده مطلوب از آب است. اين اكوسيستم‌هاي آبي از ذخيره‌سازي آب براي كشاورزي، تغذيه چشمه‌ها و آب‌هاي زيرزميني، از ديدگاه بوم ‌شناختي نيز به عنوان زيستگاه پرندگان و حيات وحش، حافظ تنوع زيستي، بانك ژن، ايجاد منظرهاي زيبا و فوايد بسيار ديگر از اهميت زيادي برخوردار مي‌باشند.
از آنجا كه به نظر مي‌رسد آب‌بندهاي شمال كشور متاثر از عوامل متعددي چون توسعه بي‌رويه، آلودگي‌هاي ناشي از پساب‌هاي كشاورزي، ساده سازي و... در آينده دستخوش تباهي و نابودي شوند، تحقيق حاضر در جهت در جهت معرفي، تهيه نقشه گسترش آنان، شناسايي پوشش گياهي اين اكوسيستم‌ها، به عنوان اولين معرف آب‌بندان‌ها در بوم شناسي منظر و همچنين مطالعه عواملي كه مي‌تواند موجب تباهي‌ آنان شود، در حاشيه جنوبي درياي خزر (استان مازندران) صورت پذيرفت. دست آوردهاي اين مطالعه معرف 423 قطعه آب‌بندان جمعا به مساحت حدود 14000 هكتار است كه پراكنش آنان روي نقشه‌اي در مقياس 300000 :1 ترسيم شد. با توجه به بروز تغييراتي در ساختار گياهي اين اكوسيستم‌ها و تسخير گونه‌هاي زياد شونده‌اي چون Nympha alba, Phragmites australis, Typha tatifolia &. Lemna minor  و تهاجم گياهان غير بومي فرصت طلب چون آزولا و همچنين بروز آلودگي‌هاي ناشي از ورود پساب‌هاي كشاورزي به نظر مي‌رسد، كه آب بندان‌ها با از دست دادن توان اكولوژيك خود به سوي مردابي شدن (ديستروفيكاسيون) سوق داده مي‌شوند. اينك كه در سطح جهاني با توجه به بحران آب دوران جديدي براي استفاده از آب شروع و بر حفاظت از تنوع به عنوان يك متغير اكولوژيك تاكيد مي‌گردد، توصيه مي‌شود قبل از نابودي اين ميراث‌هاي فرهنگي كه در بردارنده بانكهاي ژن، تنوع و زيبايي خاص خود هستند، با انجام مطالعات علمي و همه جانبه در جهت حفاظت و استفاده مطلوب و پايدار از آنان اقدام شود.

 نسخه قابل چاپ