بانک مقالات علوم محیطی

استفاده از صفحات جاذب جهت سنجش آلاينده هاي محيطي به روش نمونه برداري غيرفعال به دليل هزينه نسبتا پايين و كارايي مناسب همواره مورد توجه بوده و مزاياي زيادي دارد. در اين تحقيق ساخت و ارزيابي نوعي نمونه بردار غيرفعال جهت سنجش دي اكسيد نيتروژن در هواي محيط انجام پذيرفته است. نمونه بردارهاي ساخته شده در دوره هاي زماني 1 تا 4 هفته اي در معرض هواي محيط قرار داده شد. همزمان با سنجش به روش غير فعال از روش دستگاهي نيز جهت ارزيابي كارايي صفحات جاذب استفاده شد. نتايج حاكي از آن است كه علاوه بر تكرار پذيري، هماهنگي قابل قبولي بين نتايج حاصله از دو روش مذكور وجود دارد. همچنين مشخص شد براي نمونه بردارهاي مذكور دوره زماني مناسب نمونه برداري، يك هفته است.

 نسخه قابل چاپ

به طور كلي كوه ها با توجه به اختلاف ارتفاع، حجم برجستگي، شكل و جهت از ميكروكليماهاي متنوعي برخوردارند: اختلاف هاي فشار، دما، رطوبت، نور، انرژي، بارندگي (نوع بارش)، باد به اين ميكروكليماها شكل خاصي مي دهد. ميكروكليماهاي كوهستاني در مناطق و شرايط مختلف مانند اعماق دره ها، دامنه ها و قله ها خودنمايي كرده و مشخص مي شود كه هر كدام از آنها ويژگي هاي بارزي را نشان مي دهد. به عنوان نمونه، دره ها با وارونگي دما و ايجاد مه، دامنه ها با تغييرات ميكروكليمايي و قله ها با سرعت با مواجه مي گردند. در نواحي كوهستاني بادهاي كاتاباتيك (در شب مي وزد) و آناباتيك (در طي روز مي وزد و روي دامنه هاي كوه صعود مي كند) وجود دارد. باد فون (چينوك) باد گرم و خشك است كه با وزيدن در فصول سرد سال آثار زيست محيطي بسيار مهمي بر جاي مي گذارد. در اين مقاله مدل بارندگي كوهستاني نيز مورد بررسي قرار گرفته است. كوه دماوند به عنوان مهم ترين كوه ايران در نزديكي پايتخت، با ويژگي هاي منحصر به فرد ميكروكليمايي، آثار زيست محيطي بسياري را بر جاي گذارده است.

 نسخه قابل چاپ

نظريه گايا در دو دهه گذشته زمينه ايجاد مباحث جديد به ويژه در ماهيت و فلسفه علوم محيطي، زمينه هاي مدل سازي و مطالعات پيشرفته در اقليم شناسي را فراهم كرده است. نظريه گايا موجب پيدايش گروه هايي از هواداران متعصب محيط زيست به ويژه اكوفيمينيسم ها را كه اعتقاد دارند بشر هرگز نبايد نظم طبيعي زمين را دستكاري كرده و يا جزيي از آن را تغيير دهد، شده است. بر اساس نظريه گايا، كل موجود چيزي بيش از اجزاي آن است و نمي توان صرفا با نظر به تك تك اجزا درباره كل و مجموع نيز آگاهي پيدا كرد، بلكه براي شناخت كل بايد رهيافتي كل گرايانه در پيش گرفت. اين رهيافت كه با رهيافت هاي فرد گرايانه يا انسان گرايانه تفاوت دارد، براي ساير اجزاي موجود در طبيعت نيز حرمت و منزلت قائل مي شود و بر اين نكته تاكيد دارد كه تعامل ساختارهاي زنده تنها در چارچوب محيط هاي مادي و از طريق عوامل مادي صورت نمي گيرد بلكه در اين ميان عوامل غيرمادي نيز نقش بازي مي كنند. دو نكته مهم كه در اين نظريه بر آن تاكيد بسيار مي شود، عبارت است از اينكه تداوم ثبات و پايداري و بقاي زيست بوم هاي موجود در كره زمين در گرو موجوديت حد و مرزهاي معين است و دوم آنكه موجودات زنده اي كه با محيط زيست خود به خوبي تعامل مي كنند و در نوعي همزيستي مسالمت آميز و سازنده با آنها به سر مي برند، بهره زيادي عايد نسل هاي بعدي خود مي سازند و فرزندان خويش را از شانس بقاي بالاتري بهره مند مي سازند.

 نسخه قابل چاپ

طبيعت، با وجود مقاومت و استحکام خود از حساس ترين و شکننده ترين اکوسيستم هاي جهان به شمار مي آيد. در ساليان اخير در اثر عواملي از قبيل گسترش شهرها، احداث جاده ها، بهره برداري بي رويه از منابع و گردشگري در کوهستان، مسايلي همچون تغييرات آب و هوايي، فرسايش خاک، سيل، تخريب پوشش گياهان بومي و جايگزيني با گياهان غير بومي بروز کرده اند بنابر اين تحقيق حاضر با هدف دستيابي به اصول و مباني طراحي در محيط کوهستان (به طور خاص پارک هاي کوهستاني) و حفظ و بازگرداندن پايداري به اين محيط انجام شده و منظرسازي طبيعي به عنوان رويکردي اکولوژيک و مبنايي براي مراحل شناخت و تحليل مورد توجه واقع شده است. از آنجا که استفاده از گياهان بومي در رويکرد مذکور مهمترين اصل است بنابراين برداشت ها و بررسي هاي ميداني بر روي گياهان بومي اكوسيستم دامنه هاي جنوبي رشته كوه البرز (در مقياس كلان) و اكوسيستم دره جمشيديه (در مقياس خرد) بر اساس معيارهاي زيبايي، دوام و پايداري نسبت به شرايط محيطي، مقاومت به خشكي و آفات و بيماري ها و توانايي نگهداري آسان انجام پذيرفته است. نتيجه اين مطالعات ارايه راهکارهاي طراحي پايدار دامنه هاي کوهستاني براي ايجاد پارک کوهستاني مورد نياز شهرها ست که از تخريب پوشش گياهي دره جلوگيري کرده و پايداري زيستگاه ها و رويشگاه هاي دره را تضمين مي نمايد. در نهايت، طراحي طرح توسعه پارک کوهستاني جمشيديه، با استفاده از گونه هاي بومي دره و رعايت اصول و الگوهاي منظرسازي طبيعي و با تاكيد بر ايده مناظر سايه (جنگل) و آفتاب (علفزار) صورت گرفته است. در نتيجه، منظري طبيعي و پايدار و سازگار با محيط ارايه شده است که مي تواند الگويي قابل تعميم براي طراحي پارک هاي کوهستاني دره هاي دامنه جنوبي البرز باشد. پارک هايي که علاوه بر هزينه هاي نگهداري پايين، به واسطه سازگاري با کوهستان، تبديل به مکاني مناسب براي حفاظت از گياهان بومي باشند.

 نسخه قابل چاپ

تحقيق حاضر به منظور بررسي نقش عصاره تانن دار (جوهر ميوه بلوط) در حذف كروم از پساب چرم سازي به كمك دو كنترل كننده pH (آهك و سود) صورت گرفته است. به اين منظور گونه اي از درختان بلوط به نام Quercus branti كه ميوه آن بيشترين درصد تانن را در بين گونه هاي موجود در كشور داراست انتخاب و از جنگل هاي استان كهگيلويه و بويراحمد جمع آوري گرديد. پس از خشك كردن، پودر كردن و عصاره گيري نمونه ها، ميانگين درصد تانن عصاره استخراج شده 10.5 درصد اندازه گيري شد. سپس به منظور بررسي تاثير عصاره تانن دار ميوه بلوط بر كاهش غلظت يون كروم از محلول استاندارد كروم دار (25 ميلي گرم در ليتر كروم (+3) و 25 ميلي گرم در ليتر كروم (+6) معادل 50 ميلي گرم در ليتر كروم كل با (pH=3.5 و پساب چرم سازي حاوي كروم (پساب غليظ حاوي 3200 ميلي گرم در ليتر كروم با pH=3.98 پساب رقيق شده حاوي 160 ميلي گرم در ليتر كروم با (pH=4.38 در حضور و بدون حضور عوامل افزاينده pH آزمايش هايي در مقياس آزمايشگاهي و در دماي اتاق (20 تا 25 درجه سلسيوس) صورت گرفت كه خلاصه نتايج آن به قرار زير است: افزودن عصاره تانن دار ميوه بلوط به ميزان 70 ميلي گرم در ليتر به محلول استاندارد حاوي كروم، موجب كاهش كروم به ميزان 20 درصد گرديد كه اين ميزان با اضافه نمودن 70 ميلي گرم در ليتر آهك و افزايش غلظت عصاره تانن دار به 100 ميلي گرم در ليتر موجب افزايش بازده حذف كروم به ميزان 58 درصد در pH=4.11 شد. از سوي ديگر افزودن عصاره تانن دار ميوه بلوط به محلول استاندارد حاوي كروم كه غلظت كروم باقيمانده آن توسط آهك و سود به 18.52 ميلي گرم در ليتر كاهش يافته بود، موجب كاهش pH از 6.99 به 6.76 و كاهش بازده حذف كروم از 63 درصد به 55 درصد گرديد. اين در حالي است كه افزودن عصاره تانن دار ميوه بلوط در غلظت هاي 10 تا 100 ميلي گرم در ليتر در محدوده غلظتي 50 تا 1000 ميلي گرم در ليتر به پساب چرم سازي كه غلظت كروم باقيمانده آن توسط آهك و سود در pH=9.25 از 160 به 7 ميلي گرم در ليتر رسيده بود موجب كاهش pH به 7.93 و كاهش بازده حذف كروم از 95.62 درصد به 80 درصد شد. بنابراين در محدوده قليايي كه pH نقش تعيين كننده در حذف و جداسازي كروم دارد، افزودن عصاره تانن دار ميوه بلوط موجب كاهش pH محيط و جدا شدن كروم رسوب يافته از فاز رسوب به فاز محلول مي شود.

 نسخه قابل چاپ

ميكروارگانيسم هاي نمك دوست نقش مهمي در تبديل زيستي و يا پاكسازي زيستي تركيبات سمي فلزي در محيط هاي طبيعي ايفا مي كنند و شناسايي سويه هاي تحمل پذير به غلظت هاي بالاي اين تركيبات مرحله نخست در استفاده از اين ميكروارگانيسم ها در فرآيند هاي پاكسازي زيستي است. در اين راستا در يكسري آزمايش هاي غربالگري تعداد 90 سويه باكتريايي از محيط هاي مختلف (خاك هاي شور يا پرشور، آب هاي شور يا پرشور و پساب كارخانه ها) در ايران جدا گرديد. در ميان اين سويه ها 49 سويه نمك دوست نسبي و 41 سويه تحمل كننده نمك بودند. مقاومت ذاتي اين سويه ها نسبت به اكسي آنيون سمي پتاسيم تلوريت تعيين شد. ميزان مقاومت اين سويه ها بين 0.1 تا 16 ميلي مولار بود. روش رقت در آگار براي تعيين تحمل پذيري اين باكتري ها نسبت به آكسي آنيون سمي مورد استفاده قرار گرفت. حداقل غلظت مهار كننده رشد (MIC) براي اين اكسي آنيون سمي در دماي 34 درجه سانتيگراد و زمان گرماگذاري 7 روز تعيين شد. بر اساس تعيين MIC، سويه CHWl (تحمل كننده نمك) و دو سويه QW5 و QW6 (نمك دوست نسبي) بالاترين مقاومت را نسبت به پتاسيم تلوريت نشان دادند كه به ترتيب 10, 16 و 12 ميلي مولار بود. آثار شوري 10, 1, 5 w/v NaCl) و 15 درصد) و غلظت هاي مختلف نمك هاي سلنيوم 75, 50, 25, 20, 10, 5) و 100 ميلي مولار) روي سميت تلوريت تعيين شد. با افزايش غلظت نمك سديم كلرايد از 1 به 10 درصد، ميزان MIC تلوريت در سويه هاي نمك دوست نسبي QW5 و QW6 افزايش يافت در حالي كه در سويه تحمل كننده CHWl ميزان MIC كاهش يافت. هنگامي كه پتاسيم تلوريت در تركيب با سديم سلنيت استفاده شد، در سويه هاي نمك دوست نسبي QW5 و QW6 ميزان MIC تلوريت افزايش يافته در حالي كه در سويه تحمل كننده CHWl ميزان MIC تلوريت به شدت كاهش پيدا كرد.

 نسخه قابل چاپ

گدازه هاي بازالتي منطقه ماكو از گسترده ترين بازالت هاي كواترنري منطقه شمال غرب ايران است كه توسط جريان گدازه هاي بازالتي مربوط به جديدترين مرحله آتشفشاني كوه هاي آرارات تشكيل يافته است. مهم ترين بخش اين گدازه ها از دامنه هاي شرقي و جنوبي آرارات وارد بستر رودخانه ساري سو شده و به دشت بازرگان رسيده است، كه بعد از پوشانيدن قسمت عمده اي از اين دشت، مسير خود را تغيير داده و از طريق دره غرب شهرستان ماكو وارد مسير رودخانه زنگمار شده و از طريق اين رودخانه وارد دشت پلدشت گرديده است. اين سنگ هاي سخت غير كربناته در اكثر مناطق دشت روي آبرفت مسيل ها و رودخانه هاي قديمي را پوشانيده و با همديگر آبخوان خوبي را تشكيل داده اند. غلظت فلوئورايد اندازه گيري شده در آب اين آبخوان بيش از حد مجاز جهاني (1.5 ميلي گرم بر ليتر) مي باشد. تمامي اهالي روستاها و شهرهايي كه آب آشاميدني آنها فقط از چشمه ها و چاه هاي بازالتي منطقه تامين مي شود به بيماري فلوئورسيس دندان و احتمالا به فلوئورسيس اسكلتي مبتلا هستند. در اين تحقيق جهت تعيين منشا فلوئورايد بالا در آب زيرزميني مناطق بازالتي علاوه بر تهيه 11 عدد مقطع نازك از گدازه هاي بازالتي منطقه و مطالعه ميكروسكوپي آنها، در سه نوبت نمونه هاي آب از چشمه هاي بازالتي و از رودخانه ها (در محل ورود به منطقه) تهيه و مورد آناليز شيميايي قرار گرفته اند. از بررسي اين آناليزهاي شيميايي و پتروگرافي مقاطع نازك بازالت ها چنين نتيجه گيري مي شود كه فلوئورايد با غلظت بالا از طريق مسير رودخانه ساري سو از خاك تركيه وارد منابع آب منطقه مي شود.

 نسخه قابل چاپ

خط سراسري انتقال گاز همدان تا بيجار، وظيفه انتقال گاز شيرين را به مناطق شمال و شمال غرب كشور به عهده دارد. مطابق مقررات سازمان حفاظت محيط زيست، احداث و بهره برداري از خطوط انتقال گاز نياز به انجام مطالعات EIA دارد. با توجه به خطي بودن اين پروژه، لازم است كه براي انجام EIA آن، متدولوژي خاص اينگونه از پروژه ها تدوين شود. به همين منظور ابتدا سعي شد با انجام مطالعات كتابخانه اي و ميداني، شناختي واقعي از محيط زيست محل انجام پروژه كسب شود. همزمان با مرور منابع فني پروژه، اقدام به شناسايي كليه فعاليت هاي دو فاز احداث و بهره برداري گرديد. در نهايت دو روش چك ليست تشريحي و ماتريس لئوپولد به منظور انجام EIA انتخاب شود. با توجه به متدولوژي تدوين شده ضرورت داشت كه در كليه مراحل شناخت و انجام اين پروژه، از ابزارهاي RS و GIS در مطالعه وضع موجود محيط زيست، مسيريابي محيط زيستي گزينه ها و تهيه نقشه دقيق كاربري اراضي مسير انتقال گاز استفاده شود. نتايج مطالعه نشان مي دهند كه عليرغم بروز خسارات وارده بر محيط زيست، ناشي از عمليات خاكبرداري، خاكريزي و انفجار كه در بعضي نقاط انجام خواهد شد، انجام اين پروژه بالاخص در فاز بهره برداري به دليل داشتن مزاياي اجتماعي و اقتصادي، داراي منافع بالاي محلي، منطقه اي و ملي خواهد بود. به عبارت ديگر ساخت و بهره برداري از اين پروژه همخواني كاملي با اهداف توسعه پايدار در سه سطح ياد شده دارد. همچنين اين مطالعه پيشنهاد مي كند كه، به كارگيري ابزارهاي RS و GIS در فرايند انجام اينگونه از پروژها (خطي)، نه تنها اجتناب ناپذير مي باشد، بلكه اطلاعات كمي بسيار دقيقي را در اختيار ارزيابان محيط زيست، جهت نيل به نتايج كاربردي قرار خواهد داد. روش به كارگيري اين ابزار تا حدود زيادي در اين مقاله بحث شده است.

 نسخه قابل چاپ

تنوع زيستي در ادامه حيات بشر، مسايل اقتصادي، پايداري و عملكرد اكوسيستم ها امري ضروري است. در اين تحقيق به وسيله دو روش تحليل خوشه اي و تحليل دو طرفه گونه هاي شاخص، واحدهاي اكوسيستمي مشخص شد. 111 گونه گياهي در قالب 58 قطعه نمونه به 4 واحد اكوسيستمي تخصيص يافتند: واحد 1 (گروه Pyrus syriaca)، واحد 2 (گروه (Quercus infectoria، واحد 3 (گروه (Quercus brantii و واحد 4 (گروه (Rosa caniana. شش شاخص تنوع و يكنواختي شامل شاخص هاي: شانون- وينر، سيمپسون دو طرفه، هيل، پايلو، آلاتالو و مليناري محاسبه شدند. آناليز واريانس يك طرفه و مقايسات چند دامنه دانكن براي بررسي اختلاف تنوع و متغيرهاي محيطي در واحدهاي اكوسيستمي به كار گرفته شدند. واحدهاي Q.infectoria و R.caniana داراي تنوع بيشتري نسبت به دو واحد ديگر بوده و تنوع واحدهاي 1 با 3 و 2 با 4 اختلاف معني داري نداشت. متغيرهاي شيب، جهت جغرافيايي، ارتفاع از سطح دريا، درصد پوشش درختي و علفي در تجزيه و تحليل ها وارد شدند. آناليز واريانس يك طرفه اختلاف شاخص هاي تنوع و متغيرهاي محيطي شيب و درصد پوشش علفي را نشان داد. نتايج تحليل تشخيص چند متغيره تشكيل توابع تشخيص بر اساس شاخص مليناري و درصد شيب بود.

 نسخه قابل چاپ

كاهش حاصلخيزي خاك و عدم استمرار توليد جنگلكاري خالص گونه هاي تند رشد در بلندمدت سبب بهره گيري از گونه هاي گياهي تثبيت كننده نيتروژن در جنگلكاري هاي آميخته شده است. هدف از اين تحقيق، بررسي تاثير جنگلكاري هاي صنوبر اورامريكن خالص و آميخته با توسكاي ييلاقي بر خصوصيات خاك مي باشد. به منظور بررسي ويژگي هاي شيميايي و فيزيكي خاك، از عمق هاي 15-30, 0-15 و 30-60 سانتيمتري خاك جنگلكاري هاي واقع در كنار ايستگاه تحقيقات چمستان و نيز قطعات شاهد (سه نمونه در خارج از جنگلكاري ها) نمونه برداري انجام گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمايشگاه خصوصيات متعددي از خاك نظير بافت، اسيديته، هدايت الكتريكي، مقدار ماده آلي، كربن آلي، نيتروژن كل و چندين عنصر غذايي قابل جذب (Ca، P، K و (Mg اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه بيشترين مقدار نيتروژن، نسبت C/N، ماده آلي و هدايت الكتريكي در عمق هاي 0-15 و 15-30 سانتيمتري خاك جنگلكاري صنوبر اورامريكن آميخته با توسكاي ييلاقي بوده است. به طور كلي مي توان چنين نتيجه گيري كرد كه حضور توسكاي ييلاقي در جنگلكاري هاي صنوبر اورامريكن در افزايش حاصلخيزي خاك موثر بوده و عامل مهمي در استمرار توليد اين جنگلكاري ها به شمار مي آيد.

 نسخه قابل چاپ

هدف از اين تحقيق تعيين نوع گونه هاي گياهي در زير اشكوب جنگلكاري هاي كاج تدا در مراحل مختلف رويشي آن بود. بدين منظور از روش آماربرداري تصادفي- منظم استفاده شد و مساحت قطعات نمونه به روش پلات هاي حلزوني ويتاكرو به كمك منحني گونه به سطح به دست آمد. در داخل هر قطعه نمونه، نوع گونه هاي چوبي و علفي شناسايي و درصد پوشش آنها بر اساس معيار فراواني، چيرگي برون، بلانكه برآورد شدند. آناليز داده ها به كمك شاخص هاي تنوع شانون- وينر، يكنواختي اسميت و ويلسون و جاكارد انجام شد. نتايج نشان داد كه تعداد گونه هاي گياهي (غنا) در اين جنگلكاري ها در مراحل رويشي نهال، شل گروه، خال گروه (جنگل تنك نشده) و تير (تنك شده) و در جنگل طبيعي به ترتيب برابر 42, 48, 38, 25 و 32 است. بيشترين و كمترين مقدار تنوع شانون- وينر به ترتيب در مرحله رويشي خال گروه و نهال به دست آمد، مقدار تنوع گياهي در جنگلكاري تنك نشده (مرحله خال گروه) بيشتر از تنك شده (مرحله تير) بود، ولي اختلاف معني داري بين آنها وجود نداشت (P<0.05). مقدار شاخص تشابه جاكارد در بين دو جنگلكاري در مرحله خال گروه و تير بيشتر از دو جنگل طبيعي و جنگلكاري در مرحله نهال به دست آمد.

 نسخه قابل چاپ

باكلان از گونه هاي وابسته به اكوسيستم هاي دريايي و آب شيرين است و در بالاي زنجيره غذايي اين اكوسيستم ها قرار دارد. بنابراين اينگونه شاخص مناسبي براي بررسي تغييرات زيستي، آلودگي ها وساير فعاليت هاي انساني موثر بر اين زيستگاه ها است. در اين تحقيق وضعيت جوجه آوري باكلان در كلني رامسر، در يك فصل زادآوري از اسفند 1381 تا اواخر تير 1382 مورد مطالعه قرار گرفت و عوامل موثر در موفقيت توليد مثل آن بررسي شدند. نرخ بقاي روزانه در مراحل مختلف با استفاده از روش هاي Mayfield و Maximum Likelihood محاسبه گرديد. ميانگين تعداد همزادان 3.03 در آشيانه هاي نمونه بود و زادآوران اوايل فصل به طور معني داري تعداد همزاد بيشتري داشتند. همچنين همبستگي مثبتي بين اندازه آشيانه ها با تعداد همزادان و موفقيت زادآوري ديده شد. موفقيت زادآوري محاسبه شده در آشيانه هاي نمونه 2.88 (حدود 80 درصد تخم هاي اوليه) بود. موفقيت زادآوري در زادآوران اوايل و اواخر فصل تفاوت معني داري نداشت. ميزان نرخ بقاي روزانه نيز در مراحل پرورش جوجه ها بيشتر از دوره تفريخ بوده و تلفات بيشتري در اين دوره وجود داشت. به طور كلي نتايج نشان داد كه منطقه كلني رامسر در مقايسه با ساير كلني هاي مطالعه شده شرايط مناسب تري براي زادآوري باكلان دارد.

 نسخه قابل چاپ

تعريف واژه روستا (همچون هر مفهوم ديگر) در سطوح متفاوتي قابل بررسي است. اين مقاله در پي آن است كه با بررسي وجوه و سطوح مختلف موضوع به مفهوم واژه مورد نظر نزديك گردد. بنابراين در پي آن است كه مفهوم روستا را از ابعاد حقيقي و صحيح (كاربردي) مورد تامل قرار دهد. تعريف حقيقي روستا در پي يافتن سرمنشاهايي است كه مفهوم مورد نظر در آنها متبلور مي شود؛ در حوزه كاربردي، راهكارهاي مختلفي در جهت نزديك شدن به مفهوم مورد نظر وجود دارد: رجوع به واژه نامه ها و تعاريف ارايه شده در حوزه هاي علوم مختلف در ارتباط با مفهوم روستا، شناخت تاريخي روستا و فرآيند رشد آن در طي زمان، شناخت ويژگي هاي روستا و مقايسه آن با شهر به عنوان پديده اي كه در تعامل و يا تقابل با آ‎ن واقع شده است و در نهايت، شناخت مباني نظري حاكم بر ساختار روستا. در پي كنكاش پيرامون مفهوم روستا در هر يك از اين حوزه ها، تعريف ثابتي براي روستا در حوزه كاربردي حاصل نخواهد شد. در نهايت، بايد در تعريف روستا به آنچه انديشيده شده، دوباره بينديشيم و ميزان اهميت ارايه يك تعريف قطعي را بسته به هدف مورد نظر خود، مشخص كنيم. تعريف بنيادي روستا- كه نسبت به شرايط مرتبط آن تغيير نكند، از بررسي مفهوم حقيقي آن كه همان نگاه عام به روستا به عنوان يك سكونتگاه است، حاصل مي شود و در اينجا ريشه در مفهوم ديرينه «آبادي» دارد.

 نسخه قابل چاپ

رشد جمعيت، توسعه شهرنشيني و تغيير در روش زندگي مردم موجب بروز مشکلاتي، از جمله آلودگي هاي محيط زيست شده است. امروزه شهرهاي بزرگي مثل تهران با مشکلات زيادي از جمله آلودگي هوا که روز به روز افزايش مي يابد مواجه هستند. مطالعه آلودگي هوا شامل بررسي مشخصه هاي کيفيت هوا در محيط هاي بسته و باز است. از آنجايي که بخش اعظم زمان مردم در منازل و فضاهاي بسته سپري مي شود، توجه به کيفيت هواي داخل وشناسايي عوامل آلوده کننده هوا در چنين محيط هاي داراي اهميت ويژه اي مي باشد. ذرات معلق هوا يکي از مواد آلاينده هواست که آثار بهداشتي متعددي، نظير آلرژي را براي سلامت انسان به دنبال داشته و در تحقيق حاضر مدنظر قرار گرفته است. بدين منظور ميزان غلظت اين آلاينده در منازل مسکوني 1 و 5 شهرداري در 20 ايستگاه (موقعيت اندازه گيري در منازل مسکوني) مورد سنجش و بررسي قرار گرفته است. براساس اندازه گيري هاي انجام شده، به طور کلي ميزان ذرات معلق (PM₁₀) در ايستگاه هاي مجاور خيابان بيش از ايستگاه هاي داخل کوچه در هر دو منطقه بوده است. ميانگين غلظت ذرات معلق (PM₁₀) در ايستگاه هاي تعيين شده در منطقه 5 بيش از منطقه 1 بوده است. ميزان ذرات معلق (PM₁₀) در ايستگاه هاي تعيين شده در منازل مسکوني يک طبقه از طبقات ديگر بيشتر بوده است. در دو منطقه مذکور مقادير ذرات در دو اندازه 2.5 و 1 ميکرون ارزيابي شده که مقادير مربوط وجود ارتباط معني دار بين PM₁₀ و PM _2.5 و PM₁ را مشخص کرده است. به نحوي که هنگامي که مقادير PM₁₀ بالا بوده، مقادير PM_2.5 و PM₁ نيز بالا بوده و بيشترين غلظت مربوط به ذرات با اندازه 1 ميکرون و کمترين غلظت مربوط به ذرات با اندازه 1 ميکرون بوده است. روش هاي کنترل آلاينده مذکور شامل کنترل منابع توليد کننده ذرات، تهويه مناسب، پاکيزه نگه داشتن منازل، استفاده از تجهيزات مناسب براي بهبود کيفيت هواي داخل منازل، حل کردن مشکلات طراحي و ساخت و نگهداري ساختمان است.

 نسخه قابل چاپ

مقررات اجرايي قانون مديريت پسماند اخيرا تصويب و ابلاغ شده است که مي تواند فصل جديدي بر تدوين مقررات مربوط به مديريت مواد زايد جامد باشد. يکي از اجزاي محل هاي دفن، روکش کف آنهاست که تعيين کننده ترين نقش را در کنترل انتشار آلودگي از محل هاي دفن داراست. در حال حاضر در کشور به علت عدم وجود قوانين و مقررات روشن، غالب محل هاي دفن به صورت گودهاي کنترل نشده اداره مي شوند که آسيب هاي جبران ناپذيري به محيط زيست وارد مي کنند. اين نوشتار در ابتدا روکش ها کف مورد استفاده و مشخصات فني مورد نياز هر يک را مورد بررسي قرار داده و سپس با بررسي مقررات مرتبط به محل هاي دفن در کشورهاي توسعه يافته و کشورهاي در حال توسعه سعي کرده است که زمينه مناسب براي تدوين مقررات در مورد روکش هاي کف را فراهم کند. همين طور در اين بررسي به شرايط محلي موثر بر انتخاب روکش کف در ايران پرداخته شده و در مجموع، دو عامل نوع پسماند و ميزان شيرابه هيدرولوژيک به عنوان عوامل تعيين کننده در انتخاب پسماند شناخته شده و براساس اين دو عامل مشخصات حداقل براي روکش کف پيشنهادي در گستره وسيعي از لايه 30 سانتيمتري رس کوبيده شده تا روکشي ترکيبي از ژئوممبرين با يک متر خاک رس براي شرايط مختلف ساختگاهي معرفي شده اند.

 نسخه قابل چاپ