بانک مقالات علوم محیطی

محيط زيست درياي خزر در اثر بهره برداري عظيم انساني و تخليه مقادير زيادي از فاضلاب هاي شهري، صنعتي و کشاورزي تحت فشار بسيار زياد است. مواد مغذي مانند فسفر و نيترات و ساير مواد زايد انساني از طريق رودخانه ها، و يا ورود مستقيم به درياي خزر ريخته و محيط زيست دريايي و اکوسيستم درياي خزر را تهديد مي کنند. وقوع غلظت هاي بالاي فيتوپلانکتون در محيط هاي آبي در عکس العمل به ورود مواد مغذي گياهان در اثر فعاليت هاي انساني همراه با آثار مضر متعدد محيط زيستي است. بنابراين توزيع و غلظت کلروفيل آ به عنوان شاخص بيومس فيتوپلانکتون از اهميت بسيار اساسي در مطالعات کيفيت آب و خصوصيات اکولوژيکي محيط هاي آبي برخوردار است. در اين مقاله توزيع غلظت کلروفيل آ و تغييرات فصلي آن در منطقه فلات قاره درياي خزر در مجاورت ايران در دو بخش شرقي و غربي ساحل جنوبي درياي خزر به ترتيب در مجاورت بابلسر در مازندران و شرق بندر انزلي در مقابل دهانه سفيدرود در گيلان تا عمق 200 متر ارايه شده است. اندازه گيري هاي غلظت کلروفيل آ با استفاده از سنسور فلوئورمتر نصب شده بر روي دستگاه CTD در پاييز 1382، پاييز و زمستان 1383 و بهار 1384 انجام و ارايه شده اند. نتايج نشان دهنده تغييرات غلظت کلروفيل آ بيشتر بين 91/0 تا 99/0 ميلي گرم در مترمکعب در منطقه مورد مطالعه است. در روي ترموکلاين غلظت کلروفيل آ بيشتر93/0-96/0 ميلي گرم در مترمکعب بوده و در زير ترموکلاين غلظت کلروفيل آ با تغييرات کم در عمق، بيشتر برابر با91/0 ميلي گرم در متر مکعب و با تغييرات کم فصلي ملاحظه شد. اين مقادير به عنوان اطلاعات پايه در ارزيابي محيط زيستي سواحل جنوبي درياي خزر از اهميت بسيار زياد برخوردارند. مقادير اندازه گيري شده نشان دهنده غلظت بالاي کلروفيل آ در آبهاي فلات قاره سواحل جنوبي درياي خزر بالا و ورود مقادير زيادي از مواد مغذي گياهان به اين ناحيه است. اين نتايج ،لزوم اجراي اقدامات لازم براي کاهش ورود مواد مغذي گياهان، بخصوص گياهان ناشي از فاضلاب هاي شهري و کشاورزي به درياي خزر را مي رساند. 

 نسخه قابل چاپ

در كشورهاي كمتر توسعه يافته، يا در حال توسعه اي همچون ايران، معمولا! طرح هاي توسعه اي به دليل حاكميت رويكردهاي غير علمي در فاز امكان سنجي (فاز صفر) شان، سبب تخريب محيط زيست، ناپايداري توسعه و بر هم زدن آمايش سرزمين مناطق مي شود. تجربيات بيشماري نشان مي دهد، معمولا راه حل ها و راهكارهاي ارايه شده براي رفع اين پيامدهاي ناگوار، به دليل اين كه با تاخير زماني رخ مي دهد چاره ساز نيست. اين مقاله با نگرشي سيستمي و با استفاده از تئوري مفهوم سازي بنيادي و با استناد به نظريه "چرخه تخريب محيط زيست " Gladwin ، به عارضه يابي و آسيب شناسي علل و پيامدهاي وقوع چرخه تخريب محيط زيست در كلاردشت مي پردازد. رويش سه نظريه علمي جديد در حوزه دانش مديريت محيط زيست، از ديگر دستاوردهاي اين پژوهش بوده و به دليل اينكه گستره وسيع تري از واقعيت هاي بومي كشورمان را در باره پديده تخريب در بر مي گيرد، نسبت به ديگر نظريه هاي ارايه شده توسط صاحب نظران و موسسات بين المللي، از قدرت توضيح دهي بالاتري نسبت به رفتار پديده برخوردار است. اين سه نظريه؛ رشد بي رويه جمعيت، فقدان چشم انداز درازمدت و حاكميت تفكرخطي بر مدل هاي ذهني مردم و مديران جوامع كمتر توسعه يافته را علت اصلي تخريب محيط زيست تشخيص داده است.

 نسخه قابل چاپ

هدف اين تحقيق، ارزيابي آثارمحيط زيستي افزايش تراكم جمعيتي و ساخت و سازهاي شهري، بخصوص بلند مرتبه سازي در نواحي و محله هاي شهري است. نمونه مورد مطالعه اين تحقيق، محله الهيه يکي از معروف ترين نواحي توسعه ساختمان هاي بلند در شهر تهران است. ابتدا مقايسه روند تغييرات كاربري هاي محله الهيه نشان داد كه در فاصله سالهاي 1358 و 1384 اراضي ساخته شده در حدود 5/2 برابر افزايش و متعاقبا زمينهاي سبز و باز به ميزان 7/1 برابر کاهش داشته است. اين كاهش به عنوان يكي از مهم ترين آثار محيط زيستي افزايش ساخت و ساز هاي محله شناسايي شد.سپس با استفاده از روش "ردپاي اکولوژيکي" مشخص شد كه ميزان "زمين مصرف شده" براي تأمين نياز هاي مصرفي ساكنان ناحيه الهيه درسال 1384 بيش از 5 برابر مساحت ناحيه و6/1 برابر كل مساحت شهر تهران بوده است. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه توسعه محله الهيه سهمي بسيار فراتر از ظرفيت محيط زيستي خود مصرف مي کند. همچنين در برنامه هاي توسعه محله، افزايش فضاهاي سبز و باز براي جبران آثار افزايش فضاهاي پر يا ساخته شده پيش بيني نشده است.در نهايت مشخص شد كه روش"ردپاي اكولوژيكي" مي تواند به عنوان ابزار مناسبي براي ارزيابي و مقايسه كل آثار محيط زيستي در مقياس توسعه هاي درون شهري برحسب معيار و واحدي مشترك يعني"زمين" تطبيق و تعميم يابد.

 نسخه قابل چاپ

در تحقيق حاضر با استفاده از اطلاعات ماهواره اي لندست در ابتدا و انتهاي يك بازه زماني 12ساله، اقدام به مطالعه نحوه تغيير كاربري اراضي در دو منطقه شهري و غيرشهري اردكان در استان يزد و آثار منفي آن روي تغيير پوشش گياهي و همچنين افزايش نسبي دما در طي 12 سال شده است. بدين منظور پس از انجام تصحيحات مورد نياز بر روي تصاوير ماهواره اي لندست مربوط به شهريور سالهاي 1369 و 1381، مناطق شهري و غيرشهري روي تصاوير مشخص و از يكديگر مجزا شد. ابتدا نقشه هاي پوشش گياهي دو سال با استفاده از شاخص NDVI تهيه و بر روي آنها اقدام به تعريف درجات مختلف سرسبزي (خيلي خوب، خوب، متوسط، ضعيف، خيلي ضعيف، بدون پوشش) شد و درصد مساحت اختصاص يافته به هريك از اين كلاس ها براي مناطق شهري و غيرشهري در سالهاي موردنظر تعيين و مقايسه انجام شد. سپس براي بررسي تغييرات نسبي درجه حرارت، از اطلاعات باند حرارتي ماهواره لندست (باند 6) استفاده و پس از انجام تصحيحات و محاسبات لازم به كلاس هاي مختلف حرارتي (خيلي خنك، خنك، گرم، خيلي گرم) تقسيم بندي شد و درصد مساحت اختصاص يافته به هر كلاس براي هر دو سال تعيين و مقايسه اي بين اين دو صورت پذيرفت.نتايج مقايسه نشان داد كه در مناطق غيرشهري تغيير چنداني در كيفيت و كميت پوشش گياهي و همچنين در دماي ساطع شده از پوشش هاي زميني به محيط پيرامون خود به وجود نيامده است. ولي در مناطق شهري با تغيير كاربري اراضي طي 12 سال، كميت پوشش گياهي به ميزان 2/36 درصد كاهش يافته و كيفيت آن نيز داراي تغييرات منفي بوده است. درجه حرارت اين مناطق نيز تحت تاثير تخريب پوشش گياهي قرار گرفته و از درصد مساحت در كلاس هاي حرارتي "خيلي خنك" و "خنك" كاسته و به درصد مساحت كلاس هاي "گرم" و "خيلي گرم" افزوده شده است. نتيجه نهايي اين تحقيق نشان دهنده ضرورت توجه به آثار نامطلوب تغيير كاربري ها در مديريت مناطق شهري مي باشد كه مي بايد مدنظر برنامه ريزان مربوط قرار گيرد. 

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

چمن مهم ترين گياه پوششي جهان محسوب مي شود و بسياري از پارک هاي مناطق شهري کشور با اين گياه پوشش يافته است. اين در حالي است که بسياري از مناطق خشک و نيمه خشک ايران با بحران کمبود منابع آب مواجه است و نياز آب آبياري اين گياه زياد است. در اين شرايط استفاده از منابع آب با کيفيت کم مورد توجه است. از سويي مناطق شهري کشور داراي حجم بالايي از فاضلاب شهري هستند که دفع نامناسب آن مي تواند مشکلات محيط زيستي در اطراف مناطق مذکور بوجود آورد. در بسياري از تحقيقات بهترين راه دفع آن استفاده در آبياري است. در اين شرايط به منظور رعايت مسايل بهداشتي لازم است حداقل تماس مستقيم انسان با پساب رخ دهد. به اين منظور، 5 تيمار آبياري چمن اسپورت شامل آبياري جوي و پشته با آب معمولي (شاهد)، آبياري قطره اي سطحي با پساب، آبياري قطره اي زيرسطحي 15 سانتي متر با پساب، آبياري قطره اي زيرسطحي 30 سانتي متر با پساب، آبياري جوي و پشته با پساب طراحي شد. بر اساس نتايج به دست آمده مقادير 5 شاخص بيولوژيک پساب بالاتر از سطح مجاز بوده است. در اين حالت کاربرد فيلتراسيون آبياري قطره اي باعث حذف 54% BOD5، %98.9 تعداد کل باکتري ها، 99% تعداد کل کليفرم، 99% کليفرم مدفوعي و 57% از نماتدها شده است. همچنين نشان داده شده که با وجود آنکه مقدار کل کليفرم و کليفرم مدفوعي پساب بالاتر از حد آستانه مجاز است، کاربرد تيمارهاي قطره اي زير سطحي باعث شده است مقادير اين دو پارامتر در خاک سطحي و اندام هوايي چمن به شدت کاهش يابد. در مقابل در روش هاي آبياري جوي و پشته و قطره اي سطحي مقادير اين دو پارامتر به صورت معني داري در خاک و اندام هوايي افزايش يافته است. در مجموع اين تحقيق نشان مي دهد در صورت استفاده از روش آبياري قطره اي زير سطحي که پساب در زير خاک تزريق مي شود، استفاده از پساب در آبياري چمن به لحاظ آلودگي محيطي امکان پذير است.

 نسخه قابل چاپ

داده هاي جمع آوري شده از لايه ازن در سالهاي 1979 تا 1993 توسط سنجنده TOMS بر روي ماهواره NIMBUS-7 به دفعات جو زمين را پوشش داده و داده هاي ازن كلي جمع آوري شده از طريق پردازش تصاوير ماهواره اي و اندازه گيرِي هاي ميداني، امكان بررسي روند تغييرات ازن در جو تمامي نقاط دنيا ازجمله ايران را ميسر ساخته است. داده هاي اين پژوهش در محدوده طول هاي جغرافيايي 47.5 و 56.5 درجه شرقي و عرض هاي جغرافيايي 26.5 و 38.5 درجه شمالي قرار دارد. اين محدوده از ماكو در شمال غرب تا شرق بندرعباس در جنوب شرق را شامل مي شود. ميانگين سالانه ازن داراي افت و خيزهايي مي باشد كه توجيه آن را در گردش جو و فعاليت هاي صنعتي مي توان يافت. اين افت و خيزها به سمت يكنواختي ميل مي كند. در اين پژوهش نشان داده مي شود که اين يكنواختي در فصول تابستان و پاييز به سرعت در حال وقوع بوده و براي عرض هاي ميانه (همچون اصفهان) به مقادير بسيار پايين در حال همگرايي است. البته اين مساله كم و بيش در تمامي منظقه هاي صنعتي ايران قابل مشاهده است. ميزان ازن در فصول تابستان و پاييز كاهش مي يابد. در ناحيه هايي همچون رشته كوههاي البرز، استان اردبيل و دامنه جنوبي رشته كوههاي البرز، آنومالي هايي در توزيع ازن در مقايسه با ساير نقاط ديده مي شود ولي تا كنون به زير حد مجاز نرسيده است. تغييرات ميزان ازن در جو اصفهان بصورت مطالعه موردي با استفاده از پردازش تصاوير MODIS در باند 30 استخراج گرديد که يافته فوق را تاييد نمود.

 نسخه قابل چاپ

پناهگاه حيات وحش ميانکاله شامل بخش آبي به نام خليج گرگان (تالاب ميانکاله) و محيط خشکي به نام شبه جزيره ميانکاله با وسعت 68880 هکتار در استانهاي مازندران وگلستان ،شمال شهرستان بهشهر واقع شده است. منطقه مطالعاتي اين تحقيق تالاب ميانكاله واقع شده است. امروزه موانع بسياري در سر راه حفاظت از منابع پايه و مديريت و برنامه ريزي در تالاب مورد بحث وجود دارد که يکي از آنها عدم توجه مسوولين و نبود برخي از متخصصان مديريت و برنامه ريزي محيط زيست در مراحل اجرايي است. در فرضيه اين تحقيق عنوان شده است که آلاينده هاي بدون کانون بار آلودگي بيشتري نســبت به آلايندههاي با کانون دارند، اما توجه به اين نکته ضروريست که منابع با کانون به طور قطعي، حتمي و مستقيم مواد آلاينده خود را وارد منابع آب مي کنند. بر اساس يافته هاي علمي که در خارج از کشور صورت گرفته است بهترين راه براي جلوگيري از آلايندههاي بدون کانون ايجاد مناطق سپر (نوارهاي گياهي رودکناري) در حاشيه رودخانه ها و يا ديگر منابع آب که در برابر خطرات وآلودگي ها آسيب پذير ترند، مي باشد. به منظور محدوده يابي سپر حفاظتي، ابتدا سيستم اطلاعات جغرافيايي براي آلاينده هاي منطقه تشكيل و سپس نقشه كاربري اراضي منطقه از تصاوير ماهواره اي ⁺ETM ماهواره Landsat استخراج گرديد. در مرحله بعدي با توجه به فاكتورهاي بررسي شده، محدوده بافر براي مناطق مختلف تعيين و نهايتا با روي هم اندازي لايه هاي اطلاعاتي و انجام تجزيه و تحليل اطلاعات مناطق بحراني شناسايي گرديدند. در پايان اين تحقيق زمينهاي باير و کاربري کشاورزي به عنوان مهمترين و بيشترين کاربري موثر در انتقال آلودگي در محدوده مطالعاتي تعيين گرديده است و راهکارهايي عملي براي کنترل اين مناطق و در نتيجه کنترل اثر آلودگيهاي بدون کانون ارايه شده است.

 نسخه قابل چاپ

برهم کنش هوا- دريا موجب بروز بسياري از پديده هاي منحصر به فرد در جو و اقيانوس مي شود که يکي از اينها جريان گراني يا چگال در محيط هاي دريايي نيمه بسته خاص مانند خليج فارس مي باشد. اين جريان به عنوان مولفه اي از گردش آبهاي دريا، نقش موثري بر روي برخي از فعاليت هاي دريايي از قبيل نظامي، مخابراتي، صيادي، تحقيقاتي و تبادل آبها و انتقال آلودگي هاي دريا دارا مي باشد. هدف اين مطالعه، بررسي فيزيكي عناصر هواشناختي موثر بر جريان گراني خروجي از خليج فارس از قبيل تبخير، دما، باد و بارش و غير هواشناختي موثر از جمله جزر و مد و رواناب رودها و همچنين برآورد ميزان کمي تاثير آن ها مي باشد. اين مطالعه نشان مي دهد که با فرض عدم انتقال جرم در خليج فارس، تبخير سالانه از خليج فارس موجب افزايش شوري آب به ميزان 2. 20 (psu) و تقويت جريان گراني و بارش سالانه در خليج فارس موجب کاهش شوري آب خليج به ميزانpsu) ) 0. 07 و تضعيف جريان گراني و رواناب سالانه رودها به خليج فارس موجب کاهش شوري آب خليج به ميزانpsu) ) 0.5 و تضعيف جريان گراني مي شود. به علاوه دما با دو نقش فصلي و متضاد، باد با دو نقش متضاد، مواد آلاينده  با دو نقش متضاد بسته به وزن ويژه آن ها و جزر و مد با نقش تضعيف کنندگي بر جريان گراني خروجي از خليج فارس موثر مي باشند. به علاوه يک رابطه رياضي بين تغيير کميت هاي دما و شوري آب دريا جهت تعيين احتمال ظهور جريان گراني در محيط هاي دريايي بدست آمد.

 نسخه قابل چاپ

فعاليت هاي بشر اغلب تاثيرات ناسازگاري بر سيماهاي طبيعي سرزمين و اكوسيستم ها مي گذارند. سيماهاي طبيعي سرزمين زيستگاه ها را دربرمي گيرند و ازبين رفتن و قطعه قطعه شدن زيستگاهها، دو تهديد مهم براي تنوع زيستي به شمار مي روند. ارزيابي آثار محيط زيستي به عنوان يك فرايند سيستماتيك و مستند براي شناسايي و ارزيابي آثار مستقيم و غيرمستقيم پروژه هاي توسعه اي در محيط زيست هاي متفاوت، دربرگيرنده روشي مناسب براي كمّي كردن و پيش بيني از آثار دست رفتن و قطعه قطعه شدن اكوسيستم ها بر تنوع زيستي نيست. اين مقاله به ارزيابي آثار محيط زيستي بزرگراه تهران – پرديس بر تنوع زيستي دو منطقه حفاظت شده خجير و سرخه حصار كه در استان تهران واقع شده اند.مي پردازد. .در اين ارزيابي دو نوع آثار مربوط به" از دست دادن مستقيم اكوسيستم ها" و "قطعه قطعه شدن اكوسيستم ها " مدنظر قرار گرفتندبراي محاسبه از دست دادن اكوسيستم، محدوده ضربه گيري در دوطرف مسير جاده در نظر گرفته شد و ميزان از دست دادن اكوسيستم ها با رويهم گذاري نقشه مسير, زون ضربه گير و نقشه اكوسيستم ها محاسبه شد. نتايج مورد انتظار از اين روي هم گذاري نيز در جدولي كه براي گزينه هاي مختلف پيشنهادي پروژه از همين طريق تهيه شد، ارايه گرديد و از دست رفتن اكوسيستم براي هر تيپ اكوسيستمي محاسبه شد. علاوه بر اين، سه شاخص ناحيه مركزي لكه، جداشدگي لكه و ميزان تخريب لكه براي پيش بيني آثار قطعه قطعه شدن در نظر گرفته شد.اين شاخص ها به طور غيرمستقيم براي بررسي ميزان زيست پذيري اكوسيستم بررسي شدند.سرانجام آثار پروژه، براساس يافته ها پيش بيني شدند و براي ارزش گذاري اكوسيستم ها به عنوان جزيي از فرايند ارزيابي آثار، نادر بودن هر لكه مورد محاسبه قرار گرفت. نسبت بين پوشش واقعي و پوشش بالقوه هر لكه اكوسيستمي نيز به عنوان شاخصي براي بيان نادربودن اكوسيستم مورد استفاده قرار گرفت و در نتيجه كاربرد اين روش شناختي، ارزيابي آثار بر تنوع زيستي، احداث بزرگراه تهران – پرديس را تاييد نمود.

 نسخه قابل چاپ

مجموعه منطقه حفاظت شده و پارک ملي کوير در منطقه وسيعي از بخش مرکزي ايران در جنوب رشته کوه البرز و جنوب شرق تهران واقع شده است. اگر چه جنبه هاي مختلف زمين شناسي، هيدرولوژي و زيست شناسي اين پارک مورد مطالعه قرار گرفته است ولي در ارتباط با اکولوژي پوشش گياهي و عوامل خاكي تحليل جامعي ارايه نشده است. در اين تحقيق، ارتباط بين پراکنش گياهان ميكوريزي جوامع غالب و قارچ هاي همزيست اندوميکوريز (vesicular-arbuscular) با ارتفاع و برخي از ويژگي هاي خاك مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه هاي گياهان و خاک از 12 ايستگاه از مناطق پايين دست بخش دشتي (ارتفاع 893 متر از سطح دريا) تا مناطق كوهپايه اي و کوهستاني (ارتفاع 1610 متر از سطح دريا) جمع آوري شد. در مجموع 18 گونه گياهي غالب شناسايي شد که 14 گونه واجد همزيستي قارچ هاي اندوميکوريزي AM از جنس lomus شامل گونه هاي قارچي G. aggregatum, G. claroideum, G. fasiculatum, G. interadices وG. microaggregatum  بودند. فراواني اسپور قارچ هاي اندوميکوريزي AM در دو فصل بهار و پاييز تفاوت معني دار در سطح 5 درصد را نشان داد و بين ايستگاه هاي انتخاب شده تفاوت معني دار در سطح 1 درصد وجود داشت. در ريز و سفر گونه هاي درمنه دشتي (Artemesia sieberi) و درمنه کوهي (Artemesia aucheri) بيشترين فراواني اسپور و در ريزوسفر گونه هاي Halocnemum, strobilaceum، Seidlitzia rosmarinusو Peganum harmala کمترين تعداد اسپورهاي اندوميکوريز وجود داشت. تجزيه رگرسيون روي ويژگي هاي مورد بررسي نشان داد كه ارتفاع و درصد شن بيشترين سهم را در SS صفت فراواني اسپور قارچ هاي ميكوريزي داشتند. حضور قارچ هاي ميكوريزي از نوع وسيكولار- اربسكولار در 78 درصد گياهان منطقه پارک ملي کوير اهميت همزيستي ميكوريزي را در مناطق استپي و نيمه بياباني نشان مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

مقياس در ارزيابي بحثي است پيچيده که تابع بسياري از متغيرها از بودجه پروژه گرفته شده تا وضعيت محدوده مورد مطالعه، نوع تاثيرات و قدرت تفکيک نقشه هاست. مقياس و تغيير آن در سه بعد زمان، جرم و مکان قابل طرح است. براي نشان دادن تاثير تغيير مقياس در ارزيابي پيامد فعاليت ها بر محيط زيست 1، الگوي تخريب در ژاپن در 10 واحد کاري اجرا شد. مشخص شد که تغيير مقياس با روش تغيير بزرگ نمايي 2 و نيز روش جابه جايي چارچوب کاري 3 تاثير زيادي در يافته هاي الگوي تخريب دارد. براي مثال در تغيير بزرگنمايي مشخص شد که قسمت هايي از محدوده مطالعاتي که در مقياس کوچکتر تخريب شده بودند، در مقياس بزرگتر تقريبا دست نخورده برآورد مي شدند. براي نشان دادن تغيير مقياس جرمي و تاثير آن در ا.پ.ف.م.، فهرست شناسايي پيامدهاي دو سد در ايران و ژاپن مقايسه شدند. براي اين کار وسعت و حجم درياچه سدها مورد قياس قرار گرفتند و نتيجه فهرست شناسايي پيامدهاي مخزن سد بر محيط زيست به صورت جدولي در قالب فهرست ارزيابي سنجشي-وزني ارايه شد. مشخص شد که ارزيابي با استفاده از متغير جرم، به دليل آن که وزن آب قابل کمي سازي است در مقايسه با تغيير مقياس داده هاي مکاندار در ا.پ.ف.م.، با سادگي بيشتري انجام مي شود. در پايان اين مقاله، تغيير مقياس در سطح هاي مختلف برنامه ريزي محيط زيستي بررسي و براي کاهش عدم قطعيت در تصميم گيري براي مقياس مناسب در ا.پ.ف.م. پيشنهادهايي ارايه شده است.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

استفاده از تكنيك ها و فنون آماري امروزه به طور گسترده اي مورد توجه محققان علوم كاربردي، به ويژه علم هواشناسي براي پيش بيني و شناسايي رفتار جوي مانند بارندگي، رطوبت،دما و غيره قرار گرفته است.در اين مقاله ضمن ارايه كاربرد روش هاي نوين آمار مانند پيش بيني فضايي كريگيدن، هم كريگيدن و عكس فاصله موزون در هواشناسي، پيش بيني ميزان ريزش باران براي كل نقشه ايران انجام گرفته و پهنه بندي بارش براي كشور تهيه شده است.دراين تحليل داده هاي ميانگين بارش اقليمي ايستگاه هاي هواشناسي از بدو تاسيس تا سال 1383 بكار برده شده است. نتايج حاصل از تحليل اعتبارسنجي متقابل حاكي از آن است كه پيش بيني حاصل از هم كريگيدن بهتر از كريگيدن و روش كريگيدن بهتر از عكس فاصله موزون است.

 نسخه قابل چاپ

آلودگي صوتي يكي از مهم ترين آلاينده هاي زيست محيطي است كه در ابعاد مختلف سلامتي انسان را به مخاطره مي اندازد. بدين منظور اين تحقيق به ارتباط بين اين آلودگي و عوارض ناشي از آن در ابعاد جسماني و رواني پرداخته است.ابتدا ميزان آلودگي صوتي وسايل نقليه در خيابان هاي اصلي شهر يزد با استاندارد ايران در سال 1381-1382 مقايسه شد. نتايج مبين اين مطلب است كه كليه مناطق اندازه گيري از لحاظ استاندارد ايران جزء مناطق مسكوني- تجاري بوده و از نظر ميزان آلودگي صوتي از حد استاندارد بالاتر (60 دسي بل) هستند. سپس با روش بررسي پرسشنامه اي ميزان و نوع عوارض آلودگي صوتي ناشي از وسايل نقليه و وضعيت سلامت عمومي شهروندان بررسي شد. گروه هاي مختلف از نظر ميزان شدت صداي محيط و عوارض عمده آلودگي صوتي از جمله اختلال در تمركز حواس ، اختلال در گفت وگو، اختلال در خواب، هيجان و اضطراب، سردرد و سرگيجه، خستگي زودرس و ضعف عضلاني موردبررسي قرارگرفتند.همچنين در پرسشنامهGHQ ، ابعاد مختلف سلامت عمومي دربين4گروه مختلف شامل،كاركنان دانشگاه يزد، مغازه داران درخيابان هاي شلوغ، مغازه داران در خيابان هاي خلوت و ماموران راهنمايي و رانندگي مورد پرسش قرار گرفت. در اين بررسي از 254 فرد پرسش شونده، 200 پرسشنامه قابل استناد بود. تحليل نتايج نشان داد كه از لحاظ ميزان شدت صداي ترافيك و عوارض آلودگي صوتي در كليه گروه هاي پرسش شونده ماموران راهنمايي و رانندگي بيشترين گروه متاثر از صداي ترافيك و دانشگاهيان كمترين افراد از لحاظ تاثير صداي ترافيك بودند و همچنين از لحاظ وضعيت سلامت عمومي در مورد افسردگي و نمره كلي بين گروه هاي مختلف تفاوت معني دار در سطح احتمال 0.05 مشاهده شد، ولي در ساير زير مقياس ها (نشانه هاي بدني، اضطراب و بي خوابي، نارساكنش وري اجتماعي) بين گروه هاي مختلف تفاوت معني داري در سطح احتمال 0.05 وجود نداشت. در نظر سنجي كليه گروه ها، صداي موتور سيكلت، به عنوان آزار دهنده ترين صداي ترافيك در اين شهرمعرفي شد.

 نسخه قابل چاپ