پاسخ به:بانک مقالات علوم محیطی
زمين لغزش يکي از پديده هاي طبيعي است و زماني که از فعاليت هاي انساني تاثير پذيرد، پديده اي خطرناک است. امروزه شناسايي عوامل موثر در لغزش مناطق جنگلي، يا ديگر حرکات توده اي اهميت ويژه اي را در برنامه ريزي و تدوين طرح هاي جنگلداري همچون توسعه جنگل ها، اتخاذ شيوه بهره برداري، انتخاب مسير راه هاي اصلي و فرعي جنگلي و غيره دارد. با توجه به پيچيدگي لغزش و مطالعات کمي که در اين زمينه صورت گرفته است، بررسي در زمينه لغزش در اراضي جنگلي گيلان از طريق ارايه مدل تابع تشخيص صورت گرفت. بدين منظور 37 لغزش عمده در اراضي جنگلي گيلان مطالعه شدند و 23 مشخصه موثر کمي و کيفي اکولوژيکي و انسان ساخت در پديده لغزش اندازه گيري و با استفاده از نرم افزارARC-GIS 9 کنترل شد و پس از کلاسه بندي آنها به 75 سطح، ماتريس حضور و عدم حضور در لغزش تشکيل داده شد. سپس با کمک نرم افزار spss و روش آناليز تشخيص گام به گام در دو حالت لغزش در سازند و بهره برداري، تحليل آماري صورت گرفت. نتايج نشان داد که مشخصه هاي شيب، جهت، جاده سازي و بهره برداري، فاصله از گسل، عمق ريشه دواني و ويژگي هاي مکانيکي خاک در تابع تشخيص پديده لغزش موثر بوده و بايد در برنامه ريزي و مديريت طرح هاي جنگلداري بيشتر مورد توجه قرار گيرند. در پايان با توجه به نتايج اين تحقيق پيشنهاد مي شود از جنگل هاي تک گونه اي با ريشه دواني سطحي و نيز بهره برداري در مناطق داراي خاک رسي با چسبندگي و پلاستيسيته بالا و بدون توانايي انبساط خودداري شود.
نسخه قابل چاپ
خسارت هايي که دارواش هاي پاکوتاه به جنگل هاي سوزني برگ و صنعتي جهان وارد آورده اند، محققان سراسر دنيا را بر آن داشته تا روش هايي براي ارزيابي شدت آلودگي و به تصوير کشيدن پراکنش مکاني و فضايي دارواش ها جهت مديريت جنگل، حفظ حيات وحش و تنوع زيستي و افزايش دقت مطالعات دارواش ايجاد کنند. دو روش بررسي شدت آلودگي DMR و BVRکه از متداول ترين روش هاي مطالعه ابتلا به دارواش در جهان است و نسبت به ساير روش ها آسان تر، کاراتر، معتبرتر و کم هزينه ترست، در اين مقاله آورده شده است. جهت انجام مطالعه ابتلا به دارواش در پارک جنگلي نور و مقايسه دو روش نام برده، تعداد 30 پلات انتخابي 10 آري در مناطق آلوده پياده شد. از آنجا که %94 گونه هاي آلوده در داخل پلاتها از گونه انجيلي بوده است، بنابراين تنها گونه انجيلي مورد ارزيابي قرار گرفت. از 329 انجيلي آلوده در کل پلاتها، 243 درخت به طور تصادفي مورد تجزيه تحليل و مقايسه قرار گرفتند. نتايج نشان داد که %67 درختان، با اين دو روش رتبه يکساني گرفتند و %31 آنها، DMR بيشتري داشتند. در کل نحوه اجراي روش DMR و دقت ارزيابي آن نسبت به BVR بهتر به نظر مي رسيد. بنابراين در توده هايي با درصد آلودگي فراوان، به لحاظ تعيين فشار دارواش بر اکوسيستم جنگل، ساختار توده، ميزان توليد و رويش جنگل و حتي اثر بر زادآوري پايه هاي آلوده مي توان از روش DMR در مطالعات استفاده كرد. همچنين بررسي آلودگي در بين سه بخش تاج نشان داد که شدت آلودگي در بخش فوقاني تاج، به ترتيب بيشتر از بخش هاي مياني و تحتاني بوده است که علت آن وابستگي انتشار بذر دارواش به مکان هاي نشستن و گشت و گذار پرندگان تغذيه کننده از ميوه هاي دارواش است.
کربن عمده ترين عنصر گاز هاي گلخانه اي محسوب مي شود که ترسيب آن توسط فرايند فتوسنتز و از طريق زيتوده گياهي، ساده ترين و ارزان ترين راهکار ممکن براي کاهش سطح اين گاز اتمسفري است. پوشش گياهي با بافت چوبي توانايي ترسيب کربن بيشتري دارد و در مراتع خشک بيشتر شامل فرم رويشي بوته اي است. در اين مقاله با هدف ارزيابي توان ترسيب کربن گونه هاي بوته اي غالب، بخشي از مراتع خشک گربايگان انتخاب شد. پس از تعيين منطقه معرف و محاسبه درصد تاج پوشش گونه هاي بوته اي، گونه هاي گل آفتابي (Helianthemum lippii (L.) Pers.)، سياه گينه(Dendrostellera lessertii (Wikstr.) Van Tiegh.) و درمنه دشتي (Artemisia sieberi Besser.) به عنوان گونه هاي غالب منطقه تعيين شدند. بر اساس روش آماري تعيين حجم نمونه گيري، تعداد 92 پايه از گونه گل آفتابي و 98 پايه از هر يک از گونه هاي سياه گينه و درمنه دشتي به طور تصادفي انتخاب شدند و اندام هاي هوايي و زيرزميني آنها به آزمايشگاه منتقل و ضريب تبديل ترسيب کربن هر اندام گياهي به صورت جداگانه توسط روش احتراق تعيين شد. نتايج آماري اين بررسي نشان داد که ميزان ترسيب کربن در سه گونه مذکور اختلاف معني داري داشت(P<1%) و گونه درمنه دشتي بيشترين توان ترسيب کربن در منطقه را داشت. همچنين ترسيب کربن در بين اندام هاي چهارگانه (برگ، شاخه، ساقه و ريشه) سه گونه مورد مطالعه، تفاوت آماري معني داري را نشان داد(P<1%) و ساقه هاي گياهان بيشترين توان در ترسيب کربن و برگها کمترين توانمندي را داشتند.
وجود و تنوع سازمان هاي غير دولتي مبين بلوغ اجتماعي و سياسي هر جامعه است. امروزه يكي از نقش هاي سازمان هاي غير دولتي، تلاش در جلب مشاركت هاي مردمي در حفاظت از محيط زيست است. به منظور بالا بردن ميزان مشاركت اين سازمان ها در زمينه حفاظت از محيط زيست، شناخت عوامل موثر از طريق تحقيق علمي ضروري است كه در مواقع هدف اين تحقيق را پي ريزي مي کند. جامعه آماري تحقيق حاضر را 100 نفر از اعضاي هيات مديره مربوط به 20 سازمان غير دولتي فعال در زمينه محيط زيستي مستقر در استان تهران تشكيل داده اند. ابزار تحقيق پرسشنامه اي است كه قابليت اعتماد آن از طريق پيش آزمون و محاسبه آلفاي كرونباخ براي هر يک از عوامل مورد بررسي، شامل عوامل فرهنگي، اطلاعاتي، مديريتي، اجتماعي، اقتصادي و انگيزشي بالاتر از 80 درصد حاصل شد. نتايج تحقيق نشان داد كه هيچ گونه تفاوت معني داري بين مردان و زنان در رابطه با ميزان مشارکت در فعاليت هاي زيست محيطي وجود ندارد (p=0.291) نتايج حاصل از ضريب همبستگي، گوياي رابطه معني داري است که بين ميزان مشارکت با سن و سابقه فعاليت هاي محيط زيستي در سطح p=0.01 و ميزان تحصيلات در سطح p=0.05 وجود دارد.نتيجه تحليل رگرسيون نيز نشان دهنده توانايي پيش بيني 48.8 درصد واريانس بين متغيرهاي ميزان تحصيلات، سابقه فعاليت هاي محيط زيستي، عوامل اجتماعي (فراهم کردن زمينه هاي لازم براي فعاليت هاي اجتماعي، ارتباط متقابل بين ذي نفعان و مسوولان) و عوامل اطلاعاتي (آشنايي با فرآيند و روش هاي مشارکتي و آگاهي از ظرفيت هاي مشارکتي مردم) است.
خاک به عنوان مخزني از آب و مواد غذايي، بستر رشد گياهان بوده و اساسا ميزان حاصلخيزي خاک ها بر مبناي ميزان دسترسي گياه به آب و مواد غذايي مورد ارزيابي قرار مي گيرد. رطوبت خاک يکي از مهم ترين متغيرهاي محيطي در مدل هاي اقليمي، اكولوژي و هيدرولوژي است. با وجود اهميت غير قابل انکار رطوبت خاک در مطالعات محيطي، به دليل دشواري در اندازه گيري هاي پيوسته از نظر مکاني و زماني و پرهزينه و وقت گير بودن اندازه گيري هاي ميداني، از اين مشخصه تاکنون به طور گسترده در مدل هاي اقليمي استفاده نشده است. ديد جامع و يکنواخت از نواحي مختلف زمين و تصوير برداري مکرر از مناطق وسيع و غير قابل دسترس به همراه اطلاعات با فواصل زماني منظم و کاهش اثر طرح ها بر محيط زيست، علاوه بر هزينه کم و سهولت تهيه داده ها از ويژگي هاي مهم سيستم هاي سنجش از دور است که جايگاه آن را در تعيين خصوصيات سطحي خاک مانند رطوبت، خاص كرده است. پوشش گياهي مرتعي در مناطق خشك و نيمه خشك تحت تاثير رطوبت خاك است، بنابراين به نظر مي رسد بتوان از شاخص هاي معرف پوشش گياهي حاصل از تصاوير ماهواره اي براي مطالعه رطوبت لايه سطحي خاک در اين مناطق استفاده كرد. اين تحقيق رابطه رطوبت خاک به دست آمده از اندازه گيري هاي ميداني و NDVI هاي تاخيري و همزمان حاصل از تصاوير سنجنده موديس را در فصل رشد (فروردين- مرداد) گياهان مرتعي استان خراسان رضوي، در سالهاي آماري 2003 تا 2005 به وسيله رگرسيون خطي ساده مورد مطالعه قرار داده است. به دليل پاسخ تاخيري گياه به بارندگي، NDVI عکس العمل تاخيرداري نسبت به رطوبت خاک دارد. نتايج اين تحقيق، همبستگي خوبي بين رطوبت لايه سطحي خاک و NDVI تاخيري 15 روزه در فصل رشد نشان داد.
يونجه و ذرت از گياهان مهم علوفه اي اطراف شهر ري هستند. در سال 1384 طي مطالعه اي گياهان مذکور با آب چاه و فاضلاب مورد آبياري قرار گرفته و سپس مقدار تجمع فلزات سنگين (روي، منگنز، آهن، کادميم، نيکل، سرب، کروم) در آنها با مقادير معمول و مجاز مورد مقايسه قرار گرفت. نتايج به دست آمده به تفکيک اندام هاي مختلف گياه يونجه و ذرت به اين شرح است: مقدار تجمع در بوته ذرت آبياري شده با فاضلاب 1.5 برابر بوته ذرت آبياري شده با آب چاه است. جز منگنز و روي تجمع ساير عناصر در بوته ذرت بيش از حد مجاز است. در بلال و دانه ذرت مقادير نيکل، کروم، سرب، روي کمتر از حد مجاز و منگنز و کادميم بيشتر از حد مجاز درون گياه است. در بوته ذرت آبياري شده توسط فاضلاب تجمع کادميم در اندام هوايي در صالح آباد، ده خير و در دانه ذرت و بلال هر سه منطقه، تجمع سرب در اندام هوايي در منطقه طالب آباد و صالح آباد و در ريشه در ده خير و صالح آباد و تجمع آهن در ريشه هر سه منطقه بالاتر از حد تعليف دام است. مقادير انتقال فلزات سنگين به اندام هوايي بوته ذرت در هر سه منطقه بسيار بالاتر از حد مجاز است و سرب بالاترين اختلاف با مقدار مجاز انتقال را در بين فلزات اندازه گيري شده در سه منطقه داراست. در گياه يونجه تجمع فلزات سنگين در چين اول بيشتر از چين دوم و مقدار تجمع فلزات سنگين (به استثنا نيکل، کروم، سرب در طالب آباد و سرب و روي در ده خير) در برداشت اول گياه يونجه آبياري شده با فاضلاب چند برابر مقادير تجمع يافته با آب چاه بود. در آبياري با فاضلاب در چين اول يونجه مقدار تجمع يافته آهن در صالح آباد و ده خير، کادميم در ده خير، کروم و سرب در هر سه منطقه بيش از مقادير طبيعي و مجاز رشد گياه است و بديهي است به گياه يونجه خسارت وارد مي کند. مقدار تجمع فلزات سنگين در چين دوم يونجه کاهش يافت ليکن مقدار تجمع يافته کادميم و سرب در ده خير و کروم در هر سه منطقه همچنان بالاتر از مقادير طبيعي و مجاز رشد گياه مشاهده شد. در چين اول يونجه آبياري شده با فاضلاب مقدار کادميم در هر سه منطقه بيش از حد مجاز تعليف دام است. در بررسي مقادير ضرايب انتقال فلزات سنگين از خاک به اندام هوايي، سرب کمترين مقدار انتقال را نشان داد. در چين دوم کاهش مقدار انتقال فلزات سنگين به ويژه در مورد کادميم، آهن و کروم مشاهده شد.
هم اكنون تقريبا بيش از نيمي از مردم جهان در شهرها بسر مي‌برند، پيش بيني ها نشان مي دهد که با نرخ رشد فعلي، جمعيت کشور در سال 1400 به 130 ميليون نفر خواهد رسيد که حداقل به 2 برابر مساحت كنوني براي گسترش شهرها نياز است. شهر سقز يکي از شهرهاي شمالي استان کردستان نيز از اين قاعده مستثني نيست، ميزان رشد جمعيت و توسعه فيزيكي اين شهر در جهت افقي و نيز گسترش مداوم ساخت و سازهاي شهري سبب از بين رفتن مزارع كشاورزي و باغات اطراف شهر شده است. در اين مقاله ويژگي هاي جمعيتي،روند توسعه فيزيکي شهر و برخي از شاخص هاي مسکن مورد بررسي و مطالعه قرار گرفته و نيز مقايسه اي بين ميزان زمين مورد نياز جمعيت شهري با سرانه استاندارد در شهرسازي و سرانه معمول در تيپ هاي اقليمي انجام مي پذيرد، در مرحله بعد با دخالت دادن متغيرهاي موثر در توسعه فيزيکي شهر، جهات بهينه توسعه آتي شهر تعيين شود، براي انجام اين تحقيق از توابع تحليلي نظير همپوشاني، اشتراك دو مجموعه، ادغام و برش در سيستم اطلاعات جغرافيايي استفاده به عمل آمده است.نتايج تحقيق نشان مي دهد که روند توسعه شهر در گذشته بدون توجه به استاندارد هاي شهرسازي و ملاحظات زيست محيطي به طور عمده در بخش هاي شمالي و غربي شهر انجام پذيرفته است که اين بخش ها منطبق بر شيب هاي زياد و در حريم گسل هاي منطقه است، بخش هايي از شهر نيز در گذشته در حريم شبکه هاي ارتباطي و شبکه آب هاي سطحي توسعه يافته است. در اين تحقيق، توسعه آتي شهر در اراضي سمت شرقي و جنوبي پيشنهاد شده، اين اراضي که در جدول جمع وزني شاخص ها از بيشترين امتياز برخوردارند داراي مساحتي حدود 2000 هكتار است.
به منظور بررسي وضعيت كمي و كيفي آبخوان شهر ساري و اثبات نفوذ آب شور دريا و آب فسيلي، از اطلاعات مربوط به دو دوره نمونه برداري در آذر ماه 1382 و فروردين ماه 1383 استفاده شده است. بر اساس ماتريس همبستگي بين يون هاي اصلي آب زيرزميني در هر دو دوره، بيشترين همبستگي بين كلر - سديم به ترتيب به ميزان 0.909 براي آذر ماه و 0.972 براي فروردين ماه وجود دارد. نمودارهاي خوشه اي رسم شده در هر دوره نمونه برداري نشان از غالب بودن تيپ Ca-Na-HCo3-Cl دارد، بطوري كه بين يون هاي سديم - كلر و كلسيم- بيكربنات، به ترتيب شباهتي بيش از 0.90 و 0.88 وجود دارد. با توجه به مطالعات مذكور و براي اطمينان بيشتر از نفوذ آب شور دريا، يا آبهاي فسيلي از دو روش رول و نمودارهاي تركيبي استفاده شده است. بر اساس روش رول بيشترين مقدار نسبت يون كلر به مجموع يون هاي بيكربنات و كربنات، مربوط به چاههاي 6 و 7 ،به ترتيب 0.806 و 0.553 براي آذرماه، 0.713 و 0.507 براي فروردين و كمترين مقدار در هر دو دوره مربوط به چاه شماره 3 تنگه لته (جنوب ساري) به ميزان 0.084 است. نمودارهاي تركيبي رسم شده يون هاي اصلي نيز نشان از روندي خطي بين سديم و كلر دارند. اين در حالي است كه بقيه يون ها از روندي اتفاقي پيروي مي كنند. اين موضوع نيز مبين آن است كه اختلاط بين آب شور (حاوي يون هاي سديم و كلر) و شيرين با نسبت هاي مختلف صورت مي گيرد.
تالاب هاي استان هاي شمالي کشور همه ساله در فصل زمستان، پذيراي تعداد زيادي پرنده آبزي مهاجر هستند، بنابراين محل هاي مهمي براي زمستان گذراني گونه هاي متعددي از اين جانوران محسوب مي شوند. به طور کلي با توجه به اهميت ها و ارزش هاي ويژه بوم شناختي پرندگان آبزي در مناطق تالابي، از نتيجه مطالعات مربوط به جمعيت هاي گونه هاي مختلف پرندگان و تغييرات آنها مي توان براي مديريت چنين منطقه هايي بهره جست. در اين بررسي 38 منطقه تالابي شامل خط ساحلي درياي خزر در هر 3 استان، 17 منطقه در گيلان، 7 منطقه در مازندران و 13 منطقه در گلستان مورد مطالعه قرار گرفته است. داده هاي مورد استفاده شامل آمار خام سرشماري هاي نيمه زمستانه مناطق تالابي مربوط به 5 ساله 78 تا 82 بوده است. طبق اين داده ها، تالاب هاي 3 استان مورد اشاره، به طور متوسط در نيمه زمستان هر سال، پذيراي حدود 1507000 قطعه پرنده آبزي و کنارآبزي متعلق به 115 گونه بوده اند. بر اين اساس، گروه غازها، قوها و اردک ها (با ميانگين 787000 قطعه) حدود 52 درصد کل جمعيت پرندگان شمارش شده را به خود اختصاص داده اند. گونه چنگر (با ميانگين 479835 قطعه) 3 استان در مجموع بيشترين فراواني را داشته است. بيشترين ميانگين تعداد پرندگان و نيز تعداد گونه ها در 5 سال مورد مطالعه، متعلق به استان مازندران (868549 قطعه در 96 گونه) بوده است. در سال 1382، با اينکه استان مازندران از جمعيت پرندگان آبزي و کنارآبزي بيشتري برخوردار بوده است، اما نسبت به 2 استان ديگر تنوع گونه اي کمتري داشته است. در اين سال بيشترين تعداد گونه را استان گيلان و بيشترين تنوع گونه اي را طبق شاخص هاي مورد بررسي، استان گلستان داشته است. با توجه به معيارهاي ويژه پرندگان که براي طبقه بندي ارزشي تالاب ها تعيين شده است، تالاب گميشان و مجموعه تالابي انزلي بيشترين ارزش اکولوژيک (23 امتياز) را کسب کرده اند.
اصلي ترين عامل ايجاد نگراني در آبياري زمين با فاضلاب شهري، حضور فلزات سنگين و ورود آنها به زنجيره غذايي انسان و جانوران است. هدف از پژوهش حاضر، ارزيابي اثر آبياري با فاضلاب شهري بر تجمع عناصر سنگين سرب و روي در اعماق مختلف خاك (عمق0-15، 15-30 و 30-60 سانتيمتري) و اندام هاي درخت زيتون (برگ و ميوه) در فضاي سبز شهر تهران است. اين مطالعه در جنوب تهران در قالب طرح تصادفي نظا م مند با سه تكرار و با گونه زيتون (Olea europaea L .)، در دو سطح آبياري با فاضلاب شهري و آبياري با آب چاه ( طي 7 سال) انجام گرفت. در اين تحقيق، در هر يك از تيمارها (آبياري با آب چاه و آبياري با فاضلاب)، سه قطعه نمونه با پراكنش تصادفي نظام مند انتخاب شد. در هر يك از قطعات، نمونه هاي برگ، ميوه درختان زيتون و خاك (عمق 0-15، 15-30 و 30-60 سانتيمتري)، براي تجزيه و تحليل در سه نوبت برداشت شدند. همچنين براي تعيين غلظت فلزات سنگين (Pb و Zn) نمونه ها، ابتدا در اسيد هضم و سپس از دستگاه جذب اتمي استفاده شد. با توجه به نرمال بودن داده ها، از آزمون t غير جفتي استفاده شد. نتايج نشان داد كه استفاده از فاضلاب شهري (طي 7 سال) در آبياري زيتونكاري باعث افزايش معني دار غلظت عناصر سنگين (Pb و Zn) در خاك و برگ درخت زيتون شده است اما سبب افزايش غلظت اين عناصر در ميوه هاي زيتون نشده. كاربرد طولاني مدت فاضلاب شهري ممكن است باعث افزايش عناصر سنگين در خاك و بافت هاي گياهي شود.
امروزه آلودگي هوا يكي از مسايل عمده شهرهاي بزرگ جهان محسوب مي شود. انسان روزانه حجم عظيمي از انواع آلاينده هاي غير سازگار با سازوکار هاي طبيعي را درهوا منتشر مي كند. با توجه به موضوع برنامه ريزي، استفاده از تكنيك هاي مناسب پيش بيني از جمله عوامل موثر در اهداف سازمان ها به شمار مي رود. با درنظر گرفتن اهميت آلودگي هوا در سلامت بشر، پيش بيني شاخص آلودگي مي تواند كمك موثري براي تصميم گيري هاي آينده باشد. در تحقيق حاضر ابتدا با توجه به مواد آلوده كننده هوا، سري زماني يك ساله شاخص استاندارد آلودگي هوا (PSI) به صورت روزانه (365 روز) از طريق ايستگاه سنجش آلودگي هواي شيراز و با توجه به استانداردهاي كيفيت هوا به دست آمد. سپس به منظور پيش بيني شاخص آلودگي هوا روش هاي مختلف رگرسيوني و غيررگرسيوني مورد بررسي قرار گرفت و با توجه به معيارهاي اندازه گيري خطا (MAPE)، مدل ARMA (فرآيند خود توضيح ميانگين متحرك) به عنوان بهترين مدل براي پيش بيني شاخص آلودگي هوا انتخاب شد. لازم به ذکر است که چگونگي انتخاب مدل مناسب (ARMA (3,3)) شامل سه مرحله است: 1) شناسايي مدل مورد استفاده، 2) برآورد مشخصه هاي مدل، 3) بررسي مدل منتخب بوسيله معيارهاي مناسب. نتايج نشان داد که اين مدل قادر است آلودگي شهرستان شيراز را با دقت بيش از 95 درصد براي يك دوره بعد پيش بيني نمايد.
امروزه مطالعات و بررسي هاي بيوكليماي انساني، پايه و اساس برنامه ريزي هاي شهري، عمراني، سكونتگاهي، معماري، جهانگردي و غيره است و نتايج به دست آمده از اين پژوهش ها مي تواند در اسكان بشر و توسعه سكونتگاههاي موجود بهره برداري شود. در اين مقاله سعي شده است آسايش، يا عدم آسايش انسان بر اساس مدل ها و شاخص هاي زيست اقليمي بيكر، ترجونگ، فشار عصبي و ترموهيگرومتريك با استفاده از شناسنامه آماري ايستگاه هواشناسي سينوپتيك شهر قم طي سالهاي 1986–2005 ارزيابي شود. بنابراين با توجه به ويژگي هاي اقليمي منطقه مورد مطالعه، اعمال روش هاي مذكور مي تواند راهنماي مناسبي در بهره برداري از شرايط محيطي باشد، نتايج حاصل از اين مقاله نشان مي دهد كه منطقه در طول سال از نظر بيوكليمايي، از شرايط فوق العاده داغ تا بسيار خنك برخوردار است. در اين مدل ها و شاخص ها، رهنمودها و ارزيابي هاي لازم از نظر آسايش، يا عدم آسايش انسان در مواقع مختلف سال، مناسب با ويژگي ها و خصوصيات اقليمي شهر قم ارايه مي شود، كه مي تواند پايه و اساس بسياري از برنامه ريزي هاي عمراني در اين شهر شود.
با توجه به اين كه در مناطق با اقليم خشك، آب به عنوان مهم ترين عنصر، نقشي حياتي در شكل گيري و بقاي سيستم هاي طبيعي، اقتصادي و اجتماعي دارد، ارايه روشي جديد و بهينه در بهره برداري از منابع آب اين مناطق بسيار حايز اهميت خواهد بود. احداث سد به منزله يكي از روش هاي مرسوم، كه داراي آثار و پيامدهاي محيط زيستي زيادي نيز است براي بهره برداري از منابع آب حوزه هاي آبخيز در چند دهه اخير مورد توجه سياستمداران قرار گرفته است. تامين هر چه بيشتر آب در اين مناطق، ضرورت ارايه روشي جديد در بهره برداري از منابع آب را كه داراي كمترين آثار و پيامدهاي محيط زيستي است، ايجاب مي كند. با اين هدف، ارزيابي آثار محيط زيستيEIA به عنوان ابزاري به منظور كاهش آثار و پيامدهاي مذكور استفاده مي شود كه در آن بيشتر با نگاهي فرآيندي به فعاليت هاي دو فاز احداث و بهره برداري از سد، به ارايه راهكارهاي كاهش آثار و پيامدها پرداخته مي شود. در اين مقاله سعي شده است با نگاهي نو به اين موضوع، روشي جديد در بهره برداري از منابع آب اين مناطق ارايه شود. با اين منظور، با انجام EIA بر روي سد مروست در استان يزد كه با هدف تامين آب كشاورزي دشت مروست و جلوگيري از افت سطح آب زيرزميني اين دشت ساخته خواهد شد، روش استفاده تلفيقي (كريمي - صالحي) از منابع آب دشت مذكور پيشنهاد شد. در اين روش با توجه به دبي آب ورودي به مخزن سد، تقويم آبياري منطقه، سطح زير كشت اراضي، سطح سفره آب زيرزميني، به تناوب از آب مخزن سد و چاههاي آب زيرزميني استفاده خواهد شد. در صورت استفاده از اين روش در مناطق خشك، ضمن بالا رفتن بازده آبياري تا 96.1 درصد، آثار و پيامدهاي منفي محيط زيستي به مقدار كمتري نيز بروز خواهدکرد.
ترکيبات پلي آروماتيک (PAHs) از مهم ترين آلاينده هاي محيط زيست است که بيشتر از احتراق ناقص سوخت هاي فسيلي توليد مي شوند. اين ترکيبات بنا به وزن مولکولي آنها 128-278 در آلاينده ذرات معلق قابل رديابي اند. هيدروکربورهاي پلي آروماتيک (PAHs) مورد مطالعه در اين تحقيق شامل 16 ترکيب هستند که از ترکيبات سبک (3-2 حلقه) تا ترکيبات سنگين (4-6 حلقه) تشکيل شده اند. نمونه برداري از ذرات معلق، با استفاده از دستگاه (Hi-Vol. ) و فيلترهاي فايبرگلاس انجام شده و پس از محاسبات غلظت ذرات معلق،PAHs موجود در آنها استخراج شده است. سيستم اطلاعات جغرافيايي (GIS) يك نرم افزار قوي است كه در جمع آوري، مدلينگ، اصلاح، آناليز و نمايش داده ها كارآيي بالايي دارد. نرم افزارGIS Arc طوري طراحي شده است كه توانايي بالايي در مديريت و مدلينگ داده هاي ميداني در پروژه هاي مختلف تحقيقاتي دارد . GISترکيبي از داده ها و عملکرد را به زير ساختار فيزيکي شهر مرتبط مي کند و امروزه در پيشرفت کارهاي تحقيقاتي نقش عمده اي دارد. در اين مطالعه با اندازه گيري 16 ترکيب PAHs در 30 ايستگاه در سطح شهر تهران در مدت يک سال و استفاده از GIS در مدل سازي آن، پراکنش اين ترکيبات سرطانزا در نقاط مختلف به دست آمده است. متاسفانه تمام 16 ترکيب مذکور در هواي تهران با غلظت هاي بالا موجودند. با توجه به نتايج گرفته شده، منطقه 16 شهرداري با ميانگين 950.47 ng/m3،بيشترين و منطقه 2 شهرداري با ميانگين 19.59 ng/m3،کمترين مقدار ترکيبات PAHs را داشته اند.
جنگل هاي خانيکان با مساحت 2807 هکتار در قسمت جنوبي شهرستان هاي چالوس و نوشهر واقع شده است. اين جنگل از لحاظ کمي مورد تحليل قرار گرفت. تعداد 60 قطعه نمونه با روش نمونه برداري تصادفي سيستماتيک و به مساحت 400 متر مربع براي تعيين تيپ جنگلي و الگوي پراکنش مکاني آنها استفاده شد. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد که تعداد قطعات نمونه در جهت شمالي %18.6، در جهت جنوبي %3.38، در جهت شرقي %10.1، در جهت غربي %11.8، در جهت شمال غربي %18.6، در جهت شمال شرقي %23.72، در جهت جنوب غربي %8.4 و در جهت جنوب شرقي %5.4 هستند. بر اساس شاخص اهميت (IVI) تيپ جنگلي غالب منطقه مورد مطالعه تيپ ممرز شناخته شد.گونه ممرز با دارا بودن بيشترين ميزان شاخص (152.80) IVI داراي بيشترين اهميت و بعد از آن گونه انجيلي با ميزان شاخص (85.34) IVI در مرحله دوم قرار گرفت. اين تيپ ها در تمامي جهت هاي جغرافيايي مشاهده شدند. نتايج اين تحقيق نشان داد که الگوي پراکنش گونه هاي مذکور به صورت کپه اي و تصادفي است.
