بانک مقالات علوم محیطی

بسياري از مناطق کشاورزي و شهري به دريافت آب از مناطق مجاور نياز دارند. براي دريافت اين آب، سيستمي از منابع آب ذخيره و مسيرهاي هدايت آن از مخازن به صورت کانال و آب راه ضروري است. براي مهار سيلاب سدزده مي شود، تالاب ها تغيير شکل داده شده و يا پرمي شوند و يا رودخانه ها از مسير اصلي خود منحرف مي گردند. در حال حاضر توسعه منابع آبي با بحث و جدال هاي بسيار همراه است و دوران اجراي طرح هاي بزرگ آب که در آن ملاحظات دقيق زيست محيطي رعايت نمي شد، گذشته است. در حال حاضر حل مسايل توسعه در گرو رعايت ديدگاه هاي گروه هاي متعددي است که نيازها و علايق آن ها با يکديگر بسيار تفاوت مي کند. اين گروه ها از کشاورزان که توسعه آب را براي زندگي خود حياتي مي بينند تا گروه هاي طرفدار حيات وحش و حفظ مناطق طبيعي متغير هستند. اين که امروزه گروه هاي مختلف مرتبط با مسايل آب در طرح ها در نظر گرفته مي شوند نقطه مثبت و روشني مخصوصاً براي محيط زيست مي باشد.
به دليل اهميت آب و جريانات زيست محيطي و نقش آن ها در حفظ منابع طبيعي و ارزش هاي اکولوژيک و اقتصادي در اين مقاله به صورت موردي به تخمين ميزان نياز آبي زيست محيطي رودخانه هراز واقع در دشت هراز استان مازندران پرداخته مي شود. نياز زيست محيطي رودخانه هراز با استفاده از يک روش هيدرولوژيکي به نام 10% 90Q، 53 ميليون متر مکعب در سال تخمين زده شد، سپس ارزش اين ميزان آب از ديدگاه توليد زراعي در دشت هراز به دست آمد که برابر با 843،75 ميليون ريال مي باشد. اگرچه اين رقم تا حدودي قابل توجه است، اما اهداف خرد و کلان حاصل از تامين نياز آبي زيست محيطي دراين منطقه و مناطق ديگر در دراز مدت داراي ارزش بيشتري بوده و تخصيص آب کافي به منظور جريان زيست محيطي در طرح هاي منابع آب در راستاي حفظ منابع طبيعي، رفاه جامعه بشري و در نهايت توسعه پايدار ضـروري مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

موضوع توسعه پايدار چند دهه اي است که در علوم و حرفه هاي مختلف از جمله معماري و شهرسازي مطرح شده و ريشه آن در بحران هاي زيست محيطي و نيز مصرف بي رويه انرژي هاي فسيلي در جهان مي باشد. موضوعاتي چون گرمايش عمومي کره زمين، رشد فزاينده گازهاي گلخانه اي در جو زمين که خود عامل گرمايش جهاني است، آلودگي آب و هوا و خاک همه و همه به تشديد فعاليت هاي جدي عليه تخريب روزافزون محيط زيست و استفاده بي رويه از انرژي هاي محدود فسيلي منجر شده است. بر اين اساس، بحث طراحي صحيح ساختمان ها و کالبد شهرها بر اساس اقليم پيرامون خود موضوع روز بوده و تبديل به گل سرسبد محافل و همايش هاي علمي جهاني در زمينه معماري و شهرسازي شده است.
در اين راستا با توجه به گستردگي اقليم سرد و خشک در نيمکره شمالي و نيز کشور عزيزمان ايران، توجه به طراحي بناها و کالبد شهرهاي اقليم سرد و خشک که از مصرف کنندگان عمده انرژي هاي فسيلي به شمار مي روند، مي تواند بخش عمده اي از مصرف و در نتيجه کاهش آلودگي هاي ناشي از مصرف آن ها را تقليل دهد. هدف از اين مقاله بررسي شرايط اقليمي منطقه سرد و خشک و به ويژه شهر تبريز به عنوان يکي از بزرگ ترين شهرهاي موجود در اين اقليم ايران، و به تبع آن بررسي راهکارهاي طراحي کالبد بناها و شهرها متناسب با اين اقليم مي باشد تا بتواند نقش چشمگيري در مسايل ياد شده و بحث توسعه پايدار ايفا نمايد. در اين مقاله شيوه کتابخانه اي و ميداني براي بررسي مطالب انتخاب شده و اميد است که نتايج مطلوبي در کاهش مصرف انرژي هاي فسيلي و در نتيجه کاهش آلودگي و گرمايش منطقه اي و جهاني به همراه داشته باشد.

 نسخه قابل چاپ

هنگامي که به زيباترين شهرهاي روزگار گذشته نگاه مي کنيم همواره احساس مي نماييم که اين شهرها زنده اند. اين احساس امر مبهمي نيست بلکه تصوير دقيقي از يک کيفيت ساختاري ويژه است که اين شهرها از آن برخوردار بوده اند، اين در حالي است که بسياري از شهرهاي معاصر ما، فاقد چنين کيفيتي هستند. جين جيکوب در کتاب مرگ و زندگي شهرهاي بزرگ امريکايي مطرح مي کند که يک کيفيت بسيار ضروري که در همه شهرهاي زنده مشترک مي باشد، پيچيدگي سازمان يافته است. پيچيدگي و انسجام شهري همواره از اساسي ترين کيفيت هاي ساختاري و از اصول و مفاهيم محوري در شهر بوده که اين مقاله به بررسي اين کيفيت ساختاري با توجه به بافت شهرهاي گذشته خواهد پرداخت. ساختارهايي که در هر ترازي از بزرگ نمايي و نيز در سطوح متفاوتي از لحاظ مقياس با پيوندي قوي و محکم و بر اساس يک طرح مناسب به هم متصل شده اند (ساختار فراکتالي?). در حالي که بافت هاي شهرهاي معاصرما به دليل اين که فاقد اين کيفيت پايدار ساختاري اند قادر به ايجاد انسجام شهري نيستند. در آن ها نه تنها از مقياس هاي محدود استفاده شده بلکه اين مقياس ها نيز به هيچ طريق با هم ارتباط پيدا نمي کنند. در اين مقاله با نگاهي به انديش? پيچيده و جهان بيني حاکم بر آن سعي در دستيابي به تعاريف مشخصي از انسجام و پيچيدگي شهري و قوانين علمي حاکم بر آن شده و از طرف ديگر استخراج اصول و معيارهايي مرتبط با انسجام و پايداري موجود در شهرهاي کهن مد نظر بوده است. اصول و معيارهايي که روزگاري مردمان بومي ساکن در آن شهرها با سعي و خطا، تجربه و آزمون به آن ها دست پيدا کرده بودند و عاملي براي پايداري کالبدي آن شهرها بوده است.

 نسخه قابل چاپ

يکي از منابع توليد انرژي، نيروگاه هاي برق است اين نيروگاه ها نياز اساسي انسان را تامين مي کند و از اهميت خاصي برخوردار مي باشد. بر اثر به آلاينده هايي که نيروگاه برق توليد مي کند سلامت انسان ها در معرض خطر قرار مي گيرد. از همين رو يکي از مسايل و مشکلات اساسي نيروگاه هاي توليد برق، کنترل و پيشگيري از انتشار بيش از حد مجاز آلاينده ها به خصوص دي اکسيد گوگرد (SO₂) و اکسيدهاي نيتروژن (NO_X) مي باشد. از اين رو در تحقيق حاضر به بررسي آلاينده هاي فوق پرداخته شد و نحوه پراکنش NO_X و SO₂ با استفاده از نرم افزار Screen-3 و در محيط Arc view مورد پردازش قرار گرفت. نتايج حاصل به شکل منحني هاي هم تراز غلظت در محدوده اي به وسعت 25 کيلومتر تهيه گرديده است.
در اين مطالعه چهار نيروگاه مورد بررسي قرار گرفت و مقايسه نتايج پراکنش NO_x و SO₂ با استانداردها نشان داد که در نيروگاه هاي مورد مطالعه (نيروگاه بخاري رامين اهواز، نيروگاه سيکل ترکيبي شهيد رجايي قزوين، نيروگاه گازي ري، نيروگاه ديزلي لوشان) دو نيروگاه شهيد رجايي قزوين و نيروگاه ري آلاينده هايي بيش از حد استاندارد توليد مي کند. لذا بايد اقدامات کنترلي جهت کاهش بار آلودگي اين دو نيروگاه با توجه به ارزيابي هاي اقتصادي صورت گيرد.

 نسخه قابل چاپ

در بخش توليد برق محدوديت منابع سرمايه گذاري و محيط زيست از جمله مسايل مهمي است که اين فرايند را تحت تاثير قرار مي دهد. به حداقل رساندن هزينه و اثرات مخرب محيط زيست همواره مورد توجه متخصصان بوده و خواهد بود. جدي بودن مساله حفاظت از محيط زيست و همچنين امنيت انرژي الکتريسيته موجب شده که فرايند توليد برق توسط نيروگاه هاي خورشيدي مورد تاکيد قرار گيرد. بديهي است منابع لازم براي سرمايه گذاري، در کشور ما، مسايل زيست محيطي را تحت الشعاع خود قرار مي دهد. حال سوال اساسي اين است که آيا امکان جايگزيني نيروگاه هاي غير خورشيدي به وسيله نيروگاه هاي خورشيدي وجود دارد يا حداقل در آينده وجود خواهد داشت؟ اين مقاله سعي دارد با توجه به بالا بودن هزينه هاي توليد برق توسط نيروگاه هاي خورشيدي در کشور و همچنين با توجه به وضعيت هزينه هاي توليد برق با در نظر گرفتن هزينه هاي اجتماعي به بررسي اقتصادي موضوع مزبور بپردازد.
در اين بررسي ابتدا هزينه تمام شده توليد برق به ازاي هر کيلو وات ساعت در هر يک از نيروگاه هاي توليد برق محاسبه شده، سپس با توجه به انتشار آلاينده ها و گازهاي گلخانه اي از نيروگاه هاي غير خورشيدي و منظور نمودن هزينه هاي خارجي تحميل شده، ارزيابي لازم صورت گرفته است. در نهايت مشخص شده است که در حال حاضر استفاده از برق توليد شده از نيروگاه هاي خورشيدي اقتصادي نمي باشد.
به نظر مي رسد با توجه به افزايش تقاضاي برق و محدوديت منابع فسيلي و بالا بودن ميزان آلودگي حاصل از اين منابع، استفاده از انرژي حاصل از نيروگاه هاي فسيلي در آينده اي نه چندان دور، توجيه اقتصادي نداشته باشد.

 نسخه قابل چاپ

سيستم هاي کمينه سازي ضايعات يکي از روش هاي مهم کاهش ضايعات در واحدهاي مختلف توليدي، صنعتي، خدماتي و... است. به طور کلي مساله مهم در اين سيستم هاي مديريتي، پيگيري و جستجوي راه حل هايي جهت کاهش ضايعات مي باشد. از آن جا که ضايعات مربوط به صنايع توليد شوينده جز ضايعات شيميايي است که صدمات جبران ناپذيري را به محيط زيست وارد مي کند بر اين اساس سيستم هاي مديريت کمينه سازي ضايعات در واحدهاي توليد شوينده جايگاه ويژه اي دارد.
براي بررسي اثرات و جايگاه سيستم مديريت کمينه سازي ضايعات در صنعت توليد مواد شوينده، شرکت شيميايي بهداد با عنوان محصولات تجاري تاژ به صورت نمونه مورد تحقيق قرار گرفته است. در اين تحقيق پس از شناسايي و جمع آوري اطلاعات در مورد سيستم هاي کمينه سازي ضايعات و بررسي فعاليت هاي مختلف در صنعت توليد شوينده، نسبت به شناسايي بخش هاي مختلف کارخانه شامل: واحدهاي توليدي، خدماتي، اداري، انبارها و فعاليت هاي مربوط به هر يک از قسمت هاي آن اقدام گرديد. مطالعه انجام شده در اين چهار بخش نشان دهنده آن است که مشکلات اصلي در مورد ضايعات مربوط به سالن هاي توليد پودر و سولفوناسيون شرکت شيميايي بهداد مي باشد. با توجه به اين که واحد سولفوناسيون به عنوان واحد مادر، وظيفه توليد محصولات حد واسط و مواد اوليه ساير واحدهاي توليدي کارخانه را بر عهده دارد. به عنوان مطالعه موردي، به منظور شناسايي روش هاي کمينه سازي ضايعات انتخاب گرديده است.
پس از شناسايي منابع توليد ضايعات با استفاده از روش هاي 3 گانه کاهش ضايعات در منبع توليد که عبارت اند از:
1- رعايت مسايل مربوط به تعمير و نگه داري مناسب دستگاه توليدي.
2- بهينه سازي مواد اوليه مصرفي از طريق خالص سازي و جايگزيني مواد اوليه با مواد اوليه کم ضررتر.
3- بهينه سازي فن آوري به کار رفته در واحد توليدي.
نهايتا در توليد ضايعات تا %18 کاهش ايجاد شد که محاسبه درصد کاهش از طريق پايش و اندازه گيري ضايعات به صورت هفتگي قبل و بعد از انجام کمينه سازي در مدت 6 ماه کاري بوده است. اين مقدار مطابق برآورد انجام شده معادل 84 ميليون ريال در سال صرفه جويي مالي در برخواهد داشت که در مقايسه با هزينه هاي جاري واحد سولفوناسيون شرکت شيميايي بهداد، رقم قابل ملاحظه اي است.

 نسخه قابل چاپ

در تمامي دوران صنعتي شدن شهر تهران در مورد استقرار صنايع هيچ گونه ارزيابي اثرات توسعه بر محيط زيست جهت دستيابي به توسعه پايدار صورت نپذيرفته است. به همين دليل اين واحدها در بين اماکن مسکوني مزاحمت هاي بي شماري از قبيل رفت و آمد خودروها و کارگران و نيز آلودگي هاي زيست محيطي (آب، هوا، خاک، صوت) به وجود آورده است از طرف ديگر عدم به کارگيري سيستم هاي کنترل آلودگي هاي زيست محيطي (آب، هوا، خاک، صوت) در اين کارگاه ها به علت محدوديت فضاي آن ها، باعث شده است که اين واحدها علاوه بر تبديل شدن به صنايع آلوده کننده در بافت شهري، خود نيز به دليل عدم برخورداري از فضاي مناسب، در حرکت روبه رشد آينده خود دچار مشکل شوند. بر اين اساس هيات وزيران در سال 1369 مصوبه انتقال صنايع آلاينده و مزاحم درون شهري تهران را به مکان هاي مناسب و مورد تاييد محيط زيست تصويب نمود. 33 نوع صنعت آلوده و مزاحم جهت انتقال به 17 پلاک مصوب (شهرک هاي صنعتي) جهت استقرار مشخص شد که صنعت آب گازي به عنوان صنعت آلوده و مزاحم و شهرک صنعتي خوارزمي به عنوان مکان مناسب از جمله آن ها مي باشد، حال سوال اساسي اين است که آيا انتقال صنايع کوچک آب کاري درون شهري تهران به شهرک صنعتي خوارزمي تاثيري بر کيفيت محل زندگي ساکنان و محيط زيست منطقه دارد؟ و در صورت مثبت بودن جواب ميزان آن به شکل کمي چقدر است؟ در اين تحقيق سعي شده است، ضمن بررسي وضعيت شهرک هاي صنعتي استان و صنايع کوچک تهران، نسبت به محاسبه هزينه هاي وارد بر محيط زيست انساني (مزاحمت) و طبيعي (آلودگي) ناشي از فعاليت کارگاه هاي کوچک آب کاري در شهر تهران اقدام شود. بنابراين به بررسي ميزان تمايل جامعه تحت تاثير جهت اجراي اين امر و خسارت وارده بر محيط در منطقه 12 شهري تهران پرداخته و از روش هاي نظري و عملي (روش ارزش گذاري مشروط، جستجو در اينترنت، گفتگو با متخصصان محيط زيست در اداره کل حفاظت محيط زيست و شرکت شهرک هاي استان تهران، سازمان صنايع و معادن استان تهران، مشاهدات شخصي) استفاده شده است. برخي نتايج به دست آمده از اين تحقيق، استقبال شهروندان از اجراي طرح انتقال کارگاه هاي کوچک آب کاري درون شهري تهران به شهرک صنعتي خوارزمي و برآورد هزينه هاي مزاحمت و آلودگي ناشي از فعاليت اين واحدها در منطقه 12 شهري که منجر به تعيين ميزان هزينه خارجي اين طرح گرديده، مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

خليج فارس و درياي عمان به لحاظ وجود منابع عظيم نفت و شرايط خاص زيست محيطي داراي اهميت خاصي مي باشد. حساسيت راهبردي موجود در آن و تنش هاي سياسي و نظامي و موضوعات اقتصادي، مسايل مهمي چون آلودگي هاي محيط زيست دريايي را تحت الشعاع قرار داده و خليج فارس و درياي عمان را به يکي از آلوده ترين مناطق دريايي مبدل نموده است. با توجه به اهميتي که اين محيط زيست دريايي دارد، اگر سازوکاري براي کنترل آلودگي وجود نداشته باشد زمينه نابودي آن فراهم خواهد شد. براي تحقق هدف حمايتي، کنوانسيون هاي بين المللي و منطقه اي براي جلوگيري از آلودگي هاي دريايي تنظيم و تدوين شده است. در سطح بين المللي «سازمان جهاني دريانوردي» (IMO) مسوول نظارت و پيگيري و به روز درآوردن مفاد کنوانسيون ها و همچنين وظيفه تدوين مقررات جديد را عهده دار مي باشد. کنوانسيون هاي بسياري در مورد آلودگي هاي دريايي تصويب شده است ولي تعداد اين کنوانسيون ها و مقررات بين المللي در خصوص آلودگي هاي نفتي اندک است که از جمله آن ها مي توان به «کنوانسيون مارپول»، «کنوانسيون آمادگي، مقابله و همکاري در برابر آلودگي نفتي»، «کنوانسيون جبران خسارت ناشي از آلودگي نفتي» اشاره کرد. در منطقه خليج فارس و درياي عمان با همکاري برنامه محيط زيست ملل متحد (UNEP) و کشورهاي منطقه، کنوانسيون کويت و پروتکل هاي آن به منظور حفاظت از محيط زيست دريايي در برابر آلودگي ها تدوين گرديده است. به موجب ماده 16 کنوانسيون تاسيس سازمان منطقه اي حفاظت از محيط زيست دريايي و به استناد ماده 3 پروتکل همکاري منطقه اي، تاسيس مرکز کمک هاي متقابل در مواقع اضطراري در دريا تصويب شده است. بررسي کنوانسيون ها و مسووليت هاي سازمان هاي مرتبط با آلودگي نفتي حاکي از اين است که بسياري از دولت ها از عضويت در کنوانسيون هاي بين المللي مرتبط، به دليل عدم امکان دسترسي به فن آوري ها و تجهيزات مورد نظر کنوانسيون هاي بين المللي امتناع مي ورزند و به همين دليل کشورهاي منطقه خليج فارس و درياي عمان از لحاظ عضويت در کنوانسيون هاي مرتبط متفاوت هستند. با وجود اين که محدوده دريايي خليج فارس و درياي عمان به عنوان منطقه ويژه دريايي اعلام گرديده است، ابزارهاي قانوني موجود (کنوانسيون کويت و پروتکل هاي آن) الزامات ويژه اي براي حفظ محيط زيست اين منطقه قايل نگرديده است. در اين مقاله سعي شده است تا با بررسي قوانين و مقررات و ساختارهاي موجود در مورد آلودگي هاي نفتي در سطح منطقه اي و بين المللي به شناسايي نقاط قوت و ضعف آن ها و نيازهاي موجود پرداخته شود.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق روشي به منظور برآورد ريالي خسارات وارد بر توده و زادآوري در اثر بهره برداري و خروج چوب آلات در اراضي جنگلي ارايه شده است. جنگل هاي شرکت صنايع چوب و کاغذ مازندران به عنوان مطالعه موردي انتخاب گرديد. سه منطقه جنگلي شامل پارسل هاي 17 و 28 از سري واستون و پارسل 7 از سري الندان، به دليل اين که در ميان جنگل هاي تحت پوشش شرکت از ويژگي هاي متوسط و قابل تعميمي برخوردار بود، به عنوان عرصه مناسب تحقيق انتخاب شد. به منظور ارزيابي ريالي ميزان صدمات در دو بخش زادآوري و توده، هر کدام از عوامل اندازه گيري شده، پس از تبديل به ضريبي وارد محاسبات شد. تعداد نهال ها در هکتار و هزينه از بين رفتن هر نهال نيز برآورد شد. براي برآورد هزينه ريالي خسارات، ضمن استفاده از نظر کارشناسان و معرفي پيشنهادي روابط رياضي به کمک تکنيک تحليل سلسله مراتبي، داده هاي کيفي به مقادير کمي تبديل گرديد. نتايج نشان داد که در عمليات قطع و تبديل درختان به %3.2 زادآوري آسيب وارد مي شود که از اين مقدار %5 آن قابل پيشگيري است. همچنين پس از عمليات وينچينگ و خروج چوب آلات، به %4.8 زادآوري آسيب وارد مي شود که از اين مقدار %8 آن قابل پيشگيري است. يعني در مجموع طي عمليات بهره برداري، معادل 51147 ريال در هکتار صدمات قابل پيشگيري به زادآوري وارد مي شود. در بخش توده، عمليات قطع و تبديل به %13.6 از درختان باقي مانده آسيب وارد مي کند که سهم ريالي آن معادل 1512335 ريال در هکتار است. مجموعا ميزان خسارات وارد بر توده پس از چوب کشي يا به عبارت ديگر مجموع صدمات بهره برداري در پايان عمليات، معادل %15.5 و برآورد ريالي سهم قابل پيشگيري آن، سالانه 3544356 ريال در هر هکتار از منطقه مورد بهره برداري بوده است. نتيجتا در اثر بهره برداري و خروج چوب آلات معادل 3595503 ريال در هکتار به توده و زادآوري در جنگل مورد بهره برداري صدمات وارد شده است.

 نسخه قابل چاپ

شهرستان شهريار در غرب استان تهران واقع شده است. اين شهرستان با 1329 کيلومتر مربع وسعت، حدود %7 مساحت استان و %9 جمعيت آن را به خود اختصاص داده است که به دليل نياز روزافزون جهت استقرار واحدهاي صنعتي، در فرايند توسعه بدون برنامه ريزي قرار گرفته و اين مساله مي تواند در روند توسعه آتي، خسارات زيست محيطي غير قابل جبراني را ايجاد نمايد.
در حال حاضر 1223 واحد صنعتي در سطح شهرستان وجود دارد که در 8 گروه صنعتي مشغول به فعاليت مي باشد بررسي آلودگي هاي حاصل از صنايع موجود، مانند آلودگي آب و فاضلاب، هوا، صدا و مواد زايد جامد بر اساس راهنماي UNEP صورت گرفت. بر اين اساس بخش عمده پساب هاي واحدهاي صنعتي از نوع خنثي در گروه فاضلاب هاي معدني و تجزيه کند در گروه فاضلاب هاي آلي مي باشد. بيشترين فرايند توليد کننده آلودگي هوا در صنايع، پس از فرايند گرمايش، به فرايند ترکيب مواد اختصاص داشته و آلاينده هاي هوا به حالت دود و ذرات معلق بيشترين موارد را در بر مي گيرد. بخش عمده مواد زايد جامد صنايع از نوع قابل تجزيه بيولوژيک (مواد زايد شبه خانگي) بوده و فرايند فراورش و تبديل مواد، بيشترين فرايند توليد کننده مواد زايد مي باشد. در زمينه آلودگي صوتي نيز بر اساس راهنماي مذکور مشخص گرديد که تنها 181 مورد آلودگي صوتي در سطح زياد وجود دارد.
نتايج حاصل از تجزيه و تحليل پرسشنامه ها بيانگر آن است که تعداد کارخانه هاي مجهز به سيستم مناسب تصفيه فاضلاب بسيار محدود بوده و مي توان گفت صنايع عمدتا فاضلاب خود را بدون تصفيه و يا با تصفيه اي ناقص تخليه مي نمايند. دفع غيراصولي پسماندهاي صنعتي از جمله مشکلات ديگر به شمار مي رود جايگاه هاي فعلي دفع زباله در سطح شهرستان نيز به دليل عدم دفع اصولي، يکي از مراکز عمده آلاينده مي باشد. عمده ترين سوخت مورد استفاده واحدهاي صنعتي، گازوييل و مازوت با پتانسيل قابل توجه آلايندگي هوا مي باشد. در زمينه آلودگي صوتي نيز مشخص گرديد که صنايع فلزي و صنايع توليد ماشين آلات از عمده ترين منابع ايجاد کننده آلودگي صوتي در مقايسه با ساير گروه هاي صنعتي مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

پس از گذشت نخستين دهه از تهيه و اجراي طرح هاي توسعه شهري با وجود انتقادات متعدد، به موضوع اجرا به عنوان مانع تحقق طرح هاي توسعه شهري پرداخته نشده است. سازمان و يا نظام اجرايي در مطبوعات و ادبيات شهرسازي به ندرت به چشم مي خورد. اجرايي بودن طرح شهري کافي نيست، بلکه طرح نيازمند نظامي است که وظيفه اجرا، پيگيري و نظارت بر طرح را بر عهده داشته باشد. نبود اين نظام و ناکارآمدي آن از دلايل اصلي عدم تحققق طرح هاست.
فرضيه اين تحقيق نبودن نظام کارآمد براي اجراي طرح هاي توسعه شهري است. شيوه تحقيق براي طراحي نظام تبييني با استفاده از مطالعه اسنادي و عمليات ميداني تدوين گرديد. روش جمع آوري داده ها اسنادي (کتابخانه، قوانين و مقررات، آيين نامه ها و بخشنامه ها) و همچنين مصاحبه (مصاحبه هاي علي و محاوره اي) است که با استفاده از دو شيوه بررسي و پيمايش:
1. بررسي پهنا نگر اجراي طرح هاي شهري
2. بررسي اجراي طرح هاي شهري با رويکرد سيستمي
مطالعه انجام گرفت و نتيجه حاصل آن که علي رغم مطالعات جامع و تفصيلي و صرف مدت زمان طولاني براي تدوين و تصويب طرح ها مشکلات و مسايل در مباحث زير همچنان وجود دارد.
اجرا و روش هاي اجراي طرح ها و برنامه هاي شهري، منابع شامل منابع مالي و نيروي انساني، نقش جريان اطلاعات در اجراي برنامه ها (فقدان بازخورد در اجراي برنامه ها وجود دارد)، تصميم سازي و تصميم گيري (که در اختيار مديريت شهر نيست و بنابراين طرح ها پويا نيستند). از اين روست که دخالت هايي متعددي در نظام شهري وجود دارد و به طور خلاصه نبود نظام اجرايي نمايان مي گردد که ضرورت طراحي آن لازم است.

 نسخه قابل چاپ

کفتار نقش کليدي در کنترل آلودگي ها و پاک سازي محيط زيست دارد. اين گونه که تنها عضو خانواده کفتارسانان در ايران مي باشد، توسط اتحاديه جهاني حفاظت، در معرض تهديد به انقراض معرفي گرديده است. با وجود اين، به دليل نگرش منفي که در کشور ما نسبت به اين حيوان وجود داشته، همواره سعي در انهدام آن شده است. از همه مهم تر اين که تاکنون درباره اين جانور با اهميت هيچ گونه بررسي در ايران به عمل نيامده است.
مطالعه حاضر طي 26 بازديد ميداني و در يک دوره يک ساله از تيرماه سال 1384 تا خرداد 1385 انجام پذيرفت. پراکنش فصلي کفتار به تفکيک تابستان و زمستان، براي تعيين محدوده و تهيه نقشه پراکنش آن مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور پارک ملي خجير به سه بخش تقسيم شد و مکان هاي حضور کفتار راه راه ايراني با مشاهده مستقيم و يا آثار و شواهد به جاي مانده از آن مانند سرگين، ردپا، پلت، لانه و لاشه ثبت گرديد. در اين منطقه 13 مورد کفتار مشاهده شده و 47 مورد آثار و شواهد حضور اين حيوان ثبت گرديده است. در اين بررسي معلوم شد که محدوده پراکنش کفتار در فصل زمستان مشابه محدوده پراکنش آن در فصل تابستان است. با اين تفاوت که آثار و شواهد به جاي مانده از آن در فصل تابستان بيشتر از زمستان ديده مي شود. به طور کلي کفتار در قسمت هاي غرب و جنوب غربي پارک ملي خجير پراکنده است و به ويژه در منطقه با غشاه تا دره انگوري حضور بيشتري دارد. در پراکنش کفتار در نقاط مختلف پارک، عوامل متفاوتي چون فعاليت هاي نظامي، کشاورزي، صنعتي، دامداري، بهره برداري از معادن شن و ماسه، سنگ و گچ، احداث سد ماملو، حضور دام و سگ هاي ولگرد تاثيرگذار بوده و در عمل استفاده از منطقه را براي اين گونه به ناحيه هاي کم وسعتي محدود کرده است.

 نسخه قابل چاپ

در اين تحقيق اثرات هورمون 17- بتا استراديول والرات بر تمايز گونادي ماهي قزل آلاي رنگين کمان در مرحله جذب کيسه زرده مورد ارزيابي قرار گرفت و رابطه بين مدت زمان غوطه وزي و درصد تغيير جنسيت در اين ماهي بررسي گرديد.
بدين منظور، 6 روز پس از پايان تخمه گشايي لاروها، 750 عدد لارو حاوي کيسه زرده در 5 تيمار جداگانه به طور مساوي تقسيم شدند. بررسي طي يک مرحله و در طول زمان هاي گوناگون در حمام حاوي 400 ميکروگرم در ليتر هورمون 17- بتا استراديول والرات به روش غوطه وري انجام شد. بدين ترتيب که تيمار 1 به مدت 1 ساعت، تيمار 2 به مدت 2 ساعت، تيمار 3 به مدت 4 ساعت و تيمار 4 به مدت 8 ساعت در معرض هورمون قرار گرفتند و تيمار 5 نيز به عنوان گروه شاهد در نظر گرفته شد. پس از پايان دوره تجويز هورمون، لارو ها تا سن 4 ماهگي براي رسيدن به اندازه مناسب و رشد غدد جنسي، نگه داري و تغذيه شدند. پس از اتمام اين مرحله، وضعيت جنسيت ماهيان تيمارهاي مختلف به روش مستقيم تحت بررسي قرار گرفت. نتايج حاصل نشان داد که %40.4 ماهيان تيمار 1، %41.5 ماهيان تيمار 2، %54.3 ماهيان تيمار 3 و %59.5 ماهيان تيمار 4 را جمعيت ماده به خود اختصاص داده بود. مقايسه اين نتايج با نسبت جنسيت گروه شاهد که شامل %35 ماهي ماده و %65 ماهي نر بود نشان داد که غوطه ور کردن لاروهاي داراي کيسه زرده در حمام هورمون 17- بتا استراديول والرات مي تواند منجر به تغيير جنسيت در اين گروه از ماهيان گردد اما اختلاف معني داري در ميانگين وزن و طول ماهيان تيمارهاي غوطه وري در مقايسه با گروه شاهد، مشاهده نشد (p>0.05).

 نسخه قابل چاپ

زباله هاي بيمارستاني که در بيمارستان ها، درمانگاه ها، آزمايش گاه ها، کلينيک ها، مراکز تحقيقات بهداشتي و داروخانه ها توليد مي شود، درصدي از زباله ها روزانه شهري را تشکيل مي دهد (حدود 2% در تهران). اين زباله ها داراي طبيعت خطرناکي است و جمع آوري آن ها به توجيهات ويژه اي نيازمند است. سوزاندن پذيرفته ترين روش جهاني از بين بردن اين زباله ها مي باشد که در زباله سوزهاي مرکزي انجام مي پذيرد. با توجه به آلودگي هاي زباله هاي بيمارستاني و نيز آلودگي هاي ناشي از سوزاندن آن ها، مکان يابي محل استقرار سيستم زباله سوز مرکزي مهم مي باشد. در اين مقاله به مکان يابي سيستم زباله سوز مرکزي شهر تهران با استفاده از تکنيک هاي نمودار از - به پرداخته مي شود. با در نظر گرفتن پارامترهاي موثر در مکان يابي مانند شبکه ترافيکي، مسايل زيست محيطي، فواصل و نوع کاربري اراضي و... 3 مکان مطلوب انتخاب مي شود.

 نسخه قابل چاپ

متيل ترشيو بوتيل اتر (MTBE) از ترکيبات اضافه شونده به بنزين است که کاربرد آن در افزايش عدد اکتان سوخت به منظور بهره وري بيشتر از بنزين مي باشد. MTBE از طرف سازمان حفاظت محيط زيست امريکا به عنوان يک ماده مضر با احتمال سرطان زايي بالا طبقه بندي شده است. همچنين RCRA نيز اين ماده را در ليست مواد خطرناک خود قرار داده است. اين ماده از مخازن زير زميني نگه داري سوخت در مراکز پخش فراورده ها و ساير منابع نگه داري آن نفوذ کرده و وارد محيط خاک مي شود. ويژگي هاي خاص فيزيکي و شيميايي MTBE موجب نفوذ سريع اين ماده در خاک و ورود به آب هاي زير زميني مي گردد. خاک رس اصلاح شده، حاصل تغييراتي است که در ساختار شيميايي بنتونيت معمولي انجام گرفته و داراي خاصيت جذب هيدروکربن ها مي باشد.
در اين تحقيق آزمايش هاي تورم آزاد و همچنين جذب خطي براي بررسي کارايي رس هاي اصلاح شده به عنوان جاذب MTBE مورد استفاده قرار گرفته است. افزايش حجم نمونه خاک رس اصلاح شده در آزمايش تورم آزاد از 2cm³ به مقدار متوسط 11.95cm³ نشان دهنده %497.5 افزايش حجم در تماس با MTBE بوده است. همچنين کاهش چشم گير غلظت MTBE محلول در آب، در هر 4 نمونه آزمايش ايزوترم هاي جذبي همگي کارايي خاک هاي رسي اصلاح شده در برطرف نمودن MTBE از محلول را نشان مي دهد. مقادير جذب MTBE از محلول توسط خاک رس اصلاح شده از 82.07 تا %95.11 متغير بوده و ميزان جذب متوسط حاصل از کل آزمايش ها برابر %89.41  تعيين گرديد.

 نسخه قابل چاپ